İçeriğe atla

Afyon mermerleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
16.36, 30 Nisan 2020 tarihinde Vikiçizer (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 22263289 numaralı sürüm (top: düzeltme, değiştirildi: 2005 → 2005 AWB ile)

Genel olarak Afyonkarahisar’ ın İscehisar ilçesi çevresinde bulunmaktadırlar. 2005 yılı itibarıyla büyüklü küçüklü 355 mermer işletmesinin faaliyet gösterdiği Afyonkarahisar'da zengin ve kaliteli mermer yataklarının işletilmesi ve işlenmesi, sektörün hızla gelişmesini sağlamıştır. Türkiye'de blok mermerin üçte biri Afyonkarahisar İscehisar'da çıkarılmaktadır. Bu sektörde 2420 işçi, 136 ustabaşı, 20 mühendis, 23 teknisyen ve 752 idari personel olmak üzere toplam 3351 kişi istihdam edilmiştir. Toplam mermer rezervi 400 milyon m³ olarak tahmin edilen Afyonkarahisar'da yıllık üretim kapasitesi 6,9 milyon m³ civarında olmakla birlikte, mermer çıkarılması ve işlenmesi sürecinde %30'lara varan kayıplar oluşmaktadır. Yörede Afyonkarahisar Kaymak, Havai, Afyonkarahisar Şeker, Kaplan Postu, Afyonkarahisar Gül, Afyonkarahisar Gri, Hareli, Beyaz Bal Sarısı, Patlıcan Moru, Çıtırlı ve Kirli türü mermerler çıkarılmaktadır.

Nitelikleri

Paleozoik yaşlı Afyon mermerleri; granoblastik tekstür gösteren, orta taneli kalsit kristallerinden oluşmuştur. Yeşil şist fasiyesi minerallerinden oluşan, Afyon metamorfitleri içinde mercek olarak bulunan mermerler, neojen volkanitleri tarafından örtülmektedirler.

Afyon mermerleri görüntüleri nedeniyle oldukça fazla sayıda isimle anılırlar (Afyon kaymak, şeker, menekşe, kaplanpostu, buludi, hareli, grili beyaz ve dumanlı beyaz gibi.). Ancak bunların çoğu diğer özellikleri yönüyle hemen hemen birbirinin aynıdır. Bu nedenle Afyonkarahisar mermerlerini beş ana isim altında ifade etmek daha anlamlı olacaktır.

Afyon Gri (Duman, Gök)

Bazen açık bazen de koyu bantlar gösteren, açık veya kül grisi renkte, tamamen sakaroid yapılı kalsit kristallerinden oluşmaktadır. Bulunduğu alanda yatay yönde Afyon şekere, düşey yönde ise Afyon şeker ve kaymağa yavaş yavaş geçişler gösterir.

Afyon Şeker

İnce altın sarısı damarlar gösteren beyaz renkli, orta büyüklükte kalsit kristallerinden oluşmuş masif yapıda bir mermerdir. Damarlar bazen koyulaşır ve mermere bal rengini verir. Bu tip mermere “Afyon Golden” denilmektedir. Genel olarak yatay yönde Afyon griye, düşey yönde ise Afyon kaymağa geçiş gösterir.

Afyon Kaplanpostu

Koyu gri ve siyah damarlar gösteren, bazen mavimsi, genellikle koyu ve açık kül grisi renkli, sakaroid yapılı, orta büyüklükte kalsit kristallerinden oluşmuş bir mermerdir. Damarlar boğumlar halinde konsantre olabildikleri gibi, breşimsi yapılar da gösterebilirler. Kaplanpostu ismi bu nedenle verilmiştir. Yatay ve düşey yönde Afyon griye hissedilmez şekilde, yer yer de Afyon şekere ani geçişler gösterir.

Afyon Kaymak

Kar beyaz renkte, sakaroid yapıda, ince ve orta taneli kalsit kristallerinden oluşmuş bir mermerdir. Bütün Afyon yöresinin en güzel ve en saf mermeri olup, anıt ve heykel yapımında kullanılabilir. Bulunduğu alanda yatay ve düşey yönde Afyon şekere geçiş gösterir. Zaman zaman ince altın sarısı damarlar şeklinde yönlenmeler görülür.

Kimyasal analizleri

Kimyasal analiz sonuçlarına göre; Afyon mermerleri içerisinde yabancı madde olarak dikkate değer en fazla hematit (Fe2O3) ve kuvars (SiO2) bulunmaktadır. Bunlarla birlikte mermer içerisinde bulunan ve mermere renk kazandıran klorit, serizit, manyetit vb. minerallere rastlanmaktadır.

Yukarıda isimleri geçen Afyon mermerlerine ait kimyasal analiz sonuçları aşağıdaki tabloda görülmektedir...

Tablo: Afyonkarahisar Mermerleri Kimyasal Analizi

MERMER CİNSİ     % CaCO3  % SiO2  % Fe2O3
Afyon Kaymak	   98,72   0,22	    0,27
Afyon Şeker	   96,83   0,67	    0,25
Afyon Gri	   94,07   0,67	    0,05
Afyon Kaplanpostu  85,38   1,55     0,29
Afyon Menekşe	   84,87   3,61	    0,71