Spektroskopi

Üçgen prizmadan geçerek dağılan bir ışık demetini gösteren animasyon.

Tayf bilimi (spektroskopi) en çok tanınan hali ile maddenin özelliklerinin, soğrulan ve salınan parçacıklar, ışık, veya ses aracılığı ile incelenmesidir. Ancak tayf biliminin esası bu değildir; çünkü tayf bilimi ne kimyasal analize mahkûmdur, ne de kimyasal analizin tamamı tayfsal analizden oluşmaktadır. Sonuçta tayf bilimi fizik/fotonik/optik bazlı teknikler bütünüdür ve uygun düştüğü her yerde kullanılmaktadır; örneğin astrofizikte kullanılmaktadır, ancak maksat kimyasal analiz olmayabilmektedir.

Tayf bilimi ayrıca ışık ile maddenin etkileşiminin incelenmesi olarak da tanımlanabilir. Tayf bilmi, analitik kimyada ve moleküler biyolojide maddelerin ışık aracılığı ile tanımlanmaları amacıyla kullanılmaktadır. Tarihsel olarak sadece görünür ışık kullanılırken, günümüzde yeni yöntemler de kullanılmaktadır. Tayf analiz yöntemlerinde örnek üzerine bir uyarıcı tanecik gönderilir ve örneğin bu uyarıcı taneciğe (elektron, nötron, proton, atom, molekül, gibi) karşı davranışı ölçülür. Bunlar dışında, elektromanyetik olan ve olmayan ışınım da kullanılmaktadır (mikrodalgalar, radyo dalgaları, X ışınları, gibi). Tayfsal yöntemlerde maddenin elektromanyetik radyasyonu yayması, soğurması, saçması, saptırması, genel olarak maddenin elektromanyetik radyasyonla etkileşimi ve bu etkileşimin sonuçları analitik amaçlara dönük olarak incelenir. Tayf bilimi, gökbilim ve uzaktan algılamada da ayrıca yoğun olarak uygulanan yöntemlerdendir.

Spektroskopi çeşitleri

1. Optik tayf bilimi
2. Kızılötesi (infrared) tayf bilimi
3. Morötesi (görünür, ultraviole) tayf bilimi
4. Raman tayfı
5. Elektron Spin Rezonans (veya Elektron Paramanyetik Rezonans) tayfı
6. Nükleer Manyetik Rezonans Tayf Bilimi (NMR Spektroskopisi)
7. Kütle Tayfı
8. Elektrokimyasal Empedans Tayfı (EIS)
9. Atomik Salma Tayfı
10. Mössbauer Tayfı