Yuvarlaklaşma

Yuvarlaklaşma, genelde dudak (b, p ve m) ve diş-dudak (f ve v) sessizlerinin tesiriyle düz seslilerin (a, e, ı, ve i) yuvarlak (o, ö, u ve ü) hale gelmesi. Bu ses olayı sebebiyle düzlük-yuvarlaklık uyumuna istisna teşkil eden örnekler ortaya çıkmıştır. Eski Türkiye Türkçesi, yuvarlaklaşmanın kolay ve sıkça meydana geldiği bir evredir. Sesler arasındaki belli şartlara göre oluştuğundan Türkçeyle beraber bütün dillerde görülebilmektedir. Bazı örnekleri şunlardır: bedük (Eski Türkçe)> böyük> büyük, bedümek (Eski Türkçe)> böyümek> büyümek, nevbet> növbet> nöbet, matbah> mutfak, misafir> musafir (ağızlarda), tevbe> tövbe, yevmiye> yövmiye, kamag(Eski Türkçe)> kamug> kamu, capitaine(İtalyanca)> kapudan> kaptan, tabl (Arapça)> davul.

Kaynakça

• Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, TDK yayınları, Ankara 2011 (9. Baskı), s. 102.
• Gramer Terimleri Sözlüğü (Türk Dil Kurumu internet sayfası).
• Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım, İstanbul 2005, s. 54.