? (film)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
?
Tanda Tanya
YönetmenHanung Bramantyo
YapımcıCelerina Judisari
Hanung Bramantyo
SenaristTitien Wattimena
OyuncularRevalina Sayuthi Temat
Reza Rahadian
Agus Kuncoro
Endhita
Rio Dewanto
Hengky Sulaeman
MüzikTya Subiakto
KurguSatrio Budiono
Saft Daultsyah
CinsiSinema filmi
RenkRenkli
Çıkış tarih(ler)i7 Nisan 2011 (2011-04-07)
Süre100 dakika
ÜlkeEndonezya
Bütçe5 milyar Rp (600.000 $)

? (Soru İşareti anlamına gelen Tanda Tanya olarak da görülebilir) 2011 yapımı Endonezya dram filmidir. Filmin yönetmen koltuğunda Hanung Bramantyo oturmaktadır. Filmde Revalina Sayuthi Temat, Reza Rahadian, Agus Kuncoro, Endhita, Rio Dewanto ve Hengky Sulaeman gibi isimler rol almaktadır. Film, Endonezya'nın dini çoğulculuğuna odaklanıyor ve genellikle farklı inançlar arasında çatışmayı ele alıyor ve senaryo üç ailenin, bir Budist, bir Müslüman ve bir Katolik'in etkileşimleri etrafında dönüyor. Çok sayıda zorluğa maruz kaldıktan ve birkaç aile ferdinin dini şiddet sonucu hayatını kaybetmesinden sonra onlar barışır.

Bramantyo'nun karma ırktan bir çocuk olarak deneyimlerine dayanan film, İslam'ın "radikal bir din" olarak tanımlanmasına karşı koymayı amaçlamakta.[1] Filmin dini çoğulculuk teması ve tartışmalı konusu nedeniyle, Bramantyo destek bulmakta zorlandı. Sonunda, Mahaka Pictures, prodüksiyonu finanse etmek için 5 milyar Rp (600.000 $) ileri sürdü. Çekimler 5 Ocak 2011'de Semarang'da başladı. 7 Nisan 2011'de vizyona giren film kritik ve ticari bir başarıydı: olumlu eleştiriler aldı ve 550.000'den fazla kişi tarafından izlendi. 2011 Endonezya Film Festivali'nde dokuz Citra Ödülü'ne aday gösterildi ve birini kazanmayı başardı. Bununla birlikte, Endonezya Ulema Konseyi ve İslami Savunucular Cephesi de dahil olmak üzere birçok Endonezyalı Müslüman grup, çoğulcu mesajı nedeniyle filme karşı protestoda bulundu.

Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Film, dinsel çatışmaların yaygın olduğu ve Çinli Endonezyalılara karşı şiddet ve ayrımcılığın uzun bir geçmişinin olduğu Endonezya'daki dinler arası ilişkilere odaklanıyor.[2] Hikâye, Orta Cava Semarang'da bir köyde yaşayan üç aileyi anlatıyor: Çinli-Endonezyalı Budist Tan Kat Sun (Hengky Sulaeman) ve oğlu Hendra (Rio Dewanto), Müslüman çift Soleh ve Menuk ve Katolik din değiştiren Rika ve Müslüman oğlu Abi.

Sun ve Hendra, restoranın birçok Müslüman müşterisi ve personeli olmasına rağmen, Müslümanlar için yasak olan domuz eti servis eden bir Çin restoranı işletiyor. Sun, Müslüman çalışanları ve müşterileri ile iyi ilişkiler sağlamak amacıyla, diğer yemeklerde kullanılmasına izin vermediği domuz etinin hazırlanmasında özel kaplar kullanıyor ve personeline ibadet zamanı tanıyor. En büyük Müslüman bayramı olan Ramazan Bayramı'nda da onlara bayram hakkı verir. Çalışanlarından biri de işsiz eşi Soleh'e destek olan Menuk'tur. Rika, Menuk'un arkadaşıdır ve başarısız Müslüman oyuncu Surya'yla ilişkisi bulunmaktadır.

