Kullanıcı:Anerka/çalışmasayfası01

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dümbüllü'nün kavuğu ve fesi, Türk tiyatro oyunculuğu mirasını temsil eden simgesel eşyalardır.

Kavuk "Türk tiyatrosunda güldürü nişanesi" sayılır ve daha çok orta oyunu ile özdeşleştirilir; öte yandan fesin de tulûat sanatını temsil ettiği kabul edilmektedir. Her iki eşyanın da tespit edilebilen ilk sahibi, orta oyunu ve tulûat tiyatrosunun son temsilcilerinden biri olan Kel Hasan Efendi'dir. Kel Hasan Efendi bu objeleri, usta çırak ilişkisi bağlamında, öğrencisi ve geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi İsmail Hakkı Dümbüllü'ye bıraktı. Dümbüllü ise bunları başarılı bulduğu Münir Özkul'a devretti. Günümüzde bu iki simge Türk tiyatro oyuncuları arasında törenle devredilmektedir. Kavuklu'nun halkı bilinçlendirme, güldürürken düşündürme, olanı olduğu gibi aktarma özellikleri zaman geçtikçe tek bir simgeye indirilmiş ve kavuk eleştirel tiyatronun simgesi haline gelmiştir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Kavuklu, Orta oyunu, Tulûat tiyatrosu ve Türk tiyatrosu

Türkiye'de modern tiyatronun dışında kalan ve toplumun geleneklerinden ortaya çıkmış köy seyirlik oyunları, karagöz, orta oyunu, meddahlık ve kukla oyunları gibi gösterim türlerinin hepsi geleneksel Türk tiyatrosu adı altında sınıflandırılmaktadır; tulûat tiyatrosunun da bunların arasında sayılması gerektiği söylenmektedir.[1] Dümbüllü'nün kavuğu ve fesi kavramları geleneksel Türk tiyatrosu kültürüyle ilişkilidir. Dümbüllü, tulûat ve orta oyununun aslında aynı olduğunu söyler, "gerçekleri de eştir; güldürmenin zor olması. Tulûat orta oyunundan çıkmadır; sergilendiği mekanlar farklıdır ama esasları aynıdır; taklit ve tuhaflık".[2] Kavuk "Türk tiyatrosunda güldürü nişanesi" sayılır ve daha çok orta oyunu ile özdeşleştirilir; öte yandan fesin de tulûat sanatını temsil ettiği kabul edilir.[3] Kavuğa sahip olmak orta oyununda bir numara olmak demektir.[4] Kavuklu'nun halkı bilinçlendirme, güldürürken düşündürme, olanı olduğu gibi aktarma özellikleri zaman geçtikçe tek bir simgeye indirilmiş ve kavuk eleştirel tiyatronun simgesi haline gelmiştir.[5] Kavuk sahibinin halkın sevdiği, izleyicileri eğlendirebilen ve iktidar baskısına karşın eleştirisini sürdürebilen biri olması gerekir.[6]

Geleneksel Türk tiyatrosunda orta oyununun araştırmacılar tarafından kanıtlanabilen ilk örnekleri 19. yüzyıl ortalarına denk gelir[7] ve orta oyunundan ismen bahsedilen ilk metin Sâliha Sultan’ın düğünü için 1834 yılında kaleme alınmış olan Lebîb’in Sûrnâme’sidir.[8] Bu türde yer alan bütün tipler Karagöz oyununun tiplerine benzer, ancak oyunun iki ana kahramanı vardır: Pişekar ve Kavuklu.[9] Bu anlamda orta oyununu Karagöz oyununun canlı kişilerle oynanan şekli olarak tanımlamak mümkündür.[2] Kavuk aksesuarı orta oyunundaki Kavuklu tipi ile özdeşleşmiş bir eşyadır.

Tulûat tiyatrosunun başlangıcı ise Sadrazam Ali Paşa ulusal bir tiyatro kurma fikrine dayanır. Sadrazam, 1870 yılında Güllü Agop'a tiyatronun ileri götürülmesini istediğini belirtti. Güllü Agop görevi kabul ederken "ilerlemek için rakipsiz kalmak gerek" deyip başka kişilerin Türkçe piyes yapmamasını sağlayacak olan özel bir belge ile on yıl boyunca Türkçe piyes temsili hakkını aldı.[10] Bir sonraki kırılma noktası, Fasulyeciyan'ın Agop'un kumpanyasından ayrılıp mesleğine devam etmek istemesiydi.[11] Fasulyeciyan çareyi Kavuklu Hamdi'yle beraber metinsiz ve suflörsüz oyunlar sergilemekte buldu.[2] İlk oyunları olan "Çıngırak" komedisi, Kulekapısında, Pirincci’nin gazinosunda kurulan sahnede oynandı.[11] Oyunlarını Aksaray'da sergileyen Kavuklu Hamdi'nin Zuhuri Kolu'nun ardından bu akım giderek yaygınlaştı;[1] karagöz ve orta oyununu temel alan başka doğaçlama oyunlar da sergilenmeye başlandı.[2] Bu bağlamda, yazılı metinlerle temsil hakkının tek bir kişide olması yeni bir temaşa türünün doğmasına ön ayak oldu.[10] Karakterlerin aksesuarları karagöz ve orta oyunundan farklıydı. Fes, Müjdat Gezen'in ifadesiyle Dümbüllü'nün tulûatta kullandığı aksesuardı.[12] Ahmet Rasim de bir yazısında tulûata geçilirken kavuklunun kıyafet ve aksesuarlarını değiştirdiğini "yerine uzun bir fes, ceket, pardösü, kuşak, dar pantolon, potin" giydiğini yazdı.[13]

Devir şekli[değiştir | kaynağı değiştir]

Kavuk ve fesin devri, usta-çırak ilişkisi kültüründen kaynaklandıkları için tamamıyla o anki sahiplerinin kararıyla gerçekleştirilir. Kavuk devri, çırağa icazet vermek ya da el vermek anlamına gelir.[14] Yıllar içerisinde çeşitli kişiler tarafından kavuk sahibinin halkın sevdiği, izleyicileri eğlendirebilen ve iktidar baskısına karşın eleştirisini sürdürebilen biri olması;[6] geleneksel Türk tiyatrosuna katkısı olması, usta-çırak ilişkisi içerisinde olması[15] gibi farklı kriterler sayıldı. Üçüncü kavuklu Münir Özkul, katıldığı bir televizyon programında "“(Bu) ...bir sanatın devamı demek." deyip ardından kavuğu "tulûatın kutsal emaneti" olarak tanımladı ve yetiştirdikleri arasından "en yetenekli bulduğuma bunu devredeceğim." dedi.[16] Beşinci kavuklu Rasim Öztekin ise kavuklu olmadan önce katıldığı bir televizyon programında "Kavuk bir gelenektir. Ferhan Şensoy kime isterse ona verir" şeklinde bir açıklama yaptı.[17] Münir Özkul'un kızı Güner Özkul, bir röportajda devirle ilgili olarak "Kişi kime uygun görürse ona verir, bunun bir kuralı, bir matematiği yok. Tamamen gönül bağıyla alakalı." dedi.[18]

Ani gerçekleşen ölüm nedeniyle kavuğun devredilememesi konusunda bazı önlemler mevcuttur. Şensoy verdiği bir röportajda, ölüm durumunda kavuğun ortada kalmaması için kavuk sahibinin bir vekil tayin ettiğini söyledi. Kavuk Münir Özkul'dayken Özkul'un vekili Erol Günaydın'dı. Şensoy, kendi vasiyetinin yeni ismi Ortaoyuncular'ın o günkü kadrosunun seçmesi olduğunu anlattı.[19]

