Aldosteron: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k ., Görsellerde ölçekleme faktörüne geçiliyor, bkz tartışma
Makina86 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
8.446 değişiklik
Bilgi kutusu eklendi. Bilgiler yeniden alt başlıklarla detaylı olarak düzenlendi. Resimler ve kaynaklar konuldu.
1. satır: 1. satır:
{{Kimyakutu
| Verifiedfields = changed
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 477316959
| ResimDosyası = {{wikidata|property|raw|P117}}
| ResimBoyutu =250pik
| ImageCaption = Hayali aldehit şeklinin iskelet formülü<ref>{{ cite journal | title = Absolute content determination by quantitative NMR (qNMR) spectroscopy: a curious case of aldosterone | first1 = Neeraj | last1 = Singh | first2 = Judith | last2 = Taibon | first3 = Stephan | last3 = Pongratz | first4 = Christian | last4 = Geletneky | journal = [[RSC Advances|RSC Adv.]] | year = 2021 | volume = 11 | issue = 38 | pages = 23627–23630 | doi = 10.1039/D1RA03472C | pmid = 35479823 | pmc = 9036601 | bibcode = 2021RSCAd..1123627S }}</ref>
| ResimDosyası1 = Aldosterone-18-acetal-20-hemiketal-from-xtal-3D-bs-17.png
| ImageCaption1 = [[Kristalografi]]'ye dayalı 18-asetal-20-hemiketal şeklin top ve çubuk modeli<ref name="ALDAHA10">{{ cite journal | url = https://www.ccdc.cam.ac.uk/structures/Search?Ccdcid=1102212&DatabaseToSearch=Published | title = CSD Entry: ALDAHA10 | website = [[Cambridge Structural Database]]: Access Structures | year = 1972 | publisher = [[Cambridge Crystallographic Data Centre]] | access-date = 2022-09-03 }}</ref><ref>{{ cite journal | first1 = William L. | last1 = Duax | first2 = Herbert | last2 = Hauptman | title = Crystal structure and molecular conformation of aldosterone | journal = [[Journal of the American Chemical Society|J. Am. Chem. Soc.]] | year = 1972 | volume = 94 | issue = 15 | pages = 5467–5471 | doi = 10.1021/ja00770a050 | pmid = 5040851 }}</ref>
| IUPACAdı = 11β,21-Dihidroksi-3,20-dioksopregn-4-en-18-al
| SistematikAd = (1''S'',3a''S'',3b''S'',9a''R'',9b''S'',10''S'',11a''R'')-10-Hidroksi-1-(hidroksiasetil)-9a-metil-7-oxo-1,2,3,3a,3b,4,5,7,8,9,9a,9b,10,11-tetradekahidro-11a''H''-siklopenta[''a'']fenantren-11a-karbaldehit
| DiğerAdlar = Aldocorten; Aldokortin; Elektrokortin; Reichstein X; 18-Aldokortikosteron; 18-Oksokortikosteron
| Kısım1 = {{Kimyakutu Tanımlayıcılar
| IUPHAR_ligand = 2872
| InChI = 1/C21H28O5/c1-20-7-6-13(24)8-12(20)2-3-14-15-4-5-16(18(26)10-22)21(15,11-23)9-17(25)19(14)20/h8,11,14-17,19,22,25H,2-7,9-10H2,1H3/t14-,15-,16+,17-,19+,20-,21+/m0/s1
| InChIKey = PQSUYGKTWSAVDQ-ZVIOFETBBV
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/C21H28O5/c1-20-7-6-13(24)8-12(20)2-3-14-15-4-5-16(18(26)10-22)21(15,11-23)9-17(25)19(14)20/h8,11,14-17,19,22,25H,2-7,9-10H2,1H3/t14-,15-,16+,17-,19+,20-,21+/m0/s1
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = PQSUYGKTWSAVDQ-ZVIOFETBSA-N
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| CASNo = 52-39-1
| PubChem = 5839
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = 273453
| DrugBank_Ref = {{drugbankcite|correct|drugbank}}
| DrugBank = DB04630
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEBI = 27584
| SMILES = O=C(CO)[C@@H]4[C@@]3(C=O)C[C@H](O)[C@@H]2[C@@]1(/C(=C\C(=O)CC1)CC[C@H]2[C@@H]3CC4)C
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID=5633
| MeSHName = Aldosteron
| KEGG_Ref = {{keggcite|changed|kegg}}
| UNII_Ref = <!--{{fdacite|changed|FDA}}-->{{fdacite|correct|FDA}}
| UNII = 4964P6T9RB
| KEGG = D10528
}}
| Kısım2 = {{Kimyakutu Özellikler
| C=21 | H=28 | O=5
| Görünüm =
| Yoğunluk =
| ErimeNoktası =
| KaynamaNoktası =
}}
|Section6= {{Kimyakutu Farmakoloji
| ATCCode_prefix = H02
| ATCCode_suffix = AA01
}}
| Kısım7 = {{Kimyakutu Tehlikeler
| MainHazards =
| FlashPt =
| AutoignitionPt =
}}
}}
[[Dosya:Aldosterone-2D-skeletal.svg|upright=1.14|küçükresim|sağ|Aldosteron]]
[[Dosya:Aldosterone-2D-skeletal.svg|upright=1.14|küçükresim|sağ|Aldosteron]]
'''Aldosteron''' [[böbrek üstü bezleri|böbrek üstü bezlerinin]] [[adrenal korteks|kabuk katmanı]] ''Zona Glomerulosa'da'' üretilen, kanda [[sodyum]] ve [[potasyum]] dengesini düzenleyen bir mineralokortikoiddir ([[steroid hormon]]).<ref>{{Cite journal|date=January 2016|title=Emerging Roles of the Mineralocorticoid Receptor in Pathology|journal=[[Pharmacol. Rev.|Pharmacological Reviews]]|volume=68|pages=49–75|doi=10.1124/pr.115.011106|pmid=26668301|vauthors=Jaisser F, Farman N|issue=1|doi-access=free}}</ref><ref>{{Cite book|title = Human anatomy & physiology|last1 = Marieb|first1 = Elaine Nicpon|publisher = Pearson|year = 2013|location = Boston|pages = 629, Question 14|last2 = Hoehn|first2 = Katja|edition = 9th|oclc = 777127809|chapter = Chapter 16}}</ref>


'''Aldosteron''' [[böbreküstü bezleri]]nin kabuk katmanının ''Zona Glomerulosa'' bölgesinde üretilen, kanda [[sodyum]] ve [[potasyum]] dengesini düzenleyen bir [[steroid hormon]]dur. Aldosteron sentaz enzimince [[kolesterol]]den bireşimlenir. [[Minaralokortikoitler]] sınıfının tek içsel (endojen) üyesidir. Aldosteron, [[böbrek|böbreğin]] toplayıcı kanallarındaki hücrelerde bulunan mineralokortikoit alıcılarına (MR) bağlanıp bu hücrelerin iç boşluk tarafındaki tepeye ait (apikal) zarlarının sodyum ve potasyum geçirgenliğini arttırır ve hücrelerin zarlarının alt-yan bölümünde (bazolateral) bulunan [[Na+/K+ pompa]]ları etkinleştirir, böylece [[Adenozin trifosfat|ATP]] üretimini tetikler, ve sonuç olarak su ve sodyumun yeniden kana geçmesini, potasyumun da idrara geçmesini sağlar. Aldosteron ayrıca toplayıcı kanallardaki α-adacık hücrelerinden H<sup>+</sup> salgılanmasını uyararak plazma [[bikarbonat]] düzeylerini ve dolayısıyla onun pH'sini düzenler.<ref>Brenner & Rector's The Kidney, 7th ed. Saunders, 2004.</ref>
Aldosteron sentaz enzimince [[kolesterol]]den bireşimlenir. [[Minaralokortikoitler]] sınıfının tek içsel (endojen) üyesidir. Aldosteron, [[böbrek|böbreğin]] toplayıcı kanallarındaki hücrelerde bulunan mineralokortikoit alıcılarına (MR) bağlanıp bu hücrelerin iç boşluğundaki tepe zarlarının sodyum ve potasyum geçirgenliğini arttırır ve hücrelerin zarlarının alt-yanındaki [[Na+/K+-ATPaz|Na+/K+ pompalarını]] etkinleştirir. Böylece [[Adenozin trifosfat|ATP]] üretimini tetikler ve sonuçta su ve sodyumun yeniden kana, potasyumun da idrara geçmesini sağlar. Aldosteron ayrıca toplayıcı kanallardaki α-adacık hücrelerinden H<sup>+</sup> salgılanmasını uyararak plazma [[bikarbonat]] düzeylerini ve dolayısıyla onun pH'ını düzenler.<ref>Brenner & Rector's The Kidney, 7th ed. Saunders, 2004.</ref>
Aldosteron bireşimi kansıvısındaki (plazma) [[Anjiyotensin|anjiyotensin II]] ve potasyum düzeylerinin artmasıyla uyarılır. Bunların derişimleri kansıvısındaki sodyum derişimiyle ters orantılıdır. Ayrıca kansıvısının asitleşmesi (asidoz) ile de bireşimi artar.
* Glomerüler-bitişiği aygıtının (Jukstaglomerüler) etkisi
Böbreklerde, tükürük bezlerinde, ter bezlerinde ve kalın bağırsakta [[sodyum]]’un korunması için aldosteron gereklidir.<ref name=":0">{{Cite book|chapter-url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279079/|title=Endotext|last1=Arai|first1=Keiko|last2=Chrousos|first2=George P.|date=2000-01-01|publisher=MDText.com, Inc.|editor-last=De Groot|editor-first=Leslie J.|location=South Dartmouth (MA)|chapter=Aldosterone Deficiency and Resistance|pmid=25905305|editor2-last=Chrousos|editor2-first=George|editor3-last=Dungan|editor3-first=Kathleen|editor4-last=Feingold|editor4-first=Kenneth R.|editor5-last=Grossman|editor5-first=Ashley|editor6-last=Hershman|editor6-first=Jerome M.|editor7-last=Koch|editor7-first=Christian|editor8-last=Korbonits|editor8-first=Márta|editor9-last=McLachlan|editor9-first=Robert}}</ref> [[Kan basıncı]]’nın, plazma [[sodyum]] (Na<sup>+</sup>) ve [[potasyum]] (K<sup>+</sup>) seviyeleri [[Homeostaz|homeostatik]] düzenlenmesinde merkezi bir rol oynar. Bunu öncelikle [[nefron]]’un distal tübülleri ve toplama kanallarındaki mineralokortikoid reseptörlerini etkileyerek yapar.<ref name=":0" /> [[Böbrek|Böbreğin]] sodyumun yeniden emilimini ve potasyumun atılımını (sırasıyla kanal sıvılarından ve sıvılara) etkiler dolaylı olarak [[Ödem|su tutmayı]] veya kaybını, [[kan basıncı|kan basıncını]] ve kan hacmini etkiler.<ref name="Marieb">Marieb Human Anatomy & Physiology 9th edition, chapter:16, page:629, question number:14</ref>


