Muvaffak Menemencioğlu
Muvaffak Menemencioğlu | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1884 |
| Ölüm | 1969 |
| Çocuk(lar) | Nermin, Suzan, Turgut |
| Ebeveyn(ler) | Rifat Bey, Feride Hanım |
| Akraba(lar) | Namık Kemal (dedesi), Numan Menemencioğlu (kardeşi) |
Ahmet Muvaffak Menemencioğlu (1884, İstanbul - 7 Nisan 1969), Türk mailiye müfettişi, gazeteci, spor yöneticisi.
Türkiye'e bisiklet sporunun öncülerinden olan Menemencioğlu, Türkiye Bisiklet Federasyonu'nun ilk başkanıdır. 1926-1931 yılları arasında Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığı yapmıştır. Fenerbahçe Spor Kulübü'nün kurucularından ve geçmiş genel başkanlarındandır.
Menemencioğlu, Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Saruhan (Manisa) milletvekil idi. Cumhuriyet döneminde 1930-1944 arasında Anadolu Ajansı Genel Müdürü olarak görev yapmıştır.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1884 yılında İstanbul'da doğdu. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yaşamış, zamanla Adana ve çevresine yerleşerek bölgenin yönetiminde söz sahibi olan âyânlardan biri olmuş Menemencioğulları ailesindendir.[1] Babası, Osmanlı Devleti'nde son Meclis-i Ayan Reisliği yapmış olan Rifat Bey, annesi vatan şairi Namık Kemal'in kızı Feride Hanım'dır.[2] 1942-1944 yıllarında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı olan Numan Menemencioğlu'nun ağabeyidir.
Ortaöğrenimini Selânik Yadigâr-ı Terakki Mektebi ve Moda semtindeki Saint Joseph Lisesi'nde tamamladı.[3] Paris'te hukuk eğitimi gördü. Fransızca ve İngilizce öğrenen Muvaffak Bey, maliye ve iktisat alanında uzmanlaştı. Paris'te Tanin gazetesini temsil etti. Daha sonra Abdüllah Zühtü Bey'in yayımladığı Yeni Gazete'ye geçti.[4]
1909'da Maliye Müfettiş Muavinliğine tayin edilmesinden hemen sonra Fransız Maliye Teftiş Kuruluna staja gönderildi. Aynı yılın sonunda yurda döndüğünde Dördüncü Sınıf Maliye Müfettişliğine tayin edildi.
Maliye Baş Müfettişi iken seçimlere katıldı ve Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda Saruhan (Manisa) milletvekili olarak görev yaptı. Meclis-i Mebusan'ın kapatılmasından bir süre sonra Ankara'ya gidip Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki kurtuluş mücadelesine katıldı.
Londra Konferansı'na giden Bekir Sami başkanlığındaki Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti heyetinde malî müşavir olarak bulundu. Kars (1921), Tiflis (1922) konferanslarına temsilci olarak katıldı. Reji Umum Müfettişliği, Muhtelit Mübadele Komisyonu Türk Heyeti Müşavirliği görevlerinde bulundu.[5]
Bir yandan da sporla yakından ilgilendi. 1923 yılında kurulan Bisiklet Federasyonu'nun (o zamanki adı: Bisiklet Heyet-i Müttehidesi) ilk başkanı oldu. 1926-1931 yılları arası Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığını, 1928-1932 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığını üstlendi.
1930'da Anadolu Ajansı Genel Müdürü oldu. Anadolu Ajans Genel Müdürlüğünü 1944 yılına kadar sürdürerek bu görevde en uzun süre kalan kişi oldu. Emekli olduktan sonra İstanbul ve Ankara gazetelerinde yazarlık yaptı. 1946'da Ankara'da kurulan Gazeteciler Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı.[6]
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eşi Katerina Rum asıllıydı. Çiftin Nermin, Suzan ve Turgut adında üç çocuğu olmuştur. Turgut, Türkiye Cumhuriyeti Vaşington Büyükelçiliği yapmıştır.[1] Nermin, Nazım Hikmet'i dünya basınında tanıtan ilk makalenin yazarı, şiirlerinin ilk İngilizce çevirmeni olarak tanınır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Karakoç, Ercan; Yayla, Turay (2020). "Ünlü Menemencioğlu Ailesi Ve Türk Bürokrasisindeki Yerleri". Anadolu Ve Balkan Araştirmalari Dergisi. 3 (5). s. 99. doi:10.32953/abad.690885. ISSN 2618-6004. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.
- ^ Yener Süsoy (25 Aralık 2006). "Kahire'nin son tanığı". Hürriyet (gazete). 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.
- ^ "Ahmet Muvaffak Menemencioğlu". Maliye Müfettişleri Derneği sitesi. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Muvaffak Menemencioğlu" (PDF). 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 270
- ^ "Hakkımızda - Gazeteciler Cemiyeti". Gazeteciler Cemiyeti web sitesi. 7 Eylül 2020. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yusuf Ziya Öniş |
Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı 1926-1931 |
Sonra gelen: Hamdi Emin Çap |
| Önce gelen: Ali Naci Karacan |
Fenerbahçe SK Başkanı 1928-1932 |
Sonra gelen: Sait Selahattin Cihanoğlu |