Myrciaria dubia
| Myrciaria dubia-Kamu Kamu (Camu Camu) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
''Myrciaria dubia''
(Kunth) McVaugh |
Myrciaria dubia, 'Kamu Kamu' (Camu camu), Camucamu, Cacari, veya Camocamo olarak da bilinen, küçük yaklaşık 3 ila 5 metre uzunluğunda çalımsı ve Peru ile Brezilya arasındaki Amazon Ormanları başta olmak üzere ormanlık alanlarda bulunan Mersingiller ailesine mensup bir ağaçtır. Kırmızı mor kirazımsı meyveleri bulunmaktadır. Aynı cinsten Jaboticaba (Myrciaria cauliflora) ve Guavaberry ile yakın akrabalığı bulunmaktadır. Bitkinin en önemli özelliği ağırlığının %2si ile %3üne karşılık gelen çok yüksek miktarda C vitaminine sahip olmasıdır ki; bu özelliği bitkinin uluslararası pazarlara girmesini sağlamıştır.
Genel Görünüşü
Camu camu küçük mumlu beyaz taç yapraklı ve hafif güzel kokulu çiçeklere sahip üzüm çeşididir. Tüylü bir gövdesi vardır. Her daim yeşildir, yaprakları birbirine zıt yönlü ve yaprak şekli hafif mızraksı halden eliptik hale doğru ufak değişimler gösterir. Her yaprak 3–20 cm uzunluğunda;1–2 cm genişliğindedir. Çalımsı 3 ile 5 mereye varan bir boya sahiptir.
Dağılım Alanı
Kamu Kamu Brezilya, Peru, Ekvador ve Bolivya'ya yayılan Amazon Ormanlarının alçak kesimlerinde yetişir. Bununla birlikte Kamu Kamu'nun yayılım alanının en geniş sınırları Brezilya'nın Pará eyaletinin merkezinden orta ve yüksek Amazon Nehri havzası boyunca Peru'nun güney kesimine;kuzeyde Casiquiare Orinoco Nehri yüksek ve orta havzalarına kadar uzanır. Brezilya'daRondônia Maçangana ve Urupa Nehirleri ve Amazonas eyaleti, Manaus ve Manacapuru Belediye sınırları ileJavarí, Madeira and Negro Nehirleridir.
Hasadı
Yerel halk tarafından ekşi tadından dolayı doğrudan fazla yenmeyip daha çok diğer besinlere karıştırılarak tüketilmekle birlikte uzun zamandan beri yerel halk tarafından kullanılmaktadır. Yabani Camu Camu meyveleri hasat edilip doğrudan kanolara konur. bitki ancak yakın zamanda büyük çapta yetiştirmeye alınmıştır ve dünya piyasalarında bitkinin ana alıcısı Japonyadır.
Kamu Kamu'nun yetiştirilmesi dolaylı olarak kolaydır. Sıcak ve nemli tropik iklim bitkinin sevdiği ortamdır. Bununla birlikte su ihtiyacının karşılanması halinde bitkinin subtropik iklimlerde yetiştiği görülmüştür. Soğuğa dayanıklığı tam olarak bilinmemektedir ancak 0 dereceye kadar olan ısıları yetişkin bir bitkinin tolere ettiği denemelerde görülmekle birlikte bitkinin 0 derecenin biraz altındaki soğuklara da kısa süreli olması kaydıyla dayandığı düşünülmektedir. Bununla birlikte bitkinin soğuğa dayanıklığının aynı cins içindeki akrabası yetişkin haliyle -5 dereceye kadar olan soğuklara dayanabilen Jaboticaba'ya nazaran daha az olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca bitki bol miktarda su istemektedir. Peru Amazonu Kamu Kamu Üreticileri Birliği (The Association of Camu Camu Producers of the Peruvian Amazon) bitkinin Peru'da alçak bölgelerde üretimi sağlayıp pazarlamasını yapmaya çalışmaktadır.
