Iris furcata

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Iris furcata
Sydenham Edwards'ın çizimiyle Iris furcata
Bilimsel sınıflandırma
Krallık Plantae
Klad Tracheophytes
Klad Angiosperms
Klad Monocots
Takım Asparagales
Familya Iridaceae
Cins Iris
Altcins Iris subg. Iris
Tür
I. furcata
İkili adlandırma
Iris furcata

Sinonimler

Iris pumila Linn.[1] Iris babadagica Rzazade et Goln[2]

İris furcata, doğal olarak Kafkas Dağları, Lazistan,[3] Moldova ve güney Ukrayna'da yetişen İris cinsinden çok yıllık bir bitki türüdür.[4][5][6] Kısa, dar, kılıç şeklinde yaprakları vardır. Çiçekleri mor, koyu mor, mavi-mor, açık mavi veya menekşe rengidir. Ilıman bölgelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. İlk kez Friedrich August Marschall von Bieberstein tarafından tanımlanmıştır. Tür, Yaşam Ansiklopedisi'nde listelenmiştir.[7][8] :184 [9] :119


Yetişme ortamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaklaşık 460 metre rakımlı kuru ve [2][10] açık meralarda,[5] bozkırlarda,[11][12] dağ yamaçlarındaki çalılar arasında,[13] ve ağaçlıkların kenarlarında yetişir.[11]

Yetiştirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Soğuğa dayanıklıdır.[4] Sankt-Peterburg'daki hava koşullarına tolere edebilir.[2][13] İyi drene edilmiş topraklarda yetişen tür, alkali topraklara tolere edebilir.[14] Turbalı topraklarda da yetişebilir.[15] Yaz aylarında kuru tutulmayı tercih eder.[2][4][13] Hafif gölgeli konumlarda yetiştirilmesi ideladir.[2][13]

Taş döşeli bahçelerde yetiştirilebilir.[14]

1820'de Rusya'nın Tartu kentinde,[13] 1838'de Sankt-Peterburg İmparatorluk Botanik Bahçesi'nde yetiştirildi.[2] 1948 yılında Moskova Botanik Bahçesi'nde yetiştirilmeye başlandı. Günümüzde Stavropol'de de yetiştirilmektedir. Ayrıca Türkiye'de Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde yetiştirilmektedir.[16]

Çoğunlukla koleksiyoncular ve iris meraklıları tarafından yetiştirilir.[14]

Melezler ve çeşitler[değiştir | kaynağı değiştir]

İris furcata, iris yetiştirme programlarında [2][13] daha küçük boyutlu ve daha iyi dallanan irisler yetiştirmek için kullanılır.[17]

Toksisite[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer birçok süsen gibi, bitkinin rizom ve yaprakları zehirlidir ve yanlışlıkla yutulursa mide ağrılarına ve kusmaya neden olabilir. Bitkinin işlenmesi cilt tahrişine veya alerjik reaksiyona neden olabilir.[18]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ British Iris Society (1997) Google Kitaplar'da A Guide to Species Irises: Their Identification and Cultivation, s. 26,
  2. ^ a b c d e f g "Iris Furkat or bovine" 9 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. vashsad.ua. Retrieved 26 September 2015.
  3. ^ Randolph (November 1961). "Karyotypes of Iris Species Indigenous to the USSR". American Journal of Botany. Botanical Society of America. 48 (10): 862-870. doi:10.2307/2439526. 
  4. ^ a b c "Iris furcata". signa.org (Species Iris Group of North America). 5 Eylül 2004. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  5. ^ a b William Curtis, Samuel Curtis, John Sims, Joseph-Dalton Hooker, William Jackson Hooker (Editors) Google Kitaplar'da The Botanical Magazine: Or, Flower Garden Displayed Etc, Volume 50 (1823)
  6. ^ "Political Administrative Region (marz): Lori" (PDF). rec-caucasus.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  7. ^ "Iris furcata". eol.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. 
  8. ^ Irises; A Garden Encyclopedia. Timber Press. 2005. ISBN 0881927309. 
  9. ^ Growing Irises. Revised. Bromley: Christopher Helm. 1987. ISBN 0-88192-089-4. 
  10. ^ Kaššák (2012). "Secondary Metabolites Of The Choosen Genus Iris Species". Acta Univ. Agric. Silvic. Mendel. Brun. 32 (8): 269-280. doi:10.11118/actaun201260080269. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  11. ^ a b "Fork Iris (Iris furcata. Iridaceae)". molbiol.ru. 9 Mayıs 2006. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  12. ^ "The Pontic Alps". greentours.co.uk. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  13. ^ a b c d e f "The exhibition "Iris Russia"". flower-iris.ru. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  14. ^ a b c "Chapter I Rhizomatous Iris (Part 4) Pumilae". irisbotanique.over-blog.com. 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  15. ^ Caledonian Horticultural Society, Edinburgh Google Kitaplar'da Memoirs, Volume 3 (1825)
  16. ^ "Annual Report 2007/2008" (PDF). rbge.org.uk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  17. ^ "A Hybridizer's Guide to Bearded Species". telp.com. October 2010. 9 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  18. ^ David G Spoerke and Susan C. SmolinskeGoogle Kitaplar'da Toxicity of Houseplants

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Iris_furcata&oldid=32007051" sayfasından alınmıştır