Aldosteron düzensiz olduğunda patojeniktir ve [[Kardiyovasküler hastalıklar|kalp ve damar hastalıkları]] ve [[böbrek hastalığı]] gelişim ve ilerlemesine katkıda yapar.<ref>{{Cite journal|last1=Gajjala|first1=Prathibha Reddy|last2=Sanati|first2=Maryam|last3=Jankowski|first3=Joachim|date=2015-07-08|title=Cellular and Molecular Mechanisms of Chronic Kidney Disease with Diabetes Mellitus and Cardiovascular Diseases as Its Comorbidities|journal=Frontiers in Immunology|volume=6|page=340|doi=10.3389/fimmu.2015.00340|issn=1664-3224|pmc=4495338|pmid=26217336|doi-access=free}}</ref> Aldosteron’un [[kalp]] tarafından salgılanan [[Atrial natriüretik peptid|atriyal natriüretik hormon]]'un tam tersi işlevi vardır.<ref name="Marieb" />
Aldosteron, böbreğin süzdüğü sodyumun % 2'sinin yeniden kana geçmesinden sorumludur. Bu oran, normal glomerüler süzme hızında kandaki sodyumun tümüne karşılık gelmektedir.<ref>Sherwood, L. Human Physiology, from Cells to Systems, 4th Ed., Brooks/Cole, 2001</ref>
Aldosteron, [[Renin-anjiotensin sistemi|renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi]]'nin bir parçasıdır. [[Biyolojik yarı ömür|Plazma yarılanma ömrü]] 20 dakikadan daha azdır.<ref>{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK13300/|title=Pharmacokinetics of Corticosteroids|access-date=15 June 2016|year=2003}}</ref> Aldosteron salgılanmasına veya etkisine müdahale eden ilaçlar, [[Lisinopril|lisinopril]] gibi antihipertansif olarak kullanılır. Bu anjiyotensin dönüştürücü enzimi (ACE) engelleyerek kan basıncını düşürür ve aldosteron salgısının azalmasına yol açar. Bu ilaçların net etkisi sodyum ve su tutulumunu azaltmak ancak potasyum tutulumunu arttırmaktır. Yani bu ilaçlar idrarla sodyum ve su atılımını uyarırken potasyum atılımını da engeller.
[[Steroid]]al spirolakton grubunun potasyum tutucu diüretiği [[Spironolakton|spironolakton]] başka bir örnektir ve yukarıda açıklanan mekanizmayla diğerlerinin yanı sıra aldosteron reseptörüne müdahale ederek kan basıncını düşürür.
Aldosteron ilk defa 1953'te Sylvia Tait (Simpson) ve Jim Tait tarafından [[Tadeus Reichstein]] ile birlikte izole edildi.<ref>{{Cite journal |last1=Connell |first1=John M. C. |last2=Davies |first2=Eleanor |date=2005-07-01 |title=The new biology of aldosterone |url=https://joe.bioscientifica.com/view/journals/joe/186/1/1860001.xml |journal=Journal of Endocrinology |language=en-US |volume=186 |issue=1 |pages=1–20 |doi=10.1677/joe.1.06017 |pmid=16002531 |issn=0022-0795|doi-access=free }}</ref><ref>{{Cite journal |last1=Tait |first1=Sylvia A.S |last2=Tait |first2=James F |last3=Coghlan |first3=John P |date=2004-03-31 |title=The discovery, isolation and identification of aldosterone: reflections on emerging regulation and function |url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0303720703003745 |journal=Molecular and Cellular Endocrinology |language=en |volume=217 |issue=1–2 |pages=1–21 |doi=10.1016/j.mce.2003.10.004|pmid=15134795 |s2cid=5738857 }}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=Williams JS, Williams GH |title=50th anniversary of aldosterone |journal=J Clin Endocrinol Metab |volume=88 |issue=6 |pages=2364–72 |date=June 2003 |pmid=12788829 |doi=10.1210/jc.2003-030490 |doi-access=free }}</ref>
==Biyosentez==
[[Kortikosteroid|Kortikosteroidler]], zona glomerulosa içindeki [[kolesterol]]'den ve [[adrenal korteks]]'in zona fasikülatasından sentezlenir. Çoğu [[Steroid|steroidojenik]] reaksiyon, [[sitokrom]] P450 familyası enzimlerince katalize edilir. Bunlar [[mitokondri]]'dedir ve ortak faktör olarak adrenodoksin gerektirirler (21-hidroksilaz ve 17α-hidroksilaz hariçtir).
Aldosteron ve [[kortikosteron]] biyosentetik yollarının ilk bölümünü paylaşır. Son kısımlara ya aldosteron sentaz (aldosteron için) ya da 11β-hidroksilaz (kortikosteron için) aracılık eder. Bu enzimler neredeyse aynıdır (11β-hidroksilasyon ve 18-hidroksilasyon fonksiyonlarını paylaşırlar) ancak aldosteron sentaz aynı zamanda 18-[[Redoks|oksidasyon]] yapabilir. Ayrıca aldosteron sentaz, [[Adrenal korteks|adrenal korteksin]] dış kenarındaki zona glomerulosa içinde bulunur; 11β-hidroksilaz zona glomerulosa ve zona fasikülata'da bulunur.
[[Dosya:Steroidogenesis.svg|küçükresim|450px|Sağ üst köşede aldosteron sentezini gösteren [[Steroid|Steroidogenez]].<ref name="HäggströmRichfield2014">{{cite journal|last2=Richfield|first2=David|year=2014|title=Diagram of the pathways of human steroidogenesis|journal=WikiJournal of Medicine|volume=1|issue=1|doi=10.15347/wjm/2014.005|issn=2002-4436|last1=Häggström|first1=Mikael|doi-access=free}}</ref>]]
Aldosteron sentaz normalde [[Böbrek üstü bezleri|adrenal bezin]] diğer bölümlerinde yoktur.<ref>{{Cite book |last=Barrett |first=Kim E. |url=https://www.worldcat.org/oclc/1076268769 |title=Ganong's review of medical physiology |date=2019 |others=Susan M. Barman, Heddwen L. Brooks, Jason X.-J. Yuan, William F. Preceded by: Ganong |isbn=9781260122404 |edition=26th |location=[New York] |pages=337 |oclc=1076268769}}</ref>
===Uyarım===
Aldosteron sentezi aşağıda yazılı çeşitli faktörler tarafından uyarılır:
* Anjiyotensin II'nin bir metaboliti olan anjiyotensin III'ün plazma konsantrasyonunda artış
* Plazma sodyum eksiklikleriyle orantılı olarak var olan [[kan plazması|plazma]] [[Anjiyotensin|anjiyotensin II]], [[Adrenokortikotropik hormon|ACTH]] veya [[potasyum]] seviyelerinde artış. (Artan potasyum seviyesi, voltaj bağımlı kalsiyum kanalını açan zona glomerulosa içindeki hücreleri depolarize ederek aldosteron sentezini düzenlemeye çalışır.) Anjiyotensin II seviyesi, [[Anjiyotensin|anjiyotensin I]] tarafından düzenlenir bu ise böbreklerde salgılanan [[renin]] hormonunca düzenlenir.
* Serum potasyum konsantrasyonları aldosteron salgısının en güçlü uyarıcısıdır.
* [[ACTH uyarım testi]] bazen birincil veya ikincil [[adrenal yetmezlik]] olup olmadığını bulmak için [[kortizol]] ile birlikte aldosteron üretimini uyarmak için yapılır. Ancak ACTH'nin aldosteron üretimini düzenlemede yalnızca küçük bir rolü vardır; hipopituitarizmde zona glomerulosada atrofi yoktur.
* Plazma [[asidoz]]
* Kalbin [[Kulakçık|atriyum]] bölgesindeki [[Mekanoreseptör|gerilme reseptörleri]]. Kan basıncında azalma tespit edilirse, adrenal bez bu gerilme reseptörleri tarafından aldosteron salgılaması için uyarılır, bu ise idrardan, terden ve bağırsaktan sodyumun yeniden emilimini artırır. Bu, hücre dışı sıvıda ozmolaritenin artmasına neden olur ve sonunda kan basıncını normale döndürür.
* Epifiz özlerinden elde edilen bir [[Lipit|lipit faktörü]] olan adrenoglomerulotropin aldosteron salgılanmasını seçici olarak uyarır.<ref>{{cite journal |author =Farrell G |title=Adrenoglomerulotropin |journal=Circulation |volume=21 |issue= 5|pages=1009–15 |date=May 1960 |pmid=13821632 |doi= 10.1161/01.CIR.21.5.1009|doi-access=free }}</ref>
Aldosteron salgılanmasının [[Gün|günlük]] bir ritmi vardır.<ref>{{cite journal |vauthors=[[Shelley Hurwitz|Hurwitz S]], Cohen RJ, Williams GH |title=Diurnal variation of aldosterone and plasma renin activity: timing relation to melatonin and cortisol and consistency after prolonged bed rest |journal=J Appl Physiol |volume=96 |issue=4 |pages=1406–14 |date=April 2004 |pmid=14660513 |doi=10.1152/japplphysiol.00611.2003 }}</ref> Günlük aldosteron üretimin %75'i sabah 4:00 ile 10:00 arasındadır.<ref>Hurwitz S, Cohen R, & Williams GH. ''Diurnal variation of aldosterone and plasma renin activity: timing relation to melatonin and cortisol and consistency after prolonged bed rest.''
2004 J Appl Physiol 96: 1406-1414. [http://jap.physiology.org/cgi/content/full/96/4/1406 Full Text] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100905064021/http://jap.physiology.org/cgi/content/full/96/4/1406 |tarih=5 Eylül 2010 }}</ref>


ACTH, aldesteron oluşumunda rol oynasa da sekresyonunu yapan anjiyotensin II'dir.{{kaynak belirt}}
[[Steroid]] alıcıları, nöroreseptörlerin aksine, hücre içinde bulunurlar. Aldosteron/MR birleşimi ''hormon reseptör elemanı'' olarak adlandırılan bir [[DNA]] dizisine bağlanır, bunun sonucunda mRNA'nın kalıt yazım hızı artar ve genin ürünü olan protein düzeyi artar. Aldosteron tarafından etkilenen genler epitel doku üzerinden sodyum taşımasında rol oynarlar, bunların arasında glukokortikoit tetikli kinaz (''glucocorticoid-induced kinase''), kanal-tetikleyici etmen (''channel-inducing factor''), K-ras2A ve epitel sodyum kanalı'nın üç altbirimi bulunur.


