İçeriğe atla

Batı Afrika ebola salgını

Vikipedi, özgür ansiklopedi
23.52, 2 Aralık 2020 tarihinde Khutuck Bot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24174776 numaralı sürüm (Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir))
Sayfanın 2 Aralık 2020 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.
Batı Afrika Ebola Salgını
Ebola salgınından doğrudan etkilenen Batı Afrika ülkeleri
Kırmızı, yaygın salgın vakalarını; pembe, az sayıda vakaları; yeşil; izole vakaları göstermektedir.
TarihAralık 2013 - Haziran 2016
KonumBatı Afrika
(Gine, Liberya, Sierra Leone)
(Diğer vakalar: Nijerya, Mali, Senegal, İspanya, Britanya, İtalya, ABD)
SonuçSona erdi. Son vaka, 9 Haziran 2016'da Monrovia'da görüldü.
Ülke Vakalar Ölümler Son durum
Liberya Liberya 10,666 4,806 Salgın 9 Haziran 2016'da sona erdi.[1]
Sierra Leone Sierra Leone 14,122 3,955 Salgın 17 Mart 2016'da sona erdi.[2]
Gine Gine 3,804 2,536 Salgın 1 Haziran 2016'da sona erdi.[3]
Nijerya Nijerya 20 8 Salgın 19 Ekim 2014'te sona erdi.[4]
Mali Mali 8 6 Salgın 18 Ocak 2015'te sona erdi.[5]
Amerika Birleşik Devletleri ABD 4 1 Son vaka 21 Aralık 2014'te görüldü.[6]
İtalya İtalya 1 0 Tek vaka 20 Temmuz 2015'te görüldü.[7]
Birleşik Krallık Büyük Britanya 1 0 Tek vaka 10 Mart 2015'te görüldü.[8]
Senegal Senegal 1 0 Tek vaka 17 Ekim 2014'te görüldü.[4]
İspanya İspanya 1 0 Tek vaka 2 Aralık 2014'te görüldü.[9]
Total 28,616 11,310 (8 Mayıs 2016 (2016-05-08) itibarıyla)
Can kaybı11,325 ölüm
Yaralı27.609 enfekte kişi

Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başlayıp Liberya, Sierra Leone başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren Ebola kanamalı ateşi salgınıdır. Salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaşmış, 11 bin 325 kişi hayatını kaybetmiştir.

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, Avrupa Komisyonu, Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu dahil olmak üzere pek çok kuruluş bölgeye salgını önlemek amacıyla maddi yardımda ve mobil personel yardımında bulunmuştur, ayrıca Sınır Tanımayan Doktorlar bölgede çalışmalarına devam etmektedir.[10] Söz konusu ebola salgını, hastalığa yakalanan kişi ve ölümler açısından tarihteki en ölümcül ebola salgınıdır.[11]

İlk vaka Aralık 2013'te Gine'nin güney sınırlarına çok yakın bir köyde kaydedildi.[12] İlk başta fark edilmeyen virüs, kısa sürede salgına dönüşerek komşu ülkeler Liberya, Sierra Leone'ye de sıçradı. Nijerya ve Mali'de küçük çaplı salgınlar görülürken, Senegal, Britanya ve Sardinya'da izole vakalar görüldü. Ayrıca, ABD ve İspanya'daki bazı sağlık çalışanlarında da ebolaya rastlandı ancak bu vakalar bir salgına dönüşmedi.

Vakaların sayısı Ekim 2014'te zirveye çıktı ancak bu tarihten sonra uluslararası çabaların etkisiyle düşüşe geçti.

Dünya Sağlık Örgütü, 8 Mayıs 2016 itibarıyla toplam 28.616 şüpheli vakayı ve 11.310 ölüm vakasını (Ölüm oranı: %39,5) bildirdi.[13]

Salgın

2013

Batı Afrika Ebola salgınının belgelenen ilk vakasının, Aralık 2013'te Gine'nin güney sınırındaki Gekedu kasabasında hayatını kaybeden Emile Ouamouno adlı bir bebeğin ölümü olduğu düşünülüyor. Yine bilim insanlarına göre, bir yarasa türü olan Angola serbest kuyruklu yarasaları (Lat. Mops condylurus), bu virüsün taşınmasında başlıca etkendi; öte yandan ölen bebeğin doğduğu köy, büyük bir yarasa kolonisinin yakınlarında bulunuyordu. (Yine de köyün çevresinde incelenen yarasaların hiçbirinde Ebola virüsüne rastlanmadı.) Ancak daha önce yapılan araştırmalar, bu tür yarasaların Ebola virüsü taşıyabileceğini ortaya koyuyor.[14]

Bilinen ilk vakanın kurbanı Emile'in annesi, kız kardeşi ve büyükannesi de benzer belirtilerle hastalanıp öldüler. Virüsün bulaştığı bu ilk kişiler, hastalığın önce diğer köylere yayılmasına sebep oldular. Ardından virüs, bölgedeki yerel hastanede görev yapan sağlık görevlilerine bulaştı, daha sonra da sınırın ötesindeki komşu ülkelere yayıldı. Emile'in köyü Liberya sınırına 11 km, Sierra Leone sınırına 30 km uzakta bulunuyordu.

2014

Ebola salgını 1970'li yıllarda Zaire ve Sudan'da, ve sonraki yıllarda Orta ve Güney Afrika'da sık sık görülmüş olması rağmen, uluslararası toplum tarafından Batı Afrika'ya özgü olmadığı ve bu coğrafyada görülmeyeceği düşünülüyordu. Aynı şekilde, Batı Afrika devletleri de ölümlerin Ebola virüsünden kaynaklandığını geç teşhis ettiler. Dolayısıyla salgın, Ebola olarak tanımlanıncaya değin çoktan 3 ülkeye yayılmıştı.