Kavuğun yolculuğu[değiştir | kaynağı değiştir]

 
 
 
 
Kel Hasan Efendi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmail Hakkı Dümbüllü
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Münir Özkul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferhan Şensoy
 
 
 
 
 
Müjdat Gezen
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rasim Öztekin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şevket Çoruh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Kel Hasan Efendi, Türk tiyatrosunda hem tulûat tiyatrosu hem de orta oyunu geleneğini bir arada sergileyen bir sanatçıydı.[20] İsmail Dümbüllü ise profesyonel tiyatro hayatına Kel Hasan Efendi'nin yanında başladı.[21] Geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi sayılan İsmail Hakkı Dümbüllü, tulûat geleneğini ondan öğrendi[22] ve Kel Hasan Efendi, günümüzde Türk tiyatrosunda simgesel bir değer halini almış olan fesini ve kavuğunu öğrencisi İsmail Dümbüllü'ye bıraktı.[5]

Dümbüllü --> Özkul[değiştir | kaynağı değiştir]

Antalya'da bulunun İsmail Dümbüllü kabartması.

İsmail Dümbüllü kendi dalının son temsilcisiydi, ancak 1968 yılında Münir Özkul'u Kanlı Nigar oyununda Abdi rolünde[14] izledikten sonra sahne arkasında ziyaret etti ve "Ne sağır köşe, ne cömert yer biliyorsun, dal düz giriyorsun. Ama altından kalkmışsun." diyerek Kel Hasan Efendi'den devraldığı kavuğu Özkul'a verdi.[23] Dümbüllü bu esnada, Münir Özkul'un kendisinden sonra bu sanatı devam ettirmesini vasiyet etti.[24] Özkul'u seçme gerekçesini Özkul'un kitaplı olması ve farklı bir tarzda olan orta oyununa bilmeden dalmasına rağmen üstesinden gelmesi olarak açıkladı.[23] Sahne arkasında gerçekleşen bu devir iki gün sonra küçük bir törenle sahnede de tekrarlandı.[25][a]

Haldun Taner, Dümbüllü İsmail'in kavuk devriyle Özkul'u halk güldürüsü için veliaht ilan ettiğini yazdı;[27] Dümbüllü gibi Özkul'un da "Halkın nabzını elinde tuttuğuna", "halkın sismografı gibi olduğuna" dikkat çekti.[28]

Özkul --> Şensoy[değiştir | kaynağı değiştir]

Özkul tiyatro oyunlarında yer almaya devam etti, ancak 1980 yılına gelindiğinde 12 Eylül Darbesi sonrasında sansüre tepki olarak Şehir Tiyatroları'ndan istifa eden tek sanatçı oldu.[14] Bu dönemde oyunculuğunu filmlerde icra etti. Ferhan Şensoy, İstanbul'u Satıyorum adlı oyunla Münir Özkul'u tekrar tiyatroyla buluşturdu. Aynı oyunda kendi de yer alıyordu. Bir gece oyundaki performansı sonucu Özkul kavuğu Şensoy'a devretmeye karar verdi;[14] ertesi gün naylon bir torbayla kavuğu Şensoy'a getirdi.[29] Şensoy'un Özkul'a "usta sana böyle mi verdiler, torbayla mı verdiler?" demesi üzerine Özkul "yok, bir tören yapılmıştı" cevabını verdi;[29] kavuğun devir teslimi 14 Mart 1989'da Küçük Sahne, Ortaoyuncular'da düzenlenen törenle gerçekleşti.[30]

Münir Özkul 1992 yılında Uğur Dündar'ın sunuculuğunu yaptığı İşte Hayatınız isimli programa konuk oldu ve kavuğu Şensoy'a devretmesi hakkında Şensoy'un "müthiş tuluat yeteneği" olduğunu Erol'la konuşurken "hem yazar olacak hem tiyatro sahibi olacak hem de tuluat yeteneği de olacak, bundan uygunu olmaz bence" dediğini anlattı.[31] Aynı programda Ferhan Şensoy, Özkul ve kavukla ilgili Gündeste kitabında yazdığını söyledi.

bir kavuk meselesi
...
bir yanlış ele vermekten korkunç korkusu
duvarda asılı bir yangındır dümbüllü’nün kavuğu
...

Gündeste, Ferhan Şensoy

“ ...
bir yanlış ele vermekten korkunç korkusu

duvarda asılı bir yangındır dümbüllü’nün kavuğu
...

„

—Ferhan Şensoy, Gündeste, 1985

2005 yılına gelindiğinde Şensoy'un kavuğu devredeceği kişi ile ilgili yorumlar yapılmaya başladı. Devir için Levent Kırca, Cem Yılmaz, Nejat Uygur gibi isimler konuşuldu.[32] Kavuğu devretmeyi düşündüğü kişi sorulduğunda Şensoy, "Ben hala oynuyorum. Gerekirse kimseye de devretme zorunluluğum yok", "Türkiye kavuklusunu aramasın. Oynadığım sürece kavuk benim"[33] gibi açıklamalar yaptı.[17][34] Levent Kırca ve Nejat Uygur ise kavuğun kendilerine verilmesi gerektiğini savundu.[17]

Tartışmaların ön planda olduğu bu dönemde Ali Poyrazoğlu, Günay'daki programına bir kavukla çıktı. Kendisinin "Dümbüllü'den daha komik" olduğunu söyleyerek "ben de bundan sonra donumu devredeceğim", dedi.[35] Yalçın Menteş ise 100 Ünlü Yüz oyununda "İsmail Dümbüllü’nün Kavuk’u devre mülk olsun, aday sanatçılar sırayla 15’er gün kullansın" dedi.[36] Rasim Öztekin bir programda, Şensoy'un kavuğu Fransız aktör Gérard Depardieu'ya vereceğini söyledi ve konuyu aktörün o dönemde oynadığı bir tiyatro oyununun hiçbir provasına katılmadan diyalogları doğaçlama yapmasının Şensoy'un hoşuna gittiğini söyleyerek açıkladı.[32] Derya Baykal ise tartışmaya "Ferhan kavuğu kimseye veremez, çünkü kavuk benim evimdeki dolapta kilitli ona ben bakıyorum." diyerek dahil oldu.[32] Fikri sorulan Yılmaz Erdoğan ise "Beni ilgilendirmiyor. Kavuk işine beni bulaştırmayın." dedi.[37]

Şensoy tüm yorumlar üzerine Şans Kapıyı Kırınca filminin galasında açıklama yaptı; Depardieu ve dolap açıklamalarının konunun uzatılmaması için yapılmış açıklamalar olduğunu söyledi. Kavuğun emeklilikte çırağa devredildiğini kendisinin ise devir için genç olduğunu hatta kavuğu devretmek zorunda olmadığını da belirtti. Nejat Uygur ismi konusunda ise "Nejat Uygur, kavuğu bana devreden Münir Özkul’dan yaşlı. Kavuk ihtiyarlara değil, başka kuşağa devrediliyor." dedi.[38]

