Çocuk felci aşısı sayfasının kaynağını görüntüle

{{İlaç bilgi kutusu
| ilaç_adı           = Çocuk felci aşısı
| tür                = aşı
| resim              = Poliodrops.jpg
| aşı_türü           = IPV: inaktif<br/>OPV: zayıflatılmış
| hedef              = [[Çocuk felci]]
| ticariad           = Ipol, Poliovax, vs.
| Drugs.com          = {{drugs.com|monograph|poliovirus-vaccine-inactivated}}
| MedlinePlus        = a601177
| DailyMedID         = Ipol
| gebelik_AU         = B2
| gebelik_AU_yorum   =<ref name="Drugs.com pregnancy">{{drugs.com|pregnancy|poliovirus-vaccine-inactivated}}</ref>
| hukuki_US          = Rx-only
| uygulama_yolu      = IPV: [[Uygulama yolu#Parenteral|parenteral]]<br/>OPV: [[oral uygulama|oral]]
| CAS_numarası       = 1008119-78-5
| ATC_prefix         = J07
| ATC_suffix         = BF01
| ATC_supplemental   = {{ATC|J07|BF02}} {{ATC|J07|BF03}} {{ATC|J07|BF04}}
| DrugBank           = DB10796
| DrugBank_Ref       = {{drugbankcite|correct|drugbank}}
| ChemSpiderID       = Yok
| ChemSpiderID_Ref   = {{chemspidercite|changed|chemspider}}
| lisans_CA          = Imovax
| DrugBank2          = DB10797
}}
'''Çocuk felci aşıları''', poliomyeliti ([[çocuk felci]]) önlemek için kullanılan aşılardır.<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref><ref name="WHO2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – June 2022|tarih=2022|sayı=25|sayfalar=277-300|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=97|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/357168|yazarbağı=World Health Organization}}</ref> İki türü kullanılmaktadır: [[enjeksiyon]] yoluyla verilen [[İnaktif aşı|inaktive]] edilmiş bir [[poliovirüs]] (IPV) ve ağız yoluyla verilen [[Zayıflatılmış aşı|zayıflatılmış]] bir poliovirüs (OPV).<ref name="WHO2016" /> [[Dünya Sağlık Örgütü]] (DSÖ) tüm çocukların çocuk felcine karşı tam olarak aşılanmasını önermektedir.<ref name="WHO2016" /> Bu iki aşı, çocuk felcini dünyanın büyük bir bölümünden ortadan kaldırmış<ref name="Aylward_2006">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Eradicating polio: today's challenges and tomorrow's legacy|sayı=5–6|sayfalar=401-413|dergi=Annals of Tropical Medicine and Parasitology|yıl=2006|cilt=100|pmid=16899145|doi=10.1179/136485906X97354|vauthors=Aylward RB|s2cid=25327986}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Control of paralytic poliomyelitis in the United States|sayı=Suppl 2|sayfalar=S424-S426|dergi=Reviews of Infectious Diseases|yıl=1984|cilt=6|pmid=6740085|doi=10.1093/clinids/6.Supplement_2.S424|vauthors=Schonberger LB, Kaplan J, Kim-Farley R, Moore M, Eddins DL, Hatch M}}</ref> ve her yıl bildirilen vaka sayısını 1988'de tahmini 350.000'den 2018'de 33'e düşürmüştür.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/features/qa/07/en/|başlık=Does polio still exist? Is it curable?|erişimtarihi=21 Mayıs 2018|arşivtarihi=29 Mayıs 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180529121019/http://www.who.int/features/qa/07/en/|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="gwp2013">{{Web kaynağı|url=http://polioeradication.org/wp-content/uploads/2019/02/global-wild-poliovirus-2013-2018-20190201.pdf|başlık=Global Wild Poliovirus 2014–2019|erişimtarihi=3 Şubat 2019|arşivtarihi=3 Şubat 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190203085212/http://polioeradication.org/wp-content/uploads/2019/02/global-wild-poliovirus-2013-2018-20190201.pdf|ölüurl=hayır}}</ref>

İnaktive çocuk felci aşıları çok güvenlidir.<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref> Enjeksiyon yerinde hafif kızarıklık veya [[Ağrı (tıp)|ağrı]] oluşabilir.<ref name="WHO2016" /> Oral polio aşıları, verilen bir milyon doz başına yaklaşık üç aşıya bağlı paralitik poliomyelit vakasına neden olur.<ref name="WHO2016" /> Bu, çocuk felci enfeksiyonu sonrasında felç olan milyonda 5.000 vaka ile karşılaştırılır.<ref name="WHO2017Fs114">{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/en/|başlık=Poliomyelitis|erişimtarihi=25 Nisan 2017|arşivtarihi=18 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170418105535/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/en/|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=hayır}}</ref> Her iki aşı türünün de [[hamilelik]] sırasında ve [[HIV/AIDS]] hastası olan ancak diğer açılardan iyi durumda olan kişilere uygulanması genellikle güvenlidir.<ref name="WHO2016" /> Ancak, aşı virüsünün poliomyelite neden olan bir formu olan dolaşımdaki aşı kaynaklı poliovirüsün (cVDPV) ortaya çıkması, aşıyı daha güvenli hale getirmeyi ve böylece cVDPV2 salgınlarını durdurmayı amaçlayan yeni oral polio aşısı tip 2'nin (nOPV2) geliştirilmesine yol açmıştır.<ref name="GPEI-nOPV2">{{Web kaynağı|url=https://polioeradication.org/nopv2/|başlık=GPEI-nOPV2|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=27 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210727211943/https://polioeradication.org/nopv2/|dil=en-GB|ölüurl=hayır}}</ref>

