Demirci Mehmet Efe

Alaşehir Kongresi'nde (16-25 Ağustos 1919) soldan sağa: Demirci Mehmet Efe, Refet Bey (Bele), Çerkes Ethem Bey

Demirci Mehmet Efe (1883, Pirlibey, Nazilli - 1961, Aydın), Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye önderi.

1883 yılında Pirlibey, Nazilli'de doğdu. Babasının mesleğinden dolayı Demirci lakabını aldı. Askerlik görevini İzmir 5. Depo Alayı'nda demirci olarak yaparken Ermeni bir yüzbaşıdan yediği dayak üzerine firar etti. Köyüne dönen Demirci Mehmet, burada rahat durmayınca Çakırcalı Mehmet Efe tarafından Ödemiş'in Fata köyüne imam olarak gönderildi. Çakırcalı'nın ölümünden sonra Yörük Ali Efe çetesine katılan Demirci Mehmet Efe, cesareti ve gözüpekliği sayesinde çete içinde önemli bir konum aldı ve kısa zamanda Aydın ve Ödemiş havalisinde zorlu ve amansız bir efe oldu. İzmir'in İşgalinden sonra 11 Temmuz'da resmen Kuvâ-yi Milliye'ye katıldı. Sonra Kurtuluş Savaşı'nda başlık mücadelesine katıldı.

TBMM Hükümeti'nin 9 Aralık 1920 tarihinde aldığı bir karar, Afyonkarahisar dolaylarındaki Atlı Takip Kuvvetleri'nin düzenli orduya süvari birlikleri olarak katılmasını öngörmekteydi. Albay Refet Bey'in 300 adamıyla birlikte süvari alay komutanı olarak düzenli orduya katılması yönündeki teklifini, Çerkez Ethem'in telkinleriyle dikkate almayan Demirci Mehmet Efe'nin üzerine kuvvet gönderilmiştir. Albay Refet Bey komutasındaki süvari birliklerinin 11 Aralık'ta başlattıkları harekât sonunda Demirci Efe'nin adamları ele geçirilmiştir. Yaşı uygun olanlar düzenli ordu birliklerine katılmış, diğerleri terhis edilmiştir. Demirci Efe ise 30 Aralık 1920 tarihinde TBMM Hükûmeti'ne teslim olmuştur. Efe, Nazilli-Dualar köyüne yerleşmiştir. Yanına, çok güvendiği Jandarma Yüzbaşı Nuri Bey'in seçtiği 50 kişilik bir muhafız kuvveti bırakılmıştır.

1961 yılında Aydın'a geçmiş ve Aydın'da ölmüştür.

Ayrıca bakınız

• Demirci Mehmet Efe Ayaklanması