==Biyolojik fonksiyon==
Aldosteron bireşimi kansıvısındaki (plazma) [[anjiyotensin II]] ve potasyum düzeylerinin artmasıyla uyarılır; bunların derişimleri kansıvısındaki sodyum derişimiyle ters orantılıdır. Ayrıca, kansıvısının asitleşmesi (asidoz) ile de bireşimi artar. Aldosteron salgılanmasının gün boyunca değişen bir düzeni([[diürnal ritm]]i) vardır: günlük üretimin %75'i sabah 4:00 ile 10:00 arasında olur.<ref>Hurwitz S, Cohen R, & Williams GH. ''Diurnal variation of aldosterone and plasma renin activity: timing relation to melatonin and cortisol and consistency after prolonged bed rest.''
Aldosteron, insanlarda [[Mineralokortikoidler|mineralokortikoid]] sınıfının birkaç endojen üyesinin başlıca üyesidir. Deoksikortikosteron bu sınıfın diğer önemli bir üyesidir. Aldosteron aşağıdaki mekanizmalarla Na<sup>+</sup> ve su tutulumunu artırma ve plazma K<sup>+</sup> konsantrasyonunu azaltma eğilimindedir:
2004 J Appl Physiol 96: 1406-1414. [http://jap.physiology.org/cgi/content/full/96/4/1406 Full Text] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100905064021/http://jap.physiology.org/cgi/content/full/96/4/1406 |tarih=5 Eylül 2010 }}</ref> ACTH aldesteron oluşumunda rol oynasa da sekresyonunu yapan anjiyotensin2'dir.{{kaynak belirt}}
# Aldosteron, distal tübülün hücrelerindeki ve böbrek nefronunun toplama kanalındaki çekirdeksel mineralokortikoid reseptörlerini (MR) etkileyerek üç sodyum iyonunu hücreden dokulararası sıvıya ve iki potasyum iyonunu dokulararası sıvıdan hücreye pompalayan [[Hücre zarı|bazolateral]] [[Na+/K+-ATPaz|Na<sup>+</sup>/K<sup>+</sup> pompaları]]’nı yukarı doğru düzenler ve aktifleştir. Bu, sodyum (Na<sup>+</sup>) iyonlarının ve suyun (sodyumu takip eden) kana yeniden emilmesiyle ve potasyum (K<sup>+</sup>) iyonlarının idrara (toplama kanalının lümeni) salgılanmasıyla sonuçlanan bir konsantrasyon gradyanı yaratır.
# Aldosteron, toplayıcı kanal ve kalın bağırsakdaki epitelyal sodyum kanallarını (ENaC'ler) yukarı doğru düzenleyerek Na<sup>+</sup> için apikal zar geçirgenliğini ve dolayısıyla emilimi arttırır.
# Cl<sup>−</sup>, sistemin elektrokimyasal dengesini korumak için sodyum katyonlarıyla birlikte yeniden emilir.
# Aldosteron tübüler lümene K<sup>+</sup> salgılanmasını uyarır.<ref name="pmid10760062">{{cite journal|year=2000|last1=Palmer|first1=LG|last2=Frindt|first2=G|title=Aldosterone and potassium secretion by the cortical collecting duct|journal=Kidney International|volume=57|issue=4|pages=1324–8|pmid=10760062|doi=10.1046/j.1523-1755.2000.00970.x|doi-access=free}}</ref>
# Aldosteron, K<sup>+</sup> karşılığında bağırsak, tükürük ve ter bezlerinden Na<sup>+</sup> ve suyun yeniden emilimini uyarır.
# Aldosteron, kortikal toplayıcı tübüllerin ara hücrelerinde H<sup>+</sup>/ATPase aracılığıyla H+ salgılanmasını uyarır.
# Aldosteron, distal kıvrımlı tübülde NCC'nin ifadesini kronik olarak ve faaliyetini akut olarak artırır.<ref>{{Cite journal|title = Aldosterone acutely stimulates NCC activity via a SPAK-mediated pathway|journal = American Journal of Physiology. Renal Physiology|date = 2013-09-01|issn = 1522-1466|pmc = 3761211|pmid = 23739593|pages = F645-652|volume = 305|issue = 5|doi = 10.1152/ajprenal.00053.2013|first1 = Benjamin|last1 = Ko|first2 = Abinash C.|last2 = Mistry|first3 = Lauren|last3 = Hanson|first4 = Rickta|last4 = Mallick|first5 = Brandi M.|last5 = Wynne|first6 = Tiffany L.|last6 = Thai|first7 = James L.|last7 = Bailey|first8 = Janet D.|last8 = Klein|first9 = Robert S.|last9 = Hoover}}</ref>


Aldosteron, böbreklerde filtrelenen sodyumun yaklaşık % 2'sinin yeniden emilmesinden sorumludur. Bu değer normal [[Glomerüler filtrasyon oranı|glomerüler filtreleme debi]] şartlarında insan kanındaki sodyum içeriğinin neredeyse tamamına eşittir.<ref>{{cite book |author =Sherwood, Lauralee |title=Human physiology: from cells to systems |publisher=Brooks/Cole |location=Pacific Grove, CA |year=2001 |isbn=0-534-56826-2 |oclc= 43702042}}</ref>
* [[Renin-anjiotensin sistemi]]nin etkisi
* [[Sempatik sinir sistemi]]nin etkisi
* Basınç algılayıcıların (Baroreseptör) etkisi
* Glomerüler-bitişiği aygıtının (Jukstaglomerüler) etkisi
* Kansıvısındaki [[potasyum]] derişimi