2006 yılında Vatan Gazetesi'ne verdiği bir röportajda Orta Oyuncular'ın tek tiyatro olduğunu belirtti ve "Eğer kavuk sahibi aranıyorsa Ses Tiyatrosu binası içinde aranacaktır. Benim çıraklarımın hepsi kavukludur. Kavuk binadan dışarıya çıkmayacaktır. Kavuğun sahibi başta Rasim Öztekin olmak üzere Ses Tiyatrosu binası içinden biridir. Rasim’im, Ali’m, Erhan’ım ve diğer çıraklarım dururken bir stand upçıya mı vereceğim. Allah Allah!" dedi.[39]

2006 yılında kavukla ilgili gündem, Ulusal Bilecik Tiyatro Festivali sırasında Nejat Uygur'a hem Türk Tiyatrosu Onur Ödülü hem de Türkiye Sanatçılar Birliği'nin yaptığı "kavuk kime verilsin" temalı anket sonucunda bir kavuk takdim edilmesiyle sürdü; Uygur kavuk hakkında "Benim için Oskar'dan daha değerli" dedi.[40] Yaptığı açıklamada Dümbüllü ve Özkul'la birer anektodunu aktararak "kavuk manevi olarak bana geldi" cümlesini kurdu.[41]

2011 yılına gelindiğinde Ferhan Şensoy, "Gelenekte kadın oyuncu olmadığı için erkekten erkeğe gelmiş." deyip bir kadına devir konusuna olumlu baktığını ardından da halkın komik olarak kabul ettiği ve geleneksel tiyatroyu sentezleyen böyle bir isim olmadığını ifade etti. Cem Yılmaz ismi için, onun tiyatrocu olmadığı ve bunun da bilincinde olduğu yorumunu yaptı.[42] Aynı dönemde Cem Yılmaz da "Tiyatroyu çok severim. İzleyici olarak takip ederim. Ama bu disipline ait ne bir ilgim var, ne de kabiliyetim." dedi ve kavuk konusunda "Benim ona talip olmam söz konusu değil. Bu konuda çok netim. Saygılıyım. Diyorum ya başka bir disiplin." cümleleriyle kendisini ifade etti.[43] 2013 yılında Mesut Yar'ın Burada Laf Çok programında yönelttiği soruya cevaben, Şensoy kavuğu başka bir kuşağa aktarmayı, hatta bir kadın komiğe devretmek istediğini ancak ne kadın ne de erkek tiyatrocu olmadığını tekrar söyledi[44] ve ekledi "kavuğu dizi oyuncusuna devredemem; Hasan Efendi’nin, Dümbüllü’nün kemikleri sızlar".[45]

Özkul'un Şensoy seçimiyle ilgili olarak Halit Akçatepe aynı yıllarda "Çünkü patronu Ferhan Şensoy idi. Ferhan Şensoy yüzde yüz hak ettiği için almadı o kavuğu." eleştirisini yaptı ve kavuğun kendisine verilmesini istedi.[46] Zihni Göktay kendisine sorulduğunda aday olarak Bennu Yıldırımlar ve Bülent Emin Yarar isimlerini verdi.[47]

Şensoy --> Öztekin[değiştir | kaynağı değiştir]

karar verip Öztekin'i aradı/

ve seçimini 25 Nisan 2016'da Ortaoyuncular Tiyatrosu’nun resmi Facebook hesabından ilan etti.[48] Ferhan Şensoy kavuğu 2016 yılında Ses Tiyatrosu'nda düzenlenen bir törenle Rasim Öztekin'e teslim etti.[49]

Törende, Ferhan Şensoy ile Rasim Öztekin "Çok Tuhaf Soruşturma" oyunundan bir bölüm sahneledi ve Münir Özkul'un Mimar Sinan'ı oynadığı İstanbul'u Satıyorum oyunundan bir videosu gösterildi. Ardından yaptığı devir konuşmasında Şensoy, Rasim Öztekin'in tiyatroya başlangıcından ve kavuğun Öztekin dahil tüm sahiplerinin Ses Tiyatrosu'ndan olduğundan bahsetti; "Kavuk Ses Tiyatrosu'nu seviyor" ve "kavuğu Rasim Öztekin'e gururla teslim ediyorum" açıklamalarını yaptı. Kavuk devri sonrasında Şensoy'un kavukla ilgili vasiyeti de okundu. Rasim Öztekin pek çok ismi "konservatuarım" diyerek zikredip "bu kavukla ustamdan beratımı almış kabul ediyorum" sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.[50]

Mevlüt Tezel, Şensoy'un Öztekin seçiminin "kavuğu bari benim adamım, tiyatromda oynayan alsın" yaklaşımıyla yapıldığını, kavuk devrinde arada yaş farkı olması gerektiğini ve jenerasyon fark etmeyecekse daha çok hak eden başka isimlerin olduğunu yazdı.[51] Öte yandan törene katılanlardan Derya Baykal sürecin uzamasını Şensoy'un her şeyi çok fazla düşünerek yapmasına bağladı ve kararın doğru olduğunu düşündüğünü beyan etti.[50] Haldun Dormen, Öztekin hakkında "çok önemli bir şey yaptı, tiyatro yaptı yani ... Her haliyle hakkı." derken Günay Karacaoğlu görüşlerini "Hem maddi hem manevi Türk tiyatrosuna çok katkısı oldu, bence haklı bir yere teslim ediliyor kavuk" şeklinde belirtti.[52] Metin Coşkun "kavuk hak eden bir oyuncuya geçecek" yorumunu yaptı; Bülent Emrah Parlak da "Rasim abiyi tebrik ediyorum, şahane bir oyuncudur gerçekten kavuğu hak eden bir oyuncudur." dedi.[50] Rahşan Gülşan, kavuk devrinin ardından Cem Yılmaz, Ata Demirer, Gülse Birsel, Yılmaz Erdoğan ve Engin Günaydın isimlerini sayarak yeni nesilden hak eden birinin olup olmadığını sorguladı.[53] Genco Erkal, kavuğun "çok önemli bir şey" olmadığını, sembolik olduğunu söyleyip "Bana kalsa Ferhan keşke kimseye vermeseydi. Çünkü hâlâ sahnede… Niye veriyor ki? Artık tiyatro yapmayacağı, köşesine çekileceği zaman verseydi." diye ekledi.[54] Rasim Öztekin konusunda ise "O Ferhan’ın kendi tasarrufu. Ona bir şey söyleyemeyiz." şeklinde yanıt verdi.[55]

Rasim Öztekin daha sonra yaptığı çeşitli açıklamalarda kavuğun kendisine bir sorumluluk yüklediğini belirtti.[56] Esquire dergisine verdiği röportajda kavuğu almayı beklemediğini çünkü ustasına yıllar önce "Sakın bana kavuğu devretmeye kalkma. Eğer öyle bir sorumluluk alırsam mahvolurum" demiş olduğunu açıkladı.[57]

Kavuk kendisine geçtikten sonra sahneye çıkamasa da, Ayvalık'ta bir tiyatro atölyesi kurdu, bu çalışmayı "Kavuk beni tembellikten kurtardı." diye nitelemişti.[58][59]

Öztekin --> Çoruh[değiştir | kaynağı değiştir]

