Dörtyol

Dörtyol, Hatay'ın ilçelerindendir.

Coğrafya

İlçemiz doğu Torosların uzantısı olan Nur Dağları (Amanos) ile Akdeniz'in İskenderun Körfezi arasında Kuzey-Güney doğrultusunda uzanan Dörtyol ve Payas Alüviyal ovalarından meydana gelmiştir. Doğusunda Nur dağlan ve Hassa ilçesi, batısında Akdeniz ve İskenderun Körfezi, Kuzeyinde Erzin ilçesi ve güneyinde ise İskenderun ilçesi bulunmaktadır. İklimi; yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olup, tipik bir Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. İlçemizde yağışlar yağmur şeklinde olup, ülkemizde Rize ilinden sonra en fazla yağış alan merkezlerdendir. İlçe merkezinin denizden yüksekliği 70 metredir. En çok yağış Şubat, Mart, Nisan ve Aralık aylarında, en az yağış ise Ağustos ayında yağmaktadır. İlçemizde kar dağlık yüksek kesimlere düşmektedir. İlçemizde en düşük sıcaklık -7.0 derece olarak 1985 yılında gerçekleşmiştir. İlçemizde Don hadisesi genellikle Mart ayında görülmekte olup, nadiren de olsa Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat aylarında da görülmektedir. İlçenin yüzölçümü 504 Km²'dir.

Nüfus

İlçemizin 2008 yıl sonu itibariyle ilçenin nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam nüfusu 143.914'tür. İlçe merkezi nüfusu ise 67.430'dur.

İlçemize bağlı 6 köyde toplam 5.451 kişi yaşamaktadır. Yeni idari yapı ile oluşan belde belediyeleri altıya yükselmiş olup, toplam nüfusları 71.033'tür.

İlçe genel nüfusunun %47'si ilçe merkezinde %49'u belde belediyelerinde ve %4'ü ise köylerde yaşamaktadır. Çalışan nüfusun genel nüfus içindeki oranı %30'dur. Çalışan nüfusun meslek guruplanna göre %20'si memur, %40'ı sanayi kolunda çalışan işçi, %15'i esnaf ve serbest meslek erbabı ve %25'i ise tarım kolunda çalışmaktadır.

Yıllara göre köy nüfus verileri
2011	?(+66.082)
2007	66.082
2000	53.597
1990	47.144
1985	30.772
1980	25.905
1975	19.390
1970	12.947
1965	11.595
1960	10.293

İdari durumu

İlçemizde Merkez Dörtyol Belediyesi olmak üzere Payas, Kuzuculu, Yeşilköy, Karakese, Altınçağ ve Yeniyurt belediyeleri ile birlikte 7 belediye teşkilatı bulunmaktadır.

İlçemize bağlı 6 köy bulunmaktadır. Ancak iki köyümüz (Çat, Kapılı) yazın meskun olup, kışın değişik yerlerde ikamet etmektedirler.

İlçemiz genel olarak toplu yerleşim düzenine hakimdir.

Sosyal durum

Sosyal Yaşantı

İlçemizin il bazında diğer ilçelere nazaran Sosyal, Kültürel ve Ekonomik yönden iyi konumdadır. Hızlı ve planlı yapılaşma ile metropol bir yerleşim alanıdır. İlçemiz halkının bir kısmı yaz aylarında deniz kenarındaki dinlenme yerlerine ve bir kısmı da hemen yanındaki yaylalara göç etmek suretiyle günlük yaşantılarını sürdürdükleri gözlenmektedir. İlçemizde 25 Temmuz 2010'da çıkan olaylar ülke çapında geniş yankı uyandırmıştır. Uluslararası İlişkiler profesörü Deniz Ülke Arıboğan'ın tespitine göre Türk milliyetçileriyle Kürt milliyetçilerinin karşı karşıya geldiği bu olayların önüne geçilemezse; Dörtyol'daki diğer etnik unsurların da işin içine dahil olmasıyla Türkiye'nin Arap ve Ortadoğu dünyasında epeyce başını ağrıtacak bir hal alabilir.

