Turan (şehir)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Turan
Туран (Tuva Türkçesi)
Туран (Rusça)
Turan arması
Arma
Ülke Tuva
BölgeTuva
İlTuran
Nüfus
 • Toplam5.598
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)
Alan kodu(+7) 39435

Turan (Tuva Türkçesi:Туран/Turan; Rusça: Тура́н), Tuva Cumhuriyeti'nde bir şehir. Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti Kızıl'a 70 km kuzaybatısındadır. 1945 yılında şehir durumuna yükselmiştir. 1989 yılı nüfusu 5976 kişi iken Rus nüfusunun Tuva'dan ayrılması üzerine 2002 yılına göre nüfus 5598[1] kişi olmuştur. Bu şehirde bir havaalanı bulunmaktadır.

Sözkökü[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıva Türkçesinde duran, dürbün demektir.[2] Yenisey yazıtlarında kişi adı olarak Turan adına rastlanmaktadır.[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehrin yerleştiği alan Turan-Uyuk havzası, Turan, (Uyuk) akarsularının kolları, federal otoyolu olan M-54 "Yenisey" yolu yanında, Kızıl şehrinin 74 km kuzey batı tarafındadır.

Turan Şehrinin tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Turan şehri 1885 yılında kurulmuştur. Tuva'ya Rus devleti tarafından Rus nüfusu ilk kez buraya yerleştirilmiştir. Tuva'yı Ruslaştırma politikası amacına ulaşamamıştır. Tuva'daki Türk nüfusu hâlen büyük ağırlığını ortaya koymaktadır.

Turan'daki Görülecek yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet Müzesi. Aldan Maadır (60 bahadır). Aziz kilisesi (Ruslar'ın yaptırdığı). İ. İrgit (İrkutsk) (1914 yılı,1990 yılında restore edildi).

Sanayi - Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kurumsal gıda sanayi, orman sanayii.

İletişim[değiştir | kaynağı değiştir]

Turan'da, Kızıl şehrindeki gibi, 4 operator telefon hat türü vardır. — «Bilayn», «MTS», «Megafon-Sibir» ve «ETK».

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfus durumu
1959 1970 1979 1989 2002 2010[4]
5646 4539 5139 5976 5598 5280

Konumu ve Komşu bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Bay-Tayga İli
  2. Barıın-Hemçik İli
  3. Çöön-Hemçik İli
  4. Kaa-Hem İli
  5. Kızıl İli
  6. Möngün(gümüş)-Tayga İli
  7. Övür İli
  8. Piy-Hem İli
  9. Süt-Göl İli
  10. Tandı İli
  11. Tere-Göl İli
  12. Tes-Hem İli
  13. Toju İli
  14. Uluğ-Hem İli
  15. Çaa-Göl İli
  16. Çedi-Göl İli
  17. Erzin (Ersin) İli

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctabl-23-10.xls 1 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Rusya Federasyonu yerleşimleri 1.01.2010 tarihli genel nüfus sayım istatistikleri
  2. ^ Tıvaca-Türkçe Sözlük. D harfi
  3. ^ Eski Türk Yazıtları. H. Namık Orkun. Yenisey Yazıtları bölümü
  4. ^ "Şehir, kasaba, bölgeleri ile Rusya Federasyonu nüfus saımı 1.01.2010 y". 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]