Muhtemelen mineralokortikoid reseptörleri yoluyla etki eden aldosteron, dentat girustaki nörojenezi olumlu etkileyebilir.<ref>{{cite journal |vauthors=Fischer AK, von Rosenstiel P, Fuchs E, Goula D, Almeida OF, Czéh B |title=The prototypic mineralocorticoid receptor agonist aldosterone influences neurogenesis in the dentate gyrus of the adrenalectomized rat |journal=Brain Res. |volume=947 |issue=2 |pages=290–3 |date=August 2002 |pmid=12176172 |doi= 10.1016/S0006-8993(02)03042-1|s2cid=24099239 }}</ref>
==Mineralokortikoid reseptörleri==
[[Steroid]] alıcıları, nöroreseptörlerin aksine hücrede bulunur. Aldosteron/MR birleşimi ''hormon reseptör elemanı'' denilen bir [[DNA]] dizisine bağlanır. Bunun sonucunda mRNA'nın kalıt [[Transkripsiyon (genetik)|yazım]] hızı artar ve gen ürünü olan protein düzeyi artar.
Aldosteron tarafından etkilenen genler epitel doku üzerinden sodyum taşımasında rol oynar. Bunların arasında glukokortikoit uyarılı kinaz, kanal-uyarıcı faktör, K-ras2A ve epitel sodyum kanalının üç altbirimi vardır.
Transkripte edilen genlerin bazıları sırasıyla epitel sodyum kanalının (ENaC), [[Na+/K+-ATPaz|Na+/K+ pompaları]] ve bunların düzenleyici proteinleri serum ve glukokortikoid kaynaklı kinaz ve kanal uyarıcı faktörün üç alt birimi dahil olmak üzere transepitelyal sodyum taşınması için çok önemlidir.
MR, hem aldosteron hem de kortizol tarafından uyarılır ancak bir mekanizma sağlıklı bireyde mineralokortikoidlerden çok daha yüksek konsantrasyonlarında var olan glukokortikoidlerin (kortizol gibi) aşırı aldosteron reseptörü uyarımından vücudu korur. Mekanizma, 11 β-hidroksisteroid dehidrojenaz (11β-HSD) adı verilen bir enzimden oluşur. Bu enzim, hücre içi adrenal steroid reseptörleri ile birlikte yerelleşir ve kortizolü, MR'a yakınlığı az olan nispeten inaktif bir metabolit olan kortizona dönüştürür. Glisirretinik asitli [[Meyan|meyankökü]], 11β-HSD'yi engelleyebilir ve mineralokortikoid fazlalık sendromuna yol açabilir.
==Adrenal korteksten aldosteron salınımının kontrolü==
[[Dosya:Renin-angiotensin system in man shadow.svg|küçükresim|200px| [[Böbrek üstü bezleri]] ile [[böbrek]]ler arasındaki aldosteronun rolünü gösteren [[Renin-anjiotensin sistemi|renin-anjiyotensin sistemi]]<ref>Page 866-867 (Integration of Salt and Water Balance) and 1059 (The Adrenal Gland) in: {{cite book |author =Walter F. Boron |title=Medical Physiology: A Cellular And Molecular Approaoch |publisher=Elsevier/Saunders |year=2003 |pages=1300 |isbn=1-4160-2328-3 }}</ref>]]
===Başlıca düzenleyiciler===
====[[Renin-anjiotensin sistemi|Renin–anjiyotensin sistemi]]‘nin rolü====
Anjiyotensin, aldosteronun düzenlenmesinde rol yapan temel düzenlemedir.<ref>{{cite journal |vauthors=Williams GH, Dluhy RG |title=Aldosterone biosynthesis. Interrelationship of regulatory factors |journal=Am J Med |volume=53 |issue=5 |pages=595–605 |date=November 1972 |pmid=4342886 |doi= 10.1016/0002-9343(72)90156-8}}</ref> Anjiyotensin II, potasyum ile sinerjik olarak etki eder ve anjiyotensin II mevcut olmadığında potasyum geri bildirimi neredeyse çalışmaz.<ref>{{cite journal |author =Pratt JH |title=Role of angiotensin II in potassium-mediated stimulation of aldosterone secretion in the dog |journal=J Clin Invest |volume=70 |issue=3 |pages=667–72 |date=September 1982 |pmid=6286729 |pmc=370270 |doi= 10.1172/JCI110661}}</ref> Anjiyotensin II'den kaynaklanan düzenlemenin küçük bir kısmı, kılcal damarların daralmasına bağlı olarak karaciğerdeki kan akışının azalmasıyla dolaylı olarak gerçekleşmelidir.<ref>{{cite journal |vauthors=Messerli FH, Nowaczynski W, Honda M |title=Effects of angiotensin II on steroid metabolism and hepatic blood flow in man |journal=Circulation Research |volume=40 |issue=2 |pages=204–7 |date=February 1977 |pmid=844145 |doi= 10.1161/01.RES.40.2.204|display-authors=etal|doi-access=free }}</ref> Kan akışı azaldığında aldosteronun karaciğer enzimlerince yok edilmesi de azalır.
Sürekli aldosteron üretimi, alçak voltajla aktifleştirilen Ca<sup>2+</sup> kanalları yoluyla kalıcı [[kalsiyum]] girişi gerektirse de izole edilmiş zona glomerulosa hücrelerinin [[Kalsiyum|Ca<sup>2+</sup>]] kanallarının girişine izin vermeyecek kadar hiperpolarize olduğu kaydedilen zar voltajları nedeniyle uyarılamaz olduğu düşünülmektedir.<ref name="pmid22546854">{{cite journal|date=June 2012|title=Zona glomerulosa cells of the mouse adrenal cortex are intrinsic electricaloscillators.|journal=J Clin Invest|volume=122|issue=6|pages=2046–2053|doi=10.1172/JCI61996|pmid=22546854|vauthors=Hu C, Rusin CG, Tan Z, Guagliardo NA, Barrett PQ|pmc=3966877}}</ref> Ancak adrenal dilimlerindeki fare zona glomerulosa hücreleri kendiliğinden kısa periyodlu zar potansiyel salınımları üretir; Zona glomerulosa hücrelerinin bu doğuştan gelen elektriksel uyarılabilirliği, aldosteron üretiminin iki ana düzenleyicisi olan [[Anjiyotensin|anjiyotensin II]] ve hücre dışı [[potasyum]] tarafından kontrol edilebilen tekrarlayan Ca<sup>2+</sup> kanalları sinyalinin üretimi için bir platform sağlar.<ref name="pmid22546854"/> İnsan adrenalinin zona glomerülozasında voltaj kapılı Ca<sup>2+</sup> kanalları tespit edilmiştir. Bu, [[Kalsiyum kanal blokörü |Ca<sup>2+</sup> kanal engelleyici]]lerin in vivo aldosteronun adrenokortikal biyosentezini doğrudan etkileyebileceğini düşündürmektedir.<ref name= "Felizola">{{cite journal|vauthors=Felizola SJ, Maekawa T, Nakamura Y, Satoh F, Ono Y, Kikuchi K, Aritomi S, Ikeda K, Yoshimura M, Tojo K, Sasano H | title=Voltage-gated calcium channels in the human adrenal and primary aldosteronism.|journal= J Steroid Biochem Mol Biol |volume= 144 |issue= part B |pages= 410–416 |year= 2014|doi = 10.1016/j.jsbmb.2014.08.012 |pmid= 25151951| s2cid=23622821|url= https://www.researchgate.net/publication/264979242}}</ref>
====[[Potasyum]]'un plazma konsantrasyonu====
Salgılanan plazma renin miktarı, muhtemelen şah damarındaki sensörler tarafından belirlendiği üzere serum potasyumunun<ref>{{cite journal |vauthors=Bauer JH, Gauntner WC |title=Effect of potassium chloride on plasma renin activity and plasma aldosterone during sodium restriction in normal man |journal=Kidney Int. |volume=15 |issue=3 |pages=286–93 |date=March 1979 |pmid=513492 |doi= 10.1038/ki.1979.37|doi-access=free }}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=Linas SL, Peterson LN, Anderson RJ, Aisenbrey GA, Simon FR, Berl T |title=Mechanism of renal potassium conservation in the rat |journal=Kidney Int. |volume=15 |issue=6 |pages=601–11 |date=June 1979 |pmid=222934 |doi= 10.1038/ki.1979.79|doi-access=free }}</ref> dolaylı bir fonksiyonudur.<ref name="pmid13896654" /><ref>{{cite journal |vauthors=Gann DS, Cruz JF, Casper AG, Bartter FC |title=Mechanism by which potassium increases aldosterone secretion in the dog |journal=Am J Physiol |volume=202 |issue= 5|pages=991–6 |date=May 1962 |pmid=13896654 |doi= 10.1152/ajplegacy.1962.202.5.991}}</ref>
====Adrenokortikotropik hormon====
Bir hipofiz peptidi olan [[Adrenokortikotropik hormon]]’u (ACTH), muhtemelen aldosteronun bir öncüsü olan deoksikortikosteron oluşumunu uyararak aldosteron üzerinde bir miktar uyarıcı etki yapar.<ref>{{cite journal |vauthors=Brown RD, Strott CA, Liddle GW |title=Site of stimulation of aldosterone biosynthesis by angiotensin and potassium |journal=J Clin Invest |volume=51 |issue=6 |pages=1413–8 |date=June 1972 |pmid=4336939 |pmc=292278 |doi=10.1172/JCI106937 }}</ref> Aldosteron, kan kaybı,<ref>Ruch TC Fulton JF 1960 Medical Physiology and Biophysics. W.B. Saunders and Co., Phijl & London. On p1099.</ref> hamilelik<ref name="pmid13590935" /> ve muhtemelen fiziksel çaba, endotoksin şoku ve yanık gibi başka koşullar nedeniyle artar.<ref name=Glaz>{{cite book |author1=Vecsei, Pál |author2=Gláz, Edith |title=Aldosterone |publisher=Pergamon Press |location=New York |year=1971 |isbn=0-08-013368-1 |oclc= 186705}}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=Farrell GL, Rauschkolb EW |title=Evidence for diencephalic regulation of aldosterone secretion |journal=Endocrinology |volume=59 |issue=5 |pages=526–31 |date=November 1956 |pmid=13375573 |doi= 10.1210/endo-59-5-526}} on 529</ref>
===Çeşitli düzenleyiciler===
====[[Sempatik sinir sistemi|Sempatik sinirlerin]] rolü====
Aldosteron üretimi aynı zamanda şah damar basıncı,<ref name="pmid13896654">Gann DS Mills IH Bartter 1960 On the hemodynamic parameter mediating increase in aldosterone secretion in the dog. Fed. Proceedings 19; 605–610.</ref> ağrı, duruş<ref name="pmid13590935">{{cite journal |author =Farrell G |title=Regulation of aldosterone secretion |journal=Physiological Reviews |volume=38 |issue=4 |pages=709–28 |date=October 1958 |pmid=13590935 |doi= 10.1152/physrev.1958.38.4.709}}</ref> ve muhtemelen duyguların (cerrahi stresi de içeren kaygı, korku ve düşmanlık vb) ters etkilerini birleştiren sinir kontrolünden de bir dereceye kadar etkilenir.<ref name="pmid13449153">{{cite journal |vauthors=Venning EH, DyrenfurthY I, Beck JC |title=Effect of anxiety upon aldosterone excretion in man |journal=J Clin Endocrinol Metab |volume=17 |issue=8 |pages=1005–8 |date=August 1957 |pmid=13449153 |doi= 10.1210/jcem-17-8-1005}}</ref>.<ref>{{cite journal |vauthors=Elman R, Shatz BA, Keating RE, Weichselbaum TE |title=Intracellular and Extracellular Potassium Deficits in Surgical Patients |journal=Annals of Surgery |volume=136 |issue=1 |pages=111–31 |date=July 1952 |pmid=14934025 |pmc=1802239 |doi= 10.1097/00000658-195208000-00013}}</ref> Endişe, aldosteronun hücre çekirdeğine göçünde zaman gecikmesi nedeniyle gelişmiş olması gereken aldosteronu<ref name="pmid13449153" /> artırır.<ref>Sharp GUG Leaf A 1966 in; Recent Progress in Hormone Research. (Pincus G, ed.</ref> Bu nedenle bir hayvanın yırtıcı bir hayvanla etkileşimden dolayı gelecekteki bir ihtiyacı öngörmesi yararlıdır çünkü çok yüksek serum potasyum içeriğinin sinir iletimi üzerinde çok olumsuz etkileri vardır.
====Baroreseptörlerin rolü====
Basınca duyarlı baroreseptörlerler, göğüs kafesi ve boyundaki hemen hemen tüm büyük arterlerin damar duvarlarındadır ancak karotid arterlerin sinüslerinde ve aort kemerinde özellikle bol miktarda vardır. Bu özel reseptörler ortalama atar damar basıncındaki değişikliğe duyarlıdır. Basınçta algılanan artış, baroreseptörlerin uyarma hızını artırır ve negatif geri bildirim yanıtına neden olarak sistemik atardamar basıncını azaltır. Aldosteron salınımı, sodyum ve suyun tutulmasına neden olur bu ise kan hacminin artmasına ve ardından baroreseptörler tarafından algılanan kan basıncında artışa neden olur.<ref>Copstead, E. C. & Banasik, J. L. (2010.) Pathophysiology. (4th ed.). St. Louis, Mo: Saunders Elsevier.</ref> Normal homeostazı sürdürmek için bu reseptörler aynı zamanda alçak kan basıncını veya az kan hacmini de belirleyerek aldosteron salınmasına neden olur. Bu ise, böbrekte sodyum tutulmasına neden olarak su tutulmasına ve kan hacminin artmasına neden olur.<ref>Marieb, E. N. (2004) Human anatomy and physiology (6th ed) San Francisco: Pearson Benjamin Cummings.</ref>
====[[Sodyum]]'un plazma konsantrasyonu====
Aldosteron seviyeleri, ozmotik basınç aracılığıyla algılanan sodyum alımının [[ters fonksiyon]]’u olarak değişir.<ref>{{cite journal |vauthors=Schneider EG, Radke KJ, Ulderich DA, Taylor RE |title=Effect of osmolality on aldosterone secretion |journal=Endocrinology |volume=116 |issue=4 |pages=1621–6 |date=April 1985 |pmid=3971930 |doi= 10.1210/endo-116-4-1621}}</ref> Aldosteronun serum potasyumuna cevabının eğimi neredeyse sodyum alımından bağımsızdır.<ref>{{cite journal |vauthors=Dluhy RG, Axelrod L, Underwood RH, Williams GH |title=Studies of the control of plasma aldosterone concentration in normal man: II. Effect of dietary potassium and acute potassium infusion |journal=J Clin Invest |volume=51 |issue=8 |pages=1950–7 |date=August 1972 |pmid=5054456 |pmc=292351 |doi=10.1172/JCI107001 }}</ref> Düşük sodyum alımında aldosteron artar ancak serumda potasyum arttıkça plazma aldosteronunun artış hızı, yüksek sodyum alımında düşük alıma göre çok daha az değildir. Bu nedenle potasyum tedariği yeterli olduğunda, genellikle "ilkel" diyetlerde olduğu gibi, potasyum tüm sodyum alımlarında aldosteron tarafından güçlü şekilde düzenlenir.
===Aldosteron geribildirimi===
Aldosteron konsantrasyonunca sağlanan geri bildirim, morfolojik olmayan bir karaktere sahiptir (yani hücrelerin sayısı veya yapısındaki değişiklikler dışında) ve zayıftır, dolayısıyla kısa vadede elektrolit geri bildirimleri baskındır.<ref name=Glaz/>
==İlişkili klinik durumlar==
Hiperaldosteronizm anormal derecede artan aldosteron seviyeleridir, hipoaldosteronizm ise anormal derecede azalmış aldosteron seviyeleridir.
Kandaki aldosteron ölçümüne "plazma aldosteron konsantrasyonu" (kısaca "PAC") denir. Bu, aldosteron-renin oranı olarak plazma renin aktivitesi (PRA) ile karşılaştırılabilir.
===Hiperaldosteronizm===
"Birincil hiperaldosteronizm" da denen [[Conn sendromu|birincil aldosteronizm]], aşırı renin salgılanmasının bir sonucu olmadığında [[böbrek üstü bezleri]]<ref name=conn>{{cite journal |vauthors=Conn JW, Louis LH |title=Primary aldosteronism: a new clinical entity |journal=Trans. Assoc. Am. Physicians |volume=68 |pages=215–31; discussion, 231–3 |year=1955 |pmid=13299331 }}</ref>tarafından aşırı aldosteron üretimi ile belirlenir.

