Yol: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
SAS |
|||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
{{Diğer anlam|Yol (anlam ayrımı)}} |
|||
<!-- Lütfen bu mesajı bir karar alınmadan kaldırmayınız veya değiştirmeyiniz --> |
|||
[[Dosya:Middle Age-road.JPG|küçükresim|[[Danimarka]]'da [[Ortaçağ]]'dan kalma bir yol.]] |
|||
<div class="boilerplate metadata" id="afd" style="margin: 0 5%; padding: 0 7px 7px 7px; background: #EDF1F1; border: 1px solid #FF4040; text-align: left; font-size:95%;"> |
|||
'''Yol'''; [[ulaşım]]da kullanılan, uzun bir şerit şeklindeki sert yüzey. Doğal nedenlerle oluşmuş veya insan eliyle hazırlanmış olabilir. İnsan, hayvan ve taşıt trafiğinin hızla, kolayca ve emniyetle ilerlemesine yardımcı olur. Yollar, engebeli arazilerde ayak izleri nedeniyle oluşmuş [[wikt:patika|patikalardan]] çok şeritli [[otoban]]lara kadar, büyük çeşitlilik gösterir. |
|||
'''Bu sayfa, Vikipedi'nin [[Vikipedi:Silme politikası|silme politikası]] gereğince silinmeye aday görülmüştür.<br /> |
|||
Lütfen fikirlerinizi '''[[Vikipedi:Silinmeye aday sayfalar/Karayolu|burada]]''' [[Vikipedi:Silinmeye aday sayfalar|Silinmeye aday sayfalar]] sayfasında belirtiniz.<br /> |
|||
Sayfa üzerinde değişiklik yapabilirsiniz, fakat lütfen tartışma devam ederken sayfanın içini boşaltmayın veya bu uyarıyı kaldırmayın. Birleştirme ve isim değiştirme konularında daha fazla bilgi için [[Vikipedi:Hizmetliler için silme yönergeleri|Hizmetliler için silme yönergeleri]] sayfasını okuyunuz.<br/> |
|||
<div class="NavFrame" style="padding:0;border-style:none;"><div class="NavFrame" style="border-style:none;padding:0;"><div class="NavHead" style="background:#EDF1F1;text-align:left;"><span style="font-weight:normal;">[[Vikipedi:Silinmeye aday sayfalar#Bir sayfanın silinmeye aday gösterilmesi (SAS şablonu konulması)|Aday sayfa nasıl eklenecek]] ([{{fullurl:Vikipedi:Silinmeye aday sayfalar#Tartışmalar|action=edit}} kayıt])</span></div> |
|||
<div class="NavContent" style="display:none;background:#EDF1F1;"> |
|||
{{sas bilgi|{{FULLPAGENAME}}}} |
|||
</div></div></div></div> |
|||
[[Kategori:Silinmeye aday sayfalar]] |
|||
== Etimoloji == |
|||
{{düzenle|Mayıs 2009}} |
|||
''Yol'' sözcüğü [[Eski Türkçe]] "yolak" (patika, yol) sözcüğünden gelir. Muhtemelen "[[yürüme|yürü-]]" anlamındaki "yori-" sözcüğü ile de kökteştir.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=yol&x=0&y=0 "yol."] Nişanyan Sözlük. Erişim: 5 Aralık 2014</ref> |
|||
== Tarihçe == |
|||
Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır. İnsanlar, yol inşa etmeden önce doğal yolları kullandılar. Bunlar, dağ geçitleri, vadiler, ovalar, stepler, boğazlar, keçi yolları idi. İlk atlı araba yolu 1766'da ABD'de yapıldı. Bundan önce atlı postacılar ulaşımı sağlıyordu. Çin, Avrupa ve Ortadoğu medeniyetlerinde [[MÖ 7. yüzyıl]]a kadar giden taşlı ve toprak yol sistemleri vardı. En ünlüsü Roma yollarıdır. [[MÖ 312]]'de başlanan yol, çakıl ve taştandı. İskoçya'dan Kudüs'e kadar yayılmıştı. Diğer ünlü yollar Amerika'da İnka yolu, Asya'da İpek Yolu idi. |
