Latin İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi |
|||
| 183. satır: | 183. satır: | ||
--> |
--> |
||
== Latin İmparatorluğu'nun sonu == |
== Latin İmparatorluğu'nun sonu == |
||
"Gökler verdi, gökler aldı." |
|||
gökler verdi gökler aldı son imparator 1266 . latin imparatorluğu yıkılması sonucu birçok müttefik devletlerde ayaklanma ve halka saldırmaya yani bir tür iç savaş çıkmış yaklaşık 5 ülkede çıkan iç savaş sonucu neredeyse savaşamayacak kadar düştüler<!-- |
|||
IV.Justinianus, 1266 |
|||
<!-- |
|||
En [[1235]], [[Jean III Doukas Vatatzès]], [[empire de Nicée|empereur de Nicée]], allié aux Bulgares d'[[Ivan Asen II]], assiège sans succès Constantinople défendue par Jean de Brienne avec l’appui d’une escadre vénitienne, mais réussit à reconquérir la [[Thrace]] et la [[Macédoine byzantine|Macédoine]]. |
En [[1235]], [[Jean III Doukas Vatatzès]], [[empire de Nicée|empereur de Nicée]], allié aux Bulgares d'[[Ivan Asen II]], assiège sans succès Constantinople défendue par Jean de Brienne avec l’appui d’une escadre vénitienne, mais réussit à reconquérir la [[Thrace]] et la [[Macédoine byzantine|Macédoine]]. |
||
Un second siège de Constantinople a lieu en juillet [[1261]] : [[Michel VIII Paléologue|Michel Paléologue]] vainc Guillaume de Villehardouin à la [[Bataille de Pélagonia]], au cours de l'automne 1259 ; celui-ci doit alors lui céder les principales forteresses de [[Péloponnèse|Morée]]. Le 25 juillet 1261, le général Alexios Stratigopoulos entre dans Constantinople : ayant fui le [[palais des Blachernes]] pour le [[palais de Boucoléon]], le jeune empereur Baudouin II s'enfuit à [[Thèbes (Grèce)|Thèbes]] puis dans les [[Pouilles]], avant de parvenir en [[France]] en [[1262]]. |
Un second siège de Constantinople a lieu en juillet [[1261]] : [[Michel VIII Paléologue|Michel Paléologue]] vainc Guillaume de Villehardouin à la [[Bataille de Pélagonia]], au cours de l'automne 1259 ; celui-ci doit alors lui céder les principales forteresses de [[Péloponnèse|Morée]]. Le 25 juillet 1261, le général Alexios Stratigopoulos entre dans Constantinople : ayant fui le [[palais des Blachernes]] pour le [[palais de Boucoléon]], le jeune empereur Baudouin II s'enfuit à [[Thèbes (Grèce)|Thèbes]] puis dans les [[Pouilles]], avant de parvenir en [[France]] en [[1262]]. |
||
--> |
--> |
||
== Latin İmparatorluğu imparatorlar listesi:1204–1261 == |
== Latin İmparatorluğu imparatorlar listesi:1204–1261 == |
||
* [[Konstantinopolisli I. Baodouin|I. Baodouin]] (1204–1205) |
* [[Konstantinopolisli I. Baodouin|I. Baodouin]] (1204–1205) |
||
Sayfanın 23.43, 3 Aralık 2014 tarihindeki hâli
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Λατινική Αυτοκρατορία Imperium Romaniae Latin İmparatorluğu | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1204-1261 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
 Latin İmparatorluğu | |||||||||
| Başkent | Konstantinopolis | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Latince, Eski Fransızca, Yunanca | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| İmparator | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, 1204 yılında Dördüncü Haçlı seferi'nin Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mikhail Palaiologos'un Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.