Yerel olarak Amazon sel bölgelerinde yoğun (1000/ha) ve nehir kıyısında yetişen alanlarda bitki buluna bilmektedir. Ağaç inanılmaz derece de sele,aşırı suya dayanıklıdır. Bazı zamanlar kökleri ve hatta ağaçların toprak üstündeki kısmının büyük bölümü amazonda su altında kalmasına karşın ağaçlar yaşamını sürdürebilmektedir. Bitkinin kültüre alınması esnasında gövde çevresinin 2 cm'in üstü kalınlığa eriştiğinde (çimlenmenin üstünden yaklaşık 3 yıl geçtikten sonra) meyve vermeye başlar. Bitki yağışların düştüğü kuru dönemin sonunca çiçek açıp, yağmurlu dönemin ortasında meyve verir. Gerek yabani gerekse kültür bitkilerinin birkaç 10 yıl boyunca üretkenliklerini koruduğu görülmektedir.
Yabani ağaçlar yaklaşık yılda 12 kg kadar meyve verebilmektedir. Eğer bir hektarda 600 ile 1.100 ağacın sığabilceği düşünülürse bu halde ağaçların 12 ton meyve hektar başına verebilecekleri düşünülmektedir. Bununla birlikte tarım tekniklerindeki gelişmeler, aşılama, budama ve gübreleme ile bu ağaçlardan daha fazla verim alınacağı düşünülebilir.
Kullanımı
| Camu Camu (Taze, pişirilmemiş, yenilebilen kısımları 100 gr) [1];[2] | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 100 kJ (20 kcal) | |
| Karbonhidrat | 5.9 g |
| Protein | 0.5g |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.01 mg (%1) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.04 mg (%3) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.61 mg (%4) |
| B6 vitamini | 0.257 mg (%20) |
| Folik asit (Vit. B9) | 16.8 μg (%4) |
| C vitamini | 800 - 6000 mg (%-9200) |
| Kalsiyum | 12 mg (%1) |
| Demir | 0.55 mg (%4) |
| Fosfor | 15 mg (%2) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Kamu kamu'nun yerel halk tarafından nasıl kullanıldığı konusunda az kaynak bulunmaktadır. Geleneksel Amazon kabileleri bunu az şekilde temel gıda maddesi gibi kullanırlar. Meyve yüksek miktarda asidiktir bu sebeple bir blenderla su veya süt ile şeker eklenmek suretiyle kullanılabilmekte veya meyve sularına karıştırılabilmektedir.
Camu camu yüksek miktarda C vitamini içerir (toplam ağırlığın %2–3 arası[3],bu özelliği ile Avustralya yerel bitkisi Terminalia ferdinandiana 'dan sonra Dünya'da bilinen en çok C vitaminine sahip meyvedir ) ve bu sayede uluslararası pazarlarda yer edinmekle bitkinin en önemli özelliği budur.Ancak C vitamini meyve tam olgunluğa ulaştığında düşüş gösterir ve bu yönden C vitamini ile bitkinin tadı arasında bir denge bulunmaktadır. Bütün mersingiller ailesindeki meyveler gibi Camu Camu'da benzer diğer besinsel yararlara sahip olabilir[kaynak belirtilmeli] fakat bu tüketiciler arasında az bilinmektedir ve henüz bu konudaki araştırmalar eksiktir.
Kamu kamu kendine özgü bir aromaya ve meyve pigmentlerine sahiptir.Kırmızımsı meyve derisinde bulunan (muhtemelen antosiyaninler) atraktif ve kendine özgü pembemsi rengi kamu kamu'da sıkılan suya verir. Renk ve aroma göze çapsada popüler meyveler kadar etkileyici değildir.Kamu kamu sıklıkla dondurmalarda ve tatlılarda v.s kullanılır.