Öztekin 2009 yılından beri kalp piliyle yaşıyordu,[60] kavuğu teslim aldığı yılın yaz aylarında aritmi de geçirdi.[61] Kalp rahatsızlığı nedeniyle kavuğu aldıktan üç ay sonra[62] canlı performans yapması doktor tarafından yasaklandı. Eşi, Öztekin'in ölümünden 1 yıl sonra yazdığı kitapta bu dönemde Rasim Öztekin'in "en büyük arzusunun, tiyatro seyircisiyle buluşabilmek" olduğunu ve isteğini "Ölürsem de sahnede öleyim. Kavuklu olarak tiyatro yapmayı çok istiyorum. Çünkü kavuklu olan herkes hep tiyatro yaptı." şeklinde ifade ettiğini aktardı, ancak kavuğu devraldıktan sonra Öztekin'in tiyatro yapmasına izin çıkmadı.[63] Nisan 2020'de çıktığı Film Gibi Hayatlar televizyon programında bu durum sebebiyle kavuğu 2020'de daha genç birine devredeceğini açıkladı.[64] Bu açıklama sonrasında kavuğun kime devredilmesi gerektiğine dair çeşitli yorumlar yapıldı. Yüksel Aytuğ, bir anket düzenlenmesini önerdiğini ama Öztekin'in buna karşılık olarak kavuğun "yanlış birine gidebileceğini çünkü halkın komedi filmleriyle ünlenen ama tiyatroyla ilgisi olmayan popüler birini seçebileceğini" söylediğini aktardı. Aytuğ yazının devamında kendi düşündüğü ismin Cem Yılmaz olduğunu da ekledi.[65]

2019 yılında Rasim Öztekin "Kadınlar çok eğitimli, çok zeki, çok ama çok başarılı. Ama komedi olayı biraz farklı. Dünyada da kadın komedyen çok yoktur" şeklinde bir açıklama yaptı.[66][67] İlyas İlbey, Aslı Şafak'ın programında buna karşılık "oyuncunun kimliği yoktur, kadını erkeği yoktur", "acaba Rasim yaşarken kendisinde emanet olan kavuğu bir kadına vermeyi düşünüyor mu? ... Bir kadın da bu ülkede kavuğu hak ediyor." dedi. Yasemin Yalçın ise "belki de daha fazla hak ediyor", "erkek daha komiktir, doğrudur, doğası gereği komiktir çünkü daha eksiktir de. Ondan, yaradılışı itibarıyla daha geç öğrenmiştir." eklemesini yaptı.[68]

Öztekin, Aslı Şafak'ın programında konuya "Yoktur demedim, azdır dedim, keşke kavuğu bir kadın komedyene verebilsem" diyerek açıklık getirdi ve kendisine göre "kavuğun verileceği kişiyi sadece tiyatroyla sınırlamamak gerektiğini" söyledi.[15] Öztekin kavuğu kime devredeceğini açıklamadan önce Change.org üzerinden kavuğun bir kadına devredilmesi hakkında kampanya başlatıldı;[69] kampanya her ne kadar kendisiyle başlamamış olsa da Ezel Akay'a mâl edildi.[70] Kampanya sonrasında tiyatrocu Nedim Saban Dümbüllü'nün kızıyla görüştüğünü söyleyip onun kavuğun bir erkekte kalması gerektiğini düşündüğünü iletti.[71][72] Öte yandan Derya Baykal, Erol Günaydın'ın kendisine bir kavuke armağan ettiğini ve bunu bir kadın sanatçıya devretmek istediğini söyledi.[71] Günaydın'ın verdiği kavukeye ilişkin notun bir videosu yayınlandı.[72] Demet Akbağ, devirden sonra 2021 yılında kendisine gelen bir soru üzerine kavuğun Münir Özkul'un başlattığı bir gelenek olduğunu ve bu şekilde devam edeceğini düşündüğünü belirtti ve ekledi "kavuk bana verilsin diye bir beklentim yok".[73]

Mayıs ayında Ferhan Şensoy bir podcastte kavuğun devredileceği kişiye karar verildiğini, Öztekin'in kendisine de danıştığını ifade etti.[74][b] Oyuncu Rasim Öztekin, 27 Ağustos 2020 tarihinde yaptığı bir açıklamayla Dümbüllü'nün orta oyununu temsil eden kavuğunu Şevket Çoruh'a devredeceğini duyurdu.[76] Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda yapılan törende önce Rasim Öztekin ve Şevket Çoruh'la yapılan röportajlardan gösterimler yapıldı; ardından Rasim Öztekin sahneye çıktı ve yaptığı konuşmada kavuğu devretmeden önce Ferhan Şensoy'la da konuştuğunu ve onay aldığını da dile getirdi.[62] Çoruh ise kavuğu alırken yaptığı konuşmada "Bu kavuğu bugünkü zor şartlarda Anadolu'da perde açmaya çalışan, alternatif sahnelerden, apartman dairelerine kadar yüreği tiyatro dolu tüm tiyatro emekçileri adına kabul ediyorum. Başımın üstünde yeri var. Kavuğun emanetçisi olarak bir sonraki meslektaşıma emanet edene kadar son sözüm, 'hak dostum hak'" dedi.[77] Törenin gelirleri Öztekin tarafından Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ne bağışlandı.[78] Törende, Ferhan Şensoy ve Ekrem İmamoğlu'nun mesajları da yayınlandı. Törenin ardından “Bir Baba Hamlet” oyunu sahnelendi.[78]

Çoruh, daha sonra Hakan Bilgin'in Youtube'da yayınlanan Mekanın Sahibine Geldik programında, 11 ya da 12 Mart sabahı 11.30 civarı Rasim Öztekin'in kendisini arayıp kavuğu kendisine devredeceklerini söylediğini anlattı. Önce anlamlandıramadığını sonra kendine gelmek için biraz izin istediğini ve telefonu kapattığını ifade etti. Çoruh bu röportajda beklentisinin de olmadığını söyleyip "Bayağı kendime gelemedim... bayağı ağladım yani" dedi.[79]

Kavuğun Şevket Çoruh'a devri konusunda çeşitli eleştiriler yapıldı. Aydınlık Gazetesi'nde Şevket Çoruh'un kavuğun temsil ettiği komik ve muhalif kimliklerinin ikisine de uymadığı ve törenin İBB tarafından yapılmasının da uygun olmadığı yazıldı.[45] Mevlüt Tezel, Çoruh'u tiyatro değil dizi oyuncusu olarak niteledi; başka isimler sayarak "Böyle yetenekli isimlerin yanında Şevket Çoruh kavuğu değil plaj şapkasını hak eder!" yorumunu yaptı.[51] Murat Bardakçı köşe yazısında "Çoruh tulûata yakışmayacak şekilde konuşmasını kağıttan okudu; günümüzde bu işin karşılığı stand-up'tır, bunun da üstadı Cem Yılmaz'dır!" yazdı.[80] Cem Yılmaz'a bir televizyon programında kavukla ilgili soru yöneltildi; Yılmaz konuya "gerçekten duygusal yaklaştığını" ancak bunun "başka bir disiplin" olduğunu söyledi ve "Ben başarılı bir komedyen olabilirim ama ben o dünyanın adamı değilim. Şevket Çoruh kavuğu hak ediyor." cevabını da ekledi.[81] Zafer Ergin, Çoruh için "O kavuğu hak etti" dedi.[82] Deniz Çakır ise Çoruh için "öncelikli niteliği sizin aşağılar gibi kullandığınız dizi oyunculuğu değildir" dedi.[83] Tekin Deniz ise Çoruh hakkında "bu hatıranın ona verilmiş olması, sadece Kadıköy’de bir tiyatro açmış olmasıyla ilgili değil. Duruşu, tavrı, üretme gayreti, ustalara saygıyla dolu yaşamıdır onu bizlere sevdiren." ve "Sahici bir emekçidir." ifadelerini kullandı.[84] İlyas Salman ise Çoruh'un kavuğu "sonuna kadar hak ettiğini" belirtti ve "dünyaya bakışından tutun, aktörlüğüne kadar her şeyde bir süzülmüşlük var, bir ilmikten geçmişlik var onun için hak etmiştir" dedi.[85]

