14 Ekim 2023 Güneş tutulması

Vikipedi, özgür ansiklopedi
14 Ekim 2023 Güneş tutulması
Los Alamos, New Mexico'dan gözlenen halkalı Güneş tutulması
Harita
Tutulmanın türü
TürHalkalı
Gama0,3753
Büyüklük0,952
Maksimum tutulma
Süre317 saniye (5 d 17 s)
Koordinatlar11°24′N 83°06′W / 11.4°K 83.1°B / 11.4; -83.1
Maks. kuşak genişliği187 km (116 mi)
Zaman (UTC)
En büyük tutulma18:00:41
Kaynaklar
Saros134 (44 - 71)
Katalog # (SE5000)9560
14 Ekim 2023 Güneş tutulması dünya haritası
14 Ekim 2023 Güneş tutulması dünya haritası
Tutulmanın Kuzey Amerika ve Güney Amerika'daki yolunun animasyonlu haritası

14 Ekim 2023 Güneş tutulması, büyük ölçüde Kuzey, Orta ve Güney Amerika üzerinde meydana gelen halkalı Güneş tutulmasıydı.

Tutulmanın maksimum olduğu bölge Orta Amerika'daydı, en geniş kapsama alanı Nikaragua'nın doğu kıyısı açıklarında ve en uzun tutulma süresi Panama'nın güney kıyısının hemen açıklarında gerçekleşti. Buradaki halkalı tutulma 5 dakika 17 saniye sürdü ve güneş ufuk çizgisinin 66,8° üzerindeydi.

Tutulma, Saros döngüsü 134'ün bir parçasıdır ve 3 Ekim 2005 Güneş tutulmasının devamı niteliğindedir.

Görünürlük[değiştir | kaynağı değiştir]

Halkalı tutulmanın görünürlük bölgesi Dünya'ya ilk olarak saat 16:12 UT'de Doğu Pasifik 146° 14′ Batı boylamı ve 49° 14′ Kuzey enleminde ulaştı.[1] Güneydoğuya doğru ilerleyen gölge, Coos Bay, Oregon'da ABD kıyılarına çarptı ve ardından Amerika eyaletleri, Oregon, Nevada, Utah, New Mexico ve Teksas'ı geçti. Daha sonra Meksika Körfezi'nin batısı, Yucatán Yarımadası ve Honduras'ın kuzeydoğusunu, ardından Kosta Rika kıyılarıyla Panama Kanalı'nın batısındaki Panama Kıstağı'nı geçerek okyanus boyunca Kolombiya'ya doğru devam etti. Kolombiya kıyısından sonra seyrek nüfuslu bölgelerden geçerek önce And Dağları, ardından Brezilya'daki Amazon Nehri boyunca ilerledi ve yeniden yoğun nüfuslu bölgelere ulaştı, fakat burada Güneş batı ufuk çizgisine çok yakındı. Ay'ın gölgesi, Brezilya'nın doğu kıyısından kısa bir süre önce saat 19:46 UT'de 29° 46′ Batı boylamı ve 5° 46′ Güney enleminde Dünya'yı terk etti.[1]

Halkalı görünürlük bölgesi, ABD'de Krater Gölü, Büyük Havza, Capitol Reef, Canyonlands ve Padre Adası; Panama'da Santa Fe, Omar Torrijos, Sarigua; Kolombiya'da Uramba, Cordillera de los Picacho, Serranía de la Macarena, Chiribiquete; Brezilya'da Jaú, Amazônia, Jamanxim ve Serra do Pardo gibi birçok milli parkı ve diğer koruma alanlarını da etkiledi.

Texas'ın Austin şehrinin yaklaşık 100 km batısı, Bandera ilçesi'nin Vanderpool kasabasına yakın bir noktada, 8 Nisan 2024 tarihinde gerçekleşecek tam Güneş tutulmasının merkez çizgisiyle kesişti. Bu nedenle burada yaklaşık 6 ay arayla iki merkezi Güneş tutulması gözlenebilecek. Albuquerque için bu tutulma, 11 yıl içinde gerçekleşen ikinci halkalı güneş tutulmasıydı ve 20 Mayıs 2012 Güneş tutulmasının gölge yoluyla kesişti.

Halkalı tutulma görünürlük bölgesindeki yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke Yer Süre Zaman (UT) Açıklama
ABD Coos Bay 4d 00s 16:18 karayla ilk temas
ABD Eugene 3d 54s 16:19
ABD Medford 1d 13s 16:19 halkalı tutulma bölgesinin kenarı
ABD Elko 4d 18s 16:25
ABD Albuquerque 4d 50s 16:37
ABD Santa Fe 2d 49s 16:37 halkalı tutulma bölgesinin kenarı
ABD Roswell 4d 41s 16:41
ABD Odessa 4d 48s 16:45
ABD Vanderpool 4d 59s 16:52 8 Nisan 2024 tam Güneş tutulmasının merkez çizgisi geçiş noktası
ABD San Antonio 4d 24s 16:54
ABD Corpus Christi 5d 02s 16:58
Meksika Campeche 4d 33s 17:25
Belize Belize City 5d 11s 17:34
Honduras La Ceiba 5d 11s 17:41
Honduras Catacamas 5d 15s 17:45
Panama Santiago de Veraguas 4d 09s 18:12
Kolombiya Cali 3d 44s 18:33
Kolombiya Neiva 5d 09s 18:37
Brezilya Araguaína 4d 09s 19:39
Brezilya Juazeiro do Norte 3d 52s 19:45 ufkun yaklaşık 10° üzerinde
Brezilya Campina Grande 3d 04s 19:46 ufkun yaklaşık 7° üzerinde
Brezilya Natal 3d 32s 19:45 ufkun yaklaşık 6° üzerinde

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Fred Espenak (1994). Fifty Year Canon of Solar Eclipses: 1986-2035 (2. bas.). Belmont: NASA. s. 121, 225. ISBN 0-933346-45-X. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • NationalEclipse.com 2023 tutulması ve diğerleri için genel bilgiler, haritalar, şehir verileri, etkinlikler, animasyonlar, ürünler, tarihi bilgiler ve diğer kaynakları içeren bir eğitim sitesi. (İngilizce)
  • Eclipse2024.org Kapsamlı tutulma bilgileri, tutulma simülatörü ve 2023 ve 2024 güneş tutulmaları için diğer kaynakları içeren bir eğitim sitesi. (İngilizce)