Mandalina

Vikipedi, özgür ansiklopedi
16.56, 30 Aralık 2020 tarihinde Iifar (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24516119 numaralı sürüm (+pic)
Mandalina
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms (Kapalı tohumlular)
Klad Eudicots (İki çenekliler)
Klad Rosids
Takım: Sapindales
Familya: Rutaceae (Sedef otugiller)
Alt familya: Aurantioideae
Cins: Citrus
Tür: C. reticulata
Citrus reticulata
Blanco

Mandalina (Citrus reticulata), ılıman iklimde yetişmekte olan Turunçgiller (Rutaceae) familyasına ait bir meyve türüdür. Turuncu, sarı renklerde olan mandalina, etli ve sulu bir yapıya sahiptir. Mandalina, portakala nazaran daha yumuşak olan kabuğu soyulduktan sonra yenebildiği gibi suyu sıkılarak da içilebilir.

Tangerina, nova, kinnow, fremond, klausellina, robinson, okitsu, satsuma, ankor, klemantin, fortune, yerli, lee, fairchild marisol, minneola, ortanik, kara, ovari gibi çeşitleri vardır.[1].

Türkiye'de en çok Akdeniz'de, Ege bölgesinin kıyı kesimlerinde ve kısmen Karadeniz Bölgesinde yetiştirilir.

Etimoloji

Mandalina kelimesi, Türkçeye İtalyanca "mandarino" kelimesinden geçmiş, Batı kökenli bir sözcüktür.[2]. Bu sözcüğün kökeni de -geçmişte bazı Çinli devlet adamlarının giydiği sarı renkli kaftana atfen- Mandarin sözcüğüdür.[3]

İklim isteği

Tüm Turunçgiller gibi sıcağı sever. Ama özellikle Satsuma (Rize Mandalinası) gibi belirli türlerin soğuğa dayanıklılığı portakal, limon gibi diğer turunçgillerden daha yüksektir.[4]

Bu ağacın yetiştiriciliğinin yapıldığı yerde sıcaklıklar -3, -4 derecenin altına düşmemelidir. -9, -10 derecenin altına düşen sıcaklıklarda mandalina ağaçları donup ölebilir. Dayanamayacağı en yüksek sıcaklıklar ise, 45 derece ve üzeridir.

Dünyada mandalina üretimi

Mandalina Üretiminde İlk 10 Ülke (Temmuz 2016) (1.000 ton)[5]
Çin 20.000
Avrupa Birliği 2.917
Japonya 1.115
Fas 1.055
Türkiye 1.040
Amerika Birleşik Devletleri 839
Güney Kore 640
Tayland 375
Arjantin 450
İsrail 240
Diğer ülkelerin toplamı 255
Tangerines, mandarins, clementines
2011 Yılı İlk 10 Üreticileri (1.000 ton)
 Çin 12.707
 İspanya 1.584
 Brezilya 1.004
 Japonya 928
 Türkiye 872
 İtalya 852
 Mısır 848
 Güney Kore 680
 ABD 470
 Pakistan 515
diğer ülkeler 4.016
Dünya 24.580
Kaynak:
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) [6]

Kaynakça

  1. ^ "Mandalina çeşitleri, turuncgiller.com". 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2011. 
  2. ^ TDK[ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ "mandarin." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  4. ^ Turuncgiller hangi iklimde yetişir, bahce.biz[ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ http://www.fas.usda.gov/psdonline/circulars/citrus.pdf
  6. ^ "Faostat". Faostat.fao.org. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2013. 

Dış bağlantılar

  • FAO ('İngilizce)