Genellikle tanısal bir ipucu olan hipokalemi ile ilişkili [[Yüksek tansiyon|arteriyel hipertansiyon]]'a (yüksek tansiyon) yol açar. Diğer yandan ikincil hiperaldosteronizm [[Renin-anjiotensin sistemi|renin-anjiyotensin sisteminin]] aşırı çalışmasından kaynaklanır.

[[Conn sendromu]], aldosteron üreten bir adenomun neden olduğu birincil hiperaldosteronizmdir.
Sebebe ve diğer faktörlere bağlı olarak hiperaldosteronizm ameliyatla ve/veya aldosteron antagonistleri gibi tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir.
Renin/aldosteron oranı (ARR), adrenal adenomlara bağlı birincil hiperaldosteronizm taramasında etkili bir tarama testidir.<ref>{{cite journal |last1=Rayner |first1=BL |title=The aldosterone/renin ratio as a screening test for primary aldosteronism. |journal=S Afr Med J |year=2000 |volume=90 |issue=4 |pages=394–400 |pmid=10957926 }}</ref><ref>{{cite journal |last1=Ducher |first1=M |last2=Mounier-Véhier |first2=C |last3=Baguet |first3=JP |last4=Tartière |first4=JM |last5=Sosner |first5=P |last6=Régnier-Le Coz |first6=S |last7=Perez |first7=L |last8=Fourcade |first8=J |last9=Jabourek |first9=O |last10=Lejeune |first10=S |last11=Stolz |first11=A |last12=Fauvel |first12=JP |title=Aldosterone-to-renin ratio for diagnosing aldosterone-producing adenoma: a multicentre study. |journal=Archives of Cardiovascular Diseases |date=December 2012 |volume=105 |issue=12 |pages=623–30 |doi=10.1016/j.acvd.2012.07.006 |pmid=23199617|doi-access=free }}</ref> (ARR), Hiperaldosteronizmin birincil nedenlerini ikincil nedenlerinden ayırt etmek için en hassas serum kan testidir.<ref name="renin">{{cite journal |last1=Hoffman |first1=Robert |title=What is the role of aldosterone-to-renin ratio (ARR) in the diagnosis of hyperaldosteronism? |website=www.medscape.com |date=October 19, 2018 |url=https://www.medscape.com/answers/920713-68762/what-is-the-role-of-aldosterone-to-renin-ratio-arr-in-the-diagnosis-of-hyperaldosteronism |access-date=18 May 2019}}</ref> Hasta 2 saatten fazla ayakta durduğunda alınan kan, hasta yatarken alınan kana göre daha hassastır. Testten önce bireylerin tuz kısıtlaması yapmaması ve aldosteron salgısını baskılayabileceği için [[hipokalemi|düşük potasyum]] testten önce düzeltilmelidir.<ref name="renin"/>
===Hipoaldosteronizm===
Aldosteron için ACTH stimülasyon testi, hipoaldosteronizmin nedenini bulmada yardım edebilir; düşük aldosteron yanıtı adrenallerin birincil hipoaldosteronizmini gösterirken, büyük yanıt ikincil hipoaldosteronizmiyi gösterir. Bu durumun ve ilgili belirtilerin en yaygın nedeni [[Addison hastalığı]]'dır ve genellikle kan dolaşımında çok daha uzun süre (1 gün) kalıcılığı olan fludrokortizonla tedavi edilir.
==Ek resimler==
<gallery>
Image:Corticosteroid-biosynthetic-pathway-rat.png|Sıçanlarda kortikosteroid biyosentetik yolu
Image:Corticosterone.svg|[[Kortikosteron]]
</gallery>
== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Aldosterone&oldid=59499920 İngilizce Wikipedia'da Aldosterone maddesinnin 6.29.2006 tarihli sürümü]
{{Kaynakça}}
{{Kaynakça}}
* Williams JS, Williams GH. ''50th anniversary of aldosterone.'' J Clin Endocrinol Metab. 2003 Jun;88(6):2364-72. [http://jcem.endojournals.org/cgi/content/full/88/6/2364 Full text] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060622032125/http://jcem.endojournals.org/cgi/content/full/88/6/2364 |tarih=22 Haziran 2006 }}. PMID 12788829.
* Williams JS, Williams GH. ''50th anniversary of aldosterone.'' J Clin Endocrinol Metab. 2003 Jun;88(6):2364-72. [http://jcem.endojournals.org/cgi/content/full/88/6/2364 Full text] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060622032125/http://jcem.endojournals.org/cgi/content/full/88/6/2364 |tarih=22 Haziran 2006 }}. PMID 12788829.

{{hormonlar}}
{{hormonlar}}
<!--{{Otorite kontrolü}}
<!--{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Mineralokortikoidler]]-->
[[Kategori:Mineralokortikoidler]]-->

[[Kategori:Steroid hormonlar]]
[[Kategori:Steroid hormonlar]]
[[Kategori:Böbrek üstü bezleri]]
[[Kategori:Böbrek üstü bezleri]]
[[Kategori:Bilgi kutusu bulunmayan kimyasal maddeler]]
[[Kategori:Aldehitler]]

Sayfanın 12.46, 27 Ekim 2023 tarihindeki hâli

Aldosteron

Hayali aldehit şeklinin iskelet formülü[1]

Kristalografi'ye dayalı 18-asetal-20-hemiketal şeklin top ve çubuk modeli[2][3]
Adlandırmalar
IUPAC adı
11β,21-Dihidroksi-3,20-dioksopregn-4-en-18-al
Sistematik IUPAC adı
(1S,3aS,3bS,9aR,9bS,10S,11aR)-10-Hidroksi-1-(hidroksiasetil)-9a-metil-7-oxo-1,2,3,3a,3b,4,5,7,8,9,9a,9b,10,11-tetradekahidro-11aH-siklopenta[a]fenantren-11a-karbaldehit
Diğer adlar
Aldocorten; Aldokortin; Elektrokortin; Reichstein X; 18-Aldokortikosteron; 18-Oksokortikosteron
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard 100.000.128 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
KEGG
MeSH Aldosteron
UNII
  • InChI=1S/C21H28O5/c1-20-7-6-13(24)8-12(20)2-3-14-15-4-5-16(18(26)10-22)21(15,11-23)9-17(25)19(14)20/h8,11,14-17,19,22,25H,2-7,9-10H2,1H3/t14-,15-,16+,17-,19+,20-,21+/m0/s1 
    Key: PQSUYGKTWSAVDQ-ZVIOFETBSA-N 
  • InChI=1/C21H28O5/c1-20-7-6-13(24)8-12(20)2-3-14-15-4-5-16(18(26)10-22)21(15,11-23)9-17(25)19(14)20/h8,11,14-17,19,22,25H,2-7,9-10H2,1H3/t14-,15-,16+,17-,19+,20-,21+/m0/s1
    Key: PQSUYGKTWSAVDQ-ZVIOFETBBV
  • O=C(CO)[C@@H]4[C@@]3(C=O)C[C@H](O)[C@@H]2[C@@]1(/C(=C\C(=O)CC1)CC[C@H]2[C@@H]3CC4)C
Özellikler
Kimyasal formül C21H28O5
Molekül kütlesi 360,44 g mol−1
Farmakoloji
H02AA01 (WHO)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları
Aldosteron

Aldosteron böbrek üstü bezlerinin kabuk katmanı Zona Glomerulosa'da üretilen, kanda sodyum ve potasyum dengesini düzenleyen bir mineralokortikoiddir (steroid hormon).[4][5]

Aldosteron sentaz enzimince kolesterolden bireşimlenir. Minaralokortikoitler sınıfının tek içsel (endojen) üyesidir. Aldosteron, böbreğin toplayıcı kanallarındaki hücrelerde bulunan mineralokortikoit alıcılarına (MR) bağlanıp bu hücrelerin iç boşluğundaki tepe zarlarının sodyum ve potasyum geçirgenliğini arttırır ve hücrelerin zarlarının alt-yanındaki Na+/K+ pompalarını etkinleştirir. Böylece ATP üretimini tetikler ve sonuçta su ve sodyumun yeniden kana, potasyumun da idrara geçmesini sağlar. Aldosteron ayrıca toplayıcı kanallardaki α-adacık hücrelerinden H+ salgılanmasını uyararak plazma bikarbonat düzeylerini ve dolayısıyla onun pH'ını düzenler.[6]

Aldosteron bireşimi kansıvısındaki (plazma) anjiyotensin II ve potasyum düzeylerinin artmasıyla uyarılır. Bunların derişimleri kansıvısındaki sodyum derişimiyle ters orantılıdır. Ayrıca kansıvısının asitleşmesi (asidoz) ile de bireşimi artar.

