8 Mart İttifakı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
8 Mart İttifakı
تحالف 8 آذار
Genel başkanMişel Avn
Kuruluş tarihi2005 (19 yıl önce) (2005)
İdeolojiArap milliyetçiliği
Pro-Suriye hükûmeti
Siyasi pozisyonBüyük çadır
Temsilciler Meclisi
65 / 128
İnternet sitesi
Lübnan

8 Mart İttifakı (Arapçaتحالف 8 آذار, romanizetaḥāluf 8 adhār), Lübnan'da 2005 yılında kurulan, Suriye yanlısı[1] duruşları ve 14 Mart İttifakına olan muhalefetleriyle birleşen siyasi partiler ve bağımsızlardan oluşan bir koalisyondur. Haziran 2011'den Mart 2013'e kadar Lübnan'da Başbakan Necip Mikati başkanlığındaki hükûmetle kurulan iktidar koalisyonuydu.[2]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim, farklı partilerin Sedir Devrimi'ne tepki olarak Beyrut şehir merkezinde kitlesel gösteri çağrısı yaptığı 8 Mart 2005'e dayanıyor. Gösteri Suriye'ye, Lübnan İç Savaşı'nı durdurmaya ve Lübnan'ı istikrara kavuşturmaya yardım ettiği ve İsrail işgaline karşı Lübnan direnişini desteklediği için teşekkür niyetindeydi.

Hür Yurtsever Hareketin Dahil Edilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hür Yurtsever Hareket (HYH), 14 Mart İttifakı hareketinin temelini oluşturdu. HYH, 14 Mart 1989'da Suriye Ordusu'na karşı Kurtuluş Savaşı'nı başlattı ve 14 Mart 2005'te Sedir Devrimi'nin kitlesel gösterisine kadar Suriye işgaline karşı tüm gösterilere katıldı. HYH, lideri Mişel Avn'ın Hizbullah ile bir mutabakat zaptı imzalamasıyla 6 Şubat 2006'da 14 Mart İttifakından ayrıldı. HYH, Suriye ordusunun Nisan 2005'in sonunda Lübnan'ı terk etmesiyle Suriye hükûmetine karşı projesinin tamamlandığını kabul etti.

Mişel Avn liderliğindeki Hür Yurtsever Hareket, sonunda rakip 8 Mart İttifakına katılarak başlıca koalisyon ortaklarından biri oldu.

İktidar İttifakı (2011-2013)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlerici Sosyalist Parti, temel taşlarından biri olduktan sonra Ocak 2011'de 14 Mart ittifakından ayrıldı ve Velid Canbolat'ın Şam'ı ziyaret etmesinin ardından görünüşte ittifakın Değişim ve Reform Bloku ile ittifak kurdu. Bu hamle ittifaka ve ortaklarına parlamentoda çoğunluk sağladı ve Haziran 2011'de Lübnan hükûmetini kurmak için Necib Mikati'yi başbakan olarak atamalarını sağladı.[3]

8 Mart İttifakı liderliğindeki hükûmet, Mikati'nin 23 Mart 2013'teki istifasına kadar 22 ay ayakta kaldı.[4]

2016 cumhurbaşkanlığı seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Nisan 2014'ten 31 Ekim 2016'ya kadar süren bir cumhurbaşkanlığı boşluğunun ardından parlamento, milletvekili ve 14 Mart üyesi Saad Hariri'yi başbakan olarak aday gösteren eski General Mişel Avndevlet başkanı olarak seçebildi.

2018 yasama seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak, 2009'dan bu yana yapılan ilk yasama seçimlerinde 128 sandalyeden 76'sını (%60) toplayarak galip geldi.

