Kaplumbağa

Kaplumbağalar hareketleri yönünden ne kadar telaşsız ve ağır hayvanlarsa onların tarih boyunca gelişimi de o kadar yavaş olmuştur. Kaplumbağalar, öteki sürüngenlerle birlikte Mezozoik'in ilk dönemi olan Trias Çağı'nda ortaya çıktılar.

200 milyon yıldan beri kaplumbağaların vücut yapıları önemli hiçbir değişikliğe uğramamıştır. Halbuki kaplumbağalar, dünyanın soyu henüz tükenmemiş en eski hayvanlarındandır.

"İşi olacağına bırakmak" kaplumbağaların en dikkate değer özelliğidir. Aç kalmak onları hiç rahatsız etmez. Eğer yakınlarında yiyecek bulamayacak olurlarsa bundan zerre kadar üzüntü duymazlar, yiyecek aramaktan vazgeçip oldukları yerde beklerler... bir gün... bir hafta... bir ay... hatta daha fazla... Açlığa pek dayanıklıdırlar... Üstelik çok uzun ömürlüdürler. Yüz, yüzelli yıl yaşarlar.

Kaplumbağa sık sık ölümsü bir uykuya dalar. Hele yaşadığı çevrede sıcaklık düşmeye başlayınca hayvan iyice uyuşup kalır. Bol Güneş ışığı alan kuru topraklarda kendine bir delik kazıp bütün kışı orada geçirmek üzere içine girer.

Deniz kaplumbağaları ise çukur kazacak yerde kendilerini denizin derinliklerine bırakıp sıcak günlerin gelmesini beklerler.

Bugün karada veya denizde olsun Dünyamızda 250'ye yakın kaplumbağa türü yaşamaktadır. Bunları

• Döner boyunları (Pleurodia),
• deniz kaplumbağaları (Cheloniidea),
• gizli boyunlular (Cryptoria),
• yumuşak kaplumbağalar (Trionychoidea),

diye dört alt takıma ayırmak mümkündür.

Baş ve Ayaklar

Kaplumbağaların başı vücutlarına oranla çok küçüktür. Ağızları bir kuşun gagasına benzer. Dişlerin yerini sert ve kesici yapıda boynuzsu bir tabaka almıştır. Kaplumbağalar, bununla besinlerini yakalar ve parçalarlar. Dil kısa ve yumuşaktır.

Ayaklarına gelince, bunların uçlarında beşer parmak vardır, karada ve bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda bunlar hareketlidir. Uçlarındaki tırnaklar kıvrık ve serttir. Bataklıklarda yaşayan kaplumbağalarda birbirleriyle bir zar aracılığıyla birleşmiş küreğe benzer bir durum almıştır. Bunların arka ayak parmaklarının sayısı dörttür. Deniz kaplumbağalarında ise parmaklar bitişiktir. Bu yüzden parmaklar tek başlarına hareketsizdirler.

Üreme

Kaplumbağalar yumurtlama yolu ile ürerler. Yumurtalar genellikle yuvarlaktır. Dişi kaplumbağa yazın yumurtlar. Bunları nemli toprakta arka ayaklarıyla oyduğu bir çukurun içine bırakır. Sonra yabancı hayvanlar ve insanlar almasın diye yumurtaların üzerini toprak ile örter. İki ay dolmadan yavrular yumurtadan çıkar, kendi kendilerine beslenirler.

Türkiyede Bulunan Bazı Kaplumbağa Türleri

• Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası (Testudo graeca)
• Herman kaplumbağası (Testudo hermanni)
• Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis)
• Çizgili kaplumbağa (Mauremys caspica)
• Fırat kaplumbağası (Refetus euphraticus)
• Sini kaplumbağası (Caretta caretta)
• Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas)
• Nil kaplumbağası (Trionyx triunguis)