Abetalipoproteinemi
Abetalipoproteinemi,[1] yağ ve yağda eriyen vitaminlerin emilimlerinin bozulduğu, nadir, otozomal resesif[2] bir hastalıktır. Mikrozomal trigliserit transfer proteinindeki bir bozukluk nedeniyle sırasıyla şilomikron ve VLDL sentez ve eksportunda kullanılan apolipoprotein B48 ve B100'de eksikliğe neden olur. Ailesel disbetalipoproteinemi ile karıştırılmamalıdır.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Abetalipoproteinemi diyetteki yağların, kolesterolün ve bazı vitaminlerin emilimini etkiler. Bu hastalığa sahip kişilerde yağda çözünen A vitamini, D vitamini, E vitamini ve K vitaminlerinin çoklu eksikliği görülür.[3] Ancak, gözlenen birçok etki özellikle E vitamini eksikliği nedeniyledir.[3]
Pankreatik lipaz bu dönemde etkin olmadığı için abetalipoproteinemi belirtileri yaşamın ilk birkaç ayı içinde görülür. Kilo almama ve büyüme-gelişme geriliği, ishal, anormal yıldız şeklinde kırmızı kan hücreleri (akantoz); ve yağlı, kötü kokulu dışkı (steatore) bu belirti ve bulgular arasındadır.[3] Dışkı büyük miktarda yağ ve/veya kan içerebilir. Zayıf kas kordinasyonu, denge ve hareket bozukluğunu içeren ataksi, retina dejenerasyonu gibi sinir sistemini etkileyen diğer bulgular çocukluk çağının ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir.[4]
Sunum
[değiştir | kaynağı değiştir]Belirtiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu belirtiler genellikle topluca görülür, yani hep birlikte, her zaman. Belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Büyüme-gelişme geriliği [5]
- Steatore/Yağlı, pis kokulu soluk renkli dışkı[5][6]
- Köpüklü dışkı[5]
- Çıkıntılı karın
- Gelişimsel koordinasyon bozukluğu, (Yaşa göre)
- Kas güçsüzlüğü
- Konuşma bozukluğu
- Skolyoz (omurga eğriliği)
- İlerleyici görme azalması
- Denge ve koordinasyon sorunları
İşaretler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Akantositoz[5][7]
- Retinitis pigmentosa
- Hipokolesterolemi/düşük kan kolesterolü[6]
Tanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Dışkı örnekleme, kan sayımı ve açlık lipit paneli ilk testleri oluşturur.[8] Tanı için genetik test gereklidir.
Kan yaymalarında akantoz görülür.[9] Şilomikron plazma düzeyleri karakteristik olarak düşük kalır.
Bağırsak biyopsisinde, enterositler içerisinde yağ içeren vakuoller vardır.
Genetik
[değiştir | kaynağı değiştir]Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tedavi büyük miktarlarda E vitamini içeren diyetten oluşur.[4] E Vitamini lipoprotein üretimine yardımcı olur. Gelişimsel koordinasyon bozukluğu ve kas güçsüzlüğü genellikle fizik tedavi ile tedavi edilir. Trigliseridlerin diyette kısıtlanması da faydalıdır.
Tedaviye erken başlandığında hastalığın nörolojik sekelleri önlenebilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bassen FA; Kornzweig AL (1950). "Malformation of the erythrocytes in a case of atypical retinitis pigmentosa". Blood. 5 (4). ss. 381-87. PMID 15411425. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2016.
- ^ Benayoun, Liat; Granot, Esther; Rizel, Leah; Allon-Shalev, Stavit; Behar, Doron M.; Ben-Yosef, Tamar (Nisan 2007). "Abetalipoproteinemia in Israel: Evidence for a founder mutation in the Ashkenazi Jewish population and a contiguous gene deletion in an Arab patient". Molecular Genetics and Metabolism. 90 (4). ss. 453-7. doi:10.1016/j.ymgme.2006.12.010. PMID 17275380.
- ^ a b c "Abetalipoproteinemia - Genetics Home Reference". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
- ^ a b Hentati, F; El-Euch, G; Bouhlal, Y; Amouri, R (2012). "Ataxia with vitamin E deficiency and abetalipoproteinemia". Handbook of clinical neurology. Handbook of Clinical Neurology. Cilt 103. ss. 295-305. doi:10.1016/B978-0-444-51892-7.00018-8. ISBN 9780444518927. PMID 21827896.
- ^ a b c d Hasosah, MY; Shesha, SJ; Sukkar, GA; Bassuni, WY (2010). "Rickets and dysmorphic findings in a child with abetalipoproteinemia". Saudi medical journal. 31 (10). ss. 1169-71. PMID 20953537.
- ^ a b Moutzouri, E; Elisaf, M; Liberopoulos, EN (Mart 2011). "Hypocholesterolemia". Current vascular pharmacology. 9 (2). ss. 200-12. doi:10.2174/157016111794519354. PMID 20626336.
- ^ Cooper RA; Durocher JR; Leslie MH (Temmuz 1977). "Decreased fluidity of red cell membrane lipids in abetalipoproteinemia". J. Clin. Invest. 60 (1). ss. 115-21. doi:10.1172/JCI108747. PMC 372349 $2. PMID 874076.
- ^ Demircioğlu, F; Oren, H; Yilmaz, S; Arslan, N; Gürcü, O; Irken, G (Ağustos 2005). "Abetalipoproteinemia: importance of the peripheral blood smear". Pediatric blood & cancer. 45 (2). s. 237. doi:10.1002/pbc.20360. PMID 15765527.
- ^ Ozsoylu, S (Jan–Feb 2011). "Red cells in abetalipoproteinemia". The Turkish journal of pediatrics. 53 (1). s. 119. PMID 21534356.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abetalipoproteinemia22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. de NLM Gülhane Askeri
- AllRefer.com Bassen-Kornzweig sendromu
- David Alexander Leaf. "Abetalipoproteinemia:". Epocrates Online. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013.