Demiryolu ulaşımı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 03.15, 14 Ağustos 2010 tarihindeki hâli

Demir yolu ulaşım türleri ve araçları:

Şehiriçi

Şehirdışı

Ulaşım ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+Demir yolu ulaşım türleri ve araçları:
-{{Kaynaksız}}
-[[Dosya:Railroad1860.png|thumb|200px|[[ABD]]'de "[[Vahşi Batı]]" denilen bölgede çift [[lokomotif]] tarafından çekilen [[Tren|tren wagonlar]] bir demiryolu köprüsü geçenken (1860'lı yıllarda çekilmiştir).]]
-[[Dosya:Demiryolu.jpg|thumb|200px|Demiryolu]]
+== Şehiriçi ==
-Bir yerden bir yere madeni bir yol üzerinde, mekanik bir güçle hareket ettirilen araçlar içinde, insan ve eşya taşımasını temin eden tesislerin hepsine birden demiryolu denir.
+* [[Tramvay]]
+* [[Tünel]]
+* [[Hafif Metro (LRT)]]
+* [[Metro]]
+* [[Monoray]]-[[Havaray]]
+== Şehirdışı ==
-Buradan demiryolunun bir bütün olduğu, sadece, [[ray]], [[travers]] ve [[balast]]tan ibaret bulunmadığı, istasyon binalarının, köprü ve tünellerin, lokomotif depolarının, telgraf, telefon direkleri ve benzerlerinin de demiryolunun bir parçası olduğu ve tarifte sözü geçen taşıma işine yardımcı her tesisin aynı şekilde demiryolunun bir kolunu teşkil ettiği anlaşılır. Bu tariften iyi bir demiryolunda sadece yolun iyi nitelikte olmasının yeterli olmayacağı, bütün tesislerin aynı şekilde iyi olmasının gerektiği, dolayısıyla bunu temin etmenin de çok büyük masraflara yol açacağı kendiliğinden anlaşılır.
+* [[Tren]]
+* [[Hızlı tren]]
+{{ulaşım-taslak}}
-Traversler üzerine özel tertibatla bağlanan rayların ucuca eklenmesi ile, elde olunan paralel iki demir şerit, en basit şekliyle bir demiryolu olur. Burada ray dizileri arasındaki iç yüzlerden ölçülen uzaklığa hattın açıklığı denir.
+[[Kategori:Demiryolu ulaşımı|*]]
-[[George Stephenson]]'un yaptığı ilk yolda, bu açıklık 4 ayak, 8,5 inç=1435 mm idi. Bundan sonra başkaları tarafından yapılan hatlarda farklı açıklıklar kullanıldı. Ve kısa zamanda İngiltere’de 7 muhtelif açıklıkta yol meydana geldi, bir hattan diğerine geçişte meydana gelen zorluklar sebebiyle bu keyfiliğe son verme lüzumunu duyan hükümet 1846'da çıkarılan bir kanunla bunu yaptı ve açıklık olarak 1435 mm kabul edildi.
-Bugün bütün dünyada Japonya, Rusya ve bazı diğer ülkeler hariç 1435 mm normal açıklık olarak kabul edilmiştir. Yolda kabul edilen bu tek açıklık sayesindedir ki, bugün Londra’dan çıkan bir vagonun hiç kesilmeden Kars’ a kadar devamı sağlanır.
-== Tarihi ==
-Arkeologlar [[Mısır]]'daki bir [[piramit]]in yakınında M.Ö. 2600 yıllarında yapıldığı sanılan bronz [[ray]] kalıntılarını gün ışığına çıkarmışlardır. Piramidin yapımında kullanılan taşların ocaklardan taşınmasında bu raylardan yararlanıldığı sanılmaktadır. Mısır'da kullanılan ray örneğinden, [[lokomotif]] yapımının gerçekleşmesine dek binlerce yılın geçmesi gerekmiştir. Bu süre içinde raylar, özellikle maden ocaklarında, hayvanların ya da insanların ağır maddelerle yüklü araçları daha kolay çekmelerini sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Bu raylar genellikle tahtadan kimi zaman da rayın dayanıklılığını arttırmak amacıyla metallerle kaplanarak yapılmaktaydı. İlk demir ray [[1738]] yılında [[İngiltere]]'de, [[Cumberland]]'daki bir maden ocağında kullanılmıştır.