İsim Parti/Blok Seçim bölgesi İnanç
Alain Avn      Hür Yurtsever Hareket Baabda Maruni
Hikmet Dib      Hür Yurtsever Hareket Baabda Maruni
Roger Azar      Hür Yurtsever Hareket Keservan Maruni
Simon Abi Ramia      Hür Yurtsever Hareket Biblos Maruni
İbrahim Kenan      Hür Yurtsever Hareket Metn Maruni
Edgard Maluf      Hür Yurtsever Hareket Metn Rum Katolik
İlyas Busaab      Hür Yurtsever Hareket Metn Rum Ortodoks
Hagup Pakradunyan      Taşnak Metn Ermeni Ortodoks
Talal Arslan      Lübnan Demokrat Partisi Aley Dürzî
Cesar Abi Halil      Hür Yurtsever Hareket Aley Maruni
Ziyad Assouad      Hür Yurtsever Hareket Cezzin Maruni
Selim Huri      Hür Yurtsever Hareket Cezzin Rum Katolik
Esad Dargham      Hür Yurtsever Hareket Akkar Rum Ortodoks
Mustafa Ali Hüseyin      Bağımsız Akkar Nusayri
Georges Atallah      Hür Yurtsever Hareket Kura Rum Ortodoks
Gebran Basil      Hür Yurtsever Hareket Batrun Maruni
Mario Avn      Hür Yurtsever Hareket Chouf Maruni
Farid Bustani      Hür Yurtsever Hareket Chouf Maruni
Nicolas Sehnaoui      Hür Yurtsever Hareket Beyrut I Rum Katolik
Antoine Pano      Hür Yurtsever Hareket Beyrut I Maruni
Alexander Matossian      Taşnak Beyrut I Ermeni Ortodoks
Hagop Terziyan      Taşnak Beyrut I Ermeni Ortodoks
Edgard Traboulsi      Hür Yurtsever Hareket Beyrut II Protestan
Selim Avn      Hür Yurtsever Hareket Zahle Maruni
Mişel Daher      Bağımsız Zahle Rum Katolik
Elie Ferzli      Bağımsız Batı Bekaa Rum Ortodoks
Ali Ammar      Hizbullah Baabda Şii
Amin Şarri      Hizbullah Beyrut II Şii
Navvaf Musavi      Hizbullah Sur/Zahrani Şii
Hüseyin Caşi      Hizbullah Sur/Zahrani Şii
Hasan Fadullah      Hizbullah Bint Jbeil Şii
Muhammed Raad      Hizbullah Nebatiye Şii
Ali Feyyad      Hizbullah Hasbaya/Marceyun Şii
Enver Comma      Hizbullah Zahle Şii
Hüseyin el-Hage Hasan      Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
İbrahim Musavi      Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Ali Mekdad      Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Elvalid Succariye      Hizbullah Baalbek/Hermil Sünni
İhab Hamade      Hizbullah Baalbek/Hermil Şii
Muhammed Havaca      Emel Hareketi Beyrut II Şii
Fadi Alame      Emel Hareketi Baabda Şii
Nebih Berri      Emel Hareketi Zahrani Şii
Ali Osseyran      Emel Hareketi Zahrani Şii
Mişel Musa      Emel Hareketi Zahrani Rum Katolik
Ali Khreis      Emel Hareketi Tyr Şii
İnaya İzzeddin      Emel Hareketi Tyr Şii
Yasin Caber      Emel Hareketi Nabatieh Şii
Kasım Haşim      Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Sünni
Hani Kubeysi      Emel Hareketi Nebatiye Şii
Ali Bazzi      Emel Hareketi Bint Jbeil Şii
Eyüb Hayed      Emel Hareketi Bint Jbeil Şii
Ali Hasan Halil      Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Şii
Enver Halil      Emel Hareketi Hasbaya/Marceyun Dürzî
Muhammed Nasrullah      Emel Hareketi Batı Bekaa Rashaya Şii
Gazi Zayter      Emel Hareketi Baalbek Hirmil Şii
Selim Sadi      Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Koura Rum Ortodoks
Esad Hardan      Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Hasbaya/Marceyun Rum Ortodoks
Albert Mansur      Lübnan'daki Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Baalbeck Hermel Rum Katolik
Tony Frangieh      Marada Hareketi Zıgharta Maruni
Estephan Douaihy      Marada Hareketi Zıgharta Maruni
Fayiz Ghosn      Marada Hareketi Koura Rum Ortodoks
Usame Saad      Halkçı Nasırcı Örgüt Sayda Sünni
Adnan Trablusi      El-Ahbaş Beyrut II Sünni
Abdurrahim Murad      Birlik Partisi Batı Bekaa Rashaya Sünni
Faysal Karami      Arap Özgürlük Partisi Trablusşam Sünni

2019 kabinesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak'ın Lübnan Kabinesindeki 30 bakandan 18'i (%60) vardı; hem mecliste hem de kabinede eşit olarak temsil edildi.

İsim Parti Portföy (Bakanlık) Din
İlyas Busaab      Hür Yurtsever Hareket Savunma Bakanı Rum Ortodoks
Cebran Basil      Hür Yurtsever Hareket Dışişleri Bakanı ve Gurbetçiler Maruni
Salih Garip      Lübnan Demokrat Partisi Mültecilerden Sorumlu Devlet Bakanı Dürzi
Hasan Atallah      Hür Yurtsever Hareket Yerinden Edilenler Bakanlığı Rum Katolik
Nada Bustani      Hür Yurtsever Hareket Enerji ve Su Bakanı Maruni
Avedis Guydanyan      Taşnak Turizm Bakanı Ermeni Ortodoks
Hasan Murat      Birlik Partisi Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Sünni
Albert Serhan      Hür Yurtsever Hareket Adalet Bakanı Rum Ortodoks
Selim Jreissati      Hür Yurtsever Hareket Cumhurbaşkanlığı İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Rum Katolik
Mansur Bteich      Hür Yurtsever Hareket Ekonomi ve Ticaret Bakanı Maruni
Fadi Jreissati      Hür Yurtsever Hareket Çevre Bakanı Rum Katolik
Yusuf Finyanos      Marada Hareketi Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Maruni
Ali Hasan Halil      Emel Hareketi Maliye Bakanı Şii
Muhammed Davud      Emel Hareketi Kültür Bakanı Şii
Hasan Lakkis      Emel Hareketi Tarım Bakanı Şii
Cemil Cabak      Bağımsız Halk Sağlığı Bakanı Şii
Muhammed Fneyş      Hizbullah Gençlik ve Spor Bakanı Şii
Mahmud Kmati      Hizbullah Parlamento İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Şii

