Adras
| Atlas ve adras kumaşlarının üretimine ilişkin geleneksel bilgi ve beceriler | |
|---|---|
| Ülke | Tacikistan |
| Kaynak | 01484 |
| Bölge | Asya ve Pasifik |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2023 (18. oturum) |
Adras doğal, el yapımı bir kumaştır ve %50 ipek, %50 pamuk liflerinden oluşur. Adras geleneksel olarak Özbekistan ve Tacikistan'da dokunur. Özbekistan'da bu kumaşa 'Podshohi' (kraliyet) adı da verilir; bu, ayrıntılı ve maliyetli bir üretim sürecinin yanı sıra zengin ve sofistike bir gör
ünüme sahip olan olağanüstü değerini gösterir. Adras, sağlamlığı, zengin renkleri ve uzun süre boyunca özelliklerini kaybetmeden kullanılma imkanı ile eşsizdir.[1]
Margilan El Sanatları Merkezi'nin atlas ve adras kumaşlarını geleneksel yöntemlerle üretme uygulaması, 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edilmiştir..
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
| Atlas ve Adras Yapım Geleneklerini Korumak için kurulan Margilan El Sanatları Merkezi. | |
|---|---|
| Ülke | Özbekistan |
| Kaynak | 01254 |
| Bölge | Asya ve Pasifik |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2017 (12. oturum) |
Orta Asya'da (Buhara, Semerkant, Hucend, Nemengan, Margilan) ipek ve yarı ipek kumaş üretimi 19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar özel bir gelişme gösterdi. Modern tarihte ise Tacikistan'da Adras ve Atlas kumaşları şenliği düzenlenmektedir.[2] Özbekistan'da ise Buhara'da iki yılda bir "İpek ve Baharat" festivali düzenlenmekte olup burada da Adras kumaşları sergilenmektedir.[3]
Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Adras, saf ipekten daha yumuşak olduğu için giysilerde, aksesuarlarda, yatak takımlarında ve ev tekstillerinde sıklıkla kullanılır. Kumaşlar genellikle, bölgenin kültürünün ve uzun zamandır ulusal mirasının bir parçası olan Özbek motifleriyle süslenir. Zanaatkarlar, lifleri boyamak için doğal bitki tohumları kullanır.[4]
Adras el yapımıdır ve genişliği 32 ila 55 cm arasındadır çünkü tezgahlarda daha geniş dokunması mümkün değildir. Buhara'da kumaşın kendine özgü "Gisar Abro" deseni vardır. Bu desenin motifleri "Doiragul, Kuzagul" (küçük testi) olarak adlandırılır. Adras kumaşı üzerindeki desen üç uzunlamasına sıradan oluşur. Desenlerin ana renkleri beyaz zemin üzerine kırmızı ve sarıdır. Oval şekilli çizimler ise mor, sarı ve mavi çizgilerle doldurulmuştur. Bordo renkli küplerin ortasında ise sarı renkte oval şekiller yer almaktadır.[5]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Kırmızı, siyah, beyaz, yeşil desenli Adras -
Kırmızı, beyaz, sarı, siyah, yeşil desenli Adras -
Özbekistan'da adras vitrini
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Pelton, Ted (2016). "Original Beats". American Book Review. 37 (4): 11-12. doi:10.1353/abr.2016.0059. ISSN 2153-4578.
- ^ Вендина, Т.И. (27 Aralık 2021). "К ВОПРОСУ О ХРОНОЛОГИЧЕСКОЙ СТРАТИФИКАЦИИ МАТЕРИАЛА «ОБЩЕСЛАВЯНСКОГО ЛИНГВИСТИЧЕСКОГО АТЛАСА»". Proceedings of the V.V. Vinogradov Russian Language Institute (4): 49-87. doi:10.31912/pvrli-2021.4.5. ISSN 2311-150X.
- ^ V. Lukin (31 Ekim 2023). "Following the Routes of Russian 19th-century Explorers in the Southern Ocean". International Affairs. 69 (005): 240-251. doi:10.21557/iaf.88282409. ISSN 0130-9641.
- ^ Cano-Suñén, Enrique; Martínez, Ignacio; Fernández, Ángel; Zalba, Belén; Casas, Roberto (10 Ağustos 2023). "Internet of Things (IoT) in Buildings: A Learning Factory". Sustainability. 15 (16): 12219. doi:10.3390/su151612219. ISSN 2071-1050.
- ^ "Энфиаджян А.С. Так что же это такое - «симфоническая музыка»?". PHILHARMONICA. International Music Journal. 4 (4): 1-10. Nisan 2015. doi:10.7256/2453-613x.2015.4.16947. ISSN 2453-613X.