  • Glomerüler-bitişiği aygıtının (Jukstaglomerüler) etkisi

Böbreklerde, tükürük bezlerinde, ter bezlerinde ve kalın bağırsakta sodyum’un korunması için aldosteron gereklidir.[7] Kan basıncı’nın, plazma sodyum (Na+) ve potasyum (K+) seviyeleri homeostatik düzenlenmesinde merkezi bir rol oynar. Bunu öncelikle nefron’un distal tübülleri ve toplama kanallarındaki mineralokortikoid reseptörlerini etkileyerek yapar.[7] Böbreğin sodyumun yeniden emilimini ve potasyumun atılımını (sırasıyla kanal sıvılarından ve sıvılara) etkiler dolaylı olarak su tutmayı veya kaybını, kan basıncını ve kan hacmini etkiler.[8]

Aldosteron düzensiz olduğunda patojeniktir ve kalp ve damar hastalıkları ve böbrek hastalığı gelişim ve ilerlemesine katkıda yapar.[9] Aldosteron’un kalp tarafından salgılanan atriyal natriüretik hormon'un tam tersi işlevi vardır.[8]

Aldosteron, renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi'nin bir parçasıdır. Plazma yarılanma ömrü 20 dakikadan daha azdır.[10] Aldosteron salgılanmasına veya etkisine müdahale eden ilaçlar, lisinopril gibi antihipertansif olarak kullanılır. Bu anjiyotensin dönüştürücü enzimi (ACE) engelleyerek kan basıncını düşürür ve aldosteron salgısının azalmasına yol açar. Bu ilaçların net etkisi sodyum ve su tutulumunu azaltmak ancak potasyum tutulumunu arttırmaktır. Yani bu ilaçlar idrarla sodyum ve su atılımını uyarırken potasyum atılımını da engeller.

Steroidal spirolakton grubunun potasyum tutucu diüretiği spironolakton başka bir örnektir ve yukarıda açıklanan mekanizmayla diğerlerinin yanı sıra aldosteron reseptörüne müdahale ederek kan basıncını düşürür.

Aldosteron ilk defa 1953'te Sylvia Tait (Simpson) ve Jim Tait tarafından Tadeus Reichstein ile birlikte izole edildi.[11][12][13]

Biyosentez

Kortikosteroidler, zona glomerulosa içindeki kolesterol'den ve adrenal korteks'in zona fasikülatasından sentezlenir. Çoğu steroidojenik reaksiyon, sitokrom P450 familyası enzimlerince katalize edilir. Bunlar mitokondri'dedir ve ortak faktör olarak adrenodoksin gerektirirler (21-hidroksilaz ve 17α-hidroksilaz hariçtir).

Aldosteron ve kortikosteron biyosentetik yollarının ilk bölümünü paylaşır. Son kısımlara ya aldosteron sentaz (aldosteron için) ya da 11β-hidroksilaz (kortikosteron için) aracılık eder. Bu enzimler neredeyse aynıdır (11β-hidroksilasyon ve 18-hidroksilasyon fonksiyonlarını paylaşırlar) ancak aldosteron sentaz aynı zamanda 18-oksidasyon yapabilir. Ayrıca aldosteron sentaz, adrenal korteksin dış kenarındaki zona glomerulosa içinde bulunur; 11β-hidroksilaz zona glomerulosa ve zona fasikülata'da bulunur.

Sağ üst köşede aldosteron sentezini gösteren Steroidogenez.[14]

Aldosteron sentaz normalde adrenal bezin diğer bölümlerinde yoktur.[15]

Uyarım

Aldosteron sentezi aşağıda yazılı çeşitli faktörler tarafından uyarılır:

  • Anjiyotensin II'nin bir metaboliti olan anjiyotensin III'ün plazma konsantrasyonunda artış
  • Plazma sodyum eksiklikleriyle orantılı olarak var olan plazma anjiyotensin II, ACTH veya potasyum seviyelerinde artış. (Artan potasyum seviyesi, voltaj bağımlı kalsiyum kanalını açan zona glomerulosa içindeki hücreleri depolarize ederek aldosteron sentezini düzenlemeye çalışır.) Anjiyotensin II seviyesi, anjiyotensin I tarafından düzenlenir bu ise böbreklerde salgılanan renin hormonunca düzenlenir.
  • Serum potasyum konsantrasyonları aldosteron salgısının en güçlü uyarıcısıdır.
  • ACTH uyarım testi bazen birincil veya ikincil adrenal yetmezlik olup olmadığını bulmak için kortizol ile birlikte aldosteron üretimini uyarmak için yapılır. Ancak ACTH'nin aldosteron üretimini düzenlemede yalnızca küçük bir rolü vardır; hipopituitarizmde zona glomerulosada atrofi yoktur.
  • Plazma asidoz
  • Kalbin atriyum bölgesindeki gerilme reseptörleri. Kan basıncında azalma tespit edilirse, adrenal bez bu gerilme reseptörleri tarafından aldosteron salgılaması için uyarılır, bu ise idrardan, terden ve bağırsaktan sodyumun yeniden emilimini artırır. Bu, hücre dışı sıvıda ozmolaritenin artmasına neden olur ve sonunda kan basıncını normale döndürür.
  • Epifiz özlerinden elde edilen bir lipit faktörü olan adrenoglomerulotropin aldosteron salgılanmasını seçici olarak uyarır.[16]

Aldosteron salgılanmasının günlük bir ritmi vardır.[17] Günlük aldosteron üretimin %75'i sabah 4:00 ile 10:00 arasındadır.[18]

ACTH, aldesteron oluşumunda rol oynasa da sekresyonunu yapan anjiyotensin II'dir.[kaynak belirtilmeli]

Biyolojik fonksiyon

Aldosteron, insanlarda mineralokortikoid sınıfının birkaç endojen üyesinin başlıca üyesidir. Deoksikortikosteron bu sınıfın diğer önemli bir üyesidir. Aldosteron aşağıdaki mekanizmalarla Na+ ve su tutulumunu artırma ve plazma K+ konsantrasyonunu azaltma eğilimindedir:

  1. Aldosteron, distal tübülün hücrelerindeki ve böbrek nefronunun toplama kanalındaki çekirdeksel mineralokortikoid reseptörlerini (MR) etkileyerek üç sodyum iyonunu hücreden dokulararası sıvıya ve iki potasyum iyonunu dokulararası sıvıdan hücreye pompalayan bazolateral Na+/K+ pompaları’nı yukarı doğru düzenler ve aktifleştir. Bu, sodyum (Na+) iyonlarının ve suyun (sodyumu takip eden) kana yeniden emilmesiyle ve potasyum (K+) iyonlarının idrara (toplama kanalının lümeni) salgılanmasıyla sonuçlanan bir konsantrasyon gradyanı yaratır.
  2. Aldosteron, toplayıcı kanal ve kalın bağırsakdaki epitelyal sodyum kanallarını (ENaC'ler) yukarı doğru düzenleyerek Na+ için apikal zar geçirgenliğini ve dolayısıyla emilimi arttırır.
  3. Cl−, sistemin elektrokimyasal dengesini korumak için sodyum katyonlarıyla birlikte yeniden emilir.
  4. Aldosteron tübüler lümene K+ salgılanmasını uyarır.[19]
  5. Aldosteron, K+ karşılığında bağırsak, tükürük ve ter bezlerinden Na+ ve suyun yeniden emilimini uyarır.
  6. Aldosteron, kortikal toplayıcı tübüllerin ara hücrelerinde H+/ATPase aracılığıyla H+ salgılanmasını uyarır.
  7. Aldosteron, distal kıvrımlı tübülde NCC'nin ifadesini kronik olarak ve faaliyetini akut olarak artırır.[20]

Aldosteron, böbreklerde filtrelenen sodyumun yaklaşık % 2'sinin yeniden emilmesinden sorumludur. Bu değer normal glomerüler filtreleme debi şartlarında insan kanındaki sodyum içeriğinin neredeyse tamamına eşittir.[21]

Muhtemelen mineralokortikoid reseptörleri yoluyla etki eden aldosteron, dentat girustaki nörojenezi olumlu etkileyebilir.[22]

Mineralokortikoid reseptörleri

Steroid alıcıları, nöroreseptörlerin aksine hücrede bulunur. Aldosteron/MR birleşimi hormon reseptör elemanı denilen bir DNA dizisine bağlanır. Bunun sonucunda mRNA'nın kalıt yazım hızı artar ve gen ürünü olan protein düzeyi artar.

Aldosteron tarafından etkilenen genler epitel doku üzerinden sodyum taşımasında rol oynar. Bunların arasında glukokortikoit uyarılı kinaz, kanal-uyarıcı faktör, K-ras2A ve epitel sodyum kanalının üç altbirimi vardır. Transkripte edilen genlerin bazıları sırasıyla epitel sodyum kanalının (ENaC), Na+/K+ pompaları ve bunların düzenleyici proteinleri serum ve glukokortikoid kaynaklı kinaz ve kanal uyarıcı faktörün üç alt birimi dahil olmak üzere transepitelyal sodyum taşınması için çok önemlidir.

MR, hem aldosteron hem de kortizol tarafından uyarılır ancak bir mekanizma sağlıklı bireyde mineralokortikoidlerden çok daha yüksek konsantrasyonlarında var olan glukokortikoidlerin (kortizol gibi) aşırı aldosteron reseptörü uyarımından vücudu korur. Mekanizma, 11 β-hidroksisteroid dehidrojenaz (11β-HSD) adı verilen bir enzimden oluşur. Bu enzim, hücre içi adrenal steroid reseptörleri ile birlikte yerelleşir ve kortizolü, MR'a yakınlığı az olan nispeten inaktif bir metabolit olan kortizona dönüştürür. Glisirretinik asitli meyankökü, 11β-HSD'yi engelleyebilir ve mineralokortikoid fazlalık sendromuna yol açabilir.