-== Osmanlı Devleti'nde demiryolları ==
-[[Osmanlı Devleti]]'nde ilk demiryolu ulaşımı [[1854]]'te [[Kahire]]-[[İskenderiye]] hattında yapıldı.
-* [[Bağdat Demiryolu]]
-* [[Hicaz Demiryolu]]
-== Türkiye Cumhuriyeti'nde demiryolları ==
-{{ana|Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları}}
-Bugünkü [[Türkiye Cumhuriyeti]] sınırlarındaki ilk demiryolu [[1860]] yılında bir İngiliz şirketi tarafından kurulan [[İzmir]]-[[Aydın]] hattının bir bölümüdür. Sonra sırasıyla [[1865]]'te İzmir-Kasaba, [[1869]]-[[1877]] yılları arasında Şark Demiryolları ([[Rumeli]] hattı) döşendi. Daha sonra [[1872]]'de [[Anadolu]]-[[Bağdat]] ve Cenup demiryolları, [[1892]]'de [[Mudanya]]-[[Bursa]], [[1899]]'da [[Horasan]]-[[Sarıkamış]] ve Sarıkamış-sınır hatları döşendi ve büyük demiryolları olarak [[Amasya]],[[Samsun]] demiryolları ağı döşendi.En fazla demiryolu cumhuriyet döneminde yapılmıştır.
-== İç bağlantılar ==
-* [[Osmanlı Devleti'nde demiryolu yöntemi]]
-== Dış bağlantılar ==
-* [http://www.tcdd.gov.tr Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları resmi web sitesi]
-{{tren-taslak}}
-[[Kategori:Demiryolları| ]]
-[[ar:سكة حديد]]
-[[az:Dəmiryolu]]
-[[be:Чыгуначны транспарт]]
-[[be-x-old:Чыгунка]]
-[[bg:Железопътен транспорт]]
-[[br:Hent-houarn]]
-[[ca:Ferrocarril]]
-[[cs:Železnice]]
-[[cy:Rheilffordd]]
-[[da:Jernbane]]
-[[de:Eisenbahn]]
-[[el:Σιδηρόδρομος]]
-[[en:Rail transport]]
-[[eo:Fervojo]]
-[[es:Ferrocarril]]
-[[et:Raudtee]]
-[[eu:Burdinbide]]
-[[fa:راه آهن]]
-[[fi:Rautatieliikenne]]
-[[fr:Chemin de fer]]
-[[fur:Ferovie]]
-[[fy:Spoarwegen]]
-[[gan:鐵路]]
-[[gd:Rathad-iarainn]]
-[[gl:Ferrocarril]]
-[[hi:रेल]]
-[[hr:Željeznica]]
-[[hu:Vasút]]
-[[id:Transportasi rel]]
-[[io:Fervoyo transportado]]
-[[is:Lestarsamgöngur]]
-[[it:Ferrovia]]
-[[ja:鉄道]]
-[[ka:რკინიგზის ტრანსპორტი]]
-[[ko:철도]]
-[[ku:Rêya hesinî]]
-[[la:Ferrivia]]
-[[lb:Eisebunn]]
-[[ln:Nzelá-masíni]]
-[[lt:Geležinkelis]]
-[[lv:Dzelzceļš]]
-[[mhr:Кÿртньыгорно]]
-[[mk:Железница]]
-[[ml:റെയിൽ‌ ഗതാഗതം]]
-[[nds:Iesenbahn]]
-[[nl:Spoorweg]]
-[[nn:Jarnbane]]
-[[no:Jernbane]]
-[[nrm:C'mîn d'fé]]
-[[oc:Camin de fèrre]]
-[[os:Æфсæнвæндаг]]
-[[pl:Transport kolejowy]]
-[[pt:Ferrovia]]
-[[qu:Khillayñan]]
-[[ro:Cale ferată]]
-[[ru:Железнодорожный транспорт]]
-[[simple:Rail transport]]
-[[sk:Železnica]]
-[[sl:Železniški prevoz]]
-[[sr:Железница]]
-[[sv:Järnväg]]
-[[sw:Reli]]
-[[szl:Bana]]
-[[ta:தொடர்வண்டிப் போக்குவரத்து]]
-[[tg:Роҳи оҳан]]
-[[th:การขนส่งระบบราง]]
-[[tl:Biyaheng daambakal]]
-[[uk:Залізничний транспорт]]
-[[ur:پٹری]]
-[[vi:Đường sắt]]
-[[vls:Yzern weg]]
-[[zh:鐵路運輸]]
-[[zh-min-nan:Thih-lō͘ ūn-su]]
-[[zh-yue:鐵路]]