Şeki helvası
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2023) |
| Şeki helvası | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) | Azerbaycan |
| Türü | Tatlı |
| Tipi | Helva |
Şeki helvası (Azerice: Şəki halvası), Azerbaycan'ın Şeki bölgesine özgü bir helvadır.
Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Şeki helvasının kendine has tarifi ve özellikleri olmasına rağmen, bu helva türünün eski Mezopotamya'da ortaya çıktığı düşünülmektedir.[1][2]
Şeki helvasının menşei hakkında Şeki'de bilinen bazı hikâyeler bulunmaktadır. Bir rivayete göre Şeki hanının tatlı tatlıları seven aşçıları tarafından hazırlanmış ve çok tatlı bir şey yapılması emredilmiştir. Bunun üzerine aşçılar Şeki helvası hazırlamış ve bu yörede çok sevilmiştir. Başka bir rivayete göre bu helvanın kökeni Tebrizli bir tüccar olan Meşadi Hüseyin'in Şeki'ye gelip yerel tüccarlara helvanın tarifini bildirmesiyle Tebriz'den gelmektedir.[3]
Hazırlanışı[değiştir | kaynağı değiştir]
Şeki helvasının rişte, doldurma ve şurup olmak üzere üç ana bölümü bulunmaktadır. Ana malzemeleri pirinç unu, şeker, soyulmuş fındık, kişniş tohumu, kakule ve safrandır.[4]
Şeki helvası için özel gerekliliklerden biri, yalnızca bir su değirmeninde öğütülmüş pirinç unu kullanmaktır.[5] Diğer özelliği ise yoğrulan hamurun on bir delikli özel bir huniden kızgın ızgaraya dökülerek bir dakikada pişirilmesiyle yapılan ızgara şeklindeki rişte içermesidir.[4][5][6]
İçi ufalanmış fındık, öğütülmüş kakule ve kişniş tohumlarından yapılır.[1][6] Yuvarlak bir bakır tepsiye 8-10 kat rişta dizildikten sonra iç harcı eklenir ve üzeri 5-10 kat rişte ile kapatılır.[4][6] Üst katman, şebekeyı anımsatan kare şeklinde safranla süslenmiştir. Genellikle 10-20 dakika kömürde pişirilir.[4] Şeki helvasının üzerine sıcak şerbet dökülerek 8-10 saat dinlenmeye bırakılır.[1][4][5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "Halva: a culinary speciality in Azerbaijan". Euronews (İngilizce). 25 Temmuz 2017. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Halva making in Azerbaijan". www.azerbaijans.com (İngilizce). 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Sheki's Mysteries – Stained Glass and the Sweetest Halva". Visions of Azerbaijan Magazine (İngilizce). 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b c d e Ahmedov, Ahmed-Jabir (1986). Azərbaycan kulinariyası, Азербайджанская кулинария, Azerbaijan Cookery - cookbook, in Azeri, Russian & English. Bakü: Ishig. s. 154.
- ^ a b c "A tasty journey through Azerbaijan: Sheki and Ganja cuisine". Azerbaycan Devlet Haber Ajansı (İngilizce). 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b c Abdullayeva, Fahriye (14 Eylül 2012). "Shaki pakhlava". Mədəniyyət (Azerice). Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.