Tersine Dünya (roman)
 | |
| Yazar | Orhan Kemal |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Konu | Erkek egemenliğinin kadın egemenliği ile yer değiştirdiği bir dünyada yoksul insanların gündelik yaşamı ve namus kavramı. |
| Tür | Mizahi roman |
| Yayım | 1968 |
Tersine Dünya, Orhan Kemal'in kaleme aldığı, 1968 yılında tefrika edilen ve yazarın ölümünden sonra yayımlanan mizahi roman.
Yazarın 1968'de "Pardon" mizah dergisinde tefrika ettiği roman 1986 yılında Yön Yayıncılık, 2000 yılında Tekin Yayınevi, 2007 yılında Everest Yayınları tarafından basıldı.[1] Yedi bölümden oluşur. Yoksul ve küçük adamların özlemlerini, sınıf atlama isteklerini zaaflarını anlatılır ancak kadının ve erkeğin toplumsal hayattaki görev ve davranış biçimlerini tersine çevrilmiştir ve bu yolla cinsler üzerinde sosyal aksaklıklar yerilmekte; sosyal baskıların açtığı arızaların açığa çıkarılmaktadır.
Eser 1993 yılında aynı adla sinemaya uyarlandı. Mustafa Gültekin tarafından tiyatroya uyarlanarak 1994'te Turgay Kantürk’ün yönetiminde Bakırköy Yunus Emre Sahnesi’nde, 2015’te İstanbul Devlet Tiyatroları’nda sahnelenen[2] eser, 2016 yılında Engin Alkan tarafından tiyatroya uyarlanarak Bursa Nilüfer Belediyesi Tiyatrosu’nda, 2023 yılında ise Ceyhun Yağmurlar yönetiminde ve Yusuf Berkay Alim'in 2.reji asistanlığında İstanbul Barosu Tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir.[3]
Olay örgüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Belalı bir üç kâğıtçı olan Bitirim Leyla, kocasını sürekli döven, üç çocuk annesi bir kadındır. Aşırı içkili olarak ve küfürler ederek mahalleye girdiği için Bekçi Fethiye ile ağız dalaşına girer; semt karakolunun komiseri Sarışın Ayten Hanım tarafından sorguya çekilir. Çocuklarıyla gelip komisere yalvaran kocası Mustafa sayesinde komiser onu affedip evine gönderir.
Leyla bir gece önce parasının tümünü Zilli Nigârla Mahmure’ye kaptırdığı için ertesi gün deniz kıyısında üç kâğıt açar, ancak olay çıkar. Kaçıp gittiği meyhanede sarhoş olup yine olay çıkarınca tutuklanır ve bu sefer karısının yalvarmaları onu kurtaramaz. Cezaevi gardiyanı, karısını ziyarete geldiği sırada Mustafa’yı görüp aşık olur; adresini öğrenip evine gider. Eve gittiği sırada Mustafa evde olmadığı için oğlu ile oynaşır.
Mustafa, komşusu Hasan’ın kocası Muhasebeci Hayriye’nin çalıştığı fabrikada işe girmek için başvurur. Hayriye, ona yardımcı olup sonra onunla ilişki kurmayı istemektedir ancak fabrikanın yetmişlik patronu daha hızlı davranır; Musfaya’yı fabrikada değil köşkte işe alır.
Bitirim Leyla ile Mustafa’nın oğlu, babasının yerine geçip patronla evlenmeyi, yaşlı patronun ölümünden sonra servete konmayı ve sevgilisi Filiz ile evlenmeyi kurar.
Bu sırada tahliye olan Bitirim Leyla, kocasını evde bulamayınca onu genelevlerde arar. Orada Apo ile birlikte olur ve ona aşık olur. Apo ile evlenmek istediğinden Mustafa ile boşanmaya karar verir ve boşanabilmek için onu aramaya devam eder. Muhasebeci Hayriye vasıtasıyla yaşlı patronla tanışır. İki kadın, kendi sevgililerinin güzelliği konusunda inatlaşır ve İnci Pavyon’da buluşur. Bu buluşma sırasında her şey ortaya çıkar. Herkesin yeni durumu kabul etmesiyle roman son bulur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Gençay, Güngör. "Orhan Kemal ve Tersine Dünya". 12 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ "Tersine Dünya". www.istdt.gov.tr/. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ "Nilüfer Belediyesi Tiyatro'dan Tersine Dünya". www.nilufer.bel.tr/. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.