Voldemort etkisi
Voldemort etkisi, insanların birisinin adını vermekten, bir şeyden bahsetmekten veya var olduğunu kabul etmekten korktukları ve bu nedenle onunla yüzleşmeye yönelik her türlü girişimi raydan çıkardıkları sosyal olgudur.[1][2] Voldemort etkisi, Harry Potter serisinde Lord Voldemort'la ilişkilendirilen dizeden ilham almaktadır: 'kim olduğunu bilirsin seni', çünkü ona isim vermekten korkmaktadırlar ya da onun varlığını inkâr etmektedirler.[3][4][5][6]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu ifade 2015 yılında İngiliz aktivist Maajid Nawaz tarafından popüler hale getirilmiş ve Nawaz bu ifadeyi Cihatçı terörizm altında yatan neden olan İslamcılık ideolojisini dile getirmekten korkan ya da çekinen analistler, uzmanlar, sosyal yorumcular ve politikacılar için kullanmıştır [7]
Nawaz, Radikal İslam'ı tanımayı reddeden insanların Voldemort'un adını anmayı reddeden Hogwarts üyelerine benzediğini ve onu adlandırmayı reddederek, başarılabilir bir çözüm hakkında açık bir tartışma yapılmasını önlediklerini, bu nedenle durumu daha da kötüleştirdiğini, daha fazla korku ve paniğe neden olduğunu ve güçlü doğası efsanesini daha da yücelttiğini belirtmiştir.[8] Majid'in belirttiği gibi, "Bir sorunu adlandırmayı reddetmek ve onu tanımakta başarısız olmak, onu çözmek için asla iyi bir yol değildir." [6]
Geçmişteki kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
"Voldemort etkisi "nin ilk kullanımı 2008 yılında Avustralya'da yapılan bir bebek sağlığı araştırmasında, mamayla beslenmenin yayın başlıklarında veya özetlerinde bebekler için bir sağlık riski faktörü olarak nadiren adlandırıldığını bildiren bir raporda yer almıştır.[9]
Bu terim 2011 yılında Amerikan siyaseti için kullanıldığında farklı bir anlama geliyordu ve sırf "karşı tarafı çıldırtmak" için en sevdikleri siyasi figürlere işaret eden politikacıları tanımlamak için kullanılıyordu.[4]
2013 yılında Dr. Rich Melheim tarafından yazılan Hristiyan kitabı Ailenizi Bir Arada Tutun 'da bu terim, kendilerini korkutan ya da sorun yaratan bir şeyin adını söylemek istemeyenler için kullanılmıştır. Yazar, okuyucuyu "o enayinin adını yüksek sesle söylemeye... Ona ne olduğunu ve kim olduğunu söyleyeceğiz ki efsaneyle değil, gerçek sorunla başa çıkabilelim" diye teşvik ediyordu, çünkü söylenemeyen adı söyledikten sonra, "Sessizlik bozulduğu anda, güç uğursuz kaynağından akmaya başlar ve onunla başa çıkmaya cesaret edenlere doğru hareket etmeye başlar.[10]
Bu terim, 2020 yılındaki salgın sırasında insanların sosyal mesafe kurallarını göz ardı etmeye ve hatta virüsün varlığını göz ardı etmeye başlamasıyla birlikte COVID-19 için kullanıldı. Bu terim bu bağlamda kullanıldı çünkü COVID-19 dünyada barışı tehdit eden ciddi bir sorun olmasının yanı sıra insanlar ona yokmuş gibi davranıyordu, tıpkı Voldemort'un barış için bir tehdit olması ve Büyücülük Dünyası 'ndaki pek çok kişinin onun dönüşünü inkar etmeyi seçmesine rağmen yıllarca ciddi bir sorun olmaya devam etmesi örneğinde olduğu gibi.[11]
İslâm[değiştir | kaynağı değiştir]
Maajid Nawaz, My Origin, My Destiny Christianity's Basic "Value Proposition"[8]