Şevket Çoruh Habertürk'e verdiği röportajda törenin üstlenilmesi konusunda "Kavuk, İstanbul'da şu anda yaşayan herkesten daha İstanbullu" derken kavuğun günümüzdeki geçerliliğini sorgulayanların "açıklama yapması bile abesle iştigal." dedi.[6]

2020 yılında Ali Poyrazoğlu, 2005'te kavukla gösteriye çıkmasına atıfta bulunarak "Bu kavuk hikâyesinin içi boş bir tantana olduğunu" düşündüğü için kavuk yaptırıp gösterisine gelen her oyuncuya kavuk dağıttığını söyledi.[86] Başka bir röportajında kavuğun kendisine devredilme varsayımı üzerine "Almam! Öyle pis bir bez parçasını ben ne yapayım!" dedi ve "Kavuğun magazin malzemesi haline" getirildiğini ekledi.[87] Doğru kişiye verilip verilmediği sorulduğundaysa düşüncesini "işin soytarılığa dönüştüğü" olarak ifade etti.[88]

Fesin yolculuğu[değiştir | kaynağı değiştir]

 
 
 
 
Kel Hasan Efendi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmail Hakkı Dümbüllü
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Münir Özkul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferhan Şensoy
 
 
 
 
 
Müjdat Gezen
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rasim Öztekin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şevket Çoruh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Münir Özkul, Dümbüllü'den aldığı ve tulûat sanatının simgesi sayılan fesi Müjdat Gezen'e; Müjdat Gezen ise 2017'de Baba Sahne'nin açılışı sırasında Şevket Çoruh’a devretmiştir.[89]

Müjdat Gezen kendisinde olan fesi, 2000 yılı İsmail Dümbüllü Ödülü'nü kazanmasının ardından "Yılmaz Erdoğan, yazısıyla, kalemiyle, oyunculuğuyla bu performansı sürdürürse, fesi ona vereceğim." diyerek Yılmaz Erdoğan'a verebileceğini açıkladı.[90][91] Öte yandan Uğur Dündar 2015'te yazdığı bir köşe yazısında Müjdat Gezen'in ağzından "İki adayım vardı Levent Kırca ve Şevket Çoruh." yazdı, Gezen'in tiyatro sezonuyla birlikte fesi Levent Kırca'ya vereceğini ve onun da ilerde Şevket Çoruh'a devretmesini istediğini yine onun ağzından iletti.[92] 2015'in Ekim ayında Levent Kırca karaciğer kanseri nedeniyle öldü.[93] Fesin Kırca'ya devri gerçekleşmedi.

İki yıl sonra Çoruh, 3 Nisan 2017 tarihinde kendi maddi birikimlerini kullanarak İstanbul Kadıköy'de Baba Sahne adını verdiği tiyatroyu açtı. Tiyatronun açılışında Müjdat Gezen, Türk tiyatrosunda tulûatın simgesi sayılan ve kendisine Ferhan Şensoy'un devrettiği İsmail Dümbüllü'nün fesini Çoruh'a devretti.[94] Daha sonra verdiği bir röportajda Çoruh için "İstanbul’un en güzel tiyatro salonunu Kadıköylülere ve İstanbullulara hediye etti. İyi oyuncu ve azimli. 14 yıldır aynı dizide oynuyor, kazandığını tiyatroya yatırıyor. Bravo." dedi.[95]

Kavuk hakkındaki eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kavuğun gerçekliği, kimde olduğu gibi konularda yıllar boyunca çeşitli iddialar ortaya atıldı.

Rauf Altıntak'ın iddiası; kavuğun Dümbüllü tarafından Behzat Butak'a Butak'tan Hâzım Körmükçü'ye ondan Vasfi Rıza Bey’e ve son olarak da 1982'de kendisine geçtiğidir.[96][97] Başka bir iddia da Behzat Butak'ın kavuğunun Levent Kırca tarafından 2014 yılında Ahmet Çevik'e verildiğidir.[98] Buna göre kavuk Behzat Butak'ın ailesi tarafından Bursa'da Levent Kırca'ya devredilmişti.[99][100]

Adile Naşit'in tahminine göre kavuk Babası Naşit Bey'e aittir.[101]

Mehmet Esen'in bu konudaki açıklaması, "İsmail Dümbüllü kavuğunu iki kişiye veriyor. Erkan Yücel ve Münir Özkul. Her ikisi de benim ustam. Erkan Yücel kavuğunu bana verdi. Duyduğuma göre de, Dümbüllü'nün orijinal kavuğu Mehmet Akan tarafından Bitpazarı'nda bulunmuş; bizdekiler takke aslında..." şeklindedir.[102] Esen daha sonra, kendisinde olan kavuğu 20'li yaşlarında olan politik birine vermek istediğini de açıklamıştır.[103]

Tekin Deniz, Dümbüllü'nün kavuğunu kimseye devretmediğini o dönemde ısrarlar sonucunda Münir Özkul'a bir takke verdiğini yazdı. Mehmet Esen'in ikinci bir takke olduğu iddiasına da Vatandaş Hamdi Abdülhamit ve Süleyman'a Karşı oyunundan sonra sahnede Erkan Yücel'e de hatıra amaçlı bir takke verdiğini yazarak destek olmuş oldu.[104][72] Bu kavuk, Moda Sahnesi'nde bir katafalkta sergilenmektedir.[99] Ali Poyrazoğlu bir röportajında kavuğun aslında takke olduğunu ve bunu hem devredenlerin hem de devredilenlerin bildiğini ifade etti.[88]

Bu iddiaya eklenebilecek ilk olgu Dümbüllü'nün cenazesinde çekilen fotoğraflarda tabutun üzerinde kavuğun görülmesiydi.[80] Ek olarak Dümbüllü'nün ailesi Kel Hasan'dan Dümbüllü'ye geçen kavuğunun devredilmediğini; cenaze sırasında tabutun üzerinde olduğunu ve sonrasında aile kasasına kilitlendiğini söyleyerek kavuğun halen ailede olduğunu doğruladı.[105] Dümbüllü'nün damadı Mete Çıngay ve kızı İpek Çıngay Münir Özkul'a verilenin bir takke olduğunu kavuğun "hiçbir sanatçıya devredilmediğini" söyledi.[96] İpek Çıngay, kavuk hakkında yapılan bazı yorum ve tepkileri "hem Geleneksel Türk Tiyatrosu'na hem de İsmail Dümbüllü'ye saygısızlık" olarak gördüğünü de ekledi.[106] Bu konuda özellikle Ali Poyrazoğlu için ek açıklama yaptı.[35]

Nedim Saban ise söz konusu kavuk devrinin artık bir simgeye dönüştüğünü belirterek, bunun sıradan bir ödül değil, yaşam boyu başarıyı taçlandırma olarak görülmesinin altını çizdi.[72][105] Bardakçı köşe yazısında kavuğun "gerçek kavuk olmadığını ancak bir gelenek yaratmak adına hoş bir iş" olduğunu yazdı.[80] Tekin Deniz de "Bu sadece bir simge ve bence bu haliyle korunmalı." yazdı.[104] Erdal Özyağcılar kendisine yöneltilen soruya cevaben "bizde öyle geçiyor, kavuk geçiyor, önemli olan onun manevi yanı" dedi.[107]

Bıdı[değiştir | kaynağı değiştir]

 
 
 
 
Kel Hasan Efendi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmail Hakkı Dümbüllü
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Münir Özkul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferhan Şensoy
 
 
 
 
 
Müjdat Gezen
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rasim Öztekin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şevket Çoruh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Bakılacak Ek Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

[108] [109]

[110] [111]

[112] [113] [114]


[115] [116]

Ses Tiyatrosu (çoruh hariç) https://www.aydinlik.com.tr/ferhan-sensoy-ve-bir-kavuk-olayi

Güner Özkul'un Rasim Öztekin açıklaması[117]

Dümbüllü'nün torunu Ufuk Cingay[105]


alttaki videoya bak

Ferhan Şensoy

Rasim Öztekin

Şevket Çoruh

Ortaoyunculara sorulara cevaplar bölüm 5

Diğer


Tekin Akmansoy "Kavuk diye bir şey tanımıyorum. Bizde de kavuk yok, uyduruk bir kavuk. Ne alaka ya, bırakın! Yarına bir tavuk çıkarayım yeter. Olsa ne, olmasa ne? Verdiğiniz kişi, orta oyunu mu oynadı, ne yaptı yani? Ortada oyun yok, ödül var." dedi.[118]

Şensoy, kavuk nedeniyle kendisine verilen çağdaş meddah lakabını anlamsız bulduğunu; meddahın uzantısı olduğunu ancak anlatıcılıkla oyunculuğun farklı olduğunu söyledi. [119]

Ekrem İmamoğlu, kavuğun hikayesinin ve alanlara ait büstlerin sergileneceği bir alan yaratmak istediğini ve buna ilişkin planları olduğunu açıkladı.[120]