Eylül 2021 kabinesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İttifak'ın mevcut Lübnan Kabinesinde 24 bakandan 16'sı (%66) bulunuyor; hem mecliste hem de kabinede eşit olarak temsil edilir.

Bakanlık isim Parti Din
Başbakan Yardımcısı Sadi eş-Şami      Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Rum Ortodoks
Telekomünikasyon Johnny Corm      Marada Hareketi Maruni
Bilgi George Kurdahi (istifa etti)      Marada Hareketi Maruni
Savunma Maurice Slim      Hür Yurtsever Hareket Rum Ortodoks
Turizm Velid Nasır      Hür Yurtsever Hareket Maruni
Sosyal işler Hektor Hacer      Hür Yurtsever Hareket Rum Katolik
Enerji ve Su Velid Fayad      Hür Yurtsever Hareket Rum Ortodoks
Adalet Henry Huri      Hür Yurtsever Hareket Maruni
Dışişleri Abdullah Bu Habib      Hür Yurtsever Hareket Maruni
Yerinden Edilenler İssam Şerafeddin      Lübnan Demokrat Partisi Dürzi
Çalışma Mustafa Bayram      Emel Hareketi Şii
Finans Yusuf Halil      Emel Hareketi Şii
Tarım Abbas el-Hac Hasan      Emel Hareketi Şii
Kamu işleri Ali Hamiye      Hizbullah Şii
Kültür Muhammed Murtada      Hizbullah Şii
Sanayi George Bocikan      Taşnak Ermeni Ortodoks

Üye partiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şu anda 2022 seçimlerinden sonra parlamentodaki 128 sandalyenin 60'ına sahip ve şu isimlerden oluşuyor:

Parti Arapça isim İdeoloji Lübnan Parlamentosu
Hür Yurtsever Hareket التيار الوطني الحر Sivil milliyetçilik
Lübnan milliyetçiliği
17 / 128
Emel Hareketi حركة أمل Muhafazakarlık
Popülizm
14 / 128
Hizbullah حزب الله Şii İslamcılığı
Anti-siyonizm
13 / 128
Ermeni Devrimci Federasyonu الإتحاد الثوري الأرمني - الطاشناق Ermeni milliyetçiliği
Demokratik sosyalizm
3 / 128
Marada Hareketi تيار المردة Lübnan milliyetçiliği
Hristiyan demokrasisi
2 / 128
Halkçı Nasırcı Örgüt التنظيم الشعبي الناصري Nasırcılık
Arap Milliyetçiliği
1 / 128
Birlik Partisi حزب الإتحاد Nasırcılık
1 / 128
Arap Sosyalist Baas Partisi حزب البعث العربي الاشتراكي في لبنان Baasçılık
1 / 128
Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi الحزب السوري القومي الاجتماعي Suriye milliyetçiliği
Sol milliyetçilik
0 / 128
Arap Kurtuluş Partisi حزب التحرر العربي Arap milliyetçiliği
Anti-siyonizm
0 / 128
Lübnan Demokrat Partisi الحزب الديمقراطي اللبناني Muhafazakarlık
Dürzi siyaseti
0 / 128
Arap Demokrat Partisi االحزب العربي الديمقراطي Arap milliyetçiliği
Baasçılık
0 / 128
İşçiler Birliği رابطة الشغيلة Sol milliyetçilik
Sosyalizm
0 / 128
Halk Hareketi حركة الشعب Sol popülizm
Arap Milliyetçiliği
0 / 128

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Daoud, David (12 Ocak 2017). "Hezbollah's Latest Conquest: Lebanon's Cabinet". Newsweek. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2022. 
  2. ^ March 8 finished, Aoun out in the cold 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Daily Star 10 July 2013
  3. ^ "Lübnan'da beş ay sonra hükümet kuruldu". BBC. 13 Haziran 2011. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2022. 
  4. ^ El Basha (22 Mart 2013). "Lebanese PM announces resignation of his government". The Daily Star. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013.