Nadire
.jpeg)
Mahlarayim (Özbekçe Mohlaroyim, Моҳларойим}; 1792–1842), daha çok Nadire mahlasıyla bilinen bir Özbek şair ve devlet kadını.[1] 1822'den itibaren oğlunun yaşça küçük olduğu dönemde Kokand Hanlığı naibi olarak görev yaptı.
Nadire genellikle en seçkin Özbek şairlerinden biri olarak kabul edilir.[2] Özbekçe, Farsça ve Tacikçe şiirler yazmıştır. Nadire ayrıca Kamile ve Maknune gibi başka mahlaslar da kullandı.[3] Çoğu divanı hayatta kaldı ve 10.000'den fazla şiir satırından oluşuyor.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kocasının ölümünün ardından Nadire, oğlu Muhammed Ali Han henüz gençken Han unvanıyla tahta çıktığında Kokand'ın fiili hükümdarı oldu. Saltanatı boyunca Han'ın naibi ve danışmanı olarak hizmet etmeye devam etti.
Nadire'nin oğluna daha liberal sosyal değerleri aşılama girişimlerine rağmen, eşi Madali Han, rakibi Buhara Emirliği ile savaşa yol açan yayılmacı politikalar izlemeye başladı. Şiiri ve güzelliği ulema tarafından "uygunsuz" olarak yorumlandı, yazıları genellikle tabu konuları gündeme getiriyordu ve İslam'da ve Orta Asya'da kadınların çektiği acılardan bahsediyordu.[3][4]
Buhara Emiri Nasrullah Han'ın kişisel emriyle Nisan 1842'de Hokand-Buhara savaşları sırasında oğullarıyla birlikte asıldı. Nasrullah'ın onunla evlenmeyi reddettiği için öfkeli olduğu ve Müslüman bir kadın olmasına rağmen topluma açık bir hayat sürmesinden nefret ettiği biliniyordu.[3][5][6][7]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Qodirova, Mahbuba (2005). "Nodira" [National Encycolopedia of Uzbekistan]. Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (Özbekçe). Toshkent.
- ^ "Özbek Edebiyatı". Encyclopædia Britannica. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2013.
- ^ a b c Qodirova, Mahbuba. "Nodira (1792-1842)". Ziyouz (Özbekçe). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ Hanks, Reuel R. (2005). Central Asia: A Global Studies Handbook (İngilizce). ABC-CLIO. ss. 138. ISBN 9781851096565.
- ^ Starr, S. Frederick (18 Aralık 2014). Ferghana Valley: The Heart of Central Asia (İngilizce). Routledge. s. 34. ISBN 9781317470663. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ Rahul, Ram (2000). March of Central Asia (İngilizce). Indus Publishing. s. 140. ISBN 9788173871092. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ "Nodira Beg". eurasia.travel (İngilizce). 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2018.