Bizans'ın Latin Haçlılar tarafından bölüşülüp Latin İmparatorluğu kurulması
Mart 1204'te Venedik Dükü yaşlı Enriko Dandolo ile haçlı orduları komutanları Bizans İmparatorluğunu parçalamak için Partitio terrarum imperii Romanie adı verilen bir antlaşma imzaladılar. Buna göre bir Venedik temsilcisi ve 6 Haçlı orduları temsilcisinden kurulu bir imparator seçim komitesi kurulacaktı. Eğer bu komite bir Frank'i imparator seçerse Konstantinopolis (Katolik) Patrik'i Venedikli olacak ve aksi olursa patrik Frank olacaktı. Yeni Latin İmparatoru Konstantinopolis'in ve ülkenin dörtte birini doğrudan doğruya idare edecek ve imparator payına Haliç'te bulunan yeni Blakhernai (bugüne kalan parçası Tekfur Sarayı) Sarayı ve Marmara'ya bakan eski saray bulunacaktı. Geri kalan dörtte üç Venedik'le kendilerine bölge verilecek Haçlı Seferi baronları arasında eşit olarak bölüştürülecekti. Kendilerine bölge verilecek Haçlı soylu idarecileri Latin İmparatoruna sadakat yemini edip onun vasali olacaklardı. Fakat Venedik Latin İmparatoruna sadakat yemini etmeyecek ve onun vasali olarak kabul edilmeyecekti.
Nisan 1204 ortasında Konstantinopolis Haçlıların eline geçip, Haçlılar tarafından tamamiyle talan edilip yakılıp yıkıldıktan ve geri verilen talanin bir kısmı ortaklaşa bölüştürüldükten sonra Haçlılar imparator seçme sorununa eğildiler. Haçlılar tarafından iki soylu Latin İmparatorluğuna adaydilar; Montferratlı Boniface ve Flandre Kontu IX. Baudouin. Montferratlı Boniface önceden en iyi aday gibi görunmekteydi. O, bu Haçlı Seferi'nin hazırlayıcılarının başındaydı. Bu görevi yapmayı çok istiyordu ve harap talan edilmiş Konstantinopolis'i araştırıp eski Bizans İmparatoru II. İsaakios Angelos'un eski karısı Macar Kralı Bella III'ün kızı İmparatoriçe Margit'i buldurup bu toplantıdan 3 gün önce evlenmişti. Ama Venedik Dükü onu istemiyordu. 16 Mayıs 1204'de Bukeleon Sarayı'nda toplanan imparator seçim komitesinde altı Venedik temsilcisi blok halinde Baudouin'i tuttular; altı Frank temsilciden ancak 1'i Boniface'a oy verdi. Böylece, hiç beklenmedik şekilde, Montferratlı Boniface imparator olamadı ve Latin İmparatoru olarak Hainaut ve Flandre Dükü Baudouin seçildi. Aynı gün talan edilmiş ve bir Katolik Katedrali haline getirilmiş Ayasofya'da Latin İmparatoru I. Baudouin olarak taç giydirildi. Yeni Katolik Konstantilopolis Patrik'i seçilmiş olan Venedikli keşiş Tommaso Morosini daha Konstantinopolis'e varmamıştı ve taç giydirme törenine katılmadı. Böylelikle Latin İmparatoru Venedikliler tarafindan seçildi ama taç giydirilmesi Venediklilerce yapılmamış oldu.
Flandralı Baudouin saltanatı
İmparator seçilen Baudouin ve Franklar, birkaç yüzyıllık Bizans kurum ve görenekleri yerine, Kuzey Batı Avrupa cemiyetlerinde uygulanan feodal görenekleri, sosyal ve politik kurumları Latin İmparatorluğu içinde bulunan bütün bölgelere sokmaya ve kullanılmasını zorlamaya koyuldular. Fakat yeni Latin İmparatorluğu'nda bunları benimsemiş Latin ve Frank asıllı kişiler ve ahali bulunmamaktaydı. Bunun için Latin İmparatorluğu'nun tarihi, askeri seferler, isyancı bölgelerde tahkim edilmiş mevkilerin savunması ve bütün sınırlarda çarpışmalara girişmakten ziyade Latinlerin ellerine zorla geçirmiş oldukları ülke içinde yaşayan Rumca konuşan ahalinin hoşnutsuzluğu ve hatta onların kin ve nefret etmeleri ile devamlı uğraşmaları halinde gelişmiştir.
