Miradê Kinê
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Miradê Kinê | |
|---|---|
| Unvanı | Mîrê Ribabê (Rebap Ustası) |
| Doğum | 1943 Gercüş, Türkiye |
| Ölüm | 17 Aralık 1984 (41 yaşında) Siirt, Türkiye |
| Meslekler | Dengbêjlik, Müzisyen |
| Çalgılar | Rebap |
| Etkin yıllar | ?-1984 |
Miradê Kinê veya halk arasında Mirado, 1943 yılında Batman'ın Gercüş ilçesinin Altınoluk (Gera Cafer) köyünde dünyaya geldi. Dengbêjlik, Stranbêjlik ve Çirokbêjlik yapan Miradê Kinê, Aynı zaman da ''Mîrê Ribabê (Rebap Ustası)'' olarak da bilinir. Dengbêjlik makamında söylediği, Savaş, Aşk, olaylar ile ilgili yorumları ve yeteneğiyle ün kazandı.[1] Ancak hak ettiği ilgiyi göremedi. 17 Aralık 1984'te memurluk yaptığı Siirt ilinde öldü.[2]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Erken yaşam[değiştir | kaynağı değiştir]
1943 yılında doğan Miradê Kinê'nin asıl adı Murat Gezici'dir. 14 yaşına kadar ailesi ile yaşadı. Halil ve Cemil Adında kardeşi vardır. Miradê Kinê ile Ailesi yıllar sonra Mardin'in Dargeçit İlçesine taşınmıştır. Mardin'in Dargeçit ilçesinde Müzikle uğraşmaya başlar. babası da kemençe ustası yani bir Dengbêjdir. Miradê Kinê, babası Ferhat ve amcası Reşit'ten Kemençe alanında dersler alır. Daha sonra amcası Yusuf ile birlikte Suriye'nin Kamışlı kentine, akrabalarının yanına gider. Cemaat Yusuf'a dönerek yanındaki gencin kim olduğunu sorarlar. Yusuf ise ''o benim yeğenimdir'' yanıtını verir. Kemençe alanındaki düzeyini soran cemaat , Yusuf'a sorar Yusuf ise kemençe çalmasını bildiğini ancak utandığını ve çekindiğini söyler. Yoğun ısrar üzerine cemaate çalıp söyleyen Miradê Kinê , Cemaati kendine hayran bırakır. sesindeki ve yeteneğindeki farkı gören amcası bile bu duruma şaşırıp kalmıştır çünkü Miradê Kinê evde gizli gizli şarkı ve kemençe çalarak kendini geliştirmiştir. 20'li Yaşlara kadar ailesinden uzaklaşmamış, babası ile köy gezilerinde onunla birlikte gitmiş. beraber gittikleri köylerde şarkılar söyleyip, cemaatleri yine kendine hayran bıraktırmıştır.
Müzik Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
25'li yaşlarda Batman'a yerleşmesi ile birlikte, sesi Mihemed Arif Cizîrî ile birlikte Erivan radyosunda yayılır ve namı tüm bölgeleri aşar. Sık sık İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirleri ziyaret eder. Sesinin güzelliği ve asla detone olmaması ile kemençe yeteneğiyle doğrudan dikkatleri üstüne çekmiştir. kısa bir süre sonra ise tek başına Van, Siirt, Batman ve Mardin'in köylerini dolaşan Miradê Kinê, sanatını insanlara icra etmeye başlamıştır. En başta kendinden önceki ustaların eserlerini söyleyen Miradê Kinê, kısa süre de kendi bestelerini yapmıştır. İmkanların kısıtlı olduğu dönemlerde insanlar Miradê Kinê'nin sesini pilli teypler ile kayıt ederlerdi.
O zamanlarda, Şeyh Halil aracılığıyla, Dönemin bayındırlık bakanı Şerafettin Elçi ile tanışır. Şerafettin Elçi, Miradê Kinê'yi Ankara'daki evinde misafir eder. Yapılan görüşmeler sonrasında sesiyle Şerafettin Elçi'yi hayran bırakan Miradê Kinê'ye, Elçi Memurluk hediye eder. Miradê Kinê Midyat'ta göreve başlar. 2 sene sonra da Siirt'e yerleşir. Bir yandan görevini yaparken sanatını icra etmeye devam eder. Eserlerinde dışlanmış ve acı dolu bir coğrafyayı yansıtır, adeta bir kültür taşıyıcısı haline gelir.
Son Dönemleri ve Vefatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Miradê Kinê, 1984 yılında rahatsızlanır. doktorlar ona sigarayı bırakmasını söyler ve bırakır. İş yerinde olduğu bir gün eve dönerken kalbinde bir ağrı hisseder. eşinden bir su ister, suyu içerken "Su yaşamın en değerli ve lezzetli varlığıdır" der. kısa bir süre sonra kalp krizi geçirerek 17 Aralık 1984'te gözünü dünyaya yumar. Mezarlığı Siirt ilinin, Tillo (Aydınlar) ilçesi yolu üzerindeki Şêx (şeyh) Mihemed Hilo mezarlığında bulunmaktadır.
Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
2 karısı ve 10 çocuğu olduğu söylenir. Sanatçı Sait Gezici de onun oğludur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Kardaş, Canser (1 Ocak 2012). "TARİHSEL OLAYLARIN DENGBÊJLER ARACILIĞIYLA SÖZLÜ KÜLTÜRE AKTARILMASI". Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 1 (1): 199-206. ISSN 2147-4877.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "RIBAPA SES VEREN SANATÇI: MİRADE KİNE - Batman Sonsöz Gazetesi". www.batmansonsoz.net. 1 Aralık 2015. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.