Çocuk felci aşısının ilk başarılı gösterimi 1950 yılında [[Hilary Koprowski]] tarafından insanların içtiği canlı zayıflatılmış bir virüsle yapılmıştır.<ref name="Kowproski_obit">{{Web kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2013/04/21/us/hilary-koprowski-developed-live-virus-polio-vaccine-dies-at-96.html|başlık=Hilary Koprowski, Who Developed First Live-Virus Polio Vaccine, Dies at 96|erişimtarihi=8 Eylül 2017|arşivtarihi=25 Ağustos 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170825133630/http://www.nytimes.com/2013/04/21/us/hilary-koprowski-developed-live-virus-polio-vaccine-dies-at-96.html|tarih=20 Nisan 2013|iş=[[The New York Times]]|vauthors=Fox M|ölüurl=hayır}}</ref> Aşı Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım için onaylanmadı, ancak başka yerlerde başarıyla kullanıldı.<ref name="Kowproski_obit" /> [[Jonas Salk]] tarafından geliştirilen inaktive (öldürülmüş) çocuk felci aşısının başarısı [[Çocuk felci aşısı başarısının duyurulması|1955 yılında duyuruldu]].<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=orjaA_7sYZQC&pg=PA395|başlık=Vaccination: A History|arşivtarihi=8 Eylül 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170908183608/https://books.google.com/books?id=orjaA_7sYZQC&pg=PA395|tarih=2011|sayfa=395|yayıncı=John Libbey Eurotext|isbn=978-2742007752|vauthors=Bazin H|ölüurl=hayır}}</ref> Bir başka zayıflatılmış canlı oral çocuk felci aşısı [[Albert Sabin]] tarafından geliştirilmiş ve 1961 yılında ticari kullanıma girmiştir.<ref name="WHO2016" /><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Pioneering figures in medicine: Albert Bruce Sabin – inventor of the oral polio vaccine|tarih=2005|sayı=3|sayfalar=111-116|dergi=The Kurume Medical Journal|cilt=52|pmid=16422178|doi=10.2739/kurumemedj.52.111|vauthors=Smith DR, Leggat PA}}</ref>

Çocuk felci aşısı [[DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi|Dünya Sağlık Örgütünün Temel İlaçlar Listesi]]'nde yer almaktadır.<ref name="WHO22nd">{{Kitap kaynağı|başlık=World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021)|tanıtıcı=WHO/MHP/HPS/EML/2021.02|yer=Cenevre|yayıncı=World Health Organization|yıl=2021|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/345533|yazarbağı=World Health Organization}}</ref><ref name="WHO21st">{{Kitap kaynağı|başlık=World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019|tanıtıcı=WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO|yer=Cenevre|yayıncı=World Health Organization|yıl=2019|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/325771|yazarbağı=World Health Organization}}</ref>

== Tıbbi kullanım ==
[[Dosya:Polio_vaccine_poster.jpg|küçükresim| 1963 tarihli bu posterde [[Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri|CDC]]'nin ulusal [[halk sağlığı]] sembolü olan "[[Wellbee]]" yer almakta ve halkı oral çocuk felci aşısı olmaya teşvik etmektedir.]]
Normal [[bağışıklık]] fonksiyonuna sahip bireylerde [[poliovirüs]] için uzun süreli [[Asemptomatik taşıyıcı|taşıyıcılık]] durumu bulunmadığından, polio virüslerinin doğada primat dışı rezervuarı olmadığından ve virüsün çevrede uzun süre hayatta kalması uzak bir ihtimal olarak göründüğünden, aşılama yoluyla virüsün kişiden kişiye bulaşmasının durdurulması küresel [[çocuk felci eradikasyonu]]nda önemlidir.<ref name="Fine">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Transmissibility and persistence of oral polio vaccine viruses: implications for the global poliomyelitis eradication initiative|tarih=November 1999|sayı=10|sayfalar=1001-1021|dergi=American Journal of Epidemiology|cilt=150|pmid=10568615|doi=10.1093/oxfordjournals.aje.a009924|vauthors=Fine PE, Carneiro IA}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Transgenic mice susceptible to poliovirus|tarih=February 1991|sayı=3|sayfalar=951-955|dergi=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.|cilt=88|pmc=50932|pmid=1846972|doi=10.1073/pnas.88.3.951|vauthors=Koike S, Taya C, Kurata T, Abe S, Ise I, Yonekawa H, Nomoto A|bibcode=1991PNAS...88..951K}}</ref> İki tür aşı vardır: inaktive polio aşısı (IPV) ve oral polio aşısı (OPV).

