İngriler: Revizyonlar arasındaki fark

İngriler
Ižoralaizet (İngrice)
	İngirler bayrağı
	Geleneksel kıyafetler giyen İngir korosu
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Rusya	266 (2010)
Ukrayna	812 (2001)
Estonya	56 (2011)
Belarus	8 (1999)
Letonya	1 (2018)
Diller
	İngrice, Rusça, Estonca
Din
	Ortodoks, Lütercilik
İlgili etnik gruplar
	diğer Baltık-Fin halkları

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 12.32, 19 Kasım 2022 tarihindeki hâli

İngriler (Rusça: Ижо́ра; İngrice: Ižoralaizet), Rusya'nın kuzeybatısında Sankt Petersburg'un güneyinde yer alan İngriya bölgesinde yaşayan Baltık-Fin halkıdır. Narova Nehri ile Neva Nehri arasında hala küçük sayılarda İngir yaşamaktadır.

Tarihçe

İngriler, 11. yüzyıl civarında Karelya'dan Batı'ya doğru göçtüğü tahmin edilmektedir. Novgorod Cumhuriyeti hakimiyeti altına girdikten sonra 1478 yılında Moskova Knezliği'nin Novgorod Cumhuriyeti'ni ele geçirmesiyle İngrilerin bir kısmı Doğu'ya göçtürüldü. 1703 yılında St. Peterburg'un kurulmasında İngrilerin katkıları büyüktü. Asimilasyon ve savaşlarla (Leningrad Kuşatması gibi) birlikte bölgede azınlık durumuna düştüler.

P. von Köppen'ın kayıtlarına göre 1848'de 17.800 İngri vardı. 1926 yılında Rusya SFSR'de 26.137 İngri vardı. Ancak 1959 nüfus sayımında Sovyetler Birliği'nde sadece 1.100 İngri kayıtlara geçmişti. 1989 yılında 302'si İngrice konuşabilen 820 İngri kayıtlara geçti. 2002 Rusya Nüfus sayımına göre Leningrad Oblastı'nda 327 İngri vardı. Ayrıca 2001 Ukrayna sayımına göre Ukrayna'da 812 ve Estonya'da 358 İngri vardı.

Dil

Karelceye yakın olan İngirce, esas olarak eski kuşak İngirler tarafından kullanılmakta. Fince, Ludikçe, Karelce ve Vepsçeyle ile birlikte Ural dillerinin Kuzey Baltık-Fin dilleri arasında yer alır.

1932-1937 yılları arasında Soykinski yarımadasındaki okullarda ve Ust-Luga bölgesinde Latin alfabesi temelli İngirce eğitimi vardı. 1936 yılında gramer dahil olmak üzere birçok ders kitabı yayımlandı fakat 1937'de İngir yazı dili kaldırıldı.^[6]

Din

İngriler genellikle Doğu Ortadoksu iken, bazı Hristiyanlık öncesi gelenekleri devam ettirenler de bulunmaktadır.

Önemli İngirler

Larin Paraske, sözlü şair

Galeri

Larin Paraske ve ailesi
Finlandiya Körfezindeki bir Laiba^[a]

Dipnot

^ Bir tür İngri gemisi

Kaynakça

^ "Russian Census of 2002". 2011-07-19 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Ukrainian Census of 2001". ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011".
^ "Nationalities of Belarus". 2009-08-15 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Population distribution of Latvia by ethnic composition and citizenship as of 01.07.2018. - Office of Citizenship and Migration Affairs
^ Kurs, Ott (1994). "Ingria: The broken landbridge between Estonia and Finland". GeoJournal. 33 (1): 107–113. doi:10.1007/BF00810142.

Dış bağlantılar

Izhorians30 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in the Red Book of the Peoples of the Russian Empire
V. Cherniavskij, "Izoran keel (Ittseopastaja)/Ижорский язык (Самоучитель) 19 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
Estonian National Museum (Estonca)
Virtual ingrian

[7] Bir tür İngri gemisi

[1] "Russian Census of 2002". 2011-07-19 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Ukrainian Census of 2001". ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[3] "RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011".

[4] "Nationalities of Belarus". 2009-08-15 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] Population distribution of Latvia by ethnic composition and citizenship as of 01.07.2018. - Office of Citizenship and Migration Affairs