Zaten 70'li yaşlarında olan, Sun hastalanır ve restoran, Müslüman müşterilerini yabancılaştırarak sadece domuz eti servis edeceğine karar veren Hendra'ya kalır. Hendra, daha önce onunla çıktığı için Menuk konusunda Soleh ile anlaşmazlığa düşer. Soleh, kendisinden boşanmayı planladığını söyleyince Menuk giderek daha fazla depresif duygulara düşüyor ve bunun sonunda çift ayrılıyor. Rika dinini İslam'dan Katolikliğe değiştirdikten sonra komşuları ve ailesi tarafından çok ters tepki görmüştür. Abi de sosyal ret'le karşı karşıyadır. Bu sırada Surya ve Doni, Rika'nın sevgisi için rekabet halindedir. Surya, iyi bir oyunculuk işi bulamamaktan dolayı üzgündür.

Soleh, güven kazanma umuduyla İslami hayırsever grup Nahdlatul Ulama'ya katılır. Başlangıçta bir kilisenin güvenliğini korumak konusunda isteksiz olsa da, kilisenin içine bir bomba yerleştirildiğini keşfettiğinde hayatını feda etmiştir. Bombayla birlikte dışarı koşar ve bomba dışarıda patlar. Ölür ancak kilisedeki ibadet edenlerin hayatı kurtulmuştur. Ramazan bayramını onurlandırmak için bir grup Müslüman bir lokantaya saldırır ve burada bulunan Sun hayatını kaybeder. Saldırıdan sonra Hendra Allah'ın 99 İsmini okur ve Müslüman olur; Menuk'a yaklaşmaya çalışır, ancak onu kabul edip etmeyeceği belli değildir. Surya, dinine aykırı olacağından korktuğu için tereddüt ettikten sonra yüksek bir ücret karşılığında kabul ettiği kilisesinin Noel ve Paskalya yarışmalarında İsa rolünü oynaması için Rika'dan bir teklif alır; gösteriden sonra bir camiye geçip İhlas süresini okur. Rika, dönüşü için ebeveynlerinin onayını alabileceğini düşünmektedir.

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Revalina S. Temat - Menuk; başörtüsü takan ve Soleh ile evli dindar bir Müslüman kadın. Menuk, Tan Kat Sun'ın restoranında, Sun'un oğlu Hendra ile birlikte çalışmaktadır.[3] Temat'a göre Menuk, Soleh Müslüman olduğu için Hendra yerine sevmediği Soleh ile evlenmiştir.[4]
  • Reza Sahadian - Soleh; ailesi için kahraman olmak isteyen Menuk'un işsiz Müslüman kocasıdır. Sonunda Nahdlatul Ulema'nın Banser şubesine katılır ve ibadet yerlerini olası terör saldırılarından korumakla görevlendirilir. İbadet edenlerle dolu bir kiliseden bomba kaldırma sürecinde ölür.[5]
  • Endhita - Rika; Boşanması ve din değiştirmesi nedeniyle, sık sık komşuları tarafından hor görülmektedir. Kendisiyle birlikte dönmeyen oğlu Abi ile de inancı yüzünden çatışmaktadır.[3] Endhita, rolüyle 2011 Endonezya Film Festivali'nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında aday gösterildi, ancak Sang Penari'den Dewi Irawan'a yenilir.[6][7]
  • Agus Kuncoro - Surya; genç bir Müslüman oyuncu ve Rika'nın erkek arkadaşı. Finansal çaresizliği ve varoluşsal bir kriz içindedir.[3][5] Sonunda, Rika'nın Paskalya ve Noel gösterilerinde İsa rolünü üstlenir.[3] Kuncoro, 2011 Endonezya Film Festivali'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında aday gösterildi, ancak Pengejar Angin'den Mathias Muchus'a yenilir.
  • Rio Dewanto - Hendra; Tan Kat Sun ve Lim Giok Lie'nin oğlu. Sürekli olarak ailesiyle, özellikle de restoranı işletmek konusunda tartışıyor. Menuk'a aşık olur ama Müslüman olmadığı için onu reddeder.[3] Babasının ölümünden sonra Müslüman olur.[5]
  • Hengky Sulaeman - Tan Kut Sun; Hendra'nın babasıdır.[5]
  • Edmay - Lim Giok Lie; Tan Kut Sun'un eşi ve Hendra'nın annesidir.[5]
  • Glenn Freddly - Doni; Rika'ya aşık bir Katolik genç.[5]
  • David Chalik - Wahyu; Müslüman bir dini lider ve Surya'nın danışmanı.[5]