=== İnaktif aşı ===
IPV (enjeksiyon) kullanıldığında, iki doz inaktive polio aşısından (IPV) sonra bireylerin %90'ı veya daha fazlası polio virüsünün her üç [[serotip]]ine karşı koruyucu antikorlar geliştirir ve üç dozdan sonra en az %99'u polio virüsüne karşı bağışıklık kazanır. IPV'nin neden olduğu bağışıklığın süresi kesin olarak bilinmemekle birlikte, tam bir serinin uzun yıllar boyunca koruma sağladığı düşünülmektedir.<ref name="Robertson_1993">{{Kitap kaynağı|url=https://www.who.int/ihr/polio1993en.pdf|başlık=Module 6: Poliomyelitis|erişimtarihi=18 Ekim 2019|arşivtarihi=19 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191019064736/https://www.who.int/ihr/polio1993en.pdf|tanıtıcı=WHO/EPI/GEN/93.16|yayıncı=[[World Health Organization]] (WHO)|seri=The Immunological Basis for Immunization Series|vauthors=Robertson S}}</ref> IPV, 1990'larda birçok gelişmiş ülkede oral aşının yerini almıştır, bunun başlıca nedeni oral aşıdaki (küçük) aşı kaynaklı çocuk felci riskidir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/polio/public/index.html|başlık=Polio Vaccination: What Everyone Should Know {{!}} CDC|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=16 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210116130844/https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/polio/public/index.html|tarih=25 Mart 2021|dil=en-us|website=www.cdc.gov|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.canada.ca/en/public-health/services/publications/healthy-living/canadian-immunization-guide-part-4-active-vaccines/page-17-poliomyelitis-vaccine.html|başlık=Poliomyelitis vaccine: Canadian Immunization Guide|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=27 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210727212739/https://www.canada.ca/en/public-health/services/publications/healthy-living/canadian-immunization-guide-part-4-active-vaccines/page-17-poliomyelitis-vaccine.html|tarih=18 Temmuz 2007|website=www.canada.ca|yazar=Public Health Agency of Canada|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Zayıflatılmış ===
Oral polio aşılarının uygulanması, steril şırınga ihtiyacını ortadan kaldırdığı ve bu nedenle kitlesel aşılama kampanyaları için daha uygun olduğu için IPV'den daha kolaydı. OPV ayrıca hem [[Sıvısal bağışıklık|humoral bağışıklık]] hem de [[hücre aracılı bağışıklık]] sağladığı için Salk aşısından daha uzun süreli bağışıklık sağlamıştır.<ref name="ReferenceZ">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Virus-Specific CD4+ and CD8+ Cytotoxic T-Cell Responses and Long-Term T-Cell Memory in Individuals Vaccinated against Polio|tarih=May 2005|sayı=10|sayfalar=5988-5995|dergi=Journal of Virology|cilt=79|pmc=1091702|pmid=15857985|doi=10.1128/JVI.79.10.5988-5995.2005|vauthors=Wahid R, Cannon MJ, Chow M}}</ref>

Bir doz OPV, alıcıların yaklaşık %50'sinde her üç poliovirüs serotipine karşı bağışıklık oluşturur.<ref name="PinkPages">{{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|başlık=Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book)|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=24 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080924184516/http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|yer=Washington, D.C.|yayıncı=Public Health Foundation|basım=10. ed. (2. printing)|yıl=2008|veditors=Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S}}</ref> Üç doz canlı zayıflatılmış OPV, alıcıların %95'inden fazlasında her üç poliovirüs tipine karşı koruyucu antikorlar üretir. OPV, vahşi poliovirüsün birincil giriş yeri olan [[bağırsak]]ta mükemmel bağışıklık üretir ve bu da virüsün [[Endemik (tıp)|endemik]] olduğu bölgelerde vahşi virüsle enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur.<ref name="Peds">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://archive.org/details/sim_pediatrics_1997-02_99_2/page/300|başlık=Poliomyelitis prevention: recommendations for use of inactivated poliovirus vaccine and live oral poliovirus vaccine. American Academy of Pediatrics Committee on Infectious Diseases|tarih=February 1997|sayı=2|sayfalar=300-305|dergi=Pediatrics|cilt=99|pmid=9024465|doi=10.1542/peds.99.2.300}}</ref> Aşıda kullanılan canlı virüs dışkıda nadiren dökülebilir ve bir topluluk içindeki diğer kişilere nadiren yayılabilir. Canlı virüsün ayrıca, bazı sıcak veya uzak bölgelerde sorun olan taşıma ve depolama için katı gereksinimleri vardır. Diğer canlı virüs aşılarında olduğu gibi, OPV ile başlatılan bağışıklık muhtemelen ömür boyu sürmektedir.<ref name="Robertson_1993">{{Kitap kaynağı|url=https://www.who.int/ihr/polio1993en.pdf|başlık=Module 6: Poliomyelitis|erişimtarihi=18 Ekim 2019|arşivtarihi=19 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191019064736/https://www.who.int/ihr/polio1993en.pdf|tanıtıcı=WHO/EPI/GEN/93.16|yayıncı=[[World Health Organization]] (WHO)|seri=The Immunological Basis for Immunization Series|vauthors=Robertson S}}</ref>

