Çüngüş
Çüngüş | |
---|---|
Türkiye'de yeri | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Diyarbakır |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Ahmet Başer |
• Belediye başkanı | Ali Suat Akmeşe (Saadet Partisi) |
Rakım | 1049 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 11,927 |
• Kır | - |
• Şehir | 11.293 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 21090 |
İl alan kodu | 412 |
İl plaka kodu | 21 |
Resmî site [www.cungus.gov.tr] |
Çüngüş, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. Diyarbakır'ın Kuzey Batısında yer alan Çüngüş'ün yüzölçümü 489 km² olup denizden yüksekliği ise 1049 metredir. İlçenin Doğusunda Çermik, Kuzeyinde Elazığ İli Sivrice ilçesi Batısında Malatya ili Pütürge ilçesi ile Fırat nehri ve Güneyinde Adıyaman iline bağlı Gerger ilçesi bulunmaktadır. Etrafı dağlarla çevrili olan Çüngüş ilçesinin Güneydoğu Toroslar üzerinde sırayla Abaza, Akdağlar ve Savucak dağları bulunmaktadır. Akarsuları Fırat Nehri, eski adı Nahrik çayı olan Çüngüş çayı ve Medye çayı'dır. Fırat nehri üzerinde bulunan Karakaya barajı İlçenin önemli yapılarındandır.
Tarihçe
Osmanlı İmparatorluğu döneminde yoğun olarak Ermenilerin yaşadığı Çüngüş ilçesi, günümüzde hâlen Ermenilere ait birtakım izleri barındırmaktadır. 1915 Ermeni tehciri ile birlikte ilçede Ermenilerden geriye kalanlar harabe halindeki iki kilise ve Ermenice köy adlarıdır. Ne var ki bugün bu köyler de günümüz Türkçesiyle anılmaktadır.
İlçe siyasi bazı sebeplerden ötürü Elazığ'dan alınıp Diyarbakır'a bağlanmıştır. İpek yolu üzerinde bulunması hasebiyle bir dönem jeopolitik bir önem arz eden Çüngüş, hızlı bir gelişim göstermiş; ancak ipek yolunun değişmesi sonrasında hızla eski canlılığını yitirmiştir ve hâlen başta ekonomik olmak üzere muhtelif bazı sebeplerle dışarıya göç vermektedir.
Çüngüş'ün, kelime anlamı itibarıyla "Çoban aldatan kuş (Çınkuş)" manasına geldiği düşünülmektedir. Ermeni kayıtlarında da Çüngüş'ten "Çınkuş" olarak bahsedilmektedir. Ayrıca Ermenistan'a göç eden Çüngüşlü Ermeniler genelde Nubaraşen'de yaşamakta ve bu şehrin sokaklarından biri de "Çınkuş" olarak anılmaktadır.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1955[1] | 10.959 | 1.686 | 9.273 |
1960[2] | 12.082 | 1.546 | 10.536 |
1965[3] | 13.977 | 2.040 | 11.937 |
1970[4] | 15.738 | 3.161 | 12.577 |
1975[5] | 15.873 | 2.616 | 13.257 |
1980[6] | 17.955 | 3.684 | 14.271 |
1985[7] | 20.238 | 4.271 | 15.967 |
1990[8] | 17.067 | 3.935 | 13.132 |
2000[9] | 15.521 | 4.708 | 10.813 |
2007[10] | 13.971 | 2.930 | 11.041 |
2008[11] | 13.837 | 2.781 | 11.056 |
2009[12] | 13.511 | 2.544 | 10.967 |
2010[13] | 14.093 | 2.495 | 11.598 |
2011[14] | 13.814 | 2.393 | 11.421 |
2012[15] | 13.544 | 2.439 | 11.105 |
2013[16] | 13.097 | 13.097 | veri yok |
2014[17] | 12.895 | 12.895 | veri yok |
2015[18] | 12.393 | 12.393 | veri yok |
2016[18] | 12.061 | 12.061 | veri yok |
2017[18] | 11.836 | 11.836 | veri yok |
2018[18] | 11.927 | 11.927 | veri yok |
2019[18] | 11.539 | 11.539 | veri yok |
2020[18] | 11.293 | 11.293 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kaynakça
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çüngüş Nüfusu - Diyarbakır". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Diyarbakır Çüngüş Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Çüngüş Kaymakamlığı28 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çüngüş Belediyesi
Şablon:Çüngüş ilçesinin köyleri
Diyarbakır ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |