2004 Azov-Avia Airlines İlyuşin İl-76 kazası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2004 Azov-Avia Airlines İlyuşin İl-76 kazası
Kaza yapan uçağa benzer bir İlyuşin İl-76MD
Özet
Tarih4 Mart 2004 (2004-03-04)
BölgeBakü Havalimanı
Hava taşıtı
KalkışAnkara, Türkiye
DuraklamaBakü Havalimanı, Bakü, Azerbaycan
DestinasyonKâbil Havalimanı, Kâbil, Afganistan
Yolcu sayısı0
Mürettebat7
Ölü sayısı3
Kurtulanlar4
Hava taşıtı modeliİlyuşin İl-76MD
İşletmeciAzov-Avia Airlines
Kuyruk numarasıUR-ZVA

4 Mart 2004 tarihinde Azov-Avia Airlines'a ait bir İlyuşin İl-76MD; Ankara'dan Kâbil'e, Bakü'de yakıt ikmali için duraklamak suretiyle bir kargo seferi gerçekleştiriyordu. Ankara'dan Bakü'ye gelen uçak, yakıt ikmalinin ardından uçuşun ikinci ayağı için Bakü'den kalkış yaptı ancak kalkışının birkaç dakika ardından düştü. Uçakta bulunan 7 kişiden 3'ü öldü.

Uçak[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaza yapan uçak UR-ZVA kuyruk numaralı (seri numarası 51-09, fabrika numarası 0063468036) ve 1986 yılında TAPOiÇ tarafından üretilen bir İlyuşin İl-76MD idi. İlk uçuşunu 30 Nisan 1986'da yaptı ve CCCP-76684 kuyruk numarasıyla Sovyet Hava Kuvvetleri'ne teslim edildi. Nisan 1995'te Ukrayna merkezli Veteran Airlines'a satıldı ve UR-76684 kuyruk numarasını aldı. Aralık 2002'de Azov-Avia Airlines'a kiralandı ve UR-ZVA kuyruk numarası aldı.[1]

Uçuş[değiştir | kaynağı değiştir]

İlyuşin İl-76MD kargo uçağına Ankara, Türkiye'de 39.980 kg (88.140 lb) kargo yüklendi ve Kâbil, Afganistan'a kargo götürmek üzere kalkış yaptı. Yakıt ikmali için Bakü, Azerbaycan'a iniş yaparak uçuşun birinci ayağını tamamladı. Bakü'de 47 ton yakıt aldı ve toplam ağırlığı 189 tona çıktı. Sekiz saatlik mola sırasında mürettebat otel yerine uçakta dinlendi. Uçuşun ikinci ayağı için uçak pistte taksi yapmaya başladığında uçuş mühendisi kalkış için flapları 30 derece, slatları ise 14 derece olarak seçtiğini söyledi ancak bu yapılmadı. Kalkıştan önce mürettebat tarafından flapların durumu kontrol edilmedi. Uçak pistte hızlanmaya başladı ve pilot, 210 km/sa (110 kn) hıza vardıklarında uçağın burnunu kaldırmak için lövyeyi çekti. Uçak, hesaplanan kalkış hızı olan 265 km/sa (143 kn) hıza ulaştığında uçağın hücum açısı 9 dereceye ulaştı ancak uçak pistten kalkmadı. 290 km/sa (160 kn) hıza ulaştığında hücum açısı 14,5 dereceye ulaştı ve kokpitteki hücum açısı uyarısı harekete geçti. Pistte yaklaşık 1750 metre ilerleyen uçak tailstrike yaptı. 70 metre sonra uçak, 300 km/sa (160 kn) hızla ve 19,4 derecelik hücum açısıyla havalandı. Kalkışa tanık olan hava trafik kontrollörü, pilotlara kalkışı iptal etmelerini tavsiye etti ancak bu gerçekleşmedi. Uçak sola doğru dönmeye başladı ve sol kanat piste temas etti. Uçuş mühendisi bu sırada flapların ve slapların açılmadığını fark edip pilotlara haber vermeden flapların ve slapları açmaya başladı. Uçuş mühendisi tekrar pilotlara haber vermeden dört motoru da rölantiye aldı. Üç saniye sonra, motorları rölantiden "motor kapatma" konumuna getirdi. Uçak havada 490 metre ilerledikten sonra yere çarptı ve düştü.[2]

Araştırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Sivil Havacılık ve Hava Sahası Kullanımı Çok Taraflı Anlaşması uyarınca Devletler Arası Havacılık Komitesi tarafından yapılan araştırma, kazadan tam iki ay sonra, 4 Mayıs 2004 tarihinde tamamlandı. Araştırmanın sonucunda kazanın nedeni; kontrol listelerinin doğru tamamlanmaması, sorumlu pilotun mürettebatın eylemlerini takip etmemesi olarak belirlendi.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "russianplanes.net наша авиация". russianplanes.net (Rusça). 7 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ Ranter, Harro. "ASN Aircraft accident Ilyushin Il-76MD UR-ZVA Baku Airport (BAK)". Havacılık Güvenlik Ağı. 13 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Расследования авиационных происшествий и инцидентов | МАК". Devletler Arası Havacılık Komitesi (Rusça). 17 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.