Üç değerlikli ([[vahşi tip]] 1, 2 ve 3'e karşı) OPV, dünya çapında çocuk felci enfeksiyonunu neredeyse ortadan kaldırmak için kullanılmıştır.<ref name="ReferenceA">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Guidance for Assessment of Poliovirus Vaccination Status and Vaccination of Children Who Have Received Poliovirus Vaccine Outside the United States|tarih=January 2017|sayı=1|sayfalar=23-25|dergi=MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report|cilt=66|pmc=5687270|pmid=28081056|doi=10.15585/mmwr.mm6601a6|vauthors=Marin M, Patel M, Oberste S, Pallansch MA}}</ref> Küresel Polio Eradikasyon Girişimi öncülüğünde 155 ülke 17 Nisan ve 1 Mayıs 2016 tarihleri arasında bivalan (vahşi tip 1 ve 3'e karşı) OPV kullanımına geçmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.fiercepharma.com/vaccines/worldwide-switch-to-bivalent-oral-polio-vaccine-to-kick-off-on-Sunday|başlık=Worldwide switch to bivalent oral polio vaccine to kick off on Sunday|erişimtarihi=1 Mayıs 2016|arşivtarihi=15 Nisan 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160415210126/http://www.fiercepharma.com/vaccines/worldwide-switch-to-bivalent-oral-polio-vaccine-to-kick-off-on-sunday|tarih=13 Nisan 2016|yayıncı=fiercepharma.com|vauthors=Al Idrus A|ölüurl=hayır}}</ref> Bivalan OPV, tip 1 ve 3'e karşı daha etkilidir ancak tip 2'yi kapsamamaktadır.<ref name="pmid28838179">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Implementing the Synchronized Global Switch from Trivalent to Bivalent Oral Polio Vaccines-Lessons Learned From the Global Perspective|tarih=July 2017|sayı=suppl 1|sayfalar=S183-S192|dergi=The Journal of Infectious Diseases|cilt=216|pmc=5854099|pmid=28838179|doi=10.1093/infdis/jiw626|vauthors=Ramirez Gonzalez A, Farrell M, Menning L, Garon J, Everts H, Hampton LM, Dolan SB, Shendale S, Wanyoike S, Veira CL, Châtellier GM, Kurji F, Rubin J, Boualam L, Chang Blanc D, Patel M}}</ref> Amerika Birleşik Devletleri 2017 itibarıyla üç değerlikli versiyonun kullanılmasını tavsiye etmeye devam etmektedir, ancak tamamen inaktive edilmiş bir versiyonu.<ref name="ReferenceA" /> İki değerlikli aşıya geçiş ve buna bağlı olarak tip 2 suşlarına karşı eksik bağışıklık, diğer faktörlerin yanı sıra, 2016'da 2 vakadan 2020'de 1037 vakaya yükselen dolaşımdaki aşı kaynaklı poliovirüs tip 2 (cVDPV2) salgınlarına yol açmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://polioeradication.org/wp-content/uploads/2021/03/GPEI-cVDPV2-nOPV2-Factsheet-20210312-EN.pdf|başlık=GPEI Strategy for the Response to cVDPV2 2020–2021|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=1 Ağustos 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210801223541/https://polioeradication.org/wp-content/uploads/2021/03/GPEI-cVDPV2-nOPV2-Factsheet-20210312-EN.pdf|website=Polio Global Eradication Initiative|ölüurl=hayır}}</ref> Buna yanıt olarak, tip 2 suşlarına karşı bulaşıcı çocuk felcine geri dönme riski daha az olan daha güvenli bir aşılama şekli sağlamak amacıyla yeni bir oral polio aşısı tip 2 (nOPV2) geliştirilmiştir.<ref name="GPEI-nOPV2">{{Web kaynağı|url=https://polioeradication.org/nopv2/|başlık=GPEI-nOPV2|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=27 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210727211943/https://polioeradication.org/nopv2/|dil=en-GB|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Takvim ===
[[Dosya:Share_of_one-year-olds_vaccinated_against_polio_(Pol3),_OWID.svg|küçükresim|2015'te çocuk felcine karşı aşılanan bir yaşındaki çocukların oranı<ref>{{Web kaynağı|url=https://ourworldindata.org/grapher/polio-vaccine-coverage-of-one-year-olds|başlık=Share of one-year-olds vaccinated against polio (Pol3)|erişimtarihi=4 Mart 2020|arşivtarihi=22 Şubat 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200222015955/https://ourworldindata.org/grapher/polio-vaccine-coverage-of-one-year-olds|website=Our World in Data|ölüurl=hayır}}</ref>]]
Endemik çocuk felci olan veya ithal vaka riskinin yüksek olduğu ülkelerde, DSÖ doğumda OPV aşısını takiben üç OPV dozundan oluşan bir primer seri ve OPV dozları arasında en az 4 hafta olacak şekilde 6 haftalıktan itibaren en az bir IPV dozu önermektedir. Bağışıklama kapsamı >%90 olan ve düşük ithalat riski olan ülkelerde DSÖ, 2 aylıktan başlayarak bir veya iki IPV dozu ve ardından maruz kalma riskine bağlı olarak dozlar 4-8 hafta arayla olacak şekilde en az iki OPV dozu önermektedir. En yüksek kapsama düzeyine ve en düşük ithalat ve bulaşma riskine sahip ülkelerde, DSÖ, ilk doz 2 aylıktan önce uygulanmışsa altı aylık veya daha uzun bir aradan sonra bir takviye dozu ile birlikte üç IPV enjeksiyonundan oluşan birincil seri önermektedir.<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref>

== Yan etkiler ==
İnaktive çocuk felci aşıları son derece güvenlidir. Enjeksiyon yerinde hafif kızarıklık veya ağrı oluşabilir. Oral polio aşısı milyon dozda yaklaşık üç vakada aşıya bağlı paralitik poliomyelite neden olur. [[Hamilelik]] sırasında ve [[HIV/AIDS]] hastası olan ancak diğer açılardan iyi durumda olan kişilere uygulanması genellikle güvenlidir.<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref>