25 Mart 2014'te Gine Sağlık Bakanlığı, 4 güneydoğu eyaletinde Ebola salgınının yayıldığını resmî olarak bildirdi ve komşu ülkeler Liberya ve Sierra Leone'deki vakaların da araştırıldığı belirtti. Bu tarih itibarıyla 86 şüpheli vakanın 59'u ölümle sonuçlanmıştı. (Ölüm oranı: %68) Mayıs ayının sonlarına doğru salgın, Gine'nin 2 milyon nüfuslu başkenti Konakri'ye ulaştı. Yine mayıs sonu itibarıyla 281 vakanın 186'sı ölümde sonuçlandı.

Liberya'da ilk vakalar Mart sonlarında görüldü. Salgının Liberya'nın yarım milyon nüfuslu başkenti Monrovia'ya haziran ortalarında ulaştığı bildirildi. Temmuz ortalarında 196 vakanın 116 ölümle sonuçlandı.

Sierra Leone'de de ilk vakalar Mart sonlarında görüldü, 5 ölümle sonuçlandı. 17 Temmuz'a gelindiğinde, ülkedeki şüpheli vakaların toplam sayısı 442'ye ulaştı ve Gine ve Liberya'daki şüpheli vaka sayısını geride bıraktı. Gine ise 310 ölüm vakası ile diğer ülkeleri geride bıraktı.

Temmuz sonunda toplamda 1323 vaka görüldü, 729 ölümle sonuçlandı. 460 vaka Gine'de, 533 vaka Sierra Leone'de, 329 vaka Liberya'da görüldü. Bu tarihe kadar Ebola salgını sadece bu 3 ülkede görülmekteydi.[15]

Mart 2014 - Eylül 2015 arası aylık toplam Ebola vakaları
Mart 2014 - Eylül 2015 arası aylık toplam Ebola ölümleri

2015

Dünya Sağlık Örgütü'nün 30 Mart 2015 tarihli istatistiklerine göre, salgının üzerinden geçen 1 yılda virüs, 25 bin 178 kişiye bulaşmıştı, bunlardan 10 bin 445'i hayatını kaybetti.[16]

Salgın bu üç ülke haricinde az sayıda vakalarla birkaç diğer ülkede de görüldü. Nijerya'da 20 vaka, Mali'de 7 vakaya rastlandı. Batı Afrika'da Ebola virüsüne yakalanıp Senegal, İspanya, Britanya ve ABD'ye giriş yapan birkaç kişi de bu ülkelerdeki vakaları oluşturdu. Ancak Ebola buralarda yayılmadı.

DSÖ, Ekim 2015'in ilk haftasının, yeni bir vakaya rastlanmadan geçen ilk hafta olduğunu duyurdu.[17]

2016

14 Ocak 2016'da DHÖ, Batı Afrika genelinde Ebola salgınının resmen bittiğini duyurdu. Ebola virüsünün azami yayılış süresinin iki katı olan 42 günlük sürenin vaka olmadan atlatıldığı, ancak yine de gelecekte ufak çaplı vakalar görülebileceği bildirildi.[18] Ertesi gün, Ekim 2015'ten beri hiçbir vaka görülmeyen Sierra Leone'de, 4 ayın ardından tekrar Ebola vakası ortaya çıktı.[19]

Kaynakça

  1. ^ Brice, Makini (9 Haziran 2016). "WHO declares Liberia free of active Ebola virus transmission". Thomson Reuters Foundation. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016. 
  2. ^ "Ebola Situation Report – 16 March 2016 | Ebola". World Health Organization. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  3. ^ "End of Ebola transmission in Guinea". WHO Regional Office for Africa. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. 
  4. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; WHO20141022 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ "Ebola situation report" (PDF). World Health Organization. 21 Ocak 2015. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2015. 
  6. ^ "Ebola response roadmap – Situation report 24 December 2014". World Health organization. 26 Aralık 2014. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014. 
  7. ^ "Ebola situation report". World Health Organization. 22 Temmuz 2015. 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018. 
  8. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Uk_10_March isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ "Situation summary". World Health organization. 5 Aralık 2014. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  10. ^ "Ebola in West Africa: "The epidemic is out of control"". MSF. İngiltere. 25 Haziran 2014. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2014. 
  11. ^ "Chronology of Ebola Hemorrhagic Fever Outbreaks". Centers for Disease Control and Prevention. 24 Haziran 2014. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014. 
  12. ^ "Ebola krizi '2015'te de sürecek'". BBC Türkçe. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2014. 
  13. ^ "Ebola verileri ve istatistikleri". Dünya Sağlık Örgütü. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. 
  14. ^ "İlk Ebola hastası, virüsü yarasadan mı kaptı?". BBC Türkçe. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2014. 
  15. ^ "Previous Updates: 2014 West Africa Outbreak". ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2016. 
  16. ^ "Ebola verileri ve istatistikleri". Dünya Sağlık Örgütü. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015. 
  17. ^ "Ebola countries record first week with no new cases". Independent. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2015. 
  18. ^ "Batı Afrika'daki Ebola salgını sona erdi". Anadolu Ajansı. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  19. ^ "New case discovered in Sierra Leone hours after WHO declared end of the disease". Independent. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Batı_Afrika_ebola_salgını&oldid=24174776" sayfasından alınmıştır