Processed powder from the fruit pulp is beginning to be sold in the west as a health food in loose powder or capsule form. In addition to the high vitamin C content it contains the amino acids valine, leucine and serine.[4]
It is also rich in flavonoids, such as anthocyanins, flavonols and flavanols, catechins, delphinidin 3-glucoside, cyanidin 3-glucoside, ellagic acid and rutin; other analysis revealed the presence of gallic and ellagic acids, suggesting that Camu camu fruit possesses hydrolyzed tannins (gallo- and/or ellagitannins).[5]
Şu anki tüketiminin gelişmesi ile ilgili sorunlar
- Fiyat. Peru'da meyvenin suyunun FOB fiyatı 3.500-USD'yi bulmaktadır, camu camu bitkisinin meyve pulbu ve konsantresi diğer meyve pulbu ve konsantresinden 4 veya 5 kat daha pahalıdır.Bu pahalı fiyatın nedeni de bitkiye erişim zorluğundan kaynaklanan lojistik problemlerindendir. Meyveleri yerek şekilde toplanmakta ardından işlemden geçirilip dondurulmakta ve uzun mesafelere gönderilmekte,deniz taşıma araçları ile Peru2dan ihraç edilmektedir.Bu yüksek fiyat talebide doğal olarak sunurlamaktadır. [kaynak belirtilmeli]
- Rekabet Camu camu'un diğer bir problemide rekabettir zira daha az C vitamini içerse de, yine de yüksek miktarda C vitamini içeren Acerola denen barbados kirazı ve kuşburnu camu camuya göre ekonomik yönden daha hesaplı ve yetişme alanları da daha geniştir.[kaynak belirtilmeli]
- Genelde yabani türlerden toplama yapıldığı için bitkinin meyve vermesinde dengesizlikler ve meyve verme zamanında değişiklikler yaşanmaktadır. Hatta 2006'da Peruda yaşanan bir kuraklık sonucu meyve kalitesi düşmüş,fiyatlamada sorunlar çıkmıştır.İhracatçılar buna karşı meyveler açısından ek stoklar yapmaya başlamışlardır ancak meyveyi stoklamakta maliyetleri etkilemektedir. [kaynak belirtilmeli]
- Piyasa açısından diğer bir sorunda Gıda güvenliği ile ilgili düzenlemelerdir. Zira 1997'ye kadar Avrupa Birliği Camu camulu hiçbir ürünü bilmemekteydi neticede novel Gıda Yönetmeliğine konu olacak camu camu ile ilgili hala gıda güvenliği şartları tanımlanamamıştır. İstenen bitkinin toksikliği ,potansiyel alerji yaratma riski olup olmadığı hususundaki bilimsel çalışmalar hala eksiktir. Bu yasalar tedarikçileri bu türden meyvelerin ithali yönünde teşvikten uzaktır. (Bkz. GFU documentation, Hermann 2004 Dış bağlantıları).
Koruma Bilgileri
Aşırı miktarda camu camu bitkisinden yapılan hasatlar bitkiyi "soyu tehlikede olan türler" listesine itecek duruma gelmiştir. Buna karşın Amazon Nehri boyunca camu camu'nun ticari olarak yetiştirilmesi ve bu yönde teşvik içinde çalışmalar yapılmaktadır.
Kaynakça
- ^ [İspanyol vikipedisi http://es.wikipedia.org/wiki/Myrciaria_dubia]
- ^ [Camu camu: ¿la fruta más sana del mundo? http://www.huertasurbanas.com/2012/08/10/camu-camu-la-fruta-mas-sana-del-mundo/]
- ^ Peruvian Camu Camu fruit conquers Japan 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Percy Takayama, Living in Peru - Business, 12 February 2007. Accessed July 2012.
- ^ 3rd Party Research - Camu Camu 18 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Mama Camu
- ^ Antioxidant compounds and antioxidant capacity of Peruvian camu camu (Myrciaria dubia (H.B.K.) McVaugh) fruit at different maturity stages. Rosana Chirinos, Jorge Galarza, Indira Betalleluz-Pallardel, Romina Pedreschi and David Campos, Food Chemistry, Volume 120, Issue 4, 15 June 2010, Pages 1019-1024, 20 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. DOI:10.1016/j.foodchem.2009.11.041
- Penn, J.W., Jr. 2006. The cultivation of camu camu (Myrciaria dubia): A tree planting programme in the Peruvian Amazon. Forests, Trees and Livelihoods. Vol. 16 (1), pp. 85–101.
Dış bağlantılar
- Conservation issues with pictures of the tree, fruits and harvest method.
- Tropical Plant Database 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Myrciaria dubia List of Chemicals (Dr. Duke's Database)
- For extensive information on how food safety inspired EU legislation has emerged as a market access barrier for camu camu and other underutilized plant species, see https://web.archive.org/web/20061009042810/http://www.underutilized-species.org/eu.asp