2008 Siçuan depremi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
OğuzKağanO (mesaj | katkılar)
Yazım hataları düzeltildi.Bağlantı eklendi.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
St. Doggo (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
1. satır: 1. satır:
{{Deprem bilgi kutusu
{{Deprem bilgi kutusu
|başlık=2008 Siçuan Depremi
| başlık = 2008 Siçuan depremi<br />{{nobold|{{dil|zh|汶川大地震}}}}
| resim = 2008년 중앙119구조단 중국 쓰촨성 대지진 국제 출동(四川省 大地震, 사천성 대지진) DSC09565.JPG
|resim=2008 Sichuan earthquake map.svg
| resimboyut =
|tarih=12 Mayıs 2008
| resimaltı = Siçuan'daki deprem sonrası çöken bir bina, buldozerle yıkılıyor.
|büyüklük=7,8 M
| tarih = {{Başlangıç tarihi|2008|5|12}}
|derinlik=10 km
| saat = 14:28:01 [[Çin'de zaman|CST]]
|etkilenen ülkeler={{CHN}}<br />{{bayraksimge|Tayvan}} [[Tayvan]]<br />{{bayraksimge|Bangladeş}}[[Bangaldeş]]<br />{{PAK}}<br />{{THA}}<br />{{bayraksimge|Vietnam}}[[Vietnam]]<br />{{NPL}}<br />{{MGL}}
| büyüklük = 8.0 {{M|s}}, 7.9 {{M|w}}
|sonuçları= 69.170 (ölü) <ref>{{Web kaynağı |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080603/ap_on_re_as/china_earthquake |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=3 Haziran 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080603210202/http://news.yahoo.com/s/ap/20080603/ap_on_re_as/china_earthquake |arşivtarihi=3 Haziran 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> <br />
| şiddet = [[Mercalli şiddet ölçeği|XI (aşırı)]]
374,061 (yaralı)
| derinlik = {{Convert|19|km|mi|0|abbr=on}}
178,886(kayıp)<br /> 8 Haziran 2008'e göre<ref name=deathtally>http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7396400.stm {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081227040023/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7396400.stm |tarih=27 Aralık 2008 }} Çin'in güney batı bölgesi Siçuan'da şiddetli deprem [[BBC]]</ref>
| merkez = [[Siçuan]]
| fay = [[Yingşiu-Beiçuan fayı]]
| tip = [[İtme fayı]]
| süre = >2 dakika
| etkilenen ülkeler = [[Çin]], [[Tayland]], [[Vietnam]]
| devdalga =
| öncüşok =
| artçışok = 149-284 tanesi büyük olmak üzere 42,719'dan fazla
| sonuçları = {{Unbulleted list|87,587 ölü|374,643 yaralı|18,392 kayıp}}<ref>{{Cite news| url=https://www.theguardian.com/world/2008/aug/15/chinaearthquake.china| title=Sichuan quake: China's earthquake reconstruction to cost $150bn| newspaper=The Guardian| date=August 14, 2008| last1=Watts| first1=Jonathan| access-date=October 8, 2017| archive-url=https://web.archive.org/web/20171008130343/https://www.theguardian.com/world/2008/aug/15/chinaearthquake.china| archive-date=October 8, 2017| url-status=live}}</ref><ref name=MSNBC2008/><ref name="magnitude"/><ref name="magnitude 2" /><ref name="USGSPAGER" /><ref name="CEA intensity" /><ref name="scea_total"/><ref>{{cite web |author=Armand Vervaeck and Dr. James Daniell |url=http://earthquake-report.com/2011/05/10/the-may-12-2008-deadly-sichuan-earthquake-a-recap-3-years-later |title=The May 12, 2008 deadly Sichuan Earthquake – A recap – 3 years later |publisher=SOS Earthquakes |date=October 5, 2013 |access-date=March 5, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306210653/http://earthquake-report.com/2011/05/10/the-may-12-2008-deadly-sichuan-earthquake-a-recap-3-years-later/ |archive-date=March 6, 2017 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |first=Paula |last=Dunbar |url=http://www.ngdc.noaa.gov/nndc/struts/results?eq_0=7843&t=101650&s=13&d=22,26,13,12&nd=display |title=Significant Earthquake |publisher=Ngdc.noaa.gov |access-date=February 13, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160114181213/http://www.ngdc.noaa.gov/nndc/struts/results?eq_0=7843&t=101650&s=13&d=22,26,13,12&nd=display |archive-date=January 14, 2016 |url-status=live }}</ref><ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2008/us2008ryan/#summary |title=Magnitude 7.9 – EASTERN SICHUAN, CHINA |publisher=Earthquake.usgs.gov |access-date=November 7, 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100109012454/http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2008/us2008ryan/ |archive-date=January 9, 2010 }}</ref><ref>{{Cite news|first1=Andrew |last1=Jacobs |first2=Edward |last2=Wong |first3=Huang |last3=Yuanxi |title=China Reports Student Toll for Quake |url=https://www.nytimes.com/2009/05/08/world/asia/08china.html |newspaper=The New York Times |date=May 7, 2009 |quote=Large earthquakes are common in fold and thrust belts; a recent example is the great Wench-uan earthquake that hit Sichuan, China, on May 12, 2008, killing more than 80,000 people. |access-date=May 14, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130506151300/http://www.nytimes.com/2009/05/08/world/asia/08china.html |archive-date=May 6, 2013 |url-status=live }}</ref><ref name="data" />
}}
}}


'''2008 Siçuan depremi<ref name="Chengdu quake">Some early Western reports used the term '''Chengdu quake'''; e.g., {{cite news|url=http://chengdu.usembassy-china.org.cn/chengdu_earthquake.html|title=Chengdu Earthquake|access-date=January 24, 2009|archive-date=December 17, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081217024330/http://chengdu.usembassy-china.org.cn/chengdu_earthquake.html|date=May 12, 2008|publisher=U.S. Consulate General Chengdu, China|url-status=dead}}, {{cite news|url=http://blogs.physicstoday.org/newspicks/2008/05/the_chengdu_earthquake.html|title=The Chengdu earthquake|access-date=January 24, 2009|archive-date=January 8, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090108162747/http://blogs.physicstoday.org/newspicks/2008/05/the_chengdu_earthquake.html|date=May 14, 2008|publisher=Physics Today|url-status=dead}}, etc. This term never picked up widely in media reports, but was reportedly used by BBC America in a follow-up report on preparations for winter and housing rebuilding efforts aired November 12, 2008, in counterpoint to Olympics.</ref>''' ({{Dil|zh|汶川大地震}}, [[pinyin]]:''Wènchuān dà dìzhèn)'' veya '''Büyük Siçuan Depremi''', [[Çin'de zaman|Çin Standart Zamanı]]'na göre 12 Mayıs 2008 saat 14:28:01'de 7,9 [[Moment magnitüd ölçeği|M<sub>w</sub>]] büyüklüğünde<ref name="magnitude 2">{{cite news|url=https://earthquake.usgs.gov/eqcenter/eqinthenews/2008/us2008ryan/#details|title=Magnitude 7.9&nbsp;– Eastern Sichuan, China|access-date=May 20, 2008|archive-date=September 11, 2008|archive-url=http://archive.wikiwix.com/cache/20080911050151/https://earthquake.usgs.gov/eqcenter/eqinthenews/2008/us2008ryan/#details|date=May 12, 2008|publisher=[[United States Geological Survey|USGS]]|url-status=dead}}</ref> meydana gelen depremdir. Depremin merkezi [[Çengdu]]'nun 50 km kuzeybatısında, 19 km derinlikte meydana gelmiştir.<ref name="magnitude 22">{{cite news|url=https://earthquake.usgs.gov/eqcenter/eqinthenews/2008/us2008ryan/#details|title=Magnitude 7.9&nbsp;– Eastern Sichuan, China|access-date=May 20, 2008|archive-date=September 11, 2008|archive-url=http://archive.wikiwix.com/cache/20080911050151/https://earthquake.usgs.gov/eqcenter/eqinthenews/2008/us2008ryan/#details|date=May 12, 2008|publisher=[[United States Geological Survey|USGS]]|url-status=dead}}</ref> Deprem, 240 km'den fazla uzunlukta fay hattını kırmıştır.<ref name=":0">{{Cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/324965343|title=What we have learned from the 2008 Wenchuan Earthquake and its aftermath: A decade of research and challenges|date=May 5, 2018|pages=25–32|journal=Engineering Geology|volume=241|doi=10.1016/j.enggeo.2018.05.004|last1=Fan|first1=Xuanmei|last2=Hsein Juang|first2=C|last3=Wasowski|first3=J|last4=Huang|first4=Runqiu|last5=Xu|first5=Qiang|last6=Scaringi|first6=Gianvito|last7=Westen|first7=C.J.|last8=Havenith|first8=Hans-Balder|s2cid=134786927}}</ref> 1.500-1.700 km uzaklığa, [[Pekin]], [[Şanghay|Şangay]], [[Tayland]] ve [[Vietnam]]'a kadar hissedilmiştir.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7395496.stm|title='Hundreds buried' by China quake|access-date=May 20, 2008|archive-date=May 13, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080513055818/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7395496.stm|date=May 12, 2008|publisher=BBC|url-status=live}}</ref> Deprem sonrası, kayıpları daha ağır hale getiren 6 M<sub>w</sub> büyüklüğe kadar artçı depremler meydana gelmiştir.