=== Aşıya karşı alerjik reaksiyon ===
İnaktif çocuk felci aşısı, eser miktarda [[antibiyotik]], [[streptomisin]], [[polimiksin B]] ve [[neomisin]] içerdiğinden birkaç kişide [[alerji]]k reaksiyona neden olabilir. Bu ilaçlara karşı alerjik reaksiyonu olan hiç kimseye verilmemelidir. Aşı enjekte edildikten sonra genellikle dakikalar veya birkaç saat içinde ortaya çıkan alerjik reaksiyon belirtileri ve semptomları arasında solunum güçlüğü, halsizlik, ses kısıklığı veya hırıltılı solunum, kalp atış hızında dalgalanmalar, deri döküntüsü ve baş dönmesi yer alır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.webmd.com/drugs/2/drug-14411/poliovirus-vaccine-injection/details/list-sideeffects|başlık=Common and Rare Side Effects for poliovirus vaccine injection|erişimtarihi=24 Ağustos 2021|arşivtarihi=24 Ağustos 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210824070346/https://www.webmd.com/drugs/2/drug-14411/poliovirus-vaccine-injection/details/list-sideeffects|website=www.webmd.com|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Aşı kaynaklı çocuk felci ===
[[Dosya:Number_of_cVDPV_cases_since_2000.png|küçükresim|cVDPV vakaları (kırmızı çizgi) 2017 yılında ilk kez vahşi çocuk felci vakalarını (mavi çizgi) geride bırakmıştır]]
OPV'nin potansiyel, olumsuz bir etkisi, nörolojik enfeksiyon ve felce neden olan bir forma rekombine olma yeteneğidir.<ref name="Shimizu_2004">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Circulation of type 1 vaccine-derived poliovirus in the Philippines in 2001|tarih=December 2004|yazarlarıgöster=6|sayı=24|sayfalar=13512-13521|dergi=Journal of Virology|cilt=78|pmc=533948|pmid=15564462|doi=10.1128/JVI.78.24.13512-13521.2004|vauthors=Shimizu H, Thorley B, Paladin FJ, Brussen KA, Stambos V, Yuen L, Utama A, Tano Y, Arita M, Yoshida H, Yoneyama T, Benegas A, Roesel S, Pallansch M, Kew O, Miyamura T}}</ref> Patojenin virülan bir forma bu genetik dönüşümü önemli bir zaman alır (en az 12 ay) ve başlangıçta aşılanan kişiyi etkilemez. Aşıdan türetilen zayıflatılmış virüs normalde aşılanmış kişilerden sınırlı bir süre için atılır. Bu nedenle, sağlık koşullarının kötü olduğu ve aşılama kapsamının düşük olduğu bölgelerde, aşıdan türetilen virüsün kendiliğinden virülan bir forma dönüşmesi ve çevreye yayılması, aşılanmamış kişilerin enfekte olmasına yol açabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/features/qa/64/en/|başlık=What is vaccine-derived polio?|erişimtarihi=18 Ekim 2019|arşivtarihi=11 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200411125450/https://www.who.int/features/qa/64/en/|tarih=April 2017|iş=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=hayır}}</ref> Aşı kaynaklı poliovirüsün (VDPV) neden olduğu felç dahil klinik hastalıklar, vahşi poliovirüslerin neden olduğu hastalıklardan ayırt edilemez.<ref name="Cono">{{Web kaynağı|url=http://cdc.gov/vaccines//pubs/surv-manual/3rd-edition-chpt10_polio.pdf|başlık=Chapter 10: Poliomyelitis|arşivtarihi=22 Ekim 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20111022064610/http://cdc.gov/vaccines//pubs/surv-manual/3rd-edition-chpt10_polio.pdf|iş=Vaccine-Preventable Disease Surveillance Manual|basım=3.|yıl=2002|vauthors=Cono J, Alexander LN}}</ref> Dolaşımdaki aşı kaynaklı poliovirüsün (cVDPV) neden olduğu aşı ilişkili paralitik poliomyelit (VAPP) salgınları bildirilmiştir<ref name="who-Q&A">{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/features/qa/64/en/|başlık=What is vaccine-derived polio?|erişimtarihi=6 Eylül 2015|arşivtarihi=7 Eylül 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150907005325/http://www.who.int/features/qa/64/en/|tarih=October 2014|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=hayır|df=dmy-all}}</ref> ve muhtemelen OPV'nin ilgili salgın türüne karşı koruyucu olması nedeniyle OPV'nin düşük kapsama alanlarında meydana gelme eğilimindedir.<ref name="Kew_2002">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1230812|başlık=Outbreak of poliomyelitis in Hispaniola associated with circulating type 1 vaccine-derived poliovirus|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=14 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200414185302/https://zenodo.org/record/1230812|tarih=April 2002|yazarlarıgöster=6|sayı=5566|sayfalar=356-359|dergi=Science|cilt=296|pmid=11896235|doi=10.1126/science.1068284|vauthors=Kew O, Morris-Glasgow V, Landaverde M, Burns C, Shaw J, Garib Z, André J, Blackman E, Freeman CJ, Jorba J, Sutter R, Tambini G, Venczel L, Pedreira C, Laender F, Shimizu H, Yoneyama T, Miyamura T, van Der Avoort H, Oberste MS, Kilpatrick D, Cochi S, Pallansch M, de Quadros C|bibcode=2002Sci...296..356K|s2cid=38725709|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="Yang_2003">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Circulation of endemic type 2 vaccine-derived poliovirus in Egypt from 1983 to 1993|tarih=August 2003|yazarlarıgöster=6|sayı=15|sayfalar=8366-8377|dergi=Journal of Virology|cilt=77|pmc=165252|pmid=12857906|doi=10.1128/JVI.77.15.8366-8377.2003|vauthors=Yang CF, Naguib T, Yang SJ, Nasr E, Jorba J, Ahmed N, Campagnoli R, van der Avoort H, Shimizu H, Yoneyama T, Miyamura T, Pallansch M, Kew O}}</ref> Vahşi polio vakalarının rekor düzeyde düşük seyrettiği 2017 yılı, vahşi poliovirüsten daha fazla cVDPV vakasının kaydedildiği ilk yıl olmuştur ve bu eğilimin devam etmesi beklenmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://sphcm.med.unsw.edu.au/infectious-diseases-blog/eradication-polio-syria-being-left-behind|başlık=Eradication of polio – Is Syria being left behind?|erişimtarihi=6 Ekim 2018|arşivtarihi=6 Ekim 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20181006114450/https://sphcm.med.unsw.edu.au/infectious-diseases-blog/eradication-polio-syria-being-left-behindd|website=UNSW School of Public Health and Community Medicine|vauthors=Kunasekaran M|ölüurl=hayır}}</ref>