Şubat 1205'te Dimetoka ve civarını kendi idaresi altına almış olan Latin asıllı idareci Frank soylu öldüğü zaman, şehir halkı bölgenin idaresini Bulgar Çarı Kaloyan'a teslim ettiler. Bunun üzerine Bulgarlar üzerine yürüyen Latin İmparatoru Baudouin Bulgar ordusu ile 14 Nisan 1205 te Edirne Savaşı'ına girişti. Latinlerin zırhlı ağır süvari birlikleri Kaloyan tarafından bir pusuya yakalanarak imha edildi ve Baodouin Bulgarlara esir düştü. Bulgarlar onu esir olarak başkentleri olan Veliko Tarnovo'ya götürüp (şehirde hala Baudouin Kulesi adıyla bulunan) bir sur kulesinde hapise kapattılar ve 1205de ölümüne kadar hapis kaldı.
Bu yenilgiden birkaç hafta sonra Konstantinopolis'de hala bulunan yaşlı Venedik Dükü Enriko Dandolo'da öldü. Böylece Venedikliler yeni imparator seçilmesi sureci içinde bir otoriter direktiften yoksun kaldılar. Bu imparator seçimi süreci sonunda Baudouin'in kardeşi Hainaut, Flandreli Henri Latin İmparatoru oldu.
Flandreli Henri'nin saltanatı
Flandreli Henri'nin Latin İmparatoru olarak 1206 ile 1216 döneminde kendinden önceki imparatorun uygulamaya başladığı Batı Avrupa feodal kurum ve göreneklerinin uygulanması siyasetine devam etti. Epir Despotluğu ile yaptığı çarpışmalarda galip gelip Epir'i ve Makedonya'yı da Latin İmparatorluğu'na bağladı. Fakat Bulgarlara karşı giriştiği mücadele sonunda yine Bulgar Çarı Kaloyan'ın ölmesi üzerine Latin İmparatorluğu biraz rahatlayabildi.
Bulgar Çarı Kaloyan 1205-1206'da Filibe (o zamanki Philippopoli)'yi kuşattı ve şehri aldıktan sonra şehrin idarecilerini ve dinsel görevlilerini büyük işkencelerle öldürttü ve şehri yıkıp nerede ise yerle bir etti. Sonra Lüleburgaz (o zamanki Arkadiopolis) ve Vize'yi de eline geçirip bu şehirlerdeki ahaliyi kılıçtan geçirdi. Bulgarların bu zalim fetihleri Latin'leri karşı mücadeleye geçmeye zorladı. Yeni İmparator seçilen Flandra'lı Henri bir ordu ile Bulgarların üzerine yürüyerek Dimotaka'yı tekrar eline geçirdi. Ondan sonra İstanbul'a dönen Henri 20 Ağustos 1206da Ayasofya'da bir törenle taç giydi. Ama hemen oradan ayrılarak tekrar bir Bulgar seferine girişti.
1207 ilkbaharinda Bulgarlar tekrar Edirne'yi kuşattılar. Anadolu tarafında İznik İmparatorluğu ile ugrasmakta olan Flandreli Henri hemen Trakya'ya geçerek Edirne'yi kusatmadan kurtarmayi basardi. Henri'nin şansı kendisine yardımcı oldu ve 1207'de Bulgar Çarı Kaloyan Selanik'i kuşatmakta iken kendi adamlarından biri tarafından öldürüldü. Ertesi yıl Henri tekrar taht kavgası içinde bulunan Bulgarlar üzerine sefer yaptı. Bu sefer Trakya'da Bulgarlara kaybedilmiş olan eski bölgeleri tekrar eline geçirdi. 1210da eski Çar Kaloyan'in kızı Bulgar Maria ile Henri evlendi ve Bulgarlar ile Latin Imparatorluğu arasinda bir barış yapıldı.
Ayni dönemde I. Mikhail Komnenos Doukas'ın hükümdarlığı altında bulunan Epir Despotluğu, Latin İmparatoruluğu'nun vasalları olan Selanik ve Atina'yı tehdit etmekteydi. Henri bunu önlemek icin I. Mikhail'den kendinin bir vasalı olduğunu kabul etmesini istedi. I. Mikhail bunu kabul edip vasal olduğunu açıkça gostermek için 1209 yazında kızını Henri'nin kardeşi Eustace ile evlendirdi.
Henri bu sefer de Latinlerle uğrasmak zorunda kaldı. Lombard asıllı Montferratlı Boniface öldü ve yerine geçen Selanik baronları Latin İmparatoru olan Henri yerine İtalya'da Montferrat Dükü olan Giyom'i vasal olarak kabul ettiler. Henri bunlara karşı savaşa girişti. En sonunda 2 Mayıs 1210 tarihinde Selanik'in Konstantinopolis'daki Latin İmparatorluğu'nun bir bölünmez bir parcası olduğunu kabul ettirdi.