Adrenal korteksten aldosteron salınımının kontrolü

Böbrek üstü bezleri ile böbrekler arasındaki aldosteronun rolünü gösteren renin-anjiyotensin sistemi[23]

Başlıca düzenleyiciler

Renin–anjiyotensin sistemi‘nin rolü

Anjiyotensin, aldosteronun düzenlenmesinde rol yapan temel düzenlemedir.[24] Anjiyotensin II, potasyum ile sinerjik olarak etki eder ve anjiyotensin II mevcut olmadığında potasyum geri bildirimi neredeyse çalışmaz.[25] Anjiyotensin II'den kaynaklanan düzenlemenin küçük bir kısmı, kılcal damarların daralmasına bağlı olarak karaciğerdeki kan akışının azalmasıyla dolaylı olarak gerçekleşmelidir.[26] Kan akışı azaldığında aldosteronun karaciğer enzimlerince yok edilmesi de azalır.

Sürekli aldosteron üretimi, alçak voltajla aktifleştirilen Ca2+ kanalları yoluyla kalıcı kalsiyum girişi gerektirse de izole edilmiş zona glomerulosa hücrelerinin Ca2+ kanallarının girişine izin vermeyecek kadar hiperpolarize olduğu kaydedilen zar voltajları nedeniyle uyarılamaz olduğu düşünülmektedir.[27] Ancak adrenal dilimlerindeki fare zona glomerulosa hücreleri kendiliğinden kısa periyodlu zar potansiyel salınımları üretir; Zona glomerulosa hücrelerinin bu doğuştan gelen elektriksel uyarılabilirliği, aldosteron üretiminin iki ana düzenleyicisi olan anjiyotensin II ve hücre dışı potasyum tarafından kontrol edilebilen tekrarlayan Ca2+ kanalları sinyalinin üretimi için bir platform sağlar.[27] İnsan adrenalinin zona glomerülozasında voltaj kapılı Ca2+ kanalları tespit edilmiştir. Bu, Ca2+ kanal engelleyicilerin in vivo aldosteronun adrenokortikal biyosentezini doğrudan etkileyebileceğini düşündürmektedir.[28]

Potasyum'un plazma konsantrasyonu

Salgılanan plazma renin miktarı, muhtemelen şah damarındaki sensörler tarafından belirlendiği üzere serum potasyumunun[29][30] dolaylı bir fonksiyonudur.[31][32]

Adrenokortikotropik hormon

Bir hipofiz peptidi olan Adrenokortikotropik hormon’u (ACTH), muhtemelen aldosteronun bir öncüsü olan deoksikortikosteron oluşumunu uyararak aldosteron üzerinde bir miktar uyarıcı etki yapar.[33] Aldosteron, kan kaybı,[34] hamilelik[35] ve muhtemelen fiziksel çaba, endotoksin şoku ve yanık gibi başka koşullar nedeniyle artar.[36][37]

Çeşitli düzenleyiciler

Sempatik sinirlerin rolü

Aldosteron üretimi aynı zamanda şah damar basıncı,[31] ağrı, duruş[35] ve muhtemelen duyguların (cerrahi stresi de içeren kaygı, korku ve düşmanlık vb) ters etkilerini birleştiren sinir kontrolünden de bir dereceye kadar etkilenir.[38].[39] Endişe, aldosteronun hücre çekirdeğine göçünde zaman gecikmesi nedeniyle gelişmiş olması gereken aldosteronu[38] artırır.[40] Bu nedenle bir hayvanın yırtıcı bir hayvanla etkileşimden dolayı gelecekteki bir ihtiyacı öngörmesi yararlıdır çünkü çok yüksek serum potasyum içeriğinin sinir iletimi üzerinde çok olumsuz etkileri vardır.

Baroreseptörlerin rolü

Basınca duyarlı baroreseptörlerler, göğüs kafesi ve boyundaki hemen hemen tüm büyük arterlerin damar duvarlarındadır ancak karotid arterlerin sinüslerinde ve aort kemerinde özellikle bol miktarda vardır. Bu özel reseptörler ortalama atar damar basıncındaki değişikliğe duyarlıdır. Basınçta algılanan artış, baroreseptörlerin uyarma hızını artırır ve negatif geri bildirim yanıtına neden olarak sistemik atardamar basıncını azaltır. Aldosteron salınımı, sodyum ve suyun tutulmasına neden olur bu ise kan hacminin artmasına ve ardından baroreseptörler tarafından algılanan kan basıncında artışa neden olur.[41] Normal homeostazı sürdürmek için bu reseptörler aynı zamanda alçak kan basıncını veya az kan hacmini de belirleyerek aldosteron salınmasına neden olur. Bu ise, böbrekte sodyum tutulmasına neden olarak su tutulmasına ve kan hacminin artmasına neden olur.[42]

Sodyum'un plazma konsantrasyonu

Aldosteron seviyeleri, ozmotik basınç aracılığıyla algılanan sodyum alımının ters fonksiyon’u olarak değişir.[43] Aldosteronun serum potasyumuna cevabının eğimi neredeyse sodyum alımından bağımsızdır.[44] Düşük sodyum alımında aldosteron artar ancak serumda potasyum arttıkça plazma aldosteronunun artış hızı, yüksek sodyum alımında düşük alıma göre çok daha az değildir. Bu nedenle potasyum tedariği yeterli olduğunda, genellikle "ilkel" diyetlerde olduğu gibi, potasyum tüm sodyum alımlarında aldosteron tarafından güçlü şekilde düzenlenir.

Aldosteron geribildirimi

Aldosteron konsantrasyonunca sağlanan geri bildirim, morfolojik olmayan bir karaktere sahiptir (yani hücrelerin sayısı veya yapısındaki değişiklikler dışında) ve zayıftır, dolayısıyla kısa vadede elektrolit geri bildirimleri baskındır.[36]

İlişkili klinik durumlar

Hiperaldosteronizm anormal derecede artan aldosteron seviyeleridir, hipoaldosteronizm ise anormal derecede azalmış aldosteron seviyeleridir.

Kandaki aldosteron ölçümüne "plazma aldosteron konsantrasyonu" (kısaca "PAC") denir. Bu, aldosteron-renin oranı olarak plazma renin aktivitesi (PRA) ile karşılaştırılabilir.

Hiperaldosteronizm

"Birincil hiperaldosteronizm" da denen birincil aldosteronizm, aşırı renin salgılanmasının bir sonucu olmadığında böbrek üstü bezleri[45]tarafından aşırı aldosteron üretimi ile belirlenir.

Genellikle tanısal bir ipucu olan hipokalemi ile ilişkili arteriyel hipertansiyon'a (yüksek tansiyon) yol açar. Diğer yandan ikincil hiperaldosteronizm renin-anjiyotensin sisteminin aşırı çalışmasından kaynaklanır.

Conn sendromu, aldosteron üreten bir adenomun neden olduğu birincil hiperaldosteronizmdir.

Sebebe ve diğer faktörlere bağlı olarak hiperaldosteronizm ameliyatla ve/veya aldosteron antagonistleri gibi tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir.

Renin/aldosteron oranı (ARR), adrenal adenomlara bağlı birincil hiperaldosteronizm taramasında etkili bir tarama testidir.[46][47] (ARR), Hiperaldosteronizmin birincil nedenlerini ikincil nedenlerinden ayırt etmek için en hassas serum kan testidir.[48] Hasta 2 saatten fazla ayakta durduğunda alınan kan, hasta yatarken alınan kana göre daha hassastır. Testten önce bireylerin tuz kısıtlaması yapmaması ve aldosteron salgısını baskılayabileceği için düşük potasyum testten önce düzeltilmelidir.[48]

Hipoaldosteronizm

Aldosteron için ACTH stimülasyon testi, hipoaldosteronizmin nedenini bulmada yardım edebilir; düşük aldosteron yanıtı adrenallerin birincil hipoaldosteronizmini gösterirken, büyük yanıt ikincil hipoaldosteronizmiyi gösterir. Bu durumun ve ilgili belirtilerin en yaygın nedeni Addison hastalığı'dır ve genellikle kan dolaşımında çok daha uzun süre (1 gün) kalıcılığı olan fludrokortizonla tedavi edilir.