Sağlık

İlçemizde sağlık hizmetleri 150 yataklı Devlet Hastanesi, 13 Sağlık Ocağı, 2 Sağlık Evi, I Halk Sağlığı Laboratuarı, 2 tane 112 acil yardım kurtarma istasyonu, 1 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi ile yürütülmektedir.

Sağlık kuruluşlarımızda aile planlaması, aşılama çalışmaları, çevre sağlığı ile halk sağlığı hizmetleri aksatılmadan yürütülmeye çalışılmaktadır.

İş ve çalışma hayatı

İlçemiz sınırlan içerisinde bulunan Demir-Çelik fabrikası ile Petrol boru hattı ve Gaz dolum tesisleri ile Özel Sektöre ait çok sayıda haddehaneler, un fabrikası, meyve suyu ve meyve paketleme tesisleri ile tarım işletmelerinde istihdam edilen nüfus çalışma hayatına canlılık kazandırmaktadır.

Yöremizde ziraatın yoğun olması dolayısıyla ilçe dışından mevsimlik işçi gelmektedir.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı faaliyetleri

İlçemiz Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca Gıda, barınma, iş kurma ve nakdi yardım gibi çeşitli yardımlar muhtaç olan ailelere yapılmaktadır.

Eğitim durumu

İlçemizde ilk olarak 1911 yılında merkeze bağlı özerli mahallesinde şimdiki adı ile Nurettin Baransel İlköğretim Okulunun açıldığı tespit edilmiştir. Bugün ise tüm yerleşim birimleri okula kavuşmuştur. İlçemizde okuma yazma oranı % 98 e tekabül etmektedir. Okul öncesi eğitimi çağ nüfusuna göre oranı %17.5 e tekabül etmektedir. İlçemize ait istatisdiki bilgiler aşağıdaki gibidir:

İlköğretim Okulu 44

Genel ve Mesleki Lise 12

Anaokulu(Bağımsız) 1

Özel ilköğretim Okulu 1

Spor ve izcilik Okulu 1

Toplam Derslik Sayısı 881

İlçemizdeki Öğrenci Sayıları

Okul öncesi 1.494

İlköğretim Okulları 22.755

Lise ve Dengi Okullar 7.996

Özel Lise 103

Özel ilköğretim Okulu 537

Toplam Öğrenci Savısı 32.885

İlçemizdeki ÖğretmenSayıları

Sınıf Öğretmeni 484

Branş Öğretmeni 886

Okul Öncesi Öğretmeni 40

Toplam Öğretmen Sayısı 1.410

Halk Eğitim Merkezi

Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve (ASO) bünyesinde çok sayıda vatandaşımıza eğitim içerisinde üretim imkânları sağladığı, birey ve toplumun eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesinde bilimsel yöntemlerin uygulandığı, iş gücü piyasası başta olmak üzere kurum ve kuruluşlarla sağlıklı bir işbirliği oluşturduğu, milli kültür ve varlıklarımızın araştırılması, yaşatılması ve toplumun moral değerlerinin yükseltilmesi yönünde çok yönlü çalışmaları gerçekleştirmektedir.

Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce periyodik olarak Atatürkçülük, Sivil Savunma, İlk Yardım. Aile Planlaması, Gençlerin kötü alışkanlıklarından korunması ve ev ekonomisi konuları işlenmektedir.

Mesleki Eğitim Merkezi

3308 sayılı Kanun ile öğrencilerimize, gençlerimize ve esnaf çalışanlarına mesleki eğitimlerini Okul-Endüstri işbirliği içinde geleceklerini daha güvenli olarak hazırlamalarına yardımcı olmaktadır.

İlçemizdeki Mesleki eğitim merkezi sanayi faaliyetlerinin yoğun oyduğu Payas beldesindeki Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi bünyesinde faaliyetini sürdürmektedir. Müstakil binası yoktur. Ancak Payas sanayi sitesinde mesleki eğitim merkezinin bina yeri temeli atılmış olarak bekletilmektedir.

Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi bünyesinde hem örgün, hem de yaygın eğitim yapılmaktadır.

