İçeriğe atla

Annona

Vikipedi, özgür ansiklopedi
05.12, 2 Aralık 2020 tarihinde Khutuck Bot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24156346 numaralı sürüm (Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir))
Annona
Şeker-elma (ing:sugar-apple) diye adlandırılan (Annona squamosa)
Çerimoya türünün tohumlarının bozuk para ile karşılaştırılması
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms
(Kapalı tohumlular)
Klad Magnoliids
Takım: Magnoliales
Familya: Annonaceae
Cins: Annona
L.[1]
Türler

Tür sayısı 100-150 (Metne bakınız)

Sinonimler

Guanabanus Mill.
Raimondia Saff.
Rollinia A. St.-Hil.
Rolliniopsis Saff.[2]

The fruit of A.salzmannii.
Annona squamosa çiçek ve yaprakları Hayderabad,Hindistan.
Annona glabra fruit.

Annona, Papav gibi bitkileri içeren Annonaceae (Anonagiller) familyası içindeki türleri içeren bir cins grubudur. Guatteria cins grubundan sonra, bu familya içindeki en kalabalık cins grubudur. [3] yaklaşık 100-150 arası ağaç türü,çalı bu cinsin içindedir.[4] Cins adı daha çok [Tanio Dili]nden ispanyolca'ya girmiş anón, adından gelmektedir.[5] M.Ö 1000li yıllara kadar bu adın dayandığı Meksika'da v.s Güney Amerika ülkelerindeki paleontolojik çalışmalarla da gösterilmiştir.[6]

Bu cinsin içinde yedi tür ve bir hibrit türü ticari amaçlarla,bu cinslerin anavatanı Güney Amerika gibi çeşitli ülkelerde yetiştirilmektedir, bununla birlikte bu türler dışındaki diğer türlerin bazıları yenilebilir meyvelere sahip olup çeşitli amaçlarla yararlanılmaktadır.[7] Pek çok türü de geleneksel tıpta kullanılmaktadır. Bazı klinik araştırmalar bu cins grubu içinde bazı türlerin aksetogenin gibi çeşitli maddeler içerdiğini belirtmektedir.[8][9]

Açıklama

Kazık köklü her daim yeşil tropik ağaç ve çalı türlerini içine alır.[4]

Gövde
İnce, geniş fakat derin olmayan çizik ve yarıkların olduğu birbiriyle birleşik pullu bir kabuk bulunmaktadır. İnce sert silindirik ,yükseltilmiş gözenekleri ile birlikte sivrilen sürgünler ve çıplak tomurcukları bulunmaktadır.[4]
Yapraklar
Türüne göre yaprak kanatları kösele gibi veya ince ve oldukça yumuşak ya da esnek, kabak ya da tüylü olabilir.[4]
Çiçekler
Çiçek sapı yaprak ile dal arası köşeden, ya da nadiren ana gövde veya eski dallara bağlı koltuk altı tomurcuklarından ya da tek başına çiçek veya ufak topluluk halinde çiçeklerden olacak şekilde yükselir.

Genelde 3 veya 4 dıştaki taç yapraklardan küçük, tomurcuk halinde iken örtüşmeyen çanak yapraklara sahiptir. 2 tur halinde altı ila sekiz etli taç yaprakları iki tur halinde dizilmiştir, dıştaki taç yapraklar içtekilerden büyüktür buna karşın içteki yaprak sayısı fazladır ve koyu pigmentli nektar bezleri vardır. Sayısız top şeklinde, toplu halde, ya da kavisli ve başlıklı y ada sivri anter kesesi ötesinde ercik organları bulunur. Pek çok karpel, tabanla doğrudan bağlantılı, kısmen çeşitli derecelerde birleşik poleni alan stigma denen tüylü dişi organ kısmı bukunmaktadır. Karpel başına bir veya iki tohum taslağı düşmektedir tür ve stigma toplu şekilde veya birbirine yakın bitişik konik haldedir.[4]

Meyveleri
Her çiçek başına bir ovalden küreye değişim gösteren meyvelere sahiptir. Her meyvenin içinde birden çok tıpkı böğürtlen, çilek gibi birbiri ile bitişik, ayrı ayrı meyvecikler veya birleşik meyvecikler bulunur. Her bir meyvecik içinde bir tohum bulunur. Tohumlar fasulye gibi sert bir kabuğa sahiptir. Tohum çekirdekleri toksiktir. Bu sebeple genelde tohumları yenmez.[4]
Tozlaşma
Genelde bu cinsin tozlaşmasını arılar değil, Asimina ve Rollinia cinsleri gibi böcekler, sinekler ve kın kanatlılar yapmaktadır. Çiçekleri de genelde buna göre konumlanmış olmakla ,bu şekilde bir evrimleşme söz konusu olmuştur.[10]

