Constantius Gallus

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Constantius Gallus
d·n·fl·cl· constantius nob·caes· işaretli Constantius Gallus'un Solidus
Sezar
Hüküm süresi15 Mart 351 – 354
DoğumGallus
325 veya 326
Massa Veternensis, Etruria
Ölüm354 (28 yaşında)
Pola
Eş(ler)iConstantina
Çocuk(lar)ıAnastasia (sadece kızı)
HanedanKonstantin
BabasıJulius Constantius
AnnesiGalla
DiniHristiyan

Flavius Claudius Constantius Gallus (326-354), devlet adamı ve 351 ile 354 yılları arasında Sezar olarak kuzeni II. Constantius (h. 337-361) yönetiminde Roma İmparatorluğu doğu eyaletleri hükümdarı. İmparator Constantius Chlorus (h. 293-306) ve imparatoriçe Flavia Maximiana Theodora'nın torunu ve Julius Constantius ile Galla'nın oğludur. Konstantin Hanedanı'na mensuptur. Amcası I. Konstantin'in hükümdarlığı sırasında doğmuş (h. 306-337), Konstantin'in ölümünün ardından gelen tasfiyeden sağ çıkabilen imparatorluk ailesinin az sayıdaki erkek üyesi arasındaydı. Gallus, II. Constantius döneminde imparator yardımcısı olarak Antakya'da görev yapmış ve Constantius'un kız kardeşi Constantina ile evlenmiştir. 351-352 yıllarında bir Yahudi isyanıyla uğraşmıştır. Gallus sonunda Constantius'un gözünden düşmüş ve idam edilmiştir, yerine Sezar olarak küçük üvey kardeşi Julianus getirilmiştir.

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gallus, Julius Constantius ile 331/2'den önce ölmüş olduğu anlaşılan ilk karısı Galla'nın oğluydu. Gallus'un baba tarafından büyükanne ve büyükbabası imparator Constantius Chlorus ve ikinci eşi Flavia Maximiana Theodora'ydı. Julius Constantius, imparator I. Konstantin'in baba tarafından üvey kardeşiydi; bu da Gallus'un, Konstantin'in oğulları II. Constantinus, Constantius II ve Konstans'ın yarı birinci derece kuzeni olduğu anlamına geliyordu.

Gallus'un üç kardeşi vardı: İsmi bilinmeyen büyük kız kardeşi, II. Constantius'un ilk karısıydı ve adı bilinmeyen ağabeyi, I. Konstantin'in ölümünün ardından yapılan tasfiyeler sırasında öldü. Babasının Basilina ile ikinci evliliği, genellikle Julianus olarak bilinen Flavius Claudius Iulianus'du.

Constantius Gallus'un , Konstantinopolis Tyche'sini (R) ve Roma Tyche'sini (L) efsaneyle birlikte gösteren bir katının tersi:gloria reipublicae (" Cumhuriyetin Şanı ")

Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Gallus, babasının sürgünden geri çağrılmasının ardından İtalya'nın Massa Veternensis kentinde doğmuştur. Gallus'un babası ve ağabeyi, 337 yılında I. Konstantin'in ölümünün ardından imparatorluk ailesinde meydana gelen tasfiyeler sırasında öldürülenler arasındaydı. Gallus, I. Konstantin ve Fausta'nın üç oğlu dışında öldürülmeyen üç imparatorluk erkeğinden birisidir; diğerleri Gallus'un küçük üvey kardeşi Julian ve kuzenleri Nepotianus'tu ve her biri o zamanlar çok gençti.

Ammianus Marcellinus Gallus'un çok iyi göründüğünü, yumuşak sarı saçlarına özellikle dikkat çektiğini söyler.[1]

Gallus'un gençliğini nerede geçirdiği konusunda tartışmalar vardır. Bir görüşe göre, 340 yılına kadar Julian'la birlikte Nikomedya'da Piskopos Eusebius'un gözetiminde yaşamıştır. Bu noktada Eusebius, Konstantinopolis'in piskoposu olmuş ve bu da Gallus ve Julian'ın onu orada takip etmesini gerektirirdi. Eusebius'un 341'deki ölümünden sonra Constantius'un Gallus ve Julian'ı çalışmalarına devam etmeleri için Kapadokya'daki Macellum'daki imparatorluk evine gönderdiğine inanılmaktadır. Alternatif bir görüş ise kaynaklardaki ipuçlarının Gallus'un eğitim için Efes'e, ardından Tralles'e bir nevi sürgüne, oradan da Macellum'daki imparatorluk ailesine gönderildiğini iddia ediyor.

