Lars Vilks

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lars Vilks
Genel bilgiler
Doğum adıLars Endel Roger Vilks
Doğum20 Haziran 1946(1946-06-20)
Helsingborg, İsveç
Ölüm3 Ekim 2021 (75 yaşında)
Markaryd, İsveç
Uyrukİsveç İsveçli
AlanıGörsel sanatlar
Heykel
Etkin yıllar1980-2021
Sanat eğitimiLund Üniversitesi
Ünlü yapıtlarıNimis (1980)
Arx (1991)
Muhammed karikatürleri (2007)

Lars Vilks (20 Haziran 1946 - 3 Ekim 2021), İsveçli çizer, karikatürist, heykeltıraş ve sanat tarihçisidir.[1][2] İslam peygamberi Muhammed'i çizmiş olduğu karikatürlerle ve İslam dinine karşı muhalif tavırlarla adı duyulmuştur.[3]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Lars Vilks, 20 Haziran 1946'da İsveç'in Helsingborg şehrinde doğdu.[4] Babası Letonya asıllı, annesi ise İsveçliydi.[5][6] Lund Üniversitesi'nde öğrenim gördü. 1988 ile 1997 yılları arasında Oslo Güzel Sanatlar Akademisi ve 1997 ile 2003 yılları arasında Bergen Ulusal Sanat Akademisi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.[7]

Akademik olarak eğitilmiş bir sanat teorisyeni olmasına rağmen Vilks, kendi kendini yetiştirmiş bir görsel sanatçıydı. 1970'lerde resim yapmaya başladı ve 1984'te Nimis adlı eserinden başlayarak kendine özgü olan heykelleri yaratmaya başladı.

Vilks, eleştirel din tasvirlerinde kendisini "fırsat eşitliği suçlusu" olarak tanımladı.[8] Gerçekten de Vilks, İsa'yı Katolik Kilisesi'ndeki skandala bir gönderme olarak bir pedofil olarak tasvir etti ve aynı zamanda "kapitalizm tarafından şişmiş modern bir Yahudi"nin grotesk bir karikatürünü çizdi.[9]

Muhammed çizimleri ve tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

2007'de Vilks, Temmuz ayında Tällerud'daki bir sanat sergisinde gösterilmek üzere belirlenen üç çizimde Muhammed'i dolambaçlı bir köpek olarak tasvir etti ve bu da uluslararası bir tartışmaya neden oldu.[10] Bu yıldan itibaren çizdiği Muhammed temalı karikatürleri nedeniyle özellikle Müslüman ülkelerden büyük tepkiler almıştır.[11]

Benzer tepkiler ve tartışmalar, bu olaydan bir yıl önce de Danimarka'daki bir film festivalinde, bir gazetenin Muhammed'in karikatürlerini yayımlaması ile gündeme gelmişti.[12] Hatta bu olay nedeniyle ünlü İranlı yönetmen Mecid Mecidi, Danimarka'daki film festivalinden filmini çekmiş ve ülkesine dönerek Muhammed'in hayatını anlatacak olan geniş çaplı bir film projesi yapmaya koyuldu.[13] Mecidi'nin bu ünlü filmi, 2015'te vizyona girdi.[14]

2007 yılında yayımlanan karikatür, büyük tepki ve öfkeye yol açmış, o sırada İsveç Başbakanı olan Fredrik Reinfeldt, gerginliği yatıştırma çabasıyla 22 Müslüman ülkenin Stockholm'deki büyükelçileriyle görüşmüştü.[12]

Bu tartışmaların ardından Lars Vilks, aralarında El-Kaide bağlantılı Irak İslam Devleti'nin de bulunduğu ve 150.000 $'a kadar varan tekliflerle başına ödül koyularak çeşitli ölüm tehditleri aldı.[12] Vilks, yeri geldiğinde kimliği belirsiz kimseler tarafından telefonla bile ölüm tehdidi aldığını söyledi.[15] Tehditler artınca, yanına koruma polisleri verilmiş ve kalan yaşamını gizli bir adreste sürdürmüştür.