Bununla mücadele etmek için DSÖ 2016 yılında üç değerlikli çocuk felci aşısından iki değerlikli çocuk felci aşısına geçmeye karar vermiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/immunization/diseases/poliomyelitis/endgame_objective2/oral_polio_vaccine/en/|başlık=Replacing trivalent OPV with bivalent OPV|erişimtarihi=30 Mayıs 2019|arşivtarihi=11 Mart 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150311165339/http://www.who.int/immunization/diseases/poliomyelitis/endgame_objective2/oral_polio_vaccine/en/|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=evet}}</ref> Bu aşı artık tip 2 çocuk felci virüsü içermemektedir çünkü bu virüs 1999 yılında ortadan kaldırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/poliomyelitis|başlık=Poliomyelitis|erişimtarihi=18 Ekim 2019|arşivtarihi=17 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191017233318/https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/poliomyelitis|tarih=22 Temmuz 2019|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Kontaminasyon endişeleri ===
1960 yılında, poliovirüs aşılarını hazırlamak için kullanılan [[Hint şebeği|rhesus maymunu]] böbrek hücrelerinin, yine 1960 yılında keşfedilen ve maymunları enfekte eden doğal olarak oluşan bir virüs olan [[Simian virüs 40|simian virüs-40]] (SV40) ile enfekte olduğu belirlendi.<ref name="SV">{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccinesafety/updates/archive/polio_and_cancer_factsheet.htm|başlık=Simian Virus 40 (SV40), Polio Vaccine, and Cancer|erişimtarihi=22 Mayıs 2013|arşivtarihi=22 Mayıs 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130522091608/http://www.cdc.gov/vaccinesafety/updates/archive/polio_and_cancer_factsheet.htm|tarih=22 Nisan 2004|iş=Vaccine Safety|yayıncı=Centers for Disease Control}}</ref> 1961 yılında SV40'ın [[Kemiriciler|kemirgenlerde]] tümörlere neden olduğu bulunmuştur.<ref name="Eddy_1961">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Tumors induced in hamsters by injection of rhesus monkey kidney cell extracts|tarih=May 1961|sayfalar=191-197|dergi=Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine|cilt=107|pmid=13725644|doi=10.3181/00379727-107-26576|vauthors=Eddy BE, Borman GS, Berkeley WH, Young RD|s2cid=31275908}}</ref> Daha yakın zamanlarda, virüs insanlarda [[Beyin tümörü|beyin]] ve [[Kemik tümörü|kemik tümörleri]], [[Plevral kavite|plevral]] ve [[Karın zarı|peritoneal]] mezotelyoma ve bazı [[Hodgkin dışı lenfoma]] türleri gibi belirli kanser türlerinde bulunmuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Simian virus 40 and human tumors: It is time to study mechanisms|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-cellular-biochemistry_1999-12_76_2/page/189|tarih=December 1999|sayı=2|sayfalar=189-193|dergi=Journal of Cellular Biochemistry|cilt=76|pmid=10618636|doi=10.1002/(SICI)1097-4644(20000201)76:2<189::AID-JCB3>3.0.CO;2-J|vauthors=Carbone M|s2cid=795975}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Simian virus 40 in human cancers|tarih=June 2003|sayı=8|sayfalar=675-684|dergi=The American Journal of Medicine|cilt=114|pmid=12798456|doi=10.1016/S0002-9343(03)00087-1|vauthors=Vilchez RA, Kozinetz CA, Arrington AS, Madden CR, Butel JS}}</ref> Ancak SV40'ın bu kanserlere neden olduğu tespit edilmemiştir.<ref name="Engels">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1235758|başlık=Cancer risk associated with receipt of vaccines contaminated with simian virus 40: epidemiologic research|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200420144252/https://zenodo.org/record/1235758|tarih=April 2005|sayı=2|sayfalar=197-206|dergi=Expert Review of Vaccines|cilt=4|pmid=15889993|doi=10.1586/14760584.4.2.197|vauthors=Engels EA|s2cid=5861910|ölüurl=hayır}}</ref>

SV40'ın 1955 ve 1963 yılları arasında kullanılan IPV'nin enjekte edilen formunun stoklarında mevcut olduğu bulunmuştur.<ref name="SV">{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccinesafety/updates/archive/polio_and_cancer_factsheet.htm|başlık=Simian Virus 40 (SV40), Polio Vaccine, and Cancer|erişimtarihi=22 Mayıs 2013|arşivtarihi=22 Mayıs 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130522091608/http://www.cdc.gov/vaccinesafety/updates/archive/polio_and_cancer_factsheet.htm|tarih=22 Nisan 2004|iş=Vaccine Safety|yayıncı=Centers for Disease Control}}</ref> OPV formunda ise bulunmamıştır.<ref name="SV" /> Aşının bir kısmının SV40 ile kontamine olduğu 1955 ve 1963 yılları arasında 98 milyondan fazla Amerikalı bir veya daha fazla doz çocuk felci aşısı almıştır; tahminen 10-30 milyon Amerikalı SV40 ile kontamine olmuş bir doz aşı almış olabilir.<ref name="SV" /> Daha sonra yapılan analizler, 1980 yılına kadar eski [[Doğu Bloku|Sovyet bloğu]] ülkeleri tarafından üretilen ve [[Sovyetler Birliği|SSCB]], [[Çin]], [[Japonya]] ve bazı [[Afrika]] ülkelerinde kullanılan aşıların kontamine olmuş olabileceğini, yani yüz milyonlarca kişinin daha SV40'a maruz kalmış olabileceğini göstermiştir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://www.newscientist.com/news/news.jsp?id=ns99996116|başlık=Vaccine scandal revives cancer fear|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=20 Temmuz 2004|arşivurl=https://web.archive.org/web/20040720074452/http://www.newscientist.com/news/news.jsp?id=ns99996116|tarih=7 Temmuz 2004|dergi=New Scientist|vauthors=Bookchin D}}</ref>