<ref name=":02">{{Cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/324965343|title=What we have learned from the 2008 Wenchuan Earthquake and its aftermath: A decade of research and challenges|date=May 5, 2018|pages=25–32|journal=Engineering Geology|volume=241|doi=10.1016/j.enggeo.2018.05.004|last1=Fan|first1=Xuanmei|last2=Hsein Juang|first2=C|last3=Wasowski|first3=J|last4=Huang|first4=Runqiu|last5=Xu|first5=Qiang|last6=Scaringi|first6=Gianvito|last7=Westen|first7=C.J.|last8=Havenith|first8=Hans-Balder|s2cid=134786927}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Three (nearly) complete inventories of landslides triggered by the May 12, 2008 Wenchuan Mw 7.9 earthquake of China and their spatial distribution statistical analysis|date=May 3, 2013|issue=3|language=en|pages=441–461|journal=Landslides|volume=11|issn=1612-510X|doi=10.1007/s10346-013-0404-6|last1=Xu|first1=Chong|last2=Xu|first2=Xiwei|last3=Yao|first3=Xin|last4=Dai|first4=Fuchu|doi-access=free}}</ref><ref>{{Cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/258521555|title=The landslide story|date=May 1, 2013|issue=5|pages=325|journal=Nature Geoscience|volume=6|doi=10.1038/ngeo1806|last1=Fan|first1=Xuanmei|last2=Huang|first2=Runqiu|bibcode=2013NatGe...6..325H}}</ref><ref>{{Cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/315792179|title=Characteristics and classification of landslide dams associated with the 2008 Wenchuan earthquake|date=April 6, 2017|pages=1–15|journal=Geoenvironmental Disasters|volume=4|doi=10.1186/s40677-017-0079-8|last=Fan|first=Xuanmei|doi-access=free}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Monitoring activity at the Daguangbao mega-landslide (China) using Sentinel-1 TOPS time series interferometry|date=December 2016|pages=501–513|journal=Remote Sensing of Environment|volume=186|issn=0034-4257|doi=10.1016/j.rse.2016.09.009|last1=Dai|first1=Keren|last2=Li|first2=Zhenhong|last3=Tomás|first3=Roberto|last4=Liu|first4=Guoxiang|last5=Yu|first5=Bing|last6=Wang|first6=Xiaowen|last7=Cheng|first7=Haiqin|last8=Chen|first8=Jiajun|last9=Stockamp|first9=Julia|bibcode=2016RSEnv.186..501D|doi-access=free}}</ref>
'''2008 Siçuan depremi''' ([[Çince]]: 四川大地震 [[pinyin]]: sìchuān dàdìzhèn; [[Çin|Çin'deki]] yaygın kullanımı: 汶川大地震; wènchuān dàdìzhèn ya da 五一二大地震 12 Mayıs büyük depremi), [[Çin|Çin Halk Cumhuriyeti]]'nin [[Siçuan]] [[Eyalet|eyaletine]] bağlı Ngawa Tibet-Çiang [[Özerk şehir|Özerk]] İlinin Vençuan [[İlçe|ilçesinde]] 12 Mayıs 2008 tarihinde yerel saatle 14:28'de meydana gelen 7,8 şiddetli depremdir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSPEK23117420080512 |başlık=Strong earthquake hits southwest China |erişimtarihi=12 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080517074046/http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSPEK23117420080512 |arşivtarihi=17 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Çin sismik araştırmalar merkezi ve Amerikan kaynakları 7,8'i doğruladı<ref>http://earthquake.usgs.gov/eqcenter/recenteqsww/Quakes/at00057368.php güncelleme = 12-05-2008</ref>. Deprem Çin'in ekonomik merkezleri [[Pekin]] ve [[Şanghay|Şanghay'da]] da hissedildi <ref>{{Web kaynağı |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7395496.stm |başlık=Powerful earthquake shakes China |erişimtarihi=12 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081201110501/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7395496.stm |arşivtarihi=1 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Dış ülkelerde ise başta [[Vietnam]], [[Tayland]], [[Hindistan]] ve [[Pakistan]]'da dahi hissedildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.cbsnews.com/stories/2008/05/12/world/main4086648.shtml |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=12 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080516221438/http://www.cbsnews.com/stories/2008/05/12/world/main4086648.shtml |arşivtarihi=16 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Deprem merkezine en yakın Çin şehri ise [[Chengdu]]'ydu.