Yıldırım Yanılmaz, Dümbüllü'nün kavuklarından birinin bir akşam kendisinde kaldığını ve daha sonra Dümbüllü'ye teslim etmeyi unuttuğunu ifade etti, ancak bahsi geçen kavuk bu bağlamda simge haline gelen kavuk değildi.[121][99]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bu video kaynağında kavuğun devir tarihinden 1970 olarak söz edilir, ancak Özkul'un 1973'te verdiği bir röportajda kavuğu 7-8 yıl önce aldığını söylediği bilinmektedir.[23] Özkul'un sanat hayatıyla ilgili başka bir gazete küpüründeyse sahnedeki devrin tarihi 19 Nisan 1968 olarak verilmiştir.[26]
  2. ^ Ortaoyuncuların Spotify'da yayınladığı bu podcast'e Youtube üzerinden de erişilebilmektedir.[75]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Düzgün, Dilaver (2005). "Geleneksel Türk Tiyatrosu" (PDF). Türkler. 15. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. ss. 487-496. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  2. ^ a b c d K., Tarık Dursun (26 Kasım 1986). "Güldürmek zor iş!" (PDF). Milliyet Gazetesi. s. 10. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
  3. ^ "Kavuk nedir? Türk Tiyatrosunda kavuk ve fes geleneği..." Milliyet. 28 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  4. ^ Özgentürk, Nebil (1 Ekim 1995). "Unutulmayanlar: İşte Mahmut Hoca!" (PDF). Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  5. ^ a b Durmaz, U. (2018). "Geleneksel Türk Tiyatrosunda "Kavuk": Bir Simgenin İşlevi, Özellikleri, Temsilcileri ve Dünden Bugüne Yolculuğu". Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi. 4 (9): 13-47. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  6. ^ a b c Çalışkan, Mehmet (28 Eylül 2020). "Kavuğun yeni sahibi Şevket Çoruh: Geçerli olmayan bir konuda niye açıklama yapıyorsun?". Habertürk. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  7. ^ And, M. (1970). "WIE ENTSTAND DAS TÜRKISCHE ORTA OYUNU (‚SPIEL IN DER MITTE ')?". Mit Tafeln V bis XI. Maske und Kothurn (Almanca). 16 (3-4): 201-216. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  8. ^ Albayrak, Nurettin. "Orta Oyunu". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  9. ^ İçyar, Cem (2011). Köy seyirlik oyunları ortaoyunu ve commedia dell'Arte oyunlarının ilişkilerinin incelenmesi (Yüksek Lisans). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 
  10. ^ a b Berktaş, Esin (2008). 1939–1950 dönemi Türk sinemasının ekonomik, politik, toplumsal ve kültürel yapısı (PDF) (Sanatta Yeterlik). Mimar Sinan Üniversitesi. 
  11. ^ a b Gerçek, Selim Nüzhet (Haziran 1945). "Aylık Ansiklopedi" (PDF). İstanbul Şehir Üniversitesi Arşivi. ss. 445-447. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  12. ^ Müjdat Gezen, Şevket Çoruh, İlker Ayrık (2 Nisan 2017). Müjdat Gezen "Fes"i Şevket Çoruh'a devretti. [Baba Sahne Açılış]. Kadıköy, İstanbul: Gazete Müstehak. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  13. ^ Özhan, Mevlüt. "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Geleneksel Türk Tiyatrosu". I. Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  14. ^ a b c d Asılyazıcı, Hayati (Şubat 2018). "Darbecilerin tehditlerine rağmen tiyatroyu nasıl sürdürdü?". İnsancıl. ss. 15-17. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 
  15. ^ a b Aslı Şafak, Rasim Öztekin (8 Nisan 2019). Aslı Şafak'la İşin Aslı - Rasim Öztekin 08.04.2019. Bloomberg HT. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  16. ^ "Münir Özkul - İşte Hayatınız (1981)". YouTube - Trt Arşiv (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  17. ^ a b c "'Ferhan, alsın o kavuğu, kuru temizlemeciye versin'". haber7. 3 Şubat 2005. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  18. ^ Kartal, Neziha (28 Mayıs 2016). "Güner Özkul: Babam sayesinde rolü aldım". Habertürk. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  19. ^ Sönmez, Ilgın (18 Nisan 2002). ""Komiklik yapan bir komik değilim!"". Milliyet Gazetesi. s. 8. 
  20. ^ Arslan, Devrim Ulaş. "Erken Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Dergilerinde Çeviri, Eleştiri ve Polemik:Çeviri Tarihine 'Tercüme Münakaşaları' Işığında Bakmak". Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, Sayı 27, Güz 2019. Erişim tarihi: 4 Eylül 2020. 
  21. ^ "Almanak-İsmail Dümbüllü". TRT Arşiv. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  22. ^ Süsoy, Yener (18 Haziran 1969). "Seyircilerin devamlı ısrarlarına dayanamadığını söyleyen İsmail Dümbüllü sahneye dönüyor". Milliyet Gazetesi. s. 8. 
  23. ^ a b c Oral, Zeynep (16 Kasım 1973). "Özkul:Dümbüllü, kavuğunu bana verip Ortaoyununu sürdüreceksin, demişti". Milliyet Gazetesi, Sanat Dergisi. s. 7. 
  24. ^ "Kel Hasan Efendi'den İsmail Hakkı Dümbüllü'ye Geçen Kavuğun Serencamı". Malumatfuruş. 20 Eylül 2020. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  25. ^ Mete Akyol, Münir Özkul. Münir Özkul'un İsmail Dümbüllü'den Kavuğunu Devralması. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  26. ^ "Alkışlar Münir Özkul için..." (PDF). Cumhuriyet Gazetesi. İstanbul Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi. 3 Nisan 1996. s. 20. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  27. ^ Taner, Haldun (23 Eylül 1979). "Eski komikler mi bugünküler mi üstün?". Milliyet Gazetesi. s. 11. 
  28. ^ Taner, Haldun (23 Eylül 1979). "Dümbüllü İsmail". Milliyet Gazetesi. s. 17. 
  29. ^ a b Ferhan Şensoy (22 Ocak 2018). Ferhan Şensoy Münir Özkul'u gözyaşlarıyla anlatmıştı. Harbiye, Şişli, İstanbul: CNN Türk. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  30. ^ "Kavuk devir teslimi ekranda" (PDF). İstanbul Şehir Üniversitesi Arşivi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  31. ^ Ferhan Şensoy, Münir Özkul, Uğur Dündar (1992). Münir Özkül ve Ferhan Şensoy - Kavuk Hikayesi. Tv 1. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  32. ^ a b c "Kavuk Fransa'ya mı gidiyor?". haber7. 16 Ocak 2005. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  33. ^ Altuntaş, Deniz (27 Ocak 2005). "'Yurdum ailesi' alçaktan uçuyor". Milliyet Gazetesi. s. 2. 
  34. ^ Altuntaş, Deniz (3 Şubat 2005). "Şensoy'dan daldı Işık'tan çıktı". Milliyet Gazetesi. s. 2. 
  35. ^ a b Bir, Ali Atıf (26 Nisan 2005). "Dümbüllü ailesinin sitemi - Ali Atıf BİR | Köşe Yazıları". web.archive.org. Hürriyet. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  36. ^ "'Kavuk devre mülk olsun' önerisi". haber7. 7 Nisan 2005. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  37. ^ Tezel, Cenker (16 Ocak 2005). "Kavuk tartışmasına beni karıştırmayın". Hürriyet Gazetesi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  38. ^ "Dümbüllü'nün Kavuğunun son adresi". haber7. 27 Ocak 2005. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  39. ^ Bakır, Zeynep (4 Kasım 2006). "Büyükanıt darbe yapsa sabah davul çalar kutlarım". [[Vatan (gazete]|Vatan Gazetesi]]. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  40. ^ "Nejat Uygur'a kavuk giydirildi". Haber7. Haber7.com. 29 Kasım 2006. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021. 
  41. ^ "Tiyatronun Oskar'ı kavuk Nejat Uygur'a". Haber Aktüel. 18 Mayıs 2007. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021. 
  42. ^ Mesutoğlu, Neşe (20 Eylül 2011). ""CEM YILMAZ TEVAZU GÖSTERiYOR"". Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  43. ^ Mesutoğlu, Neşe (11 Mart 2011). ""ONLAR ADAY GÖSTERiYOR, ONLAR VERMiYOR"". Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  44. ^ Mesut Yar, Ferhan Şensoy (29 Nisan 2013). Ferhan Şensoy kavuğu kime devrediyor?. CNN Türk. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  45. ^ a b Bursalı, Özgür (25 Eylül 2020). "Kavuğun son hazin durağı". Aydınlık Gazetesi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  46. ^ "'Ferhan Şensoy kavuğu bana versin'". Hürriyet Gazetesi. 12 Ağustos 2012. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  47. ^ "Zihni Göktay: 'Lüküs Hayat'ta oynadım ama ayağımı kredi kartıma göre uzatıyorum". T24. 23 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  48. ^ "Ferhan Şensoy kavuğu devretme kararı aldı". Milliyet Gazetesi. 25 Nisan 2016. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  49. ^ İleri, Esin (20 Eylül 2020). "Öztekin kavuğu Şevket Çoruh'a devretti". Gazete Duvar. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  50. ^ a b c Çeşitli sanatçılar (30 Mayıs 2016). 120 ile Mekteb-i Sultani - Bölüm 3x35 - Kavuk Ferhan Şensoy'dan Rasim Öztekin'e Devroluyor... Harbiye, Şişli, İstanbul: Galatasaray TV. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  51. ^ a b Tezel, Mevlüt (2 Eylül 2020). "Şevket Çoruh'a kavuk değil plaj şapkası yakışır! Ustalara ayıp oluyor". Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  52. ^ Çeşitli sanatçılar. Kavuk Devir Teslim Töreni Belgeseli. Harbiye, Şişli, İstanbul. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  53. ^ Gülşan, Rahşan (20 Mayıs 2016). "Dümbüllü'nün kavuğuna yeni nesil aday yok muydu?". Sözcü Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  54. ^ Yarar, Cem Cengiz (3 Aralık 2018). "Genco Erkal tiyatrodaki sembol kavuk için ağır konuştu". 724kultursanat. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  55. ^ "500 bin lira verseler de reklamda oynamam..." Hürriyet Gazetesi. 2 Aralık 2018. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  56. ^ Çeşitli sanatçılar (21 Ağustos 2018). Rasim Öztekin, Bayram Sohbetleri'ne konuk oldu - 21.08.2018 Salı. CNN Türk. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  57. ^ "Rasim Öztekin hayattan neler öğrendi?". Esquire. Temmuz 2016. 
  58. ^ "Ayvalık'ta ücretsiz tiyatro atölyesi kuruluyor". www.cumhuriyet.com.tr. 5 Ağustos 2017. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  59. ^ "'Raconu seviyorum'". www.showtv.com.tr. 
  60. ^ "Rasim Öztekin hayatını kaybetti". Kültür Servisi. 8 Mart 2021. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  61. ^ "Rasim Öztekin: 'Kavuğu online teslim etmek istemiyorum'". 7 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  62. ^ a b "Rasim Öztekin, Dümbüllü'nün kavuğunu Şevket Çoruh'a devretti". Kültür Servisi. 21 Eylül 2020. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  63. ^ "'Esra Kazancıbaşı Öztekin: Rasim, kavuğu Şevket'e devredince rahatladı". 11 Haziran 2022. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  64. ^ "Rasim Öztekin, İsmail Dümbüllü'nün kavuğunu bu yıl devredecek". 25 Nisan 2020. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  65. ^ Aytuğ, Yüksel (15 Mayıs 2020). "Dümbüllü'nün kavuğu kime gitmeli?". Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  66. ^ Rençberler, Yavuz (3 Şubat 2019). "Dümbüllü'nün kavuğu kadın komedyene verilir mi?". 724kultursanat. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  67. ^ Gürsoy Cimin, Alev (20 Ocak 2019). "Rasim Öztekin: Erkeğin sarhoşluğu komiktir, kadınınki itici". Posta Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  68. ^ Aslı Şafak, İlyas İlbey, Yasemin Yalçın (19 Şubat 2019). Aslı Şafak'la İşin Aslı - Yasemin Yalçın & İlyas İlbey 19.02.2019. Bloomberg HT. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  69. ^ "Dümbüllü Kavuğu Artık Bir Kadın Oyuncuya Verilsin". Change.org. Erişim tarihi: 28 Mart 2021. 
  70. ^ Ulukaya, Ceyda (7 Haziran 2020). ""Kavuğun kadınlara da verildiğini görmemiz lazım"". Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  71. ^ a b "Kavuk kadın oyuncuya verilebilir". Hürriyet Gazetesi. 1 Haziran 2020. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  72. ^ a b c d Çeşitli sanatçılar (1 Haziran 2020). Kavuk Bu Kez Bir Kadının mı Olacak? Dr. Stress Instagram Yayını. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  73. ^ Demet Akbağ (14 Ocak 2021). Demet Akbağ'dan 'Kavuk' Açıklaması: Benim Zaten İsmail Dümbüllü Adına Verilen 2 Ödülüm Var. Haber Global. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  74. ^ "Kavuğu devredeceği kişiyi bana danıştı". www.hurriyet.com.tr. Hürriyet Gazetesi. 3 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  75. ^ Ferhan Şensoy (3 Haziran 2020). Ferhan Şensoy ile Soru-Cevap - 1. BÖLÜM. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  76. ^ "6. Kavuklu belli oldu". 27 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  77. ^ "Türk tiyatrosunun simgelerinden Dümbüllü Kavuğu'nun 6'ncı sahibi Şevket Çoruh oldu". Hürriyet Gazetesi. 21 Eylül 2020. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  78. ^ a b "Gecenin geliri ÇYDD'ye gidecek". Hürriyet Gazetesi. 10 Eylül 2020. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  79. ^ Hakan Bilgin, Şevket Çoruh (23 Ekim 2020). Hakan Bilgin'le Mekanın Sahibine Geldik - Şevket Çoruh. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  80. ^ a b c Bardakçı, Murat (28 Eylül 2020). "Dümbüllü'nün tabutundaki kavuk". Habertürk. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  81. ^ "Cem Yılmaz yeni projesini duyurdu: 'Erşan Kuneri'nin hayatından bir kesit'". Cumhuriyet Gazetesi. 23 Eylül 2020. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  82. ^ "15 yıl daha Arka Sokaklar". Odatv4. 9 Ekim 2020. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  83. ^ "Sanat dünyasında 'kavuk' tartışması: Sizin aşağıladığınız tavır..." Yurt Gazetesi. 29 Eylül 2020. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  84. ^ Deniz, Tekin (22 Eylül 2020). "Bir baba kavuk". birgun. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  85. ^ İlyas Salman (16 Ekim 2020). (4) 4.Bölüm I İlyas SALMAN'ın, Şevket ÇORUH'un kavuk'u alması ile ilgili ilk yorumu #ilyassalman. #nerdeyiz. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  86. ^ Özbey, Savaş (24 Ağustos 2020). "Kavuk hikâyesi içi boş bir tantana". Hürriyet Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  87. ^ Gürsoy Cimin, Alev (7 Haziran 2020). "Ali Poyrazoğlu: Kavuğu bana devretseler almam. Öyle pis bir bez parçasını ben ne yapayım!". Posta Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  88. ^ a b Ali Poyrazoğlu (21 Ekim 2020). Ali Poyrazoğlu'ndan Şevket Çoruh'a tepki: İş artık soytarılığa dönüştü. Tv100.com. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  89. ^ "Dümbüllü'nün Fesi Artık Şevket Çoruk'ta". Ntv Sanat. 3 Nisan 2017. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019. 
  90. ^ "Kavuktan sonra fes de baş değiştirecek". Hürriyet. 1 Nisan 2000. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  91. ^ "Rasim Öztekin kavuğu Şevket Çoruh'a devretti". Sözcü. 9 Ocak 2018. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  92. ^ Dündar, Uğur (16 Ağustos 2015). "Olmaz bu kadar zulüm!." Sözcü Gazetesi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  93. ^ Hatısaru, Songül (12 Ekim 2015). "Levent Kırca hayatını kaybetti..." Milliyet. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  94. ^ "Dümbüllü'nün fesi artık Şevket Çoruh'ta (Baba Sahne açıldı)". NTV. Nisan pıt pıt2017.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  95. ^ Akdemir, Gamze (12 Ağustos 2019). "Müjdat Gezen: Hep mimliydik". Cumhuriyet Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  96. ^ a b Karakullukçu, Hakan (Kasım 2015). "İsmail Dümbüllü". Kultura. Cilt 9. s. 24-27. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  97. ^ Mesutoğlu, Neşe (15 Haziran 2012). ""İsmail Dümbüllü'nün kavuğu bende!"". Milliyet Gazetesi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  98. ^ "Levent Kırca kavuğu kime miras bıraktı?". 12 Ekim 2015. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  99. ^ a b c Zaman, Erdem Beliğ (2 Haziran 2020). "Erdem Beliğ Zaman yazdı: "Bir Tavuk Beş Kavuk (!)"". Tiyatro Dergisi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021. 
  100. ^ ""İsmail Dümbüllü'nün kavuğu bende!"". Milliyet. 15 Haziran 2012. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  101. ^ Vardan, Uğur (16 Şubat 2020). "'Hep güldürdü, kendi gülmedi, hiç gülmedi...'". Hürriyet Gazetesi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  102. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2007. 
  103. ^ Örnek, Aslı (18 Şubat 2012). "Kavuğumu politik bir gence vereceğim". Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  104. ^ a b Tekin, Deniz (2 Haziran 2020). "Al takke ver külâh". Gazete Duvar. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  105. ^ a b c "Tiyatroda Kavuk Tartışması". dirensanat. 6 Haziran 2020. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  106. ^ Seda Çakır (20 Kasım 2005). "SABAH - Dümbüllü'nün kavuğu Şensoy'da değil bankada". arsiv.sabah.com.tr. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  107. ^ Erdal Özyağcılar (2 Ekim 2020). KONUŞMAYA DEĞMEZ - Erdal Özyağcılar’dan ‘Kavuk’ Çıkışı - YouTube. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  108. ^ "Rasim Öztekin kimdir, kaç yaşında? Rasim Öztekin İsmail Dümbüllü'nün kavuğunu kime devredecek?". gazetevatan.com. 26 Nisan 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  109. ^ "Rasim Öztekin Kavuk'u Şevket Çoruh'a devredecek". siyasetcafe.com. 27 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  110. ^ "Bir Türk Tiyatrosu Geleneği: Dümbüllü Kavuk (Kavuk ne demek, kavuğu devretmek nedir?)". NTV. 28 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  111. ^ "'Kavuk' artık Şevket Çoruh'ta". Habertürk. 27 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  112. ^ "Kavuk Devir Teslim Töreni". Kültür İstanbul. 16 Eylül 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  113. ^ "Kavuğun yeni sahibi: Şevket Çoruh". Cnntürk. 27 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  114. ^ "Rasim Öztekin, kavuk teslim töreninin gelirini bağışlayacak". Bir Gün. 10 Eylül 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  115. ^ "Dümbüllü'nün kavuğu devredilecek". Bir Gün. 27 Nisan 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  116. ^ "Dümbüllü'nün kavuğu devredilecek". gazeteduvar. 27 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  117. ^ Arman, Ayşe (4 Şubat 2018). "Ferhan Şensoy Kavuğu aslında neden Rasim Öztekin'e verdi". odatv. Odatv4.com. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020. 
  118. ^ Zengin, Salih (5 Nisan 2009). "Nuri Kantar 'stand up'çıları fena iğneledi". haber7. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  119. ^ Korap, Elif (22 Mayıs 2000). "Uyumsuz Çehov ve "Fişne Pahçesu"". Milliyet Gazetesi. s. 19. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
  120. ^ Ekrem İmamoğlu, Rasim Öztekin, Şevket Çoruh (24 Eylül 2020). Şevket Çoruh ve Rasim Öztekin ile bir araya gelen Ekrem İmamoğlu müjdeyi verdi!. YurttaşTv. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  121. ^ ""Sinemamızda kuşak sorunu var" ~ Sinematurk.com". web.archive.org. 12 Mayıs 2019. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Anerka/çalışmasayfası01&oldid=32290022" sayfasından alınmıştır