[kurs-6] Kurs, Ott (1994). "Ingria: The broken landbridge between Estonia and Finland". GeoJournal. 33 (1): 107–113. doi:10.1007/BF00810142.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+{{Karıştırma|İngriya Finleri}}
 {{Etnik grup bilgi kutusu
-|grup        = İngriler<br/>''ižoralaizet''
+|grup        = İngriler
 |yerli_isim  = [[Dosya:Izorskiy kostum endXVIII.png|250px]]
 |nüfus       =
 |bölge1      = {{bayrakülke|Rusya}}
-|nüfus1      = 60,815 <small>(2010)</small>
+|nüfus1      = 266 <small>(2010)</small>
-|ref1        = <ref>{{Web kaynağı | url = http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls | başlık = Russian census of 2010 | website = Gks.ru | erişimtarihi = 18 Kasım 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20171020093517/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls | arşivtarihi = 20 Ekim 2017 | ölüurl = hayır }}</ref>
+|ref1        = <ref>{{cite web |url=http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87 |title=Russian Census of 2002 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719233704/http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87 |archive-date=2011-07-19}}</ref>
 |bölge2      = {{bayrakülke|Ukrayna}}
-|nüfus2      = 10,000 <small>(2001)</small>
+|nüfus2      = 812 <small>(2001)</small>
-|ref2        = <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul1/select_5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=25&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=2 |başlık=Ukrainian Census of 2001 |erişimtarihi=18 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200429184721/http://www.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul1/select_5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=25&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=2 |arşivtarihi=29 Nisan 2020 |ölüurl=evet }}</ref>
+|ref2        = <ref>{{cite web |url=http://www.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul1/select_5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=25&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=2 |title=Ukrainian Census of 2001}}{{dead link|date=November 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
 |bölge3      = {{bayrakülke|Estonya}}
-|nüfus3      = 1,522 <small>(2011)</small>
+|nüfus3      = 56 <small>(2011)</small>
-|ref3        = <ref>{{Web kaynağı |url=http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=RL0428&ti=RAHVASTIK+RAHVUSE%2C+SOO+JA+ELUKOHA+J%C4RGI%2C+31.+DETSEMBER+2011&path=..%2FDatabase%2FRahvaloendus%2FREL2011%2F07Rahvastiku_demograafilised_ja_etno_kultuurilised_naitajad%2F08Rahvus_Emakeel_ja_keelteoskus_Murded%2F&lang=2 |başlık=RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011 {{et icon}} |erişimtarihi=3 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20171119141038/http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=RL0428&ti=RAHVASTIK+RAHVUSE%2C+SOO+JA+ELUKOHA+J%C4RGI%2C+31.+DETSEMBER+2011&path=..%2FDatabase%2FRahvaloendus%2FREL2011%2F07Rahvastiku_demograafilised_ja_etno_kultuurilised_naitajad%2F08Rahvus_Emakeel_ja_keelteoskus_Murded%2F&lang=2 |arşivtarihi=19 Kasım 2017 |ölüurl=evet }}</ref>
+|ref3        = <ref>{{cite web |url=http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=RL0428&ti=RAHVASTIK+RAHVUSE%2C+SOO+JA+ELUKOHA+J%C4RGI%2C+31%2E+DETSEMBER+2011&path=../Database/Rahvaloendus/REL2011/07Rahvastiku_demograafilised_ja_etno_kultuurilised_naitajad/08Rahvus_Emakeel_ja_keelteoskus_Murded/&lang=2 |title=RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011}}</ref>
 |bölge4      = {{bayrakülke|Belarus}}
 |nüfus4      = 8 <small>(1999)</small>
-|ref4        = <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.belarus21.by/ru/main_menu/nationalities/nac_cult_ob/nacion |başlık=Nationalities of Belarus |erişimtarihi=18 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090815085418/http://www.belarus21.by/ru/main_menu/nationalities/nac_cult_ob/nacion |arşivtarihi=15 Ağustos 2009 |ölüurl=evet }}</ref>
+|ref4        = <ref>{{cite web |url=http://www.belarus21.by/ru/main_menu/nationalities/nac_cult_ob/nacion |title=Nationalities of Belarus |archive-url=https://web.archive.org/web/20090815085418/http://www.belarus21.by/ru/main_menu/nationalities/nac_cult_ob/nacion |archive-date=2009-08-15}}</ref>
-|diller      = [[İngrice]], [[Rusça]]
+|bölge5      = {{bayrakülke|Letonya}}
-|dinler      = [[Ortodoks]]
