Montgisard Muharebesi

Şablon:Bilgi Kutusu Savaş Montgisard Muharebesi, Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında 25 Kasım 1177 tarihinde yapılan savaşın adıdır. Cüzzam hastası olan 16 yaşındaki Kudüs kralı IV. Baldwin sayıca daha az olan Hristiyan Ordusu ile Selahattin Eyyubi’yi yenmiştir. Ağır bir yenilgi alan Müslüman ordusundan sadece çok az sayıda asker hayatta kalacaktır.

Arka planı

1177 yılında Kudüs kralı IV. Baldwin, o sırada bölgeye gelen Alsace’lı Philip ile birlikte Bizans İmparatorluğunun da desteğini alarak Mısır topraklarına saldırma planları yapar. Ancak bu planlar başarısız olur. Bu sırada Selahaddin Eyyubi Kudüs’ü almak üzere hazırlıklar yapmaktadır. Selahaddin’in planlarından haberdar olan Baldwin şehrin savunmasını uygun bir yerde yapmak için sadece 375 şövalyeyle Ascalon’a doğru yola çıkar. Burada Baldwin karşısına çıkan yaklaşık 26 bin kişilik Eyyubi ordusu tarafından durdurulur. Baldwin’in beraberinde Halep’deki mahkumiyetten yeni kurtulmuş olan Trabluslu III. Raymond bulunmaktadır. Selahaddin’in ezeli düşmanı olan Raymond, 16 yaşındaki cüzzamlı kral Baldwin ağır hasta olduğu için ordunun komıtasını alır. Raymond’un yanısıra Haçlı ordusunda Tapınak Şövalyeleri önderi Eudes de St. Amand, İbelinli Baldwin, kardeşi Balian, Sidonlu Reginald ve Urfalı III. Joscelin bulunmaktaydı. Ascalon’daki Baldwin’e yardım etmeye çalışan diğer bir Tapınak Şövalyesi grubu Gazze’de kuşatma altında olduğundan dolayı yardıma gelemez.

Muharebe

Selahaddin Kudüs’e doğru yürüyüşüne devam eder. Baldwin’in sayıca az ordusuyla onu engelleme girişiminde bulunamayacağını düşünür. Ramla, Lydda ve Arsuf’a saldırır, ordusunun yağma ve talan için dağılmasına izin verir. Ancak Kudüs kralını engellemesi için geride bıraktığı güçlerin yetersiz geldiğinden ve bu kuvvetleri yenen Baldwin’in kendisine doğru ilerlediğinden habersizdir. Sahil boyunca ilerleyen Haçlılar, Ramla bölgesinde Montgisard’da Eyyubileri yakalarlar. Selahaddin beklemediği bir anda saldırıya uğrar. Ordusu dağınık, uzun yürüyüşte dolayı yorgun ve savaşa hazırlıksızdır. Haçlılar hazırlıksız Eyyubi ordusuna cepheden saldırarak büyük zaiyat verdirir. Ordusunun neredeyse tamamını kaybeden Selahaddin kendi canını zorlukla kurtarır. Gece boyunca Selahaddin’i takip eden Baldwin sonrasında Ascalon’a çekilir. Özel muhafızları olan Memluk askerleri haricinde silahlı kuvveti kalmayan Selahaddin uzun ve yorucu bir yolculuk sonucu Mısır’a dönebilir. Ordusunun ise sadece onda biri kurtulacaktır.

Sonrası

Mısır ve Suriye’deki egemenliğinin kaybolmasından korkan Selahaddin, Haçlıların yenildiği haberini yayar. Muharebeyi ölümsüzleştirmek isteyen Baldwin ise muharebenin geçtiği yere bir manastır inşa ettirir. Zaferin kazanılmasına rağmen Haçlıların kayıpları az değildir. 1100 Haçlı asker hayatını kaybederken, 750 asker de yaralanmıştır. Selahaddin, yenilgisi nedeniyle muhasara altındaki Harim’e yardım gönderemez. 1179 yılına gelindiğinde Selahaddin, ordusunu yeniden kurabilmiş ve saldırılarına başlamıştır. Aynı yıl Marj Ayyun Muharebesinde Kudüs Krallığını yenecektir. 1187 yılındaki Hıttin Muharebesiyle Eyyubiler belirleyici bir galibiyet kazanacak ve Kudüs ele geçirilecektir.

Popüler sanata etkileri

• 2005 yapımı Cennetin Krallığı adlı filmde muharebe gösterilmese de IV. Baldwin’in 16 yaşında Selahaddin’i yenmesine atıf yapılır.
• 2007 yılı İsveç yapımı Arn – Tempelriddaren (Arn – Tapınak Şövalyesi) adlı filmde Arn Magnusson adlı Tapınak Şövalyesi Montgisard’daki muharebede yeralır.

Konuyla ilgili yazılan eserler

• Lane-Poole, Stanley (1906). Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem. Heroes of the Nations. London: G. P. Putnam's Sons [1]
• Lyons, M. C.; Jackson, D.E.P. (1982). Saladin: the Politics of the Holy War. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31739-9 [2]
• Baha ad-Din ibn Shaddad, The Rare and Excellent History of Saladin, ed. D. S. Richards, Ashgate, 2002
• Willemi Tyrensis Archiepiscopi Chronicon, ed. R. B. C. Huygens. Turnholt, 1986
• Bernard Hamilton, The Leper King and his Heirs, Cambridge University Press, 2000
• Steven Runciman, A History of the Crusades, vol. II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100-1187. Cambridge University Press, 1952
• R. C. Smail, Crusading Warfare, 1097-1193. Cambridge University Press, 1956