Fakat bu sefer Epir Despot'u I. Mikhail Selanik'e gözünü dikmiş ve 1210da I. Mikhail Selanik Krallığına hücüma geçti ve şehri kuşattı. Bu Henri'yi güneyden tekrar Selanik'e dönüp sehri Mikhail'in kuşattmasından kurtarmaya ve Mikhail'in tekrar Henri'nin vasalı olduğunu kabullenmesine zorladı.
1214 yılında I. Mikhail'in ölümü ile Epir Despotluğu'na Theodore Komnenos Doukas geçgecti. Theodore mutlaka Selanik'i eline geçirmek istediği açıktı. Henri, Selanik surlarını pekiştirmeye basladı. Bununla uğraşmakta iken 11 Haziran 1216da Latin İmparatoru Flandreli Henri öldü.
Courtenay'ler
1216 yılında Latin İmparatoru olan Flandreli Henri, yerine geçecek bir varis bırakmadan ölünce baronlardan oluşan bir komite Baudouin ve Henri'nin kızkardeşi Flandreli Yolanda'nın kocası Tonerre, Auxerre ve Namur Kontu olan Peter de Courtenay'a impratatorluk tacını vermeyi teklif ettiler. Peter, 9 Nisan 1217 tarihinde Roma'da tac giydirildi ve bu merasimde Venediklilere verilmiş olan imtiyazları koruyacağına dair bir yemin etti. Fakat Balkanlara geçtigi zaman Epir Despotluğu tarafından yapılan bir baskınla Arvavutluk'da yakalanıp hapse atıldı ve 1218-1219 dönemini hapiste geçirip Konstantinopolis'i hiç göremedi.
Hamile olan dul karısı, Yolanda kocasından ayrı olarak denizden Konstatinopolis'e gelmişti ve orada sarayda oğlu Baodouin'i doğurdu ve Yolanda Latin İmparatoru olarak kabul edildi. Ona naib olarak Latin İmparatorluğu önce Bethuneli Konon tarafından fiilen yöneltildi ve o 17 Aralık 1219da ölünce Geoffroy de Merry, Narjot de Toucy ve Théodore Branas'dan oluşan bir naipler koleji fiilen idareyi ele aldı.
1220de Yolanda'nin oğlu Robert'a imparator olarak tac giydirildi. Robert de Courtenay'in hükümdarlık yıllarında en önemli olaylar İznik'de kurulmuş olan İznik İmparatorluğu ile ilişkilerin önce iyileşmesi; fakat sonradan 1224de İznik İmparatoru III. Yannis Vatatzes ile yapılan Paimaneon Savaşı'nın Latinler tarafından kaybedilmesi ve İznik İmparatorluğunun güçlenip Latin İmparatorlugu'nu tehdit etmesidir. Zaten halk tarafından hiç beğenilmeyen Latinler bu savaştan sonra Anadolu topraklarından atıldılar.
1227 yılında nüfuzlu baronlar Robert de Courtenay'i imparatorluk tahtından indirdiler ve yerine daha yetişkin olmayan II. Baudouin'i imparator yaptılar. Robert, Ocak 1228de Mora'da öldü. Bundan sonra naiplik eski Kudüs Kralı olan John de Brienne verildi ve II. Baudouin ile ortak imparator olarak görevde bulundu.
Latin İmparatorluğu'nun sonu
"Gökler verdi, gökler aldı." IV.Justinianus, 1266
Latin İmparatorluğu imparatorlar listesi:1204–1261
- I. Baodouin (1204–1205)
- Henri (1206–1216), erkek kardeşi
- Peter (1216–1217)
- Yolanda (1217–1219), Henri'nin kız kardeşi
- Robert (1219–1228), taç giyme 1221, Peter ve Yolanda'nin oğlu
- II. Baodouin (1228–1261), tac giyme 1240, ölüm 1273, , Peter ve Yolanda'nin diğer oğlu. Naible birlikte
- John de Brienne, imparatorluk naibi (1229–1237), kayınbabası