İstanbul Harekâtı (1807)
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
İstanbul Harekâtı ya da Çanakkale Harekâtı, 1807-1809 Osmanlı-İngiliz Savaşı'nda evre.
1806 yılında Osmanlı İmparatorluğu'yla savaşa giren Rusya İmparatorluğu'yla ittifak halinde Osmanlılara savaş açan Birleşik Krallık 1807 yılında Amiral Duckworth komutasındaki İngiliz donanmasını Çanakkale Boğazı'na sokarak buradaki bir Osmanlı filosunu mağlup ettikten sonra başkent İstanbul önlerine geldiyse de, alınan savunma önlemleri karşısında çekilmek zorunda kaldı ve Çanakkale Boğazı'ndan çıkarken kayıplara uğradı.
Harekât öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Harekât[değiştir | kaynağı değiştir]
Çanakkale Boğazı'nda muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul önlerinde İngiliz donanması[değiştir | kaynağı değiştir]
Saldırı için elverişsiz rüzgârın ve Boğaz akıntılarının elini kolunu bağladığı Amiral Duckworth ve İngiltere’nin İstanbul Elçisi Charles Arbuthnot, Boğaz sahillerinde sürmekte olan tabya inşaatlarını sadece bulundukları geminin güvertesinden izlemekle yetindiler. İshak Bey ve Divan-ı hümayun tercümanı Hançerlizade ise bu sırada amirali ve İngiliz elçiyi oyalamaktaydı. Diplomatik temasların sürdüğü sırada gemiler arasında ve su ihtiyacını karşılamak üzere Adalar’a gidip gelen İngiliz filosuna ait filikalar Fenerbahçe'de bulunan tahkimatlardaki dilaverler tarafından taciz ediliyordu. Savunma hazırlıklarının 25 Şubat 1807’de tamamlanması mevcut askerî durumu İstanbullular lehine çevirdi. Tersanede demirli bulunan, ikisi üç ambarlı olmak üzere 12 parçadan oluşan Osmanlı donanması muharebeye hazır hâle getirilerek yirmiden fazla topçu filikası ve 100’ü aşkın kayıkla birlikte saldırı emrini beklemeye başladı. Haliç iki sıra filika ile kapatılırken, Tophane tarafına, bu yönden yapılacak bir saldırı düşünülerek kundak gemileri yerleştirildi. Bütün İstanbulluların gayretiyle kısa sürede tamamlanan tahkimatlar da İstanbul Boğazı'nda yaşanacak bir çarpışmada ateş üstünlüğünü Osmanlı tarafına vermekteydi. Beş gün içerisinde yapılan hazırlıklarda Yedikule’den Sarayburnu’na kadar uzanan bölgeye 77, saray bahçesine 24, Sarayburnu’ndan Haliç’e 127, bu bölgenin karşısına 47, Tophane sahiline 38 ve Asya yakasına 48 olmak üzere toplam 361 tabya inşa edilerek İstanbul Boğazı’na toplam 540 top ve 110 havan yerleştirildi.[1]
Çanakkale Boğazı'ndan çıkış[değiştir | kaynağı değiştir]
Ricat için uygun rüzgâr bekleyen İngiliz donanması 1 Mart 1807'de münasip hava koşullarını buldu ve İstanbul önlerinden ayrılarak Çanakkale Boğazı'na yöneldi. 2 Mart'ta Boğazın Marmara Denizi ağzına demirledi ve esir tuttuğu Osmanlı gemisini bıraktı ve 3 Mart'ta Ege Denizi'ne çıkışa geçti. Buna mukabil, tahkimatını güçlendirmiş Osmanlı savunması Boğaz geçişinde İngiliz donanmasını topa tuttu. 350-400 kilogramlık taş gülleler İngiliz gemilerine büyük hasar verirken, 29 ölü ve 138 yaralı veren İngiliz donanması 3 Mart akşamı Çanakkale Boğazı dışına çıkmayı başardı.[2]