Çampa pirinci

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çampa pirinci, Güneydoğu Asya bölgesine özgü, yüksek verimliliğe ve kuraklık karşısında dayanıklılığa sahip bir pirinç çeşidi.

Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindiçin bölgesindeki Çampa altbölgesinden adını alan pirinç, günümüz güney Vietnam bölgesinde yetişmiştir. Çampa pirinci yalnızca bu bölgede yetiştirilen pirinci değil, Hindiçin, Yunnan ve Guangxi'de de yaygın olan çeşitleri de ifade eder. Çin'deki Song Hanedanı döneminde Çin'in haraç sistemi dolayısıyla Çin İmparatoruna hediye olarak Çampa'dan gönderildiği de bilinmektedir.[1]

Yayılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin'de yaşanan kuraklık ve iklim sorunlarının tarıma etkisi, daha dayanıklı ve zor koşullara rağmen verimini koruyan bir bitki çeşidine olan ihtiyacı doğurdu. Hindiçin bölgesinden getirilen Çampa pirinci, Yangtze ve Huai Nehri boyunca var olan tarım havzasında ekilmeye başlandı. Güney Song Hanedanlığından Shu Lin (1136-1198) , Çampa pirincinin iyi özelliklere sahip olduğuna dikkat çekerek şu kaydı tutmuştur: İri ve küçük taneleri vardır. Bereketli tarlalara ekilmelidir. Küçük tanelere Zhancheng denir, aynı zamanda dağ taneleri olarak da bilinir. Tahılı küçüktür ve kılçıksızdır. Verimli veya kısır olup olmadığına bakılmaksızın her araziye de ekilebilirler. Japonica denilen tahıllardan az pirinç verimi alınır ve bu sebeple fiyatları yüksektir. Bu bölgede yaşanan kuraklığa rağmen erken olgunlaşma özelliğine sahip bu pirinç çeşidi, yerel iklim koşullarına dayanıklılığı sayesinde üretimi arttırdı.[2]

Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Song Hanedanlığı'ndaki mevcut pirinç türünün olgunlaşması en az 180 gün sürmekteydi (tohum yatağında 4-6 hafta ve ekimden 150 gün sonra). Başlangıçta, Champa pirincinin ekimden sonra olgunlaşması için 100 gün yeterliydi. 11. yüzyılın ertesinde Çin nüfusunun tarımsal üretimin artışına paralel artması ve 100 milyonu aşmasında, bu ürünün verimliliği etkili olmuştur.[3] 15. yüzyıla gelindiğinde sadece 60 günde verim sağlayan çeşitleri geliştirilmişti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ainslie T. Embree and Carol Gluck (ed.), A Concrete Panoply of Intercultural Exchange: Asia in World History in Asia in Western and World History, s.839-840
  2. ^ "TABDER - Dünden Bugüne Tarım". 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  3. ^ Justin Yifu Lin, “The Needham Puzzle: Why the Industrial Revolution did not Originate in China”, Economic Development and Cultural Change, C.43, S.2, 1995, s.269