Resimler

Seçme türler

Buradakiler önemli türlerin listesi olup pek çok türün tarımsal, ticari, farmakolojik açıdan değeri bulunmaktadır.[11]

Böcekler ve hastalıklar

Annona cinsleri genelde hastalıklara bağışıklıdır. Ancak bir kısım mantar, türleri böcekler ve karıncalar bu türde sorunlara yol açabilmektedirler. Bu bölümde de kısaca bu cins ailesinin ev sahipliği yaptığı böcek türleri ve zarar verici mantar ,enfeksiyon,zararlı v.s türler gösterilmiştir.[12]

Böcekler
Mantarlar
Yuvarlak solucanlar
Yosunlar
Hastalıklar
  • Diplodia natalensis (Kuru meyve çürüğü)
  • Meyve çürüğü[13]

Kaynakça

  1. ^ Natural Resources Conservation Service (NRCS). "PLANTS Profile, Annona L". The PLANTS Database. United States Department of Agriculture. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Germplasm Resources Information Network (GRIN) (17 Eylül 1996). "Genus: Annona L". Taxonomy for Plants. USDA,ARS, National Genetic Resources Program, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. 
  3. ^ "Annona". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. 
  4. ^ a b c d e f Flora of North America. "1. Annona Linnaeus, Sp. Pl. 1: 536. 1753; Gen. Pl. ed. 5, 241, 1754". Cilt 3. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 
  5. ^ Daniel F.Austin (2004). Florida Ethnobotany. CRC Press. s. 95. ISBN 9780849323324. 
  6. ^ Ian J. Warrington Warrington (2003). "Annonaceae". Apples: Botany, Production and Uses. CABI Publishing. ISBN 0851995926. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 
  7. ^ University of Southampton (Mart 2002). "Factsheet No. 5. Annona" (PDF). Fruits for the Future. Department for International Development,International Centre for Underutilised Crops. 3 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ Amélia Pilar Rauter (2002). "Toxicity of Some species of Annona Toward Artemia Salina Leach and Biomphalaria Glabrata Say". Natural Products in the New Millennium: Prospects and Industrial Application. Springer Science+Business Media. s. 540 sayfa. ISBN 1402010478. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 
  9. ^ M Degli Esposti (1 Temmuz 1994). "Natural substances (acetogenins) from the family Annonaceae are powerful inhibitors of mitochondrial NADH dehydrogenase (Complex I)". The Biochemical Journal. 301 (Pt 1). The Biochemical Society. s. 161-7. PMC 1137156 $2. PMID 8037664. 
  10. ^ Gerhard Gottsberger (28 Nisan 1988). "Comments on flower evolution and beetle pollination in the genera Annona and Rollinia (Annonaceae)". Plant Systematics and Evolution. 167 (3-4). Springer Science+Business Media. s. 189-194. doi:10.1007/BF00936405. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. [ölü/kırık bağlantı]
  11. ^ Germplasm Resources Information Network (GRIN). "GRIN Species Records of Annona". Taxonomy for Plants. USDA, ARS, National Genetic Resources Program, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. 
  12. ^ a b Robert Vieth, Master Gardener. "Cherimoya". Minor subtropicals. Ventura County Cooperative Extension. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ a b c Jorge Pena and Freddie Johnson (Ekim 1993). "Insect Pests of Annona Crops" (PDF). Other Fruits With Insecticides Known to Have Labels for Use. Department of Entomology, University of Florida. 20 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  14. ^ Jonathan H. Crane, Carlos F. Balerdi, and Ian Maguire (Nisan 1994). "Sugar Apple Growing in the Florida Home Landscape". Fact Sheet HS38. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ a b c d Hannia Bridg (3 Mayıs 2001). "Micropropagation and Determination of the in vitro Stability of Annona cherimola Mill. and Annona muricata L". Zertifizierter Dokumentenserver der Humboldt-Universität zu Berlin. 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.  62. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Annona&oldid=24156346" sayfasından alınmıştır