== Hasar ve kayıplar ==
Yaklaşık 70.000 kişinin öldüğü depremden sonra Çin'de 3 günlük [[yas]] ilan edildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080522/ap_on_re_as/china_earthquake |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080523233539/http://news.yahoo.com/s/ap/20080522/ap_on_re_as/china_earthquake |arşivtarihi=23 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Bu deprem Çin'de 1976 yılında meydana gelen ve yaklaşık 250.000 kişinin öldüğü [[Tangshan Depremi]]'nden sonraki şiddeti ve can kaybı en büyük olan depremdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=a8nyyWaCAUP0&refer=home |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080805061351/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087 |arşivtarihi=5 Ağustos 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>
{| class="wikitable" style="margin: 0 0 1em 1em; border-collapse: collapse; font-size: 85%;"
Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma jeolojistlerine göre,bu büyüklükteki bir deprem ''çok tehlikeli'' ve büyük zararlara sebep olabilir.12 Mayıs, 2008 saat 22:07 e göre yapılan raporlara göre deprem Siçuan ve Çin'in pek çok bölgesinde en az 10.000 kişinin ölümüne neden oldu.<ref name="bbc7396400">{{Web kaynağı | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7396400.stm | başlık = Thousands dead in Chinese quake | erişimtarihi = | yayımcı = BBC News | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081227040023/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7396400.stm | arşivtarihi = 27 Aralık 2008 | ölüurl = hayır }}</ref> fakat bu rakam gelecek sonraki raporlara göre artabilir. [[Chongqing]]'da , 5 öğrencinin öldüğü rapor edildi, 20 kişi daha gömüldü ve bir ilk okul çöktüğünde 100 den fazla kişi yaralandı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.hexun.com/2008-05-12/105904777.html | başlık = 重庆梁平小学死亡人数增至5人 掩埋20多人 | erişimtarihi = | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080829220948/http://news.hexun.com/2008-05-12/105904777.html | arşivtarihi = 29 Ağustos 2008 | ölüurl =evet}}</ref>'''Ngawa Tibet ve Qiang Otonom Bölgesi''' hükümeti [[World Wide Web|Web]] sitesi bölge içinde 39 ölü ve 5 kayıp olduğunu duyurdu.<ref>[http://www.abazhou.gov.cn/html/2008-5/12/content_2008512205221733.html 汶川县7.8级地震已造成阿坝州39人死亡]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref>[[Mianyang]] şehrinde, bir kişi su kulesinden düşerek öldü<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/05/12/china.quake/index.html | başlık = Nearly 10,000 reported killed by China quake | erişimtarihi = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140409064827/http://www.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/05/12/china.quake/index.html | arşivtarihi = 9 Nisan 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> Xinhua deprem merkezine en yakın olan Dujiangyan'da çöken [[lise]] binasında 50 den fazla öğrencinin öldüğünü ve daha fazla kişinin gömüldüğünün onaylandığını rapor etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/12/content_8154301.htm | başlık = 四川都江堰聚源镇中学楼房垮塌 死亡人数增至50余人 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Xinhua News Agency|XinHua]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090502015709/http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/12/content_8154301.htm | arşivtarihi = 2 Mayıs 2009 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://news.sohu.com/20080512/n256807014.shtml |başlık=都江堰聚源中学垮塌 众多学生被埋(组图) |erişimtarihi=13 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080517081317/http://news.sohu.com/20080512/n256807014.shtml |arşivtarihi=17 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Shaanxi]]'de , 13 Mayıs yerel saat 9:30 'a göre toplam ölü sayısının 92 ye ulaştı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://xian.qq.com/a/20080513/000063.htm | başlık = 四川震区发生余震80次 陕西死亡人数升至92人 | erişimtarihi = | tarih = 13 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140510185820/http://xian.qq.com/a/20080513/000063.htm | arşivtarihi = 10 Mayıs 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> Diğer iki komşu bölge [[Gansu]] ve Chongqing'de , toplam ölü sayısı sırası ile 26 ve 50.