2022 Zaho saldırısı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zaho saldırısı
Harita
BölgeZaho, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Irak
Tarih20 Temmuz 2022
11:16 – 11:30
HedefArap turistler
Saldırı türü
Topçu saldırısı
Ölü9
Yaralı33
İşleyenler

Zaho saldırısı, 20 Temmuz 2022 tarihinde Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Duhok vilayetinin Zaho ilçesinde, bölgeyi gezmeye gelen Arap turistlere yapılan saldırıdır.[6][7] Saldırıda ikisi çocuk olmak üzere en az dokuz sivil öldü ve 33'ten fazla kişi yaralandı.[8][9][10]

Irak Federal hükûmeti ve bazı Kürt yetkililer, saldırıyı Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yaptığını iddia ederken,[11][12] Türk hükûmeti bu iddiaları yalanlayarak saldırıdan PKK'yi sorumlu tuttu.[13][14][15]

Saldırıda ölenlerin tümü, Irak'ın orta ve güney bölgelerinden gelen Arap turistlerdi.[16]

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Irak Hükûmeti ve Birleşmiş Milletler saldırıyı kınadı ve ne olduğuna dair bir soruşturma emri verdi.[17][18] Hem Kürdistan Bölgesel Yönetimi hem de Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi de dahil olmak üzere federal yetkililer, saldırının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapıldığını belirttiler.[17][19] Kabine, Dışişleri Bakanı'na Türk elçisini Irak'a çağırması ve Türkiye'deki Iraklı mevkidaşının istişare için Bağdat'a gelmesi talimatını verdi.[20] Türkiye, saldırının sorumluluğunu reddetti ve saldırının terörist gruplar tarafından yapıldığından şüphelenildiğini belirterek, Irak'a olayla ilgili ortak bir soruşturma başlatmayı teklif etti.[18][21] Necef ve Kerbela'daki protesto gösterileri ile vize veren Türk konsoloslukları kapatıldı ve Bağdat'taki Türk Büyükelçiliği kuşatıldı. Bağdat'taki gösteriler sırasında, Türk Kültür Merkezi'ni de kuşatan Iraklılar Türk bayrağını indirdi.[22][23]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Irak'ta[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Irak Irak: Başbakan Mustafa el-Kazımi de yazılı açıklamasında Türkiye’yi kınayarak Irak’ın egemenliğini ihlal ettiğini ve ölenlerin çoğunun kadın ve çocuk olduğunu aktararak, Türkiye’nin Irak’ın taleplerine rağmen saldırıları durdurmadığını söyledi.[1][2][3] Irak başbakanı, bu tür saldırılara karşılık verme haklarını saklı tuttuklarını ve gereken önlemleri alacaklarını belirtti.[24][25]
  • Sadr Hareketi'nin lideri Mukteda Sadr, önerilerini 4 maddede sıralayarak Türkiye ile diplomatik temsilin azaltılması, Irak ile Türkiye arasındaki uçuşların durdurulması ve kara geçişlerinin kapatılması, resmi kanallardan olmak üzere Birleşmiş Milletler'e şikayette bulunulması ve Türkiye ile güvenlik anlaşmasının iptal edilmesini istedi.[26]

Uluslararası[değiştir | kaynağı değiştir]