Prodüksiyon[değiştir | kaynağı değiştir]

? Çin-Cava kökenli Hanung Bramantyo [8] tarafından yönetildi.[9] Karma ırktan bir çocuk olarak yaşadığı deneyimlerden yola çıkarak çoğulcu temalı bir film yönetmeye karar verdi.[10] Filmin gösterime girmesiyle ilgili protestolardan kaçınmak için ? başlığını seçti, Liberalizm veya Çoğulculuk olarak adlandırılsaydı, bu ideolojilerin muhaliflerinin protestoları olacağını söyledi.[9] Karakterler, Bramantyo'nun tanıdığı veya hakkında okuduğu kişilere dayanmaktaydı.[10] Filmin yapımındaki amacı, "İslam hakkındaki yanıltıcı argümanları açıklığa kavuşturmak" ve İslam'ın "radikal bir din" olarak resmedilmesine karşı çıkmaktı.[1] Basın toplantısında Bramantyo "?" Nun ticari değil, bir açıklama yapmak için hazırladığı film olduğunu söyledi.[11]

Şarkıcı Glenn Fredly, Endonezya'daki hassas dini durum göz önüne alındığında karakterini ilginç buldu.

Çoğulculuk temasının bir "savaş çığlığı" olarak alınacağından korkan bazı yatırımcılar taahhütlerinden vazgeçtiler, [12] Bramantyo ayrıca ana akım stüdyolardan destek bulamadı.[13] Filmi Endonezya Film Sansür Kurulu için göstermeden önce, birkaç sahne kesildi, bunlardan biri Sun'ın restoranının penceresinde bir domuz kafasının sergilendiği sahnedir.[12] Filmin gösterime girmesinden önce, Bramantyo filmin rahatsız edici olmadığından emin olmak için aralarında birkaç dini liderin de bulunduğu yirmi kişiye danıştı.[14] Titien Wattimena, senaryo üzerinde daha fazla çalışması için getirildi.[15]

Müslümanların çoğunlukta olduğu Republika gazetesi ile aynı gruba ait olan Mahaka Pictures, filmin Dapur Film ile ortak yapımcılığını üstlendi. Mahaka Pictures'ın yönetmeni Erick Thohir, şirketinin "Endonezya filmlerinin kalitesinin düşmesinden rahatsız olduğu için" prodüksiyona yardımcı olduğunu belirtti.[16] Bramantyo'nun daha önceki çalışmalarıyla dini filmlerin yetenekli bir yönetmeni olduğunu kanıtladığını keşfettiği için çalışmaya istekliydi.[17] Çekimler 5 Ocak 2011'de Semarang'da başladı.[8] Filmin yapımının 5 milyar Rp'ye (600.000 $) mal olduğu bildirildi.[18]