1998 yılında [[Ulusal Kanser Enstitüsü]], enstitünün SEER veri tabanından alınan kanser vakası bilgilerini kullanarak büyük bir çalışma yürütmüştür. Çalışmanın yayınlanan bulguları, SV40 içeren aşı almış olabilecek kişilerde kanser insidansında artış olmadığını ortaya koymuştur.<ref name="Strickler_1998">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Contamination of poliovirus vaccines with simian virus 40 (1955–1963) and subsequent cancer rates|tarih=January 1998|sayı=4|sayfalar=292-295|dergi=JAMA|cilt=279|pmid=9450713|doi=10.1001/jama.279.4.292|vauthors=Strickler HD, Rosenberg PS, Devesa SS, Hertel J, Fraumeni JF, Goedert JJ}}</ref> İsveç'te yapılan bir başka büyük çalışmada, 1957 gibi geç bir tarihte potansiyel olarak kontamine çocuk felci aşısı almış 700.000 kişinin kanser oranları incelenmiş; çalışma yine SV40 içeren çocuk felci aşısı alan kişilerle almayanlar arasında kanser insidansında bir artış olmadığını ortaya koymuştur.<ref name="Olin_1998">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Potential exposure to SV40 in polio vaccines used in Sweden during 1957: no impact on cancer incidence rates 1960 to 1993|sayfalar=227-233|dergi=Developments in Biological Standardization|yıl=1998|cilt=94|pmid=9776244|vauthors=Olin P, Giesecke J}}</ref> Bununla birlikte, SV40'ın insanlarda kansere neden olup olmadığı sorusu tartışmalı olmaya devam etmektedir ve tartışmayı çözmek için insan dokularında SV40'ın tespiti için gelişmiş testlerin geliştirilmesi gerekecektir.<ref name="Engels">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1235758|başlık=Cancer risk associated with receipt of vaccines contaminated with simian virus 40: epidemiologic research|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200420144252/https://zenodo.org/record/1235758|tarih=April 2005|sayı=2|sayfalar=197-206|dergi=Expert Review of Vaccines|cilt=4|pmid=15889993|doi=10.1586/14760584.4.2.197|vauthors=Engels EA|s2cid=5861910|ölüurl=hayır}}</ref>
[[Dosya:Bundesarchiv_B_145_Bild-F025952-0015,_Bonn,_Gesundheitsamt,_Schutzimpfung.jpg|küçükresim| [[Bonn]], [[Batı Almanya]]'da 1967 yılında gerçekleştirilen bir aşılama kampanyasında kullanılmak üzere oral çocuk felci aşısı dozları [[küp şeker]]lere ekleniyor]]
Oral çocuk felci aşısı geliştirme yarışı sırasında birçok büyük ölçekli insan deneyi gerçekleştirilmiştir. 1958 yılına gelindiğinde, Ulusal Sağlık Enstitüleri Sabin suşları kullanılarak üretilen OPV'nin en güvenli aşı olduğuna karar vermişti.<ref name="Sanofi">{{Web kaynağı|url=http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|başlık=Competition to develop an oral vaccine|arşivtarihi=7 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071007095443/http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|tarih=2 Şubat 2007|iş=Conquering Polio|yayıncı=[[Sanofi Pasteur]] SA}}</ref> Ancak [[Hilary Koprowski]] 1957 ve 1960 yılları arasında aşısını dünyanın dört bir yanında uygulamaya devam etti. Afrika'da, aşılar Belçika topraklarında (şimdiki [[Kongo Demokratik Cumhuriyeti|Demokratik Kongo Cumhuriyeti]], [[Ruanda]] ve [[Burundi]]) yaklaşık bir milyon kişiye uygulandı.<ref name="Plotkin">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=CHAT oral polio vaccine was not the source of human immunodeficiency virus type 1 group M for humans|tarih=April 2001|sayı=7|sayfalar=1068-1084|dergi=Clinical Infectious Diseases|cilt=32|pmid=11264036|doi=10.1086/319612|vauthors=Plotkin SA}}</ref><ref name="Kowproski5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Historical aspects of the development of live virus vaccine in poliomyelitis|tarih=July 1960|sayı=5192|sayfalar=85-91|dergi=British Medical Journal|cilt=2|pmc=2096806|pmid=14410975|doi=10.1136/bmj.2.5192.85|vauthors=Koprowski H}}</ref> Bu insan deneylerinin sonuçları tartışmalı olmuş<ref name="Collins_2000">{{Haber kaynağı|url=http://www.koprowski.net/Polio+Article.htm|başlık=The Gulp Heard Round the World|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=5 Nisan 2004|arşivurl=https://web.archive.org/web/20040405233046/http://www.koprowski.net/Polio%20Article.htm|tarih=6 Kasım 2000|sayfa=D-1|website=The Philadelphia Inquirer|vauthors=Collins H|ölüurl=evet|df=dmy-all}}</ref> ve 1990'larda aşının [[simian immün yetmezlik virüsü]]nün [[şempanze]]lerden insanlara geçmesi için gerekli koşulları yaratarak [[HIV/AIDS]]'e neden olduğuna [[Oral polio aşısı AIDS hipotezi|dair asılsız suçlamalar ortaya çıkmıştır]]. Ancak bu hipotezler kesin olarak çürütülmüştür.<ref name="Plotkin" /> 2004 yılına gelindiğinde, Afrika'daki çocuk felci vakaları kıtanın batı kesiminde az sayıda izole bölgeye indirgenmiş, başka yerlerde de tek tük vakalar görülmeye başlanmıştır. Son zamanlarda aşılama kampanyalarına karşı yerel muhalefet, genellikle aşının kısırlığa neden olabileceği korkusuyla ilgili bilgi eksikliği nedeniyle gelişmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/2070634.stm|başlık=Nigeria Muslims oppose polio vaccination|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=29 Kasım 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081129152933/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/2070634.stm|tarih=27 Haziran 2002|yayıncı=BBC News Online|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2006/03/20/international/asia/20polio.html|başlık=Rumor, Fear and Fatigue Hinder Final Push to End Polio|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=10 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081210212451/http://www.nytimes.com/2006/03/20/international/asia/20polio.html?pagewanted=2|tarih=20 Mart 2006|iş=[[The New York Times]]|vauthors=Dugger CW, McNeil DG|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4539757.stm|başlık=Anti-polio vaccine Malians jailed|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=10 Ocak 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060110000559/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4539757.stm|tarih=12 Mayıs 2005|yayıncı=[[BBC News Online]]|ölüurl=hayır}}</ref> Hastalık o zamandan beri [[Nijerya]]'da ve diğer bazı Afrika ülkelerinde, [[Epidemiyoloji|epidemiyologların]] bazı yerel halkların çocuklarına çocuk felci aşısı yapılmasına izin vermeyi reddetmelerinden kaynaklandığına inandıkları gerekli bilgi olmadan yeniden ortaya çıkmıştır.<ref name="Jegede">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=What led to the Nigerian boycott of the polio vaccination campaign?|tarih=March 2007|sayı=3|sayfalar=e73|dergi=PLOS Medicine|cilt=4|pmc=1831725|pmid=17388657|doi=10.1371/journal.pmed.0040073|vauthors=Jegede AS}}</ref>