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/12/content_8154694.htm | başlık = 快讯:目前四川伤亡数千人 陕甘渝滇分别死亡57、26、50和1人 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Xinhua News Agency|XinHua]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090329044703/http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/12/content_8154694.htm | arşivtarihi = 29 Mart 2009 | ölüurl = hayır }}</ref> [[Reuters]],[[Siçuan]] Sismolojik Bürosu'nun 12 Mayıs saat 22:20 deki tamamlanmamış istatistiklerine göre ölü sayısını yaklaşık 9000 olarak belirtti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.reuters.com/article/worldNews/idUSSP23973420080512 | başlık = China quake kills nearly 10,000 in Sichuan | erişimtarihi = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081006174915/http://www.reuters.com/article/worldNews/idUSSP23973420080512 | arşivtarihi = 6 Ekim 2008 | ölüurl = hayır }}</ref> Resmi ekipler ve kurtarma takımları en çok zarar görmüş olan deprem merkezine yakın alanlara tamamen harap olmuş veya toprak kaymasından kapanmış yollar nedeniyle hala ulaşamadılar. [[Wenchuan]] bölgesi şef sekreteri, 30000 den fazla insanın büyük kasabada yardım için beklediğini belirtti. Depremin şiddetle vurduğu Xuankou ve Wolong'da yollar ve [[haberleşme]] hala tamamıyla kesik durumda.<ref>[http://www.abazhou.gov.cn/html/2008-5/13/content_20085131574369.html 汶川地震重灾区急需空投帐篷、食品、药品]{{Ölü bağlantı|tarih=Mart 2020 }}</ref>

== Kayıplar ==
=== Sarsıntılar birçok yerde hissedildi ===
{{Temiz}}

{| class="wikitable" style="margin: 0 0 1em 1em; float: right; border-collapse: collapse; font-size: 85%;"
|-
|-
!colspan="2"| Bölge
!colspan="2"| Bölge
81. satır: 84. satır:
|colspan="2"| [[Yunnan]] || 1
|colspan="2"| [[Yunnan]] || 1
|-
|-
|colspan="2"| '''Toplam''' || '''{{formatnum:69136}}'''
! colspan="2" | '''Toplam''' !! '''{{formatnum:69136}}'''
|}
|}

* {{Bayraksimge|Çin}} (Anakara): Bütün bölgeler [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi|Sincan]], [[Jilin]] ve [[Heilongjiang]] hariç depremden etkilendi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/13/content_8161113.htm |başlık=中国地震局新闻发言人张宏卫:除吉林、黑龙江、新疆无震感报告外,其他省区市均有不同震感 |erişimtarihi=15 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080517054059/http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/13/content_8161113.htm |arşivtarihi=17 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>
=== Hissedilen yerler ===
* {{Bayraksimge|Çin}} [[Çin]] (Anakara): Bütün bölgeler [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi|Sincan]], [[Jilin]] ve [[Heilongjiang]] hariç depremden etkilendi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/13/content_8161113.htm |başlık=中国地震局新闻发言人张宏卫:除吉林、黑龙江、新疆无震感报告外,其他省区市均有不同震感 |erişimtarihi=15 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080517054059/http://news.xinhuanet.com/newscenter/2008-05/13/content_8161113.htm |arşivtarihi=17 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>
* {{bayraksimge|Bangladeş}}[[Bangaldeş]]: Bangladeş'in bir kısmında depremden sekiz buçuk dakika sonra sarsıntı hissedildi.<ref name="Jade_6">{{Haber kaynağı|tarih=12 Mayıs 2008|başlık=6:30 News Report|yayımcı=[[TVB]]}}{{zh icon}}</ref>
* {{bayraksimge|Bangladeş}}[[Bangaldeş]]: Bangladeş'in bir kısmında depremden sekiz buçuk dakika sonra sarsıntı hissedildi.<ref name="Jade_6">{{Haber kaynağı|tarih=12 Mayıs 2008|başlık=6:30 News Report|yayımcı=[[TVB]]}}{{zh icon}}</ref>
* {{Bayraksimge|Hong Kong}}[[Hong Kong]]: Yaklaşık yarım dakika süren sarsıntı depremden yaklaşık üç dakika sonra hissedildi.Bu ayrıca Hong Kong'un kayıtlarında deprem merkezine en uzak mesafeden hissedildi.<ref name="Jade_6" /><ref>{{Web kaynağı | url = http://news.g4team.com/imviewer/imviewer.php?site=0&page=ncbrka00_20080512181842 | başlık = 本港有紀錄以來最遠一次有感地震 | erişimtarihi = | yayımcı = ON.CC 即時新聞 | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130615060341/http://news.g4team.com/imviewer/imviewer.php?site=0&page=ncbrka00_20080512181842 | arşivtarihi = 15 Haziran 2013 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.singtao.com/breakingnews/20080512a165529.asp | başlık = 天文台指多名市民下午感到振動 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Sing Tao Daily]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Mart 2022 }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hko.gov.hk/gts/equake/eqpress_e/eqpress_e.20080512.1515.htm | başlık = 天Bulletin issued at 15:15 HKT 12/May/2008 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Hong Kong Observatory]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100116020426/http://www.hko.gov.hk/gts/equake/eqpress_e/eqpress_e.20080512.1515.htm | arşivtarihi = 16 Ocak 2010 | ölüurl = hayır }}</ref>
