Üskülü Merziyye
Merziyye Ahmadi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1941 Üskü |
| Ölüm | 26 Nisan 1974 (32-33 yaşlarında) Tahran, Tahran şehristanı |
| Diğer ad(lar)ı | Üskülü Merziyye |
| Meslek | öğretmen, yazar |
Üskülü Merziyye veya Merziyye Ahmadi (1941, Üskü, Doğu Azerbaycan Eyaleti - 26 Nisan 1974, Tahran) şair, öğretmen, devrimci, şah rejimine karşı direniş hareketinin tanınmış kadın üyelerinden biridir. İran Halk Gerillaları-Fedai örgütünün üyesi. 1974'te SAVAK ile girdiği çatışmada öldürüldü.[1][2]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Merziyye Ehmedi 1941 yılında Üskü şehrinde doğdu. Ortaokulu bitirdikten sonra Tebriz Pedagoji Teknik Koleji'ne girdi. Pedagoji Teknik Koleji'nde eğitimini tamamladıktan sonra Üskü ilçesi ilköğretim okullarında öğretmen olarak göreve başladı. Burada 3 yıl çalıştıktan sonra Tebriz Üniversitesi'ne girdi. Eğitimine devam etmenin yanı sıra pedagojik faaliyetlerde de bulunmaktadır. Köy okullarını ziyaret eder ve onlar için "kitap evleri" yaratmaya çalışır. İlk şiirini "Dalga" takma adıyla yayımladı.[3] Farsça yazdığı tüm eserleri Azerbaycan türkçesine, ana dilinde yazdığı tüm eserlerni Farsçaya çevirmiştir. 1970 yılında öğrenci protestolarına öncülük eden Merziyye, özel servislerin dikkatini çekti. Tutuklanarak Üskü'ye sürgüne gönderildi. Daha sonra bu günlerle ilgili anılarını yazdı.[1] İran Halk Partizanları-Fedaileri örgütüne üye olarak iki örgüt üyesinin görüştüğünü öğrenen SAVAK yetkilileri hakkında bilgi aldı. 26 Nisan 1974'te grup arkadaşlarını uyarmak için buluşma yerine giden Merziyye, yoldaşlarını uyarsa da çok geç kalmıştır. Bir çatışma çıkar ve SAVAK ile girdiği silahlı çatışmada ölür.
Yakın arkadaşları Behruz Dehghani ve Alirza Nabdil ile birlikte Tahran'daki Behishti-Zahra mezarlığının 33. köşesinde toprağa verildi.[4]
Hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]
Bahtiyar Vahabzade Üskülü Merziyyeye "Mərziyyə" şiirini ithaf etmiştir.[5]
2014 yılında fotoğrafçı Azadeh Ahlagi, fotoğraflarıyla İran tarihindeki ölüm olaylarını yeniden canlandırdı. Muhammedtağı Xan Pusyan, Ali Şeriati ve diğerleri ile birlikte Üskulu Merziyye'nin ölümünü sahneledi.[6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Vaqif Sultanlı, İrəc İsmayıl (2017). Güney Azərbaycan nəsri. Başlanğıcdan bu günə qədər. Antologiya (PDF). Bakü: Nurlar nəşriyyatı. s. 264. ISBN 978-9952-507-16-4. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ "دختران کولی" (Farsça). iranglobal.info. 26 Ağustos 2014. 18 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ Vüqar Əhməd (27 Aralık 2014). "Dalğalı coşqun dəniz, şimşək tək oynaqdır dilim!". anl.az. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ Sabir Nəbioğlu (14 Eylül 2012). "Güney Azərbaycanın qəhrəman qadın ulduzu Mərziyə Üskülü". davam.az. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ I Beynəlxalq Bəxtiyar Vahabzadə simpoziumu. Materiallar. Bakü: Qafqaz Universiteti. 2012. s. 297. ISBN 978-9952-468-14-4. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ "Azadeh Akhlaghi: the photographer who stages murders in Iran" (İngilizce). theguardian.com. 9 Nisan 2014. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.