Özel Öğretim Kurumları

İlçemizde 10 Dershane, 3 Motorlu Taşıt Sürücü Kursu, 5 Özel Öğrenci Yurdu, 1 Özel İlköğretim Okulu ve 1 adet Öğrenci Etüt Merkezi bulunmaktadır.

Yüksek Okul

İlçemizde 1 adet Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Eğitimini Kuzuculu Kasabasındaki kendi binasında sürdürmektedir. Okulda Endüstriyel Elektronik, Makine, Makine Resim Konsriksiyon, Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama, Elektronik Haberleşme, Endüstriyel Otomasyon ve Elektrik bölümlerinde eğitim ve öğretim verilmektedir. Toplam 994 öğrenci eğitim görmektedir.

Kültür

İlçemizde; biri merkezde, biri Payas' ta, biri Kuzuculu' da, biri de Yeşilköy de olmak üzere 4 adet Halk Kütüphanesi mevcuttur. Toplam 5 personelle hizmet verilmektedir. İlçemizde Fuar ve Panayır bulunmamaktadır.

İlçemizde günlük olarak 2 mahalli gazete çıkmaktadır.

Gençlik ve Spor

İlçe Merkezinde 1500 kişi ve Payas Beldesinde 500 kişi kapasiteli Müsabaka ve Antrenman Spor Salonu bulunmaktadır. 5 ayrı amatör spor kulübü faaliyet sürdürmektedir. Dörtyol ve Payas ve Kuzuculu' da toprak satıhlı birer futbol sahası vardır. Ayrıca Kapalı Spor Salonu bahçesinde çim futbol sahası ve bir adet tenis kortu bulunmaktadır. Ayrıca 4'ü merkezde, 1'i Payas' ta ve 1 de Altınçağ' da olmak üzere 6 adet halı saha mevcuttur.

Öğretmen Evi ve Lokaller

İlçemiz Merkezinde 63 yataklı bir öğretmen evi hizmet vermektedir. Paya s beldesinde ise 12 yataklı bir öğretmen evi hizmet vermektedir. Kuzuculu beldesinde ise belediye binasında geçici olarak öğretmen lokali mevcuttur.

Ulaştırma ve altyapı gurumları

Genel durum

İlçe Merkezi E-91 karayoluna 3 Km uzaklıktadır. Karayoluna paralel olarak Demiryolu geçmektedir. Hava yolundan Adana bağlantılı, deniz yolundan İskenderun bağlantılı olarak faydalanılmaktadır. Tüm köy yolları ulaşıma yeterlidir. Adana-İskenderun istikametinde otoyol mevcuttur.

TRT yayınları rahatlıkla izlenmektedir. Bunun yanı sıra bazı yabancı ülke TV yayınları da seyredilebilmektedir. Ayrıca belediyeler bazı özel TV yayın kuruluşlarının yayınlarını çanak anten vasıtasıyla halka izletmektedir. İlçede 4 adet özel Radyo yayın yapmaktadır.

Elektrik

İlçemizin bütün yerleşim yerlerinde yaylalar dahil hepsinde elektrik şebekesi mevcuttur.

Su

İlçemiz Merkez, Kasaba ve Köylerinde içme suyu mevcuttur.

Kanalizasyon

İlçemiz Merkez ve beldelerinde henüz kanalizasyon çalışmalarına başlanmadığı gibi köylerimizde de yoktur.

Telefon Hizmetleri

İlçe Merkezinde ve Payas Kasabasında olmak üzere 2 Telekom İşletmesi mevcuttur. Toplam kapasite 53.287, bağlı olan abone sayısı ise 28.672.dir.

İlçemizin bütün yerleşim birimlerinde telefon vardır. Merkez İşletme Şefliğine bağlı ; Kuzuculu, Altınçağ, Yeşilköy, Yeniyurt, Çökek, Çağlalık, Öğme-iş ve Dörtyol-KTS olmak üzere 8 şube vardır.

PTT Hizmetleri

İlçe Merkezinde ve Payas'ta olmak üzere 2 PTT Müdürlüğü bulunmaktadır. Toplam 24 personelle hizmet verilmektedir.