* {{Bayraksimge|Hong Kong}}[[Hong Kong]]: Yaklaşık yarım dakika süren sarsıntı depremden yaklaşık üç dakika sonra hissedildi.Bu ayrıca Hong Kong'un kayıtlarında deprem merkezine en uzak mesafeden hissedildi.<ref name="Jade_6" /><ref>{{Web kaynağı | url = http://news.g4team.com/imviewer/imviewer.php?site=0&page=ncbrka00_20080512181842 | başlık = 本港有紀錄以來最遠一次有感地震 | erişimtarihi = | yayımcı = ON.CC 即時新聞 | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130615060341/http://news.g4team.com/imviewer/imviewer.php?site=0&page=ncbrka00_20080512181842 | arşivtarihi = 15 Haziran 2013 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.singtao.com/breakingnews/20080512a165529.asp | başlık = 天文台指多名市民下午感到振動 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Sing Tao Daily]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Mart 2022 }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hko.gov.hk/gts/equake/eqpress_e/eqpress_e.20080512.1515.htm | başlık = 天Bulletin issued at 15:15 HKT 12/May/2008 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Hong Kong Observatory]] | tarih = 12 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100116020426/http://www.hko.gov.hk/gts/equake/eqpress_e/eqpress_e.20080512.1515.htm | arşivtarihi = 16 Ocak 2010 | ölüurl = hayır }}</ref>
92. satır: 97. satır:
* {{Bayraksimge|Nepal}}[[Nepal]]: Sarsıntılar depremden yaklaşık sekiz buçuk dakika sonra hissedildi.<ref name="Jade_6" />
* {{Bayraksimge|Nepal}}[[Nepal]]: Sarsıntılar depremden yaklaşık sekiz buçuk dakika sonra hissedildi.<ref name="Jade_6" />
* {{Bayraksimge|Pakistan}}[[Pakistan]]: sarsıntılar Pakistan'ın kuzey bölgesi kısmında depremden on dakika sonra hissedildi.<ref name="Jade_6" />
* {{Bayraksimge|Pakistan}}[[Pakistan]]: sarsıntılar Pakistan'ın kuzey bölgesi kısmında depremden on dakika sonra hissedildi.<ref name="Jade_6" />
* {{RUS}}:Sarsıntılar [[Tuva]]'da hissedildi, zarar rapor edilmedi.<ref name="Jade_6" />
* {{RUS}}: Sarsıntılar [[Tuva]]'da hissedildi, zarar rapor edilmedi.<ref name="Jade_6" />
* {{bayraksimge|Tayvan}}[[Tayvan]]: Depremin Tayvan'a ulaşması hemen hemen sekiz dakika aldı,daha sonra sarsıntılar bir veya iki dakika sürdü;zarar veya yaralı rapor edilmedi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/05/12/156112/China-quake.htm | başlık = China quake felt throughout Taiwan, but no injuries or damage reported | erişimtarihi = 13 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120912182903/http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/05/12/156112/China-quake.htm | arşivtarihi = 12 Eylül 2012 | ölüurl = hayır }}</ref>
* {{bayraksimge|Tayvan}}[[Tayvan]]: Depremin Tayvan'a ulaşması hemen hemen sekiz dakika aldı,daha sonra sarsıntılar bir veya iki dakika sürdü;zarar veya yaralı rapor edilmedi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/05/12/156112/China-quake.htm | başlık = China quake felt throughout Taiwan, but no injuries or damage reported | erişimtarihi = 13 Mayıs 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120912182903/http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national%20news/2008/05/12/156112/China-quake.htm | arşivtarihi = 12 Eylül 2012 | ölüurl = hayır }}</ref>
* {{Bayraksimge|Tayland}}[[Tayland]]: Sarsıntı Tayland'ın bazı kısımlarında depremden altı dakika sonra hissedildi.
* {{Bayraksimge|Tayland}}[[Tayland]]: Sarsıntı Tayland'ın bazı kısımlarında depremden altı dakika sonra hissedildi.

Sayfanın 23.22, 1 Temmuz 2022 tarihindeki hâli

2008 Siçuan depremi
Çince汶川大地震
Siçuan'daki deprem sonrası çöken bir bina, buldozerle yıkılıyor.
UTC zamanı??
