Çatallı iğne
Çatallı iğne, bir ucunda iki çatal bulunan yaklaşık 5 cm (2 inç) uzunluğunda dar bir çelik çubuktur.[1] Çatal uçları arasında bir doz sulandırılmış dondurularak kurutulmuş çiçek aşısı tutacak şekilde tasarlanmıştır.[2] Sulandırılmış aşının bir flakonundan yüz aşı yapılabilir. Çiçek aşısı için yerleşik teknik, iğneyi aşıya batırmak ve ardından kişinin üst kolunu küçük dairesel bir alanda on beş kez hızlı bir şekilde dik olarak delmektir. Bölgedeki cildin temiz olması gerekse de - alkollü çubuk kullanımı isteğe bağlıdır ve eğer kullanılırsa - canlı virüs aşısının deaktivasyonunu önlemek için cildin tamamen kurumasına izin verilmelidir. Delikler yaklaşık 5 mm çapında bir alanda kalmalıdır. İğne daha sonra atılır. Doğru yapıldığında, işlemden sonra 10 ila 20 saniye içinde aşılama bölgesinde bir kan izi görülür.[3][4]
Çatallı iğne, daha önce kullanılmakta olan jet enjektörüne daha verimli ve uygun maliyetli bir alternatif olarak yaratılmıştır. Wyeth Laboratuvarlarında çalışan Dr. Benjamin Rubin tarafından 1965 yılında icat edilmiş ve Dünya Sağlık Örgütünün 1966-1977 yılları arasında çiçek hastalığını yok etme kampanyası sırasında kullanılan başlıca araç olmuştur.[5] Rubin, kampanyanın son yıllarında yılda 200 milyon aşı yapmak için kullanıldığını tahmin etmektedir.[2]
ABD hükümeti, 11 Eylül 2001 saldırıları ve ardından gelen şarbon korkusundan sonra ülkedeki herkes için çiçek aşısı bulundurulmasını emretti. Precision Medical Products, Inc. aşı ile birlikte kullanılacak çatallı iğneleri üretme ihalesini kazandı ve iki yıl içinde bu iğnelerden 400.000.000'dan fazla üretti. Precision Medical Products'ı 2018 yılında satın alan Roechling Medical Lancaster, LLC, dünyanın birincil çatallı iğne tedarikçisi olmaya devam etmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Six bifurcated needles for smallpox vaccination | Science Museum Group Collection". collection.sciencemuseumgroup.org.uk (İngilizce). 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
- ^ a b Rubin, Benjamin (1980). "A note on the development of the bifurcated needle for smallpox vaccination". WHO Chronicle. 34 (5). ss. 180-81. PMID 7376638.
- ^ Tucker, Jonathan B. (2001). Scourge: The Once and Future Threat of Smallpox. New York: Grove Press. ss. 72-73. ISBN 9780802139399. OCLC 50734227.
- ^ "Smallpox Vaccine Administration". CDC. 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- ^ "Benjamin A. Rubin". National Inventors Hall of Fame. 5 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.