Merkez Müdürlüğüne bağlı Kuzuculu, Altınçağ, Yeniyurt ve Çağlalık olmak üzere 4 acentelik bulunmaktadır.

Mahalli İdareler

Özel İdare

Özel İdare Müdürlüğü kendi iş hanında hizmetini yürütmektedir. Kendi mülkü olan iş hanında 4 lojman ve 2 misafirhane mevcuttur. Ayrıca Kaymakam evi de mevcuttur.

Belediyeler

Merkez belediyesi ile birlikte 7 belediye teşkilatı bulunmaktadır. Toplam 30 mahalle ve 6 köy muhtarlığı vardır.

1. Dörtyol Belediyesi:
   Nüfusu 64.430, dur. Kendi hizmet binasında hizmet vermektedir. İlçe genelde imar planına haiz olup, yerleşim plan dahilinde gerçekleşmektedir. İçme suyu şehir ihtiyacını karşılamaktadır. Şehrin kanalizasyon şebekesi çalışmaları devam etmektedir.
2. Payas Belediyesi:
   Nüfusu 33.547 dir. Kendi mülkü olan binada hizmet vermektedir. Payas belediyesi genelde imar planına haiz olup, yerleşim plan dahilinde gerçekleşmektedir. İçme suyu yeterlidir. Yeni içme suyu projesinin bir bölümü tamamlanmıştır. Kanalizasyon şebekesi çalışmaları devam etmektedir.
3. Kuzuculu Belediyesi:
   Nüfusu 11.279.duir. Kendine ait binada hizmet vermektedir. Binası yeterlidir, İmar planı vardır. Ancak yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.İçme suyu yeterlidir. Kanalizasyonu yoktur.
4. Yeşilköy Belediyesi:
   Nüfusu 10.575.dir. Kendi hizmet binası vardır. İmar planı vardır. Yerleşim imar planı dahilinde gerçekleşmektedir. İçme suyu mevcutur. Kanalizasyon yoktur.
5. Altınçağ Belediyesi:
   Nüfusu 5.219.dur. Kendi hizmet binası vardır. İmar planı vardır. İçme suyu sıkıntısı yoktur. Kanalizasyonu yoktur.
6. Karakise Belediyesi:
   Nüfusu 5.991.dir. Kendi hizmet binası var ancak yetersizdir. Kasabanın yarısının imar planı vardır. Kanalizasyonu yoktur. İçme Suyu yeterlidir.
7. Yeniyurt Belediyesi:
   Nüfusu 4.422.dir. Hizmet binası var ancak yetersizdir. İmar planı yapılmıştır. Kanalizasyon şebekesi yoktur. İçme suyunun bir kısmı yer altı kaynaklarından temin edilmektedir. %80 yeterlidir.
8. Köyler: İlçemize bağlı Çağlalık, Sincan. Kozludere, Konaklı, Çat ve Kapulu olmak üzere 6 köy vardır. Köylerimizin tamamının elektrik ve telefonları mevcut olup, yolları da iyi durumdadır.

Yayla Turizmi

Kocadüz-Üçkoz - Aşağı ve Yukarı Bağrıaçık - Taşlı Ufacık Yaylaları (Kuzuculu, İcadiye ve çevresindeki Dörtyol köyleri çıkıyor)

Ulaşım

Dörtyol’a 36 km Erzin'e 19 km asfalt yolla gidilebilir. Yaz aylarında Dörtyol ilçesinden günün her saatinde minibüslerle ulaşım mümkündür.

Özellikleri: Dörtyol ve Erzin ilçesi insanlarının yaz aylarında yoğun olarak kullandığı çam ve köknar ağaçları arasında, doğal dokuya uygun tamamen ahşap basit yayla evlerinin bulunduğu yaylalar topluluğudur. Birbirlerine yakın olan yaylalar, doğa yürüyüşü (trekking) yapmaya elverişlidir.

Dörtyol Çökek Yaylası

Ulaşım

Yaylaya Dörtyol İlçesinden 8 km.lik asfalt yolla ulaşılmaktadır.

