Şu-İlişu
| Şu-İlişu | |
|---|---|
| |
| Sümer Kralı | |
| Hüküm süresi | 10 kraliyet yılı MÖ 1985-1976 (OK) MÖ 1920-1911 (KK) |
| Önce gelen | İşbi-Erra |
| Sonra gelen | İddin-Dagan |
Şu-İlişu ( Akadca : Šu-ilišu ; [nb 1] fl. kısa kronolojiye göre MÖ 1920 - MÖ 1911 civarı veya orta kronolojiye göre MÖ 1984 - MÖ 1975 civarı) İsin hanedanının 2. hükümdarıdır. 10 yıl hüküm sürmüştür (mevcut yıl adlarına ve Sümer Kral Listesi'nin tek bir kopyasına göre, [i 1] bu liste başkaları tarafından kaydedilen 20 yıldan farklıdır).[i 2][1] Şu-İlişu'dan önce İşbi-Erra vardı. Şu-İlişu'nun yerine İddin-Dagan geçmiştir. Şu-İlişu, Elamlılardan Nanna kült idolünü geri alıp Ur'a getirmesiyle tanınır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şu-İlişu'nun yazıtları ona şu ünvanları verdi: "Kudretli Adam" - "Ur Kralı" - "Milletinin Tanrısı" - " Anu, Enlil ve Nanna tanrılarının sevgilisi" - " Sümer ve Akad Ülkesinin Kralı" - "Tanrı Enlil ve tanrıça Ninisina'nın sevgilisi" - "Ülkesinin Efendisi", ancak "İsin Kralı" değil (İsin hükümdarlarından hiçbiri bu ünvanı İshme-Dagan'ın daha sonraki hükümdarlığına kadar talep etmemişti). Ancak Şu-İlişu başkenti İsin'in surlarını yeniden inşa etti. Ur'un büyük bir hayırseveriydi (halefleri İddin-Dagān ve İşme-Dagan aracılığıyla devam edecek olan restorasyonun başlangıcıydı). Şu-İlişu anıtsal bir kapı inşa etti ve Elamlılar şehri yağmaladığında el konulan Ur'un koruyucu tanrısını (ay tanrısı Nanna) temsil eden bir putu kurtardı, ancak bunu diplomasi yoluyla mı yoksa çatışma yoluyla mı elde ettiği bilinmiyor.[2] Bir yazıt şehrin yeniden yerleştirilmesinden bahsediyordu: “Ur'da yerleştiğinde, Anšan'a kadar dağılmış olan halkı mesken tuttu.”[3] “Ur'un Yıkımı İçin Ağıt ” felaketi açıklamak, yeniden inşasını talep etmek ve restoratörleri é.dub.lá.maḫ kalıntılarına bağlı lanetlerden korumak için bu zamanlarda yazılmıştı.
Şu-İlişu, Nanna için büyük bir amblemin, An için yüce bir tahtın, Ninisin için bir kürsünün, Ninurta için bir magur-teknesinin (kıç ve pruvası çok yükseltilmiş bir tekne) ve Ningal için bir kürsünün yapılmasını Şu-İlişu'nun hüküm yıl isimlerinde anmıştır. Nergal'e bir adab (veya ilahi)[i 3] Şu-İlişu'nun şerefine, An'ın bir adab'ı ve muhtemelen kendisine hitaben yazılmış üçüncü bir adab ile birlikte bestelenmiştir.[4] İsin'deki bir zanaat atölyesinin (veya giš-kin-ti) arşivi, 4. yıl İşbi-Erra'dan 3. yıl Şu-İlişu'ya kadar olan 33 yıllık bir döneme ait 920 metinle birlikte ortaya çıkarıldı. Tabletler, üretilen deri eşyaların, mobilyaların, sepetlerin, hasırların ve keçe eşyaların hammaddeleriyle birlikte makbuz ve ödemelerinin kayıtlarını içerir.[5] 2. arşiv (muhtemelen Nippur'daki Enlil tapınağına bağlı bir fırından tahıl alımı ve ekmek çıkışı) kralın iaşesi için ekmek harcamalarının muhasebe kaydını[i 4] içeriyordu ve 2. ile 9. yılları arasındaki kayıtları içeriyordu[6] ve bu kayıtlar Steele tarafından bu kralın yıl adlarının çoğunun sırasını belirlemek için kullanıldı.[3]
Yazıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sumerian King List, MS 1686.
- ^ Such as WB 444, the Weld-Blundell prism.
- ^ Tablets CBS 14074, Ni 2482 and N 2833.
- ^ Tablet UM 55-21-125, University Museum, Philadelphia.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Inscribed dšu-i-li-šu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Jöran Friberg (2007). A Remarkable Collection of Babylonian Mathematical Texts: Manuscripts in the Schøyen Collection: Cuneiform Texts. Springer. ss. 131-134. Geçersiz
|url-erişimi=sınırlı(yardım) - ^ Daniel T. Potts (1999). The archaeology of Elam: formation and transformation of an ancient Iranian State. Cambridge University Press. s. 149. Geçersiz
|url-erişimi=sınırlı(yardım) - ^ a b Douglas Frayne (1990). RIME 4: Old Babylonian Period. 4.1.2.2.
- ^ William W. Hallo (2009). The World's Oldest Literature. Brill. s. 206.
- ^ Marc Van de Mieroop (1987). Crafts in the Early Isin Period: A Study of the Isin Craft Archive from the Reigns of Išbi-Erra and Šu-Illišu. Peeters Publishers. ss. 1, 117-118.
- ^ Marc Van de Mieroop (1986). "Nippur texts from the early Isin period". JANES, 18. ss. 35-36.