Diriye Emirliği: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k r2.7.2+) (Bot: Değiştiriliyor: it:Emirato di Dirʿiyya |
Değişiklik özeti yok |
||
| 57. satır: | 57. satır: | ||
|slogan = |
|slogan = |
||
|ulusal_marş = |
|ulusal_marş = |
||
|yaygın_diller = [[ |
|yaygın_diller = [[Arapça]] |
||
|din = [[Vahhabilik|Vahhabi İslam]] |
|din = [[Vahhabilik|Vahhabi İslam]] |
||
|para_birimi = |
|para_birimi = |
||
Sayfanın 11.51, 31 Ağustos 2012 tarihindeki hâli
Suudi Arabistan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1744-1818 | |||||||||
 Diriyah Bayrağı | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Diriyah | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Arapça | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| İmam | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
İlk Suûdi Devleti, 1744 yılında (Hicrî 1157) kuruldu. Şeyh Muhammed bin Abdülvahhab, Diriyah'a yerleştiğinde Diriyah Prensi Muhammed İbn-i Suud Vahhabî'nin dâvâsını desteklemeye ve benimsemeye hazırdı.
Suûdi Arabistan Krallığı'nın Kraliyet ailesi ve onun müttefikleri Arabistan'da egemen devlet için ayaklandılar. İlkin Necd'i zaptettiler. Daha sonra etkilerini Kuveyt'in doğu kıyısından aşağı Umman sınırına kadar genişlettiler. Suûdiler daha sonra doğuya yönelerek sınırlarını Asir'in tepelerine kadar teşmîl ettiler.
Daha sonra Vahhabi kuvvetleri Irak ve Suriye vilâyetlerine de hücum etmeye başladı. 1801'de bu taarruzlar Şiîlerin kutsal şehri Kerbelâ'yı yağmalamalarıyla doruğa çıktı. 1802 yılında Vahhabîler İslâm'in iki kutsal şehri Mekke ve Medine'yi de elde ederek Hicaz bölgesinin kontrolünü ele geçirdi. Özellikle bu son olaylar Osmanlı İmparatorluğu'nun prestijini sarsacak nitelikteydi, zira Osmanlı Devleti bu iki kutsal şehir üzerinde 1517'den beri hükümranlığını kesintisiz sürdürmekteydi.
Bu iki şehrin de düşmesiyle Osmanlı Devleti harekete geçti. Dönemin padişahı II. Mahmut, Vahhabîleri tahrip etme görevini Mısır Vâlîsi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya verdi. Mehmet Ali Paşa, oğlu Tosun Paşa komutasındaki güçlü bir piyada ordusunu deniz yoluyla Hicaz'a gönderdi.
İlk aşamada 1813'te Mekke, Medine ve Cidde zaptedildi. Mehmet Ali Paşa, gerekli hazırlıklar tamamlandıktan sonra diğer oğlu İbrahim Paşa komutasındaki ordusunu Arabistan'ın kalbi olan Necit'e sevk etti.
İbrahim Paşa, rotası üzerindeki bütün şehirleri fethetti ve 1817 Aralık ayında Suûdi başkenti Diriyah'a ulaşarak kenti kuşattı. Birkaç aylık kuşatmadan sonra kent teslim oldu. İbrahim Paşa fethedilen başkenti yerle bir etti, daha sonra pek çok Suud ve Abd El Vahab kabile üyesini gemilerle Mısır'a ve İstanbul'a gönderdi. Son Suûdi İmamı Abdullah Bin Suud, daha sonra Osmanlı başkenti İstanbul'da îdam edildi. Kesik başı Boğaz'ın sularına atıldı. Böylece İlk Suûdi Devleti târihe karıştı. Fakat Vahhabilik ve Suud kabilesinin geride kalanları 1824'te daha zayıf olan İkinci Suûdi Devleti'ni kurdularsa da bu devlet de Osmanlıların müttefîki El Reşid Devleti tarafından 1891 yılında ortadan kaldırıldı. 1902'de kurulan üçüncü devlet olan Suûdi Arabistan ise bugün hâlâ devam etmektedir.
İlk Suûdi Devleti Hükümdarları
- İmam Muhammed İbn Saud 1726-1744 (Diriyah prensi), 1744-1765 (Suûdi devleti İmamı)
- İmam Abdullah Aziz İbn Muhammed İbn Saud 1765-1803 (Hicrî 1179-1218)
- İmam Saud İbn Abdulaziz İbn Muhammed İbn Saud (Saud El-Kebîr) 1803-1814 (Hicrî 1218-1233)
- İmam Abdullah bin Saud 1814-1818
Notlar
- İmamın buradaki anlamı İslâm toplumundaki politik önder olup cemaate âit olan duacı önder değildir.