Constantius Gallus'un Follis'i, İmparatoru Zaferle taçlandırılmış ve elinde chi-rho'lu bir vexillum tutarken gösteriyor, üzerinde şunlar yazılı:
hoc signo victor eris ("Onun işaretiyle galip geleceksin")

Sezar[değiştir | kaynağı değiştir]

354 Kronografının daha sonraki bir kopyasında Constantius Gallus
Türkiye üzerinde Constantius Gallus
Constantius Gallus
Günümüzde Türkiye'de Antakya'nın yeri

350 yılında Magnentius isyan etmiş ve imparatorluk iddası ile imparator Konstans öldürmüştü. II. Constantius gaspçıya karşı harekete geçmeye hazırlandı, ancak Doğu'da bir temsilciye ihtiyacı vardı, bu yüzden Gallus'u Sirmium'a çağırdı, onu sezar rütbesine yükseltti (15 Mart 351), ona Constantius adını verdi ve Gallus'un kız kardeşi Constantina ile evlenmesine izin vererek kuzeni ile bağlarını güçlendirdi.[2] İkili Antakya'da ikamet etti.

Onun yönetimi sırasında Gallus, Yahudiye / Filistin'de Patricius ve Diocesarealı Isaac'ın önderlik ettiği bir Yahudi isyanıyla uğraşmak zorunda kaldı. Muhtemelen Gallus'un Sezar'a yükselmesinden önce başlayan isyan, tüm isyancıların öldürülmesini emreden Gallus'un generali Ursicinus tarafından bastırılmıştır.

Gallus, evindeki bazı kişilerin cinayeti planladığını ortaya çıkaran bir kadın tarafından suikast planından kurtarıldı. Aralarında İoannis Zonaras'ın da bulunduğu bazı kaynaklar, bu komplonun Magnentius tarafından Constantius'un dikkatini dağıtmak amacıyla düzenlendiğini iddia etmektedirler.

Philostorgius, Gallus'un generallerinin Sasanilere karşı bir sefer kazandığını iddia eder. Diğer kaynaklar, görüşlerini, II. Şâpûr'un doğuda Hunlara karşı bir sefer yürüttüğü sırada Sasanilerle Romalılar arasında neredeyse barışçıl bir duruma dayandırarak bu iddiayı reddetmektedir. Ammianus,[3] Şâpûr'un Mezopotamya'daki yardımcısı Nohodares'in, 353 yılında kendi ordusundaki bazı kişiler tarafından ihanete uğrayan Batnae kasabasını şaşırtmak için yaptığı başarısız planı aktarır. Aynı yıl Gallus, Orientis Nebridius'u, kıyı eyaletlerine baskın yapan ve şimdi Kalykadnos'ta Seleucia'yı kuşatan Isaurialılara karşı göndermiştir. Onun yaklaşmasıyla dağıldılar.[4]

Pers seferi için birliklere yiyecek toplama ihtiyacının bir sonucu olarak veya kuraklık nedeniyle Antakya'daki tahıl stoku azaldı. Gallus, yüksek tahıl fiyatlarına karşı koymak için Senato'nun görüşü ne olursa olsun bazı yasaların çıkarılmasını zorladı ve böylece Antakya'nın senatör sınıfını yabancılaştırdı. Senato yanlısı yazar Ammianus Marcellinus, Antakya halkının kıtlığa duyduğu öfkenin Gallus tarafından nasıl mafya tarafından öldürülen consularis Syriae Theophilus'a yönlendirildiğini anlatır.

Ammianus ayrıca Gallus ve Constantina'nın bir dizi zengin insanı büyü nedeniyle mahkemeye çıkardığını, bunun da masumların idam edilmesiyle ve servetlerine el konulmasıyla sonuçlandığını bildirir. Aynı kaynak, Gallus'un gece Antakya'da isimsiz olarak yürüdüğünü, yoldan geçenlere sezarları hakkında fikirlerini sorduğunu iddia ederken, Julian, Gallus'un Hipodrom'da muhtemelen halkın desteğini almak için harcadığı büyük zamanı kaydettiğini iddia eder.

Kuzeninin sadakatinden şüphe duyan Constantius, Gallus komutasındaki birlikleri azalttı ve Praetorian Valisi Domitianus'u, Gallus'u İtalya'ya gitmeye teşvik etmesi için Antakya'ya gönderdi. Farklı kaynaklar farklı hikâyeler anlatır, ancak hepsi Gallus'un Domitianus'u ve yardımına gelen quaestor Montius Magnus'u tutukladığı ve iki memurun öldürüldüğü konusunda hemfikirdir.