+|nüfus5      =  1 <small>(2018)</small>
+|ref5        = <ref>[https://www.pmlp.gov.lv/lv/assets/documents/statistika/Iedz%C4%ABvot%C4%81ju%20re%C4%A3istrs%20st.%20uz%2001072018/ISVN_Latvija_pec_TTB_VPD.pdf Population distribution of Latvia by ethnic composition and citizenship as of 01.07.2018. - Office of Citizenship and Migration Affairs]</ref>
-|ilgili gruplar = [[Baltık-Fin halkları]]
+|diller      = [[İngrice]], [[Rusça]], [[Estonca]]
-}}
+|dinler      = [[Ortodoks]], [[Lütercilik]]
-[[Dosya:Flag igora.svg|küçükresim|İngriler bayrağı]]
+|ilgili gruplar =
-'''İngriler''' ({{Dil|ru|Ижо́ра|dil_adı=e}} ''İjora''; [[İngrice]]: ''ižoralaizet''), [[Rusya]]'nın kuzeybatısında [[Sankt Petersburg]]'un güneyinde yer alan [[İngriya]] bölgesinde yaşayan [[Baltık-Fin halkları|Baltık-Fin halkı]]dır.
+|bayrak=Flag igora.svg|bayrak_başlığı=İngirler bayrağı|resim=Juhannus2014.jpg|resim_başlığı=Geleneksel kıyafetler giyen İngir korosu|ilgili_gruplar= diğer [[Baltık-Fin halkları]]|yerel_ismi=Ižoralaizet ([[İngrice]])}}
+'''İngriler''' ({{Dil|ru|Ижо́ра|dil_adı=e}}; [[İngrice]]: ''Ižoralaizet''), [[Rusya]]'nın kuzeybatısında [[Sankt Petersburg]]'un güneyinde yer alan [[İngriya]] bölgesinde yaşayan [[Baltık-Fin halkları|Baltık-Fin halkı]]dır. [[Narova Nehri]] ile [[Neva Nehri]] arasında hala küçük sayılarda İngir yaşamaktadır.
+== Tarihçe ==
+[[Dosya:Izorskiy kostum endXVIII.png|sol|küçükresim|260x260pik|18.yy'da resmedilmiş bir İngri kadın.]]
+İngriler, 11. yüzyıl civarında [[Karelya]]'dan Batı'ya doğru göçtüğü tahmin edilmektedir. [[Novgorod Cumhuriyeti]] hakimiyeti altına girdikten sonra 1478 yılında [[Moskova Knezliği]]'nin Novgorod Cumhuriyeti'ni ele geçirmesiyle İngrilerin bir kısmı Doğu'ya göçtürüldü. 1703 yılında St. Peterburg'un kurulmasında İngrilerin katkıları büyüktü. Asimilasyon ve savaşlarla ([[Leningrad Kuşatması]] gibi) birlikte bölgede azınlık durumuna düştüler.
+P. von Köppen'ın kayıtlarına göre 1848'de 17.800 İngri vardı. 1926 yılında Rusya SFSR'de 26.137 İngri vardı. Ancak 1959 nüfus sayımında [[Sovyetler Birliği]]'nde sadece 1.100 İngri kayıtlara geçmişti. 1989 yılında 302'si İngrice konuşabilen 820 İngri kayıtlara geçti. 2002 Rusya Nüfus sayımına göre [[Leningrad Oblastı|Leningrad Oblastı'nda]] 327 İngri vardı. Ayrıca 2001 Ukrayna sayımına göre Ukrayna'da 812 ve Estonya'da 358 İngri vardı.{{Temiz}}
+== Dil ==
+{{Anamadde|İngrice}}
+[[Karelce|Karelceye]] yakın olan [[İngrice|İngirce]], esas olarak eski kuşak İngirler tarafından kullanılmakta. [[Fince]], [[Ludikçe]], [[Karelce]] ve [[Vepsçe|Vepsçeyle]] ile birlikte [[Ural dilleri|Ural dillerinin]] Kuzey [[Baltık-Fin dilleri]] arasında yer alır.
+-1937 yılları arasında [[Soykinski yarımadası|Soykinski yarımadasındaki]] okullarda ve [[Ust-Luga]] bölgesinde Latin alfabesi temelli İngirce eğitimi vardı. 1936 yılında gramer dahil olmak üzere birçok ders kitabı yayımlandı fakat 1937'de İngir yazı dili kaldırıldı.<ref name="kurs">{{cite journal|title=Ingria: The broken landbridge between Estonia and Finland|date=1994|number=1|pages=107–113|journal=[[GeoJournal]]|volume=33|doi=10.1007/BF00810142|last=Kurs|first=Ott|s2cid=153619971}}</ref>
+== Din ==
+İngriler genellikle [[Doğu Ortodoksluk|Doğu Ortadoksu]] iken, bazı Hristiyanlık öncesi gelenekleri devam ettirenler de bulunmaktadır.
+== Önemli İngirler ==
+* [[Larin Paraske]], sözlü şair
+== Galeri ==
+<gallery mode="nolines" widths="200" heights="200">
+Dosya:Larin Paraske omaistensa parissa.jpg|[[Larin Paraske]] ve ailesi
+Dosya:Laiba.jpg|[[Finlandiya Körfezi|Finlandiya Körfezindeki]] bir ''Laiba''{{adn|Bir tür İngri gemisi}}
+</gallery>
+== Dipnot ==
+<references group="lower-alpha"></references>
 == Kaynakça ==
@@ 28. satır: / 62. satır: @@
 * [http://www.eki.ee/books/redbook/izhorians.shtml Izhorians]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200430040127/http://www.eki.ee/books/redbook/izhorians.shtml |tarih=30 Nisan 2020 }} in the ''Red Book of the Peoples of the Russian Empire''
 * V. Cherniavskij, [http://in-yaz-book.narod.ru/izhor.html "Izoran keel (Ittseopastaja)/Ижорский язык (Самоучитель)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171119011211/http://in-yaz-book.narod.ru/izhor.html |tarih=19 Kasım 2017 }} {{Rus}}
+* [http://www.erm.ee/?node=647 Estonian National Museum] {{in lang|et}}
+* [https://virtual-ingrian.webnode.fi/ Virtual ingrian]
-{{etnik grup-taslak}}
 {{Otorite kontrolü}}