İçeriğe atla

İspanya'nın özerk toplulukları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(İspanya'nın bölgeleri sayfasından yönlendirildi)

İspanya'nın özerk toplulukları (İspanyolca: comunidad autónoma), İspanya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Özerk topluluklar, İspanya'yı oluşturan ulusların ve bölgelerin sınırlı özerkliğini garanti altına almak amacıyla 1978 İspanya Anayasası'na uygun olarak kurulmuşlardır.[1][2][3]

İspanya bir federasyon olmayıp merkezi olmayan üniter bir devlettir.[1][4] Egemenlik bir bütün olarak ulusa verilmiş ve merkezi hükûmetin kurumlarında temsil edilmişken, ulus, gücü çeşitli derecelerde topluluklara devretmiştir ve anayasa ve özerk tüzükler içerisinde belirlenen sınırlar içinde kendi kendini yönetme hakkını kullanmaktadır. Her topluluğun kendi devredilmiş yetkileri bulunmaktadır. Genel olarak daha güçlü yerel milliyetçiliğe sahip toplulukların daha fazla yetkisi vardır ve bu tür yetkilendirme asimetrik olarak adlandırılır. Bazı akademisyenler, ortaya çıkan sistemden adı dışında bir federal sistem veya "federalizm olmayan bir federasyon" olarak bahsetmektedirler.[5] Toplu olarak özerklikler (autonomías) olarak bilinen 17 özerk topluluk ve iki özerk şehir (ciudad autónoma) bulunmaktadır. İki özerk şehir özerk topluluk olma hakkına sahip olsalar da ikisi de bunu henüz kullanmadı. Bu benzersiz bölgesel yönetim çerçevesi, "Özerklik Devleti" olarak bilinir.[5]

Özerk topluluklar, anayasaya ve üstlendikleri yeterlilikleri tanımlayan Özerklik Statüsü (Estatutos de Autonomía) olarak bilinen kendi organik yasalarına göre yönetilirler. Yetkilendirmenin doğası gereği asimetrik olması amaçlandığından, yetki kapsamı her topluluk için farklılık gösterir, ancak hepsi aynı parlamento yapısına sahiptirler.[1][6]

Özerk topluluklar, ek olarak illere veya doğrudan ilçelere veya belediyelere ayrılmaktadır.

Liste

[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı Başkent Türü Yüzölçümü (km²) Nüfus (2009) Yoğunluk (/km²) ISO
Aragon Zaragoza Ulus 47.719,0 1.319.291 28 ES-AR
Asturias[DN 1] Oviedo Tarihi bölge 10.604,0 1.022.800 96 ES-AS
Balear Adaları[DN 1] Palma Ulus 4.992,0 1.149.460 230 ES-IB
Bask Ülkesi Vitoria-Gasteiz Ulus 7.234,0 2.207.776 305 ES-PV
Endülüs Sevilla Ulus 87.268,0 8.414.240 96 ES-AN
Ekstremadura Mérida Bölge 41.634,0 1.067.710 26 ES-EX
Galiçya Santiago de Compostela Ulus 29.574,0 2.699.499 91 ES-GA
Kanarya Adaları Las Palmas de Gran Canaria
Santa Cruz de Tenerife		 Ulus 7.447,0 2.153.389 289 ES-CN
Kantabria[DN 1] Santander Tarihi bölge 5.321,0 581.078 109 ES-CB
Kastilya-La Mancha Toledo Bölge 79.463,0 2,032,863 26 ES-CM
Kastilya Leon Valladolid Tarihi bölge 94.223,0 2,399,548 25 ES-CL
Katalonya Barselona Ulus 32.114,0 7.675.217 239 ES-CT
Septe — Özerk şehir 18,5 84.777 4.583 ES-CE
La Rioja[DN 1] Logroño Bölge 5.045,0 316.798 63 ES-RI
Madrid[DN 1] Madrid Bölge 8.028,0 6.663.394 830 ES-MD
Melilla — Özerk şehir 12,3 86.487 7.031 ES-ML
Murcia[DN 1] Murcia Bölge 11.313,0 1.493.898 132 ES-MC
Navarra[DN 1] Pamplona Ulus 10.391,0 654.214 63 ES-NC
Valensiya Valensiya Ulus 23.255,0 5.003.769 215 ES-VC

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f g Aynı zamanda ildir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Organización territorial. El Estado de las Autonomías" (PDF). Recursos Educativos (İspanyolca). Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  2. ^ 2. madde Cortes Generales (1978). "Título Preliminar". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  3. ^ 143. madde Cortes Generales (1978). "Título VIII. De la Organización Territorial del Estado". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  4. ^ Bacigalupo Sagesse, Mariano (Haziran 2005). "Sinópsis artículo 145". Constitución española (con sinópsis). Temsilciler Kongresi. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 
  5. ^ a b The Federal Option and Constitutional Management of Diversity in Spain Xavier Arbós Marín, page 375; included in 'The Ways of Federalism in Western Countries and the Horizons of Territorial Autonomy in Spain' (volume 2), edited by Alberto López-Eguren and Leire Escajedo San Epifanio; edited by Springer 978-3-642-27716-0, 978-3-642-27717-7(eBook)
  6. ^ Börzel, Tanja A (2002). States and Regions in the European Union. University Press, Cambridge. ss. 93-151. ISBN 978-0521008600. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İspanya%27nın_özerk_toplulukları&oldid=32861499" sayfasından alınmıştır