Montius Magnus'un tutuklanması, Gallus'un konumunu gasp etmeye yönelik bir komplo gibi görünen şeyin ortaya çıkmasına yol açtı. Komplocular, bir ayaklanma için silah sözü veren iki tribuni Fabricarum'un (silah fabrikalarının memurları) (Ammianus Marcellinus, 14.7.18 ) ve muhtemelen Mezopotamya'daki birliklerin ve Fenike eyaletin rektörünün desteğini aldılar. Pek çok masum da dahil olmak üzere komployla bağlantılı olduğundan şüphelenilen herkes Sezar'ın emriyle idam edildi.[5]

Gözden düşmesi ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Constantius, Alamanlara karşı yürütülen sefer sırasında Antakya'daki ihanet davalarından haberdar oldu. Constantius, Germen kabilesiyle bir barış anlaşması imzaladıktan sonra konuyu kuzeniyle çözmeye karar verdi.[6]

Önce Ursicinus'u Batı'ya çağırdı; Ursicinus'u, Gallus'u kışkırtarak bir isyana ve kendi oğlunun gaspına fırsat yaratmak için kışkırttığından şüpheleniyordu.[7]

Daha sonra Constantius, Gallus ve Constantina'yı Milano'ya çağırdı. Constantina, kardeşinin güvenini kazanmak için önce ayrıldı ama Bitinya'daki Caeni Gallicani'de öldü. Constantius'la bağları zayıflayan Gallus, Antakya'da kaldı. Constantius, Gallus'u cezbetmeye çalıştı ve tribunus scutariorum Scudilo'yu Gallus'a Constantius'un onu Augustus yapmak istediğini söylemesi için gönderdi. Gallus, Constantius'un yemini yuttu ve onunla buluşmak için Antakya'dan ayrıldı. Gallus, Konstantinopolis Hipodromu'nda bir araba yarışı düzenledi ve yalnızca Augustus'a özgü bir onur olan galibi taçlandırdı. Bu küstahlık Constantius'u öfkelendirdi. Gallus'u her türlü askeri korumadan daha da izole etmek amacıyla Constantius, Gallus'un yolu üzerindeki kasabalardaki garnizonları uzaklaştırdı.

Gallus, Noricum'daki Poetovio'ya vardığında, Constantius'un sarayında Gallus'un görevden alınmasını destekleyen bir subay olan Barbatio, Sezar'ın sarayını kuşattı ve onu tutukladı, Gallus'un imparatorluk cübbesini çıkardı, ancak ona hiçbir zarar gelmeyeceğine dair güvence verdi. Gallus, Pola, Istria'ya (şimdi Pula, Hırvatistan) götürüldü. Burada, hadım praepositus sacri cubuli Eusebius ve rebus Apodemius'taki agenler de dahil olmak üzere Constantius'un sarayının en yüksek yetkilileri tarafından sorguya çekildi. Gallus tüm eylemlerinin suçunu Constantina'ya yüklemeye çalıştı ama Constantius onu ölüm cezasına çarptırdı; imparator daha sonra fikrini değiştirdi ve Gallus'un bağışlanmasını emretti, ancak Eusebius emrin cellatlara ulaşmasını engelledi.

Soy ağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

KONSTANTIN HANEDANI detaylı soyağacı
Afranius HannibalianusEutropiaMaximianus
Batı imparatoru
TheodoraI. Constantius Chlorus
Batı imparatoru
250-305-306
Helena
250–330
Maxentius
Batı imparatoru
Constantia
293–330
Licinius
250-308-324-325
Flavius Dalmatius
censor
1.Galla
Julius Constantius
d. 337
∞ 2.Basilina
AnastasiaEutropiaFausta
289–326
I. Konstantin
272-306-337
Minervina
Dalmatius
sezar
Hannibalianus(1) Constantius Gallus(2) Julianus
331-360-363
Helena
d. 360
Constantina
∞ 1.Hannibalianus
2.Constantius Gallus
II. Constantius
317-337-361
Faustina
II. Constantinus
Batı imparatoru
316-337-340
Konstans
Batı imparatoru
320-337-350
(kızı)
∞ Justus
Crispus
d. 326
Jovianus
331-363-364
Marina SeveraI. Valentinianus
Batı imparatoru
VALENTINIANUS HANEDANI
Justina
Constantia
361–383
Gratianus
Batı imparatoru
359-367-383
GallaI. Theodosius
Doğu imparatoru
THEODOSIUS HANEDANI

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ammianus Marcellinus, Res Gestae, 14.11.28
  2. ^ Jones, Martindale & Morris, s. 224-225.
  3. ^ XIV., III., 1-4
  4. ^ Ammianus Marcellinus, The History, (Kindle edition), XIV., II., 1-17
  5. ^ Ammianus, ibid. IX., 8
  6. ^ Ammianus Marcellinus, The History, (kindle edition), XIV., XI., 1
  7. ^ Ibid. 2-5 (Ammianus, as Ursinicus' personal attendant, accompanied him on this Gallic voyage).

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Constantius Gallus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.