Semarang merkezli Mulyo Hadi Purnomo, küçük rolleri üstlenmekle görevlendirildi.[19] Bramantyo, ana kadro üyeleriyle doğrudan temasa geçti. Sang Pencerah da rol alan ve İslami temalı filmlerde oynadığı bilinen Agus Kuncoro, senaryoyu okuduktan hemen sonra ? filminde Surya'yı oynamayı kabul etti.[20][21] Şarkıcı Glenn Fredly, Doni'yi oynamakla ilgileniyordu çünkü aşırı muhafazakar bir Katolik karakterini, ülkedeki hassas dini durum göz önüne alındığında ilginç bir rol olarak görüyordu.[22]

Temalar ve stil[değiştir | kaynağı değiştir]

Tabloid Bintang için yazan Ade Irwansyah, filmin Endonezya'nın bir "mikrokozmosu" olduğunu ve sık sık çatışan çok sayıda dini gruba sahip olduğunu belirtiyor. Irwansyah, Bramantyo'nun izleyicilerin günlük olarak meydana gelen dini çatışmaları ve kültür ve inançlardaki farklılıklarla nasıl başa çıkılacağını düşünmelerini amaçladığını yazıyor,[9] fakat Bramantyo filmi ülkenin dini durumuna ilişkin kendi kişisel yorumu olarak nitelendirdi.[12] Film eleştirmeni Eric Sasono, bunun filmin sloganından anlaşıldığını belirtti: "Farklı olmamız hala önemli mi?" [23] Sasono'ya göre, film deki çatışma, karakterler tüm dinlerin iyi olduğuna inanmaya başladığında ve herkes Tanrı'yı övdüğünde çözülür; bu nedenle, insanlar başka inançları kabul ederlerse tüm dini çatışmalar sona erecektir.[24]

"The Jakarta Globe" filmi "modern Endonezya toplumunda İslam'ın rolü ve durumu üzerine bir çalışma" olarak tanımlıyor.[12]

Yayımlanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Film, 31 Mart 2011'de Güney Cakarta'daki Gandaria Şehrinde gösterime girdi. Gösterimi, yerel bir hücresel servis sağlayıcısının sponsorluğunda, izleyicileri filmde gösterilen olayları en iyi anlatacak isme karar vermeye çağıran bir yarışma ile aynı zamana denk geldi, Gönderilecek en iyi ismin DVD sürümünde kullanılacağı söylendi, [9] ancak böyle bir şey yapılmadı.[25] Yayımlanmasından sonraki beş gün içinde, ? Neredeyse 100.000 kişi tarafından izlendi.[26] Daha sonra Eylül ortasına kadar 550.000'den fazla kişi tarafından izlendi.[a] Film ayrıca uluslararası alanda gösterildi. Avustralya'daki altıncı Endonezya Film Festivali'nde ? , 25 Ağustos 2011'de festival kapanış filmi olarak tüm sinemalarda gösterildi.[27][28]

Tartışma[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmin yayınlanmasından sonra muhafazakar İslami Savunucular Cephesi (Front Pembela Islam veya FPI) çoğulcu mesajı nedeniyle filme karşı gösteri yaptı.[29] NU'nun gençlik kanadı Banser de filmi protesto etti ve Ansor üyelerine hayır işlerini yapmaları için para ödedikleri için suçladı. Bu arada, Endonezya Ulema Konseyi Kültür Merkezi başkanı Cholil Ridwan, MUI'nin daha önce 2005 yılında haram (yasak) ilan ettiği "filmin açıkça dini çoğulculuğu yaydığını" belirtti.[16] 2011'de Ramazan Bayramı'nda; FPI, istasyonun ofisinin önünde bir gösteri düzenledi ve yüzlerce üyesi filme daha fazla kesinti yapılması çağrısında bulundu.[30]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

? , 2011 Endonezya Film Festivali'nde 9 dalda aday gösterildi ve En İyi Sinematografi dalında bir Citra Ödülü kazandı. [6]