Ek resimler

Kaynakça

  1. ^ Singh, Neeraj; Taibon, Judith; Pongratz, Stephan; Geletneky, Christian (2021). "Absolute content determination by quantitative NMR (qNMR) spectroscopy: a curious case of aldosterone". RSC Adv. 11 (38): 23627–23630. Bibcode:2021RSCAd..1123627S. doi:10.1039/D1RA03472C. PMC 9036601 $2. PMID 35479823. 
  2. ^ "CSD Entry: ALDAHA10". Cambridge Structural Database: Access Structures. Cambridge Crystallographic Data Centre. 1972. Erişim tarihi: 2022-09-03. 
  3. ^ Duax, William L.; Hauptman, Herbert (1972). "Crystal structure and molecular conformation of aldosterone". J. Am. Chem. Soc. 94 (15): 5467–5471. doi:10.1021/ja00770a050. PMID 5040851. 
  4. ^ Jaisser F, Farman N (January 2016). "Emerging Roles of the Mineralocorticoid Receptor in Pathology". Pharmacological Reviews. 68 (1): 49–75. doi:10.1124/pr.115.011106. PMID 26668301.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  5. ^ Marieb, Elaine Nicpon; Hoehn, Katja (2013). "Chapter 16". Human anatomy & physiology (9th bas.). Boston: Pearson. ss. 629, Question 14. OCLC 777127809. 
  6. ^ Brenner & Rector's The Kidney, 7th ed. Saunders, 2004.
  7. ^ a b Arai, Keiko; Chrousos, George P. (2000-01-01). "Aldosterone Deficiency and Resistance". De Groot, Leslie J.; Chrousos, George; Dungan, Kathleen; Feingold, Kenneth R.; Grossman, Ashley; Hershman, Jerome M.; Koch, Christian; Korbonits, Márta; McLachlan, Robert (Ed.). Endotext. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc. PMID 25905305. 
  8. ^ a b Marieb Human Anatomy & Physiology 9th edition, chapter:16, page:629, question number:14
  9. ^ Gajjala, Prathibha Reddy; Sanati, Maryam; Jankowski, Joachim (2015-07-08). "Cellular and Molecular Mechanisms of Chronic Kidney Disease with Diabetes Mellitus and Cardiovascular Diseases as Its Comorbidities". Frontiers in Immunology. 6: 340. doi:10.3389/fimmu.2015.00340. ISSN 1664-3224. PMC 4495338 $2. PMID 26217336.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  10. ^ "Pharmacokinetics of Corticosteroids". 2003. Erişim tarihi: 15 June 2016. 
  11. ^ Connell, John M. C.; Davies, Eleanor (2005-07-01). "The new biology of aldosterone". Journal of Endocrinology (İngilizce). 186 (1): 1–20. doi:10.1677/joe.1.06017. ISSN 0022-0795. PMID 16002531.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  12. ^ Tait, Sylvia A.S; Tait, James F; Coghlan, John P (2004-03-31). "The discovery, isolation and identification of aldosterone: reflections on emerging regulation and function". Molecular and Cellular Endocrinology (İngilizce). 217 (1–2): 1–21. doi:10.1016/j.mce.2003.10.004. PMID 15134795. 
  13. ^ Williams JS, Williams GH (June 2003). "50th anniversary of aldosterone". J Clin Endocrinol Metab. 88 (6): 2364–72. doi:10.1210/jc.2003-030490. PMID 12788829.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  14. ^ Häggström, Mikael; Richfield, David (2014). "Diagram of the pathways of human steroidogenesis". WikiJournal of Medicine. 1 (1). doi:10.15347/wjm/2014.005. ISSN 2002-4436.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  15. ^ Barrett, Kim E. (2019). Ganong's review of medical physiology. Susan M. Barman, Heddwen L. Brooks, Jason X.-J. Yuan, William F. Preceded by: Ganong (26th bas.). [New York]. s. 337. ISBN 9781260122404. OCLC 1076268769. 
  16. ^ Farrell G (May 1960). "Adrenoglomerulotropin". Circulation. 21 (5): 1009–15. doi:10.1161/01.CIR.21.5.1009. PMID 13821632.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  17. ^ Hurwitz S, Cohen RJ, Williams GH (April 2004). "Diurnal variation of aldosterone and plasma renin activity: timing relation to melatonin and cortisol and consistency after prolonged bed rest". J Appl Physiol. 96 (4): 1406–14. doi:10.1152/japplphysiol.00611.2003. PMID 14660513. 
  18. ^ Hurwitz S, Cohen R, & Williams GH. Diurnal variation of aldosterone and plasma renin activity: timing relation to melatonin and cortisol and consistency after prolonged bed rest. 2004 J Appl Physiol 96: 1406-1414. Full Text 5 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  19. ^ Palmer, LG; Frindt, G (2000). "Aldosterone and potassium secretion by the cortical collecting duct". Kidney International. 57 (4): 1324–8. doi:10.1046/j.1523-1755.2000.00970.x. PMID 10760062.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  20. ^ Ko, Benjamin; Mistry, Abinash C.; Hanson, Lauren; Mallick, Rickta; Wynne, Brandi M.; Thai, Tiffany L.; Bailey, James L.; Klein, Janet D.; Hoover, Robert S. (2013-09-01). "Aldosterone acutely stimulates NCC activity via a SPAK-mediated pathway". American Journal of Physiology. Renal Physiology. 305 (5): F645-652. doi:10.1152/ajprenal.00053.2013. ISSN 1522-1466. PMC 3761211 $2. PMID 23739593. 
  21. ^ Sherwood, Lauralee (2001). Human physiology: from cells to systems. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole. ISBN 0-534-56826-2. OCLC 43702042. 
  22. ^ Fischer AK, von Rosenstiel P, Fuchs E, Goula D, Almeida OF, Czéh B (August 2002). "The prototypic mineralocorticoid receptor agonist aldosterone influences neurogenesis in the dentate gyrus of the adrenalectomized rat". Brain Res. 947 (2): 290–3. doi:10.1016/S0006-8993(02)03042-1. PMID 12176172. 
  23. ^ Page 866-867 (Integration of Salt and Water Balance) and 1059 (The Adrenal Gland) in: Walter F. Boron (2003). Medical Physiology: A Cellular And Molecular Approaoch. Elsevier/Saunders. s. 1300. ISBN 1-4160-2328-3. 
  24. ^ Williams GH, Dluhy RG (November 1972). "Aldosterone biosynthesis. Interrelationship of regulatory factors". Am J Med. 53 (5): 595–605. doi:10.1016/0002-9343(72)90156-8. PMID 4342886. 
  25. ^ Pratt JH (September 1982). "Role of angiotensin II in potassium-mediated stimulation of aldosterone secretion in the dog". J Clin Invest. 70 (3): 667–72. doi:10.1172/JCI110661. PMC 370270 $2. PMID 6286729. 
  26. ^ Messerli FH, Nowaczynski W, Honda M, ve diğerleri. (February 1977). "Effects of angiotensin II on steroid metabolism and hepatic blood flow in man". Circulation Research. 40 (2): 204–7. doi:10.1161/01.RES.40.2.204. PMID 844145.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  27. ^ a b Hu C, Rusin CG, Tan Z, Guagliardo NA, Barrett PQ (June 2012). "Zona glomerulosa cells of the mouse adrenal cortex are intrinsic electricaloscillators". J Clin Invest. 122 (6): 2046–2053. doi:10.1172/JCI61996. PMC 3966877 $2. PMID 22546854. 
  28. ^ Felizola SJ, Maekawa T, Nakamura Y, Satoh F, Ono Y, Kikuchi K, Aritomi S, Ikeda K, Yoshimura M, Tojo K, Sasano H (2014). "Voltage-gated calcium channels in the human adrenal and primary aldosteronism". J Steroid Biochem Mol Biol. 144 (part B): 410–416. doi:10.1016/j.jsbmb.2014.08.012. PMID 25151951. 
  29. ^ Bauer JH, Gauntner WC (March 1979). "Effect of potassium chloride on plasma renin activity and plasma aldosterone during sodium restriction in normal man". Kidney Int. 15 (3): 286–93. doi:10.1038/ki.1979.37. PMID 513492.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  30. ^ Linas SL, Peterson LN, Anderson RJ, Aisenbrey GA, Simon FR, Berl T (June 1979). "Mechanism of renal potassium conservation in the rat". Kidney Int. 15 (6): 601–11. doi:10.1038/ki.1979.79. PMID 222934.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  31. ^ a b Gann DS Mills IH Bartter 1960 On the hemodynamic parameter mediating increase in aldosterone secretion in the dog. Fed. Proceedings 19; 605–610.
  32. ^ Gann DS, Cruz JF, Casper AG, Bartter FC (May 1962). "Mechanism by which potassium increases aldosterone secretion in the dog". Am J Physiol. 202 (5): 991–6. doi:10.1152/ajplegacy.1962.202.5.991. PMID 13896654. 
  33. ^ Brown RD, Strott CA, Liddle GW (June 1972). "Site of stimulation of aldosterone biosynthesis by angiotensin and potassium". J Clin Invest. 51 (6): 1413–8. doi:10.1172/JCI106937. PMC 292278 $2. PMID 4336939. 
  34. ^ Ruch TC Fulton JF 1960 Medical Physiology and Biophysics. W.B. Saunders and Co., Phijl & London. On p1099.
  35. ^ a b Farrell G (October 1958). "Regulation of aldosterone secretion". Physiological Reviews. 38 (4): 709–28. doi:10.1152/physrev.1958.38.4.709. PMID 13590935. 
  36. ^ a b Vecsei, Pál; Gláz, Edith (1971). Aldosterone. New York: Pergamon Press. ISBN 0-08-013368-1. OCLC 186705. 
  37. ^ Farrell GL, Rauschkolb EW (November 1956). "Evidence for diencephalic regulation of aldosterone secretion". Endocrinology. 59 (5): 526–31. doi:10.1210/endo-59-5-526. PMID 13375573.  on 529
  38. ^ a b Venning EH, DyrenfurthY I, Beck JC (August 1957). "Effect of anxiety upon aldosterone excretion in man". J Clin Endocrinol Metab. 17 (8): 1005–8. doi:10.1210/jcem-17-8-1005. PMID 13449153. 
  39. ^ Elman R, Shatz BA, Keating RE, Weichselbaum TE (July 1952). "Intracellular and Extracellular Potassium Deficits in Surgical Patients". Annals of Surgery. 136 (1): 111–31. doi:10.1097/00000658-195208000-00013. PMC 1802239 $2. PMID 14934025. 
  40. ^ Sharp GUG Leaf A 1966 in; Recent Progress in Hormone Research. (Pincus G, ed.
  41. ^ Copstead, E. C. & Banasik, J. L. (2010.) Pathophysiology. (4th ed.). St. Louis, Mo: Saunders Elsevier.
  42. ^ Marieb, E. N. (2004) Human anatomy and physiology (6th ed) San Francisco: Pearson Benjamin Cummings.
  43. ^ Schneider EG, Radke KJ, Ulderich DA, Taylor RE (April 1985). "Effect of osmolality on aldosterone secretion". Endocrinology. 116 (4): 1621–6. doi:10.1210/endo-116-4-1621. PMID 3971930. 
  44. ^ Dluhy RG, Axelrod L, Underwood RH, Williams GH (August 1972). "Studies of the control of plasma aldosterone concentration in normal man: II. Effect of dietary potassium and acute potassium infusion". J Clin Invest. 51 (8): 1950–7. doi:10.1172/JCI107001. PMC 292351 $2. PMID 5054456. 
  45. ^ Conn JW, Louis LH (1955). "Primary aldosteronism: a new clinical entity". Trans. Assoc. Am. Physicians. 68: 215–31; discussion, 231–3. PMID 13299331. 
  46. ^ Rayner, BL (2000). "The aldosterone/renin ratio as a screening test for primary aldosteronism". S Afr Med J. 90 (4): 394–400. PMID 10957926. 
  47. ^ Ducher, M; Mounier-Véhier, C; Baguet, JP; Tartière, JM; Sosner, P; Régnier-Le Coz, S; Perez, L; Fourcade, J; Jabourek, O; Lejeune, S; Stolz, A; Fauvel, JP (December 2012). "Aldosterone-to-renin ratio for diagnosing aldosterone-producing adenoma: a multicentre study". Archives of Cardiovascular Diseases. 105 (12): 623–30. doi:10.1016/j.acvd.2012.07.006. PMID 23199617.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  48. ^ a b Hoffman, Robert (October 19, 2018). "What is the role of aldosterone-to-renin ratio (ARR) in the diagnosis of hyperaldosteronism?". www.medscape.com. Erişim tarihi: 18 May 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aldosteron&oldid=30448980" sayfasından alınmıştır