Vilks'in 2015 yılında katıldığı Kopenhag'daki bir ifade özgürlüğü tartışmasına silahlı saldırı girişiminde bulunulmuş ve bir film yönetmeni saldırıda yaşamını yitirmişti. Vilks, saldırının hedefinin muhtemelen kendisi olduğunu söylemişti.[12]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Lars Vilks tarafından Kullaberg'de yapılan Nimis adlı ahşap heykeller (2007, İsveç)

Lars Vilks, 3 Ekim 2021'de, yanında bulunan iki koruma polisiyle birlikte geçirdiği trafik kazasında öldü.[16] İsveç medyası, Vilks'in içinde olduğu sivil polis aracının İsveç'in güneyindeki Markaryd kasabası yakınlarında bir kamyonla çarpıştığını yazdı. Kaza sırasında Vilks'e eşlik eden iki polis de öldü, kamyon şoförü ise yaralandı.[12]

İsveç polisinden yapılan açıklamada, kazanın nasıl meydana geldiğinin henüz net şekilde belirlenemediği, fakat ilk bakışta kuşkulu bir müdahale olduğuna dair bir bulgu görülmediği kaydedildi.[12] Vilks, 75 yaşındaydı.

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ KASHMIRA GANDER (16 Şubat 2015). "Copenhagen shootings: Cartoonist Lars Vilks goes into hiding". The Independent. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  2. ^ Lars Vilks profile 16 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NovelArt.org. Retrieved 14 February 2015.
  3. ^ "Lars Vilks kimdir, nereli? İslam karşıtlığıyla bilinen Lars Vilks nasıl öldü?". Ahaber. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  4. ^ Bicudo de Castro, Vicente; Kober, Ralph (15 Nisan 2019). "The Royal Republic of Ladonia: A Micronation built of Driftwood, Concrete and Bytes" (PDF). Shima: The International Journal of Research into Island Cultures. doi:10.21463/shima.13.1.10. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  5. ^ ERR, BNS, ERR | (4 Ekim 2021). "Prohvet Muhamedist karikatuure teinud kunstnik hukkus liiklusõnnetuses". ERR (Estonca). 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  6. ^ "State of NovelArt.org". novelart.org. 16 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  7. ^ "ART : den institutionella konstteorin, konstnärlig kvalitet, en internationella samtidskonsten av Lars Vilks (Häftad)". Bokus.com. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  8. ^ "Police: Swedish cartoonist object of attempted attack - CNN.com". www.cnn.com (İngilizce). 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  9. ^ "Lars Vilks obituary" (İngilizce). ISSN 0140-0460. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  10. ^ "Lars Vilks Kimdir? Lars Vilks Karikatürleri Olayı Nedir?". Onedio. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  11. ^ Hallerton, Sheila; Hill, Matt (15 Nisan 2019). "Soundtracking a Micronation: Neurobash's engagement with Ladonia" (PDF). Shima: The International Journal of Research into Island Cultures. doi:10.21463/shima.13.1.11. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2019. 
  12. ^ a b c d e f "Muhammed Peygamber çizimi sonrası tehditler alan İsveçli karikatürist trafik kazasında öldü". BBC News Türkçe. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  13. ^ "İran sinemasına damga vurmuş yönetmen Mecid Mecidi'nin Muhammed'i için nefesler tutuldu". web.archive.org. 15 Ocak 2022. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  14. ^ "'Hz Muhammed: Allah'ın Elçisi' filmi dünyada ve Türkiye'de nasıl karşılandı?". BBC News Türkçe. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  15. ^ "Ünlü karikatürist ölüm tehdidi alıyor". www.cumhuriyet.com.tr. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
  16. ^ "Konstnären Lars Vilks och två poliser döda i trafikolycka" [Artist Lars Vilks and two police officers dead in traffic accident]. Expressen. 3 Ekim 2021. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Lars Vilks ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lars_Vilks&oldid=30903000" sayfasından alınmıştır