Nawaz'ın 2015'te bu ifadeyi bayağılaştırmasının ardından bu ifade, İslam'a yönelik her türlü meşru eleştiriyi yüksek sesle kınayan ve bunun yerine Haçlı Seferleri gibi nevzuhurlukları gündeme getiren solcuları eleştirmek için kullanılmıştır; hatta bazıları kurban olanları suçlayacak kadar ileri gitmiştir( Charlie Hebdo karikatüristleri gibi). Bu pozisyon 'Voldemort etkisi' terimini etkilemiştir; Harry Potter serisinde Karanlık Büyücü'nün adını anmak bir tabudur ve bu durumda tabu, sadece İslami faşizmin eleştirilere açık olması gerektiğini "dinin olmaması gerekn bir biçimde politize edilmiş olduğunu" belirtmektir.[12]
2015 yılında bu terim İngiliz terörle mücadele uzmanı Haras Rafiq tarafından kullanılmış ve Rafiq, İslami aşırıcılığın Birleşik Krallık'ta "Lord Voldermort" tabusu gibi muamele gördüğünü, Batılı liderlerin İslamcı ideolojiyi olduğu gibi etiketleyip kınamamasının gençleri IŞİD'e katılmaya teşvik ettiğini belirtmiştir. Rafiq, "şu ana kadar hiç kimsenin çıkıp da bunun İslamcı bir ideoloji olduğunu söylemediği bir Voldemort etkisi -adını vermeyelim- yaşandı" dedi.[13]
Özellikle Obama yönetimi, köktenci İslam'ı kabul etmemekle ve onun yerine "şiddet içeren aşırıcılık" retoriğini tercih etmekle eleştirilmektedir. Gizlemenin bir örneği, 2016'daki Orlando gece kulübü saldırısından sonraydı; yönetim , tetikçinin 911 memuruyla yaptığı konuşmanın oldukça düzeltilmiş transkriptlerini yayınladı; IŞİD'e olan yeminli bağlılığı ve kendisini "İslamcı bir asker" olarak tanımlaması tutanaklardan çıkarılmıştır.[6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Brian Morris. "Islamism, Atheism And The 'Voldemort' Effect". Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Clara Henry (15 Ağustos 2017). I've Got My Period. So What?. Sky Pony Press. ISBN 9781510714236.
- ^ "Reformed ex-Islamist says society needs to take on 'Voldemort-effect'". Nine News Australia. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ a b Matthew Yglesias. "The Voldemort Effect". Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "matthew" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Rev. Peter Hendriks Okello (8 Ağustos 2018). The Real Deal: Making the Case for the One True God. FriesenPress. ISBN 9781525530234.
- ^ a b c Ali A. Rizvi (22 Kasım 2016). The Atheist Muslim: A Journey from Religion to Reason. St. Martin's Publishing Group. ISBN 9781250094452. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "rizvi" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Maajid Nawaz. "We Treat Radical Islam Like Voldemort — That's Bad for a Very Counterintuitive Reason". Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ a b D.C. Collier (December 2016). My Origin, My Destiny Christianity's Basic "Value Proposition". WestBow Press. ISBN 9781512766202.
- ^ Julie P. Smith, Mark D Dunstone, Megan E Elliott-Rudder (December 2008). ‘Voldemort’ and health professional knowledge of breastfeeding – do journal titles and abstracts accurately convey findings on differential health outcomes for formula fed infants?. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Dr. Rich Melheim (30 Nisan 2013). Holding Your Family Together. Baker Publishing Group. ISBN 9781441266668.
- ^ Emiley Bailey. "The Voldemort Effect: College with COVID-19". Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Brian Morris (1 Aralık 2015). "Islamism, atheism, and the 'Voldemort' effect". Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Matt Dathan. "Western leaders have been treating Islamic extremism like 'Lord Voldemort'". The Independent. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.