  •  Birleşmiş Milletler: Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu, ölümcül topçu atışlarını kınayarak, “Uluslararası hukuka göre, saldırılar sivil halka yönelik olmamalıdır. Bu nedenle BMIYK, saldırıyı çevreleyen koşulları belirlemek için kapsamlı bir soruşturma çağrısında bulunmakla birlikte Irak Cumhuriyeti'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne her zaman saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.[27]
  •  Türkiye, saldırının sorumluluğunu[4][5] reddetti ve terör örgütü olduğunu tahmin ettiği faillerin ortaya çıkarılması için ortak soruşturma önerdi.[28] AK Parti sözcüsü Ömer Çelik yaşanan bu olayı bir PKK provokasyonu olarak nitelendirdi ve konu hakkında şunları söyledi: "Biz geçmişte pek çok provokasyonla karşılaşmış ve deneyimli bir ülkeyiz. Bu konuda TSK'nın sivillere karşı bir eylemde bulunmaması için dünyanın en hassas ordusu olduğunu belirtmek isterim. En zor koşullarda bile TSK bu hassasiyeti göstermiştir. Bu saldırı sonrasında Türkiye'nin hızlı bir şekilde hedef gösterilmesi son derece yanlıştır. Kardeş Irak halkının kendimizden ayırmayız. Huzur ve refah içinde yaşaması için yıllardır mücadele etmekteyiz. Bir hatamız olduğunda da bunu Irak hükümetiyle açıkça paylaşırız. Kullanılan silahtan ve yönteme kadar tipik bir PKK saldırısı olduğu açıktır. Yakın zamanda PKK, Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimi de tehdit etti. Bildiğimiz bir katliam şebekesidir."[29]
  • Amerika Birleşik Devletleri ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price Irak’ın kuzeyinde sivillerin ölümüne yol açan kanlı bombalamadan haberleri olduğunu, ABD olarak Irak’taki tutumlarının Irak'ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi yönünde olduğunu belirtti.[30][31]
  • Halkların Demokratik Partisi, Roboski Katliamı'na atıfta bulunarak “Zaxo’daki katliam ikinci Roboski’dir” açıklamasında bulundu.[32]
  • Sadr Hareketi'nin lideri Mukteda Sadr, önerilerini 4 maddede sıralayarak Türkiye ile diplomatik temsilin azaltılması, Irak ile Türkiye arasındaki uçuşların durdurulması ve kara geçişlerinin kapatılması, resmi kanallardan olmak üzere Birleşmiş Milletler'e şikayette bulunulması ve Türkiye ile güvenlik anlaşmasının iptal edilmesini istedi.[26]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  4. ^ a b ""TSK'nın atışları sonucu sivillerin zarar gördüğü" iddiasına yalanlama". Ensonhaber. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  5. ^ a b "PKK elemanları Irak'ta sivilleri hedef aldı: 8 ölü, 23 yaralı". guneydoguguncel.com. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  6. ^ "Zaho kaymakamı: Duhok'ta turistik bölge bombalandı". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  7. ^ "Iraklı yetkililer: TSK'nin top atışında Zaho'daki siviller de vuruldu; çok sayıda ölü ve yaralı var". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Five Iraqis killed in shelling officials blame on Turkey". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  9. ^ "Eight killed in northern Iraq in shelling blamed on Turkey". 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  10. ^ "Al-Sahhaf: Iraq's speech in the Security Council was the first of its kind in 40 years". 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  11. ^ "Angry Iraq mourns dead from shelling blamed on Turkey". France 24. 21 Temmuz 2022. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  12. ^ "Turkey Strikes Iraq Resort, Killing at Least 8, Officials Say". New York Times. 20 Temmuz 2022. 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  13. ^ al-Salhy, Suadad (22 Temmuz 2022). "Iraqi sources say a Turkish howitzer hit the Zakho resort. Ankara asks 'Where's the proof?'". Middle East Eye (İngilizce). 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  14. ^ "Turkey rejects responsibility for attack on Iraq's Dohuk that killed eight". Reuters (İngilizce). 21 Temmuz 2022. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  15. ^ "Kuzey Irak'ta saldırı: Türkiye PKK'yı işaret etti, Bağdat Ankara'yı suçladı". Euronews. 21 Temmuz 2022. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  16. ^ "Zakho mayor: All the victims of the bombing were tourists from central and southern Iraq". 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  17. ^ a b "Turkish strikes in northern Iraq kill at least 8 tourists". AP NEWS (İngilizce). 20 Temmuz 2022. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  18. ^ a b Sultan, Ali; Omar, Kawa (21 Temmuz 2022). "Turkey rejects responsibility for attack on Iraq's Dohuk that killed eight". Reuters (İngilizce). 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  19. ^ "Turkish strike kills at least 8 Iraqi tourists in northern resort". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  20. ^ "Iraq summons its charge d'affaires in Turkey for consultation after an attack - state media". SWI swissinfo.ch (İngilizce). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  21. ^ "No: 231, 20 Temmuz 2022, Irak'ın Dohuk Vilayeti'nde Gerçekleştirilen Saldırı Hk. / T.C. Dışişleri Bakanlığı". www.mfa.gov.tr. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  22. ^ "Protestors besiege Turkish embassy in Baghdad". Protestors besiege Turkish embassy in Baghdad. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  23. ^ odatv4.com. "Irak'tan kriz çıkaracak hamle... Elçilikteki Türk bayrağı indirildi". www.odatv4.com. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022. 
  24. ^ "Bağdat, sivillerin öldüğü saldırıda Türkiye'yi suçladı; Ankara itiraz etti". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  25. ^ "Irak'ın kuzeyinde saldırı: Aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu siviller hayatını kaybetti". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  26. ^ a b "Sadr'dan çağrı: Türkiye ile diplomatik ilişkiler azaltılsın!". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  27. ^ "UNAMI condemns attack in Duhok targeting civilians, calls for 'thorough investigation'". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ "No: 231, 20 Temmuz 2022, Irak'ın Dohuk Vilayeti'nde Gerçekleştirilen Saldırı Hk. / T.C. Dışişleri Bakanlığı". www.mfa.gov.tr. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  29. ^ "Son dakika: Ömer Çelik: Türkiye'nin suçlanması planlı bir provokasyondur". Hürriyet. 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022. 
  30. ^ "ABD'den Zaho'daki bombalamaya ilişkin ilk değerlendirme". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  31. ^ "ABD Dışişleri: Zaho'daki durumu izliyoruz". 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  32. ^ "Zaxo'daki katliam ikinci Roboski'dir". hdp.org.tr. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.