Ödül Yıl Kategori Aday Sonuç
Endonezya Film Festivali 2011 En iyi yönetmen Hanung Bramantyo Adaylık
En iyi senaryo Titien Wattimena Adaylık
En İyi Özgün Hikâye Hanung Bramantyo Adaylık
En İyi Görüntü Yönetmeni Yadi Sugandi Adaylık
En İyi Sanat Yönetmeni Fauzi Adaylık
En İyi Video Düzenleme Cesa David Luckmasyah Adaylık
En İyi Ses Kurgusu Satrio Budiono & Saft Daultsyah Adaylık
En iyi yardımcı oyuncu Agus Kuncoro Adaylık
En iyi yardımcı oyuncu (kadın) Endhita Adaylık
Bandung Film Festivali 2012 En iyi yönetmen Hanung Bramantyo Adaylık
En İyi Görüntü Yönetmeni Yadi Sugandi Kazandı
En iyi poster Adaylık

Not listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ For comparison, the best selling Indonesian film of 2011, Surat Kecil Untuk Tuhan (A Small Letter to God)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

  1. ^ a b Setiawati 2011, Is film censorship.
  2. ^ Sidel 2006, ss. 1–4.
  3. ^ a b c d e Official Website 2011, Cast & Crew.
  4. ^ Bramantyo 2012, 10:50–10:54.
  5. ^ a b c d e f g Official Website 2011, Press.
  6. ^ a b FilmIndonesia 2012.
  7. ^ Kurniasari 2011, A vibrant year.
  8. ^ a b Kartoyo DS 2011, Bikin Film Toleransi Agama.
  9. ^ a b c d Irwansyah 2011, Mengapa Hanung Bramantyo.
  10. ^ a b Aguslia 2011, Sebuah Tanda Tanya.
  11. ^ Bramantyo 2012, 2:20–2:25.
  12. ^ a b c d The Jakarta Globe 2011, Making Movies With.
  13. ^ Bramantyo 2012, 7:20–7:45.
  14. ^ Maullana 2011, Hanung Menyentuh Isu.
  15. ^ Bramantyo 2012, 2:48–2:54.
  16. ^ a b Setiawati 2011, Hanung's new film.
  17. ^ Bramantyo 2012, 8:10–8:25.
  18. ^ Suara Merdeka 2011, Kolaborasi Hanung-Zaskia.
  19. ^ Sudibyo 2011, Kalau Bayar Casting.
  20. ^ Bramantyo 2012, 2:30–2:34.
  21. ^ Setiawati 2011, Agus Kuncoro: His Life.
  22. ^ Bramantyo 2012, 11:55–12:04.
  23. ^ Original: "Masih pentingkah kita berbeda?".
  24. ^ Sasono 2012, ss. 9–10.
  25. ^ Liner notes for ?.
  26. ^ Rakhmani 2011, Questioning religious divides.
  27. ^ Herman 2011, Masyarakat Australia.
  28. ^ IFF, '?' Question Mark.
  29. ^ The Jakarta Post 2011, FPI pulls scalpel.
  30. ^ The Jakarta Globe 2011, SCTV Widely Criticized.

Kaynakça

  • Bramantyo, Hanung (director) (2012). ? (DVD liner notes). Jakarta: Jive! collection. OCLC 778369109. 
  • Bramantyo, Hanung (director) (2012). Behind the Scene [sic] (Endonezyaca). Cakarta: Jive! collection. OCLC 778369109. 
  • Sasono, Eric (2012). "'?' (Question Mark): Hanung's Rhetorical Question". ? (DVD liner notes) (Endonezyaca). Cakarta: Jive! collection. ss. 2-14. OCLC 778369109. 
  • Sidel, John Thayer (2006). Riots, Pogroms, and Jihad: Religious Violence in Indonesia. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4515-6. 
  • Tjandra, Roni P. (2012). "Tanda Tanya dari Jive Collection". Tanda Tanya from Jive Collection (DVD liner notes) (Endonezyaca). Jakarta: Jive! collection. s. 1. OCLC 778369109. 

Online kaynaklar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%3F_(film)&oldid=32558376" sayfasından alınmıştır