Yerel tarih12 Mayıs 2008 (2008-05-12)
Yerel saat14:28:01 CST
Süre>2 dakika
Büyüklük8.0 Ms , 7.9 Mw
Derinlik19 km (12 mi)
Merkez üsSiçuan
FayYingşiu-Beiçuan fayı
Türİtme fayı
Maks. şiddetXI (aşırı)
Artçı şok149-284 tanesi büyük olmak üzere 42,719'dan fazla
Etkilenen ülkeler/bölgelerÇin, Tayland, Vietnam
Kayıplar
  • 87,587 ölü
  • 374,643 yaralı
  • 18,392 kayıp
[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12]

2008 Siçuan depremi[13] (Çince汶川大地震, pinyin:Wènchuān dà dìzhèn) veya Büyük Siçuan Depremi, Çin Standart Zamanı'na göre 12 Mayıs 2008 saat 14:28:01'de 7,9 Mw büyüklüğünde[4] meydana gelen depremdir. Depremin merkezi Çengdu'nun 50 km kuzeybatısında, 19 km derinlikte meydana gelmiştir.[14] Deprem, 240 km'den fazla uzunlukta fay hattını kırmıştır.[15] 1.500-1.700 km uzaklığa, Pekin, Şangay, Tayland ve Vietnam'a kadar hissedilmiştir.[16] Deprem sonrası, kayıpları daha ağır hale getiren 6 Mw büyüklüğe kadar artçı depremler meydana gelmiştir.[17][18][19][20][21]

Hasar ve kayıplar

Bölge Ölümler
Sichuan Mianyang 21.963[22]
Ngawa 20.258 [23]
Deyang 17.121[24]
Guangyuan 4.822[25]
Chengdu 4.276
Nanchong 30
Ya'an 28
Suining 27
Ziyang 20
Meishan 10
Bazhong 10
Garzê 9
Leshan 8
Neijiang 7
Dazhou 4
Liangshan 3
Zigong 2
Luzhou 1
Guang'an 1
Toplam 68.620
Gansu 365
Shaanxi 122
Chongqing 18
Henan 2
Guizhou 1
Hubei 1
Hunan 1
Yunnan 1
Toplam 69.136

Hissedilen yerler

  • Çin Çin (Anakara): Bütün bölgeler Sincan, Jilin ve Heilongjiang hariç depremden etkilendi.[26]
  • BangladeşBangaldeş: Bangladeş'in bir kısmında depremden sekiz buçuk dakika sonra sarsıntı hissedildi.[27]
  • Hong KongHong Kong: Yaklaşık yarım dakika süren sarsıntı depremden yaklaşık üç dakika sonra hissedildi.Bu ayrıca Hong Kong'un kayıtlarında deprem merkezine en uzak mesafeden hissedildi.[27][28][29][30]
  • HindistanHindistan: Sarsıntılar Hindistan'ın bazı kısımlarında depremden yaklaşık dokuz dakika sonra hissedildi.[27]
  •  Japonya: Sarsıntılar Tokyo'da hissedildi.
  • MakaoMakao: Sarsıntılar depremden yaklaşık üç dakika sonra hissedildi.[31]
  • MoğolistanMoğolistan: Sarsıntılar Moğolistan'ın bazı kısımlarında depremden yaklşık sekiz dakika sonra hissedildi.[27]
  • NepalNepal: Sarsıntılar depremden yaklaşık sekiz buçuk dakika sonra hissedildi.[27]
  • PakistanPakistan: sarsıntılar Pakistan'ın kuzey bölgesi kısmında depremden on dakika sonra hissedildi.[27]
  •  Rusya: Sarsıntılar Tuva'da hissedildi, zarar rapor edilmedi.[27]
  • TayvanTayvan: Depremin Tayvan'a ulaşması hemen hemen sekiz dakika aldı,daha sonra sarsıntılar bir veya iki dakika sürdü;zarar veya yaralı rapor edilmedi.[32]
  • TaylandTayland: Sarsıntı Tayland'ın bazı kısımlarında depremden altı dakika sonra hissedildi.

Kaynakça

  1. ^ Watts, Jonathan (August 14, 2008). "Sichuan quake: China's earthquake reconstruction to cost $150bn". The Guardian. October 8, 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 8, 2017. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; MSNBC2008 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; magnitude isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ a b "Magnitude 7.9 – Eastern Sichuan, China". USGS. May 12, 2008. September 11, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: May 20, 2008. 
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; USGSPAGER isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CEA intensity isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  7. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; scea_total isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  8. ^ Armand Vervaeck and Dr. James Daniell (October 5, 2013). "The May 12, 2008 deadly Sichuan Earthquake – A recap – 3 years later". SOS Earthquakes. March 6, 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: March 5, 2017. 
  9. ^ Dunbar, Paula. "Significant Earthquake". Ngdc.noaa.gov. January 14, 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: February 13, 2014. 
  10. ^ "Magnitude 7.9 – EASTERN SICHUAN, CHINA". Earthquake.usgs.gov. January 9, 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: November 7, 2012. 
  11. ^ Jacobs, Andrew; Wong, Edward; Yuanxi, Huang (May 7, 2009). "China Reports Student Toll for Quake". The New York Times. May 6, 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: May 14, 2009. Large earthquakes are common in fold and thrust belts; a recent example is the great Wench-uan earthquake that hit Sichuan, China, on May 12, 2008, killing more than 80,000 people. 
