Şerur Muharebesi

Şerur Savaşı
Tarih	Ağustos 1501
Bölge	Şerur Ovası
Sonuç	Kesin Safevi zaferi
Taraflar
Akkoyunlu Devleti	Safevîler ; Kartli Krallığı
Komutanlar ve liderler
Akkoyunlu Elvend Mirza	Şah İsmail; Emir Bayram Han Karamanlı; Lala Hüseyin Bey ;
Güçler
10.000 - 30.000	7.000

Şerur Muharebesi (Azerice: Şərur döyüşü) - Akkoyunlu sultanı Elvend Mirza ile Safevi şeyhi İsmail arasında Ağustos 1501'de, günümüzde Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan Şerur şehri yakınında yapılan savaş. Savaş Safevi ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Savaş İsmail'in kendini şah ilan etmesi itibariyle Safevi Devleti'nin kuruluşu olarak bilinmektedir.

Savaşın nedenleri

Şirvanşahlarla birleşerek öldürdükleri babası Şeyh Haydar ve dedesi Şeyh Cüneyt'in öcünü almak;
Akkoyunluların zayıflamış otoritesini tamamen ortadan kaldırmak;
Şeyh İsmail'in, Şiilik mezhebini Azerbaycan'da yaymak istemesi;
Giderek güçlenen Safevi kuvvetlerini ortadan kaldırmak;

Savaş öncesi

Şirvanşah birliklerinin çarpışmadan sonra salim kalmış bölümleri Gülistan kalesine çekilmişti. İsmail Bakü'yü aldıktan sonra Gülistan kalesine saldırdı. Ama kısa süre sonra Gülistan kuşatmasını kaldırarak, emirlerine bunu uykuda imamdan görev alması ile anlattı ve Akkoyunlu Elvend'le mücadeleye başladı. Bir rivayete göre, İsmail Kızılbaş emirlerini istişâreye toplayarak onlara sorar: "Ne istiyorsunuz, Azerbaycan tahtını mı, yoksa Gülistan kalesini mi?" Onlar oybirliğiyle Azerbaycan'ı tercih ederler.^[1]

Savaş

İsmail kendi ordusu ile Nahçıvan yönünde hareket etti. 1501 yılının Ağustos ayında Elvend Mirza onları Şerur ovasında karşıladı. Şerur Savaşında Elvend Mirza'nın 10 binlik ordusu İsmail'in 7 binlik ordusu tarafından bozguna uğratılır. Korkup kaçan savaşçılarını geri döndermek ve rakibin arkadan gelen darbelerini püskürtmek amacıyla birbirine zincirlenmiş develerden kullanma girişimi de Elvend Mirza'ya yardımcı olamadı.

Savaşın sonuçları

İsmail bu savaşta da kendi yaşına göre fevkalade kumandanlık kabiliyeti ve kişisel yiğitlik örneği gösteriyor. Kendisi bizzat Akkoyunlu ordusunun sayılan emirlerinden Karqiçay Bey'i kılıç savaşında mağlup etdi. Diğer ünlü kumandanlar da öldürülerek kafaları yabancı düşmanları korkutmak için Kızılbaş savaşçılarının tuttuğu yüksekliklere konmuştur.^[2] Elvend kendisi ise savaş meydanından son anda kaçarak, canını kurtarmıştır. Böylece İsmail hayli ganimet kazanmış ve daha da önemlisi Tebriz'e giden yolu açmıştır.

Böylece, Akkoyunlu Devleti'nin birinci kolunu yöneten Elvend Mirza tarih sahnesinden silindi.

Zaferden sonra İsmail Tebriz'e girdi. Tebriz'e girdikten sonra kendini şah ilan etti ve Safevi Devletini kurdu. Bu savaşla İsmail Azerbaycan bölgesini ele geçirdi. Böylece devletini genişletmek için ihtiyaç duyduğu zengin kaynakları bulmuş oldu.^[3]^[4]

Kaynakça

^ Məmmədova R. A., Naxçıvan şəhərinin tarixi oçerki (orta əsrlər dövrü), Bakı, 1977
^ Əfəndiyev O. Ə., Azərbaycan Səfəvilər dövləti, Bakı, 1993.
^ Sümer, Faruk (1976). Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara
^ Woods, J. E. (1976). The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. Minneapolis and Chicago.

[1] Məmmədova R. A., Naxçıvan şəhərinin tarixi oçerki (orta əsrlər dövrü), Bakı, 1977

[2] Əfəndiyev O. Ə., Azərbaycan Səfəvilər dövləti, Bakı, 1993.

[3] Sümer, Faruk (1976). Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara

[4] Woods, J. E. (1976). The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. Minneapolis and Chicago.

[1]

[2]

[3]

[4]