|||
[[Dosya:PompeiiStreet.jpg|thumb|160px|[[Pompei]]'deki [[Roma İmparatorluğu|Roma]] yaya yolu.]] |
|||
Tarihteki ilk yollar, hayvanlar tarafından kullanılan güzergâhlarda kendiliğinden oluşan patikalardı.<ref name="Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/505109/roads-and-highways "roads and highways."] Britannica.com. Erişim: 5 Aralık 2014.</ref> Zamanla bu yollar insanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Bu şekilde oluşmuş ve MÖ 6000 yıllarından kalma yollara, [[Jericho]] yakınlarındaki su kaynakları civarında rastlanır.<ref name="Britannica"/> Günümüz Irak'ında bulunan [[Ur (antik kent)|Ur]] şehrindeki taş döşeli sokaklar ve günümüz İngiltere'sinin [[Glastonbury]] kasabasındaki kalas döşeli yollar ise yaklaşık MÖ 4000 yıllarına aittir ve yol yapımının en eski örneklerindendir.<ref name="Britannica"/> |
|||
Modern yollar, [[19. yüzyıl]]da [[makadam]] denilen [[stabilize]] yollarla başladı. Basınçla sertleştirilen yola [[asfalt]] dökülüyordu. Bu teknik önce İngiltere'de [[John London Mc Adam]] (1756-1836) ve [[Thomas Telford]] (1751-1834) tarafından uygulandı. Bu yüzyılda karayolu ile [[demiryolu]]/[[denizyolu]] arasında rekabet vardı. Motorlu taşıtların gelişmesiyle karayollarındaki üstünlük tartışılmaz hale geldi. Karayolunun yapısı değişti, [[otoyol]]lar gelişti. |
|||
== Kaynakça == |
|||
Türkiye'de karayolları genel müdürlük şeklinde idari yapıya bağlıdır. Emniyet genel müdürlüğü ve çevre idari yönetimleri ve belediyelerin sorumlulukları vardır. Karayollarındaki insan, hayvan, araç trafiği ile [[trafik işaret levhaları]] ve istasyonların hukuki olarak bu kurumlarla ilgileri vardır. Otobüs, otomobil gibi taşıtların gittiği yerlere karayolu denir. |
|||
{{Kaynakça}} |
|||
| ⚫ | |||
== Dış bağlantılar == |
|||
* [http://www.neredennereye.com/karayolu Türkiye Ulaşım ve Turizm Rehberi] |
|||
{{trafik-taslak}} |
|||
| ⚫ | |||
Sayfanın 11.33, 28 Nisan 2015 tarihindeki hâli
Yol; ulaşımda kullanılan, uzun bir şerit şeklindeki sert yüzey. Doğal nedenlerle oluşmuş veya insan eliyle hazırlanmış olabilir. İnsan, hayvan ve taşıt trafiğinin hızla, kolayca ve emniyetle ilerlemesine yardımcı olur. Yollar, engebeli arazilerde ayak izleri nedeniyle oluşmuş patikalardan çok şeritli otobanlara kadar, büyük çeşitlilik gösterir.
Etimoloji
Yol sözcüğü Eski Türkçe "yolak" (patika, yol) sözcüğünden gelir. Muhtemelen "yürü-" anlamındaki "yori-" sözcüğü ile de kökteştir.[1]
Tarihçe
Tarihteki ilk yollar, hayvanlar tarafından kullanılan güzergâhlarda kendiliğinden oluşan patikalardı.[2] Zamanla bu yollar insanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Bu şekilde oluşmuş ve MÖ 6000 yıllarından kalma yollara, Jericho yakınlarındaki su kaynakları civarında rastlanır.[2] Günümüz Irak'ında bulunan Ur şehrindeki taş döşeli sokaklar ve günümüz İngiltere'sinin Glastonbury kasabasındaki kalas döşeli yollar ise yaklaşık MÖ 4000 yıllarına aittir ve yol yapımının en eski örneklerindendir.[2]