Özellikleri

Çam ve meyve ağaçları içerisinde kurulmuş, temiz havası, bol suyu olan bu şirin yayla kamp kurmak, piknik yapmak, orman içi kısa gezintiler yapmak için ideal bir yayladır.

Konaklama-Yeme-İçme

Ulaşım

Yaylada yapı bulunmamaktadır. Kamp yapacakların çadır ve temel ihtiyaç malzemelerini yanlarında getirmeleri gerekmektedir.

Dörtyol Topaktaş Yaylası

Ulaşım

Yaylaya Dörtyol İlçesinden 18 km.lik asfalt yolla ulaşılır.

Özellikleri

Orman ile iç içe olan Topaktaş Yaylası tamamen çam, ardıç ve maki türü ağaçlarla kaplıdır.

Dörtyol Karakise - Pekmezci Yaylası

Ulaşım

Dörtyol ilçesinden 12 km.lik asfalt yolla ulaşılır. Özellikle Karakise beldesi sakinleri ikamet etmektedir.

Özellikleri

Meşe ve Kızılcık ağaçları içinde kurulmuştur. İçme suyu karamezra adı verilen mığır tepenin hemen altındaki bölgeden gelmektedir. İçimi çok güzel olup kireç oranı yok denecek kadar azdır. Sessiz ve dinlenilecek bir yayladır.

Turizm

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi

İskenderun' dan 22 km uzaklıkta İskenderun - Adana karayolu üzerindeki Payas Bölgesindedir. Kervansaray, hamam, medrese, cami ve bedesten gibi yapıları ihtiva eden bu külliye, 16. yüzyılda Sokullu Mehmet Paşa'nın emirleri üzerine Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. En önemli yapı gruplarından birisini teşkil eden Kervansaray' ın genişçe bir avlusu vardır. Avlunun etrafında ise yolcuların ve kervanların barınması için kubbeli odalar mevcuttur.

Cin Kulesi

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi ile deniz kıyısı arasında hakim bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Kulenin Cenevizliler ya da Haçlılar tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Kare planlı, tamamen kesme taştan yapılan bu eser gözetleme kulesi olarak yapılmıştır.

Payas Kalesi

Aslen Haçlılar tarafından yaptırılan ve daha sonra da Osmanlılar tarafından restore edilen bu kale Payas' ın en dikkate değer sanat yapıtlarından birisidir. Sokullu Mehmet Paşa Külliyesinin güneyine düşmektedir. sekiz kulesi mevcut olan bu kalenin etrafı düşman saldırılarından korunmak için savunma amaçlı büyük su hendeği ile çevrilmiştir. Bir zamanlar ünlü vatan şairimiz Namık Kemal bu kaledeki zindanlardan birinde hapis yattığı bilinmektedir.

Issos Harabeleri

Dörtyol ile Erzin arasındadır. Aslında Pers şehri olan Issos, tarihin en büyük savaşlarından birisi olan Issos savaşının geçtiği yerdir. Burada Makedonya Kralı Büyük İskender Pers Hükümdarı III. Darius' u yenilgiye uğratmıştır. Bugün Antik Issos kentinde geçmişin izlerini taşıyan su depoları, su kemerler ile mabed ve şehir kalıntıları görülebilir.

Mancınık Kalesi

Nur dağlarında orman içinde önemli bir kaledir. Dörtyol' un kuzeyine düşmektedir. Yayan gezilebilir.

Deniz Turizmi

Yapım Aşamasında

Ekonomi

Türkiye'de narenciye üretimi mandalinası ve portakalı ile ünlüdür. Sebze ve meyve çiftçiliği yapılır. Son yıllarda zeytin tarımı da yapılmaya başlamıştır. Payas Beldesinde bulunan İskenderun Demir-Çelik Fabrikası büyük istihdam kaynağıdır. Payas çevresindeki fabrikalar, Dörtyol ve çevresindeki işletmeler halkın geçim kaynağıdır.

Dış bağlantılar

• Dörtyol'un Rehberi
• YerelNET
• Dörtyol Kaymakamlığı