  12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; data isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  13. ^ Some early Western reports used the term Chengdu quake; e.g., "Chengdu Earthquake". U.S. Consulate General Chengdu, China. May 12, 2008. December 17, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 24, 2009. , "The Chengdu earthquake". Physics Today. May 14, 2008. January 8, 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 24, 2009. , etc. This term never picked up widely in media reports, but was reportedly used by BBC America in a follow-up report on preparations for winter and housing rebuilding efforts aired November 12, 2008, in counterpoint to Olympics.
  14. ^ "Magnitude 7.9 – Eastern Sichuan, China". USGS. May 12, 2008. September 11, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: May 20, 2008. 
  15. ^ Fan, Xuanmei; Hsein Juang, C; Wasowski, J; Huang, Runqiu; Xu, Qiang; Scaringi, Gianvito; Westen, C.J.; Havenith, Hans-Balder (May 5, 2018). "What we have learned from the 2008 Wenchuan Earthquake and its aftermath: A decade of research and challenges". Engineering Geology. 241: 25–32. doi:10.1016/j.enggeo.2018.05.004. 
  16. ^ "'Hundreds buried' by China quake". BBC. May 12, 2008. May 13, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: May 20, 2008. 
  17. ^ Fan, Xuanmei; Hsein Juang, C; Wasowski, J; Huang, Runqiu; Xu, Qiang; Scaringi, Gianvito; Westen, C.J.; Havenith, Hans-Balder (May 5, 2018). "What we have learned from the 2008 Wenchuan Earthquake and its aftermath: A decade of research and challenges". Engineering Geology. 241: 25–32. doi:10.1016/j.enggeo.2018.05.004. 
  18. ^ Xu, Chong; Xu, Xiwei; Yao, Xin; Dai, Fuchu (May 3, 2013). "Three (nearly) complete inventories of landslides triggered by the May 12, 2008 Wenchuan Mw 7.9 earthquake of China and their spatial distribution statistical analysis". Landslides (İngilizce). 11 (3): 441–461. doi:10.1007/s10346-013-0404-6. ISSN 1612-510X.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  19. ^ Fan, Xuanmei; Huang, Runqiu (May 1, 2013). "The landslide story". Nature Geoscience. 6 (5): 325. Bibcode:2013NatGe...6..325H. doi:10.1038/ngeo1806. 
  20. ^ Fan, Xuanmei (April 6, 2017). "Characteristics and classification of landslide dams associated with the 2008 Wenchuan earthquake". Geoenvironmental Disasters. 4: 1–15. doi:10.1186/s40677-017-0079-8.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  21. ^ Dai, Keren; Li, Zhenhong; Tomás, Roberto; Liu, Guoxiang; Yu, Bing; Wang, Xiaowen; Cheng, Haiqin; Chen, Jiajun; Stockamp, Julia (December 2016). "Monitoring activity at the Daguangbao mega-landslide (China) using Sentinel-1 TOPS time series interferometry". Remote Sensing of Environment. 186: 501–513. Bibcode:2016RSEnv.186..501D. doi:10.1016/j.rse.2016.09.009. ISSN 0034-4257.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  22. ^ "Earthquake Information of Mianyang as of June 7" (Çince). Official website of Mianyang Government. 8 Haziran 2008. 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2008. 
  23. ^ "Death Toll in Ngawa Prefecture reaches 20,258 as of June 6, 18:00 CST" (Çince). Official website of Ngawa Prefecture Government. 7 Haziran 2008. 9 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2008. 
  24. ^ "Earthquake Information of Deyang as of June 7, 19:00 CST" (Çince). Official website of Deyang Government. 8 Haziran 2008. Erişim tarihi: 8 Haziran 2008. [ölü/kırık bağlantı]
  25. ^ "Guangyuan Government Held 20th News Conference for the Earthquake on June 7" (Çince). Official website of Guangyuan Government. 8 Haziran 2008. 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2008. 
  26. ^ "中国地震局新闻发言人张宏卫:除吉林、黑龙江、新疆无震感报告外,其他省区市均有不同震感". 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2008. 
  27. ^ a b c d e f g "6:30 News Report". TVB. 12 Mayıs 2008. (Çince)
  28. ^ "本港有紀錄以來最遠一次有感地震". ON.CC 即時新聞. 12 Mayıs 2008. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "天文台指多名市民下午感到振動". Sing Tao Daily. 12 Mayıs 2008. [ölü/kırık bağlantı]
  30. ^ "天Bulletin issued at 15:15 HKT 12/May/2008". Hong Kong Observatory. 12 Mayıs 2008. 16 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ "Residents of highrises experienced dizzyness". Macau Daily News. 13 Mayıs 2008. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2008. 
  32. ^ "China quake felt throughout Taiwan, but no injuries or damage reported". 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2008.