2005 Azorlar subtropikal fırtınası
| Subtropikal fırtına (SSKÖ) | ||
|---|---|---|
.jpg) | ||
| Oluşma | 4 Ekim 2005 | |
| Dağılma | 5 Ekim 2005 | |
| En yüksek rüzgâr |
| |
| En alçak basınç | Bilinmiyor | |
| Etkilenen alanlar |
Azorlar | |
| 2005 Atlantik kasırga mevsimi | ||
Azorlar subtropikal fırtınası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminde, adlandırılacak güce ulaşmış 19. fırtınadır. Ulusal Kasırga Merkezi tarafından subtropikal bir alçak basınç etkinliği olarak değerlendirilen fırtınaya, resmî bir ad konulmamıştır. 4 Ekim tarihinde Atlas Okyanusu'nun doğusundaki bir alçak basınç noktasının subtropikal özellikler sergilemesiyle başlayan fırtına, aynı gün içinde Azorlar üzerinden geçmiş ve ertesi gün ekstratropikal duruma gelmiştir. Herhangi bir maddi hasar ya da can kaybına neden olmayan fırtına, bir soğuk hava kütlesi tarafından yutulmuş; daha sonra İber Yarımadası'nı etkileyen Vince Kasırgası'na dönüşmüştür.
Fırtına olağandışı bir konuma ve geniş rüzgâr alanına sahip olmasına karşın, bir sıcak hava kütlesi çevresindeki taşınım sonucunda oluşmuş ve olgun bir subtropikal fırtınanın tüm özelliklerini bünyesinde barındırmıştır.
Seyri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Hava hareketi, 28 Eylül'de Kanarya Adaları'nın batısındaki bir alçak basınç noktasında ortaya çıkmış ve sonraki birkaç gün boyunca taşınımlarla güçlenmiştir. Soğuk siklon özelliği gösterse de kuzeybatıya yönelmiş ve 3 Ekim tarihinde Azorlar'daki São Miguel Adası'nın 740 km (460 mil) güneybatısına yerleşmiştir.[1] 4 Ekim gününün ilk saatlerinde yüzeydeki alçak basınç noktasının güçlenmesiyle taşınım artmış ve sistem subtropikal özellik göstermeye başlamıştır.[2]
Hava hareketi, aynı gün içinde kuzeydoğuya yönelerek bir sıcak hava kütlesi oluşturmuş; burada bir soğuk hava kütlesiyle karşılaşıp güçlenmiş ve subtropikal fırtınaya dönüşmüştür. Kuzeydoğu yönündeki hareketini sürdüren sistem, hafifçe şiddetlenip 85 km/sa (50 mph) hıza ulaşmış ve akşam saatlerinde Azorlar'a varmıştır. Azorlar üzerindeki geçişinin ardından kuzeydoğuya yönelen ve zayıflayan sistem 5 Ekim gününün ilk saatlerinde bir soğuk hava kütlesiyle karşılaşmış ve ekstratropikal duruma gelmiştir. Sistem günün ilerleyen saatlerinde soğuk hava kütlesi tarafından yutulmuş;[2] oluşan hava hareketi ise 8 Ekim'de Vince Kasırgası'na dönüşmüştür.[3]
Sistemin etkinlik gösterdiği tarihlerde subtropikal özelliğe sahip olmadığı düşünülmüş; mevsim sonrası yapılan inceleme sonuçları ise bu düşüncenin tam tersini ortaya koymuştur. Bulguların ilki, sistemin merkez çevresinde yoğun bir taşınıma sahip olması; ikincisi ise sistemin, ekstratropikal bir özellik olarak değerlendirilen soğuk kütle yerine bir sıcak hava kütlesinden beslenmesidir. Bu özellik, sisteme herhangi bir sıcak ya da soğuk hava kütlesinin etkide bulunmadığı anlamına gelmektedir. Sistemin etkinlik zamanının öncesinde ve sonrasında sıcaklığın değişmemiş olması da bu savı desteklemektedir.[4][5] Uzay fotoğrafları, hava hareketinin bir sıcak merkez oluşturduğu sırada tropikal fırtına durumuna geldiği izlenimi uyandırmış; ancak, rüzgâr alanının genişliği ve üst tabaka enerjisi sistemin subtropikal özelliğini kanıtlamıştır.[2]
Etkileri ve sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Azorlar'ın doğu yakasında fırtınanın neden olduğu rüzgarlara rastlanmış; Santa Maria Adası'nı etkileyen sürekli rüzgârların hızı saatte 94 kilometreyi bulmuştur.[6] Ponta Delgada'daki en yüksek rüzgâr hızı 85 km/sa olarak kaydedilmiş,[1] bölgede herhangi bir maddi hasar ya da can kaybı yaşanmamıştır.[2]
Hava hareketinin bir subtropikal fırtına olarak adlandırılması Ulusal Kasırga Merkezi tarafından yapılan genel değerlendirmede Jack Beven ve Eric Blake adlı tahmincilerin fırtınayı fark etmesi sonucunda 10 Nisan 2006 tarihinde gerçekleşmiştir.[2] Fırtına, gerçekleştiği an fark edilmiş olsaydı Tammy olarak adlandırılacak ve 4 Ekim tarihinden sonraki hava hareketleri için kasırga mevsimi listesindeki ardıl adlar kullanılacaktı. Listenin sonundaki Wilma Kasırgası'nın adı ise Alpha olarak değiştirilecekti.[7][8] Azorlar subtropikal fırtınası 2005 kasırga mevsiminin 19. hava hareketi olarak kayıtlara geçmiştir.[9] 2005, bir kasırga mevsiminde 19 ve üzeri fırtınanın gerçekleştiği dördüncü yıl olmuştur.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Beven II, John L.; Lixion A. Avila; Eric S. Blake; Daniel P. Brown; James L. Franklin; Richard D. Knabb; Richard J. Pasch; Famie R. Rhome; Stacy R. Stewart (Mart 2008). "Annual Summary: Atlantic Hurricane Season of 2005" (PDF). Monthly Weather Review. 136 (3). American Meteorological Society. ss. 1131-1141. Bibcode:2008MWRv..136.1109B. doi:10.1175/2007MWR2074.1. 10 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ a b c d e Ulusal Kasırga Merkezi (10 Nisan 2006). "Tropical Cyclone Report: Unnamed Subtropical Storm" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi (22 Şubat 2006). "Tropical Cyclone Report: Hurricane Vince" (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 24 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Computer Generated (6 Ekim 2005). "History for Santa Maria, Azores: Thursday, October 6, 2005". Weather Underground. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Computer Generated (8 Ekim 2005). "History for Santa Maria, Azores: Week of October 2, 2005 through October 8, 2005". Weather Underground. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Computer Generated (4 Ekim 2005). "History for Santa Maria, Azores: Tuesday, October 4, 2005". Weather Underground. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ Bob King (11 Nisan 2006). "Wilma should've been Alpha". Palm Beach Post. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ Neal Dorst (8 Mayıs 2007). "What happens if they run out of names on the list?". Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory. 15 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ NHC Hurricane Research Division (1 Ocak 2008). "Atlantic hurricane best track ("HURDAT")". NOAA. 16 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi (23 Haziran 2008). "NHC/TPC Archive of Hurricane Seasons". NOAA. 8 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NHC'nin fırtınaya ilişkin raporu 28 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)