== Üretim ==

=== İnaktif aşı ===
[[Jonas Salk|Salk]] aşısı IPV, bir tür maymun böbrek doku kültüründe ([[Vero hücresi|Vero hücre]] hattı) yetiştirilen ve daha sonra [[formalin]] ile inaktive edilen Mahoney (tip 1 poliovirüs), MEF-1 (tip 2 poliovirüs) ve Saukett (tip 3 poliovirüs) olmak üzere üç vahşi, [[Virülans|virülan]] referans suşuna dayanmaktadır.<ref name="Kew_2005">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1235033|başlık=Vaccine-derived polioviruses and the endgame strategy for global polio eradication|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=9 Temmuz 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200709053801/https://zenodo.org/record/1235033|tarih=2005|sayfalar=587-635|dergi=Annual Review of Microbiology|cilt=59|pmid=16153180|doi=10.1146/annurev.micro.58.030603.123625|vauthors=Kew OM, Sutter RW, de Gourville EM, Dowdle WR, Pallansch MA|ölüurl=hayır}}</ref> Enjekte edilen Salk aşısı kan dolaşımında [[İmmünoglobulin G|IgG]] aracılı bağışıklık sağlar, bu da çocuk felci enfeksiyonunun [[viremi]]ye ilerlemesini önler ve [[motor nöron]]ları korur, böylece [[Çocuk felci#Bulbar çocuk felci|bulbar çocuk felci]] ve [[postpolio sendromu]] riskini ortadan kaldırır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde aşı [[tetanos]], [[difteri]] ve [[aselüler]] [[boğmaca]] aşıları ([[DBT]]) ve pediatrik doz [[hepatit B aşısı]] ile birlikte uygulanmaktadır.<ref name="PinkPages">{{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|başlık=Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book)|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=24 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080924184516/http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|yer=Washington, D.C.|yayıncı=Public Health Foundation|basım=10. ed. (2. printing)|yıl=2008|veditors=Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S}}</ref> Birleşik Krallık'ta IPV tetanos, difteri, boğmaca ve ''[[Haemophilus influenzae]]'' tip b aşıları ile kombine edilmektedir.<ref name="UK">{{Kitap kaynağı|başlık=Immunisation Against Infectious Disease|arşivtarihi=15 Haziran 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070615150746/http://www.immunisation.nhs.uk/files/GB_26_polio.pdf|bölüm=26: Poliomyelitis|bölümurl=http://www.immunisation.nhs.uk/files/GB_26_polio.pdf|sayfalar=313-329|yer=Edinburgh|yayıncı=Stationery Office|yıl=2006|isbn=978-0-11-322528-6|vauthors=((Joint Committee on Vaccination and Immunisation))|veditors=Salisbury D, Ramsay M, Noakes K}}</ref>

=== Zayıflatılmış aşı ===
[[Dosya:Immunization_Certificate.jpg|küçükresim|Sabin aşı sertifikası]]
[[Dosya:Poliomyelitis_Vaccine_Type_I_Type_III_in_Dragee_Candy_(Human_Diploid_Cell),_Live_at_PRC70_Exhibition_(20191203153024).jpg|küçükresim| [[Draje]] şekerde OPV örneği]]
OPV, virüsün insan dışı hücrelerden subfizyolojik bir sıcaklıkta geçirilmesiyle üretilen ve viral genomda spontane mutasyonlar üreten [[Zayıflatılmış aşı|zayıflatılmış bir aşıdır]].<ref name="Sabin_1960">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Live, orally given poliovirus vaccine. Effects of rapid mass immunization on population under conditions of massive enteric infection with other viruses|tarih=August 1960|sayı=14|sayfalar=1521-1526|dergi=JAMA|cilt=173|pmid=14440553|doi=10.1001/jama.1960.03020320001001|vauthors=Sabin AB, Ramos-Alvarez M, Alvarez-Amezquita J, Pelon W, Michaels RH, Spigland I, Koch MA, Barnes JM, Rhim JS}}</ref> Oral çocuk felci aşıları, biri [[Albert Sabin]] liderliğinde olmak üzere çeşitli gruplar tarafından geliştirilmiştir. [[Hilary Koprowski]] ve [[H. R. Cox]] liderliğindeki diğer gruplar ise kendi zayıflatılmış aşı türlerini geliştirmiştir. 1958 yılında [[Ulusal Sağlık Enstitüleri]] canlı çocuk felci aşıları üzerine özel bir komite oluşturdu. Çeşitli aşılar, maymunlarda düşük nöropatojenite insidansını korurken, çocuk felcine karşı bağışıklık oluşturma yetenekleri açısından dikkatle değerlendirildi. Sovyetler Birliği'nde 1950'lerin sonu ile 1960'ların başında [[Mihail Çumakov]] ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen büyük ölçekli klinik deneyler aşının güvenliğini ve yüksek etkinliğini ortaya koymuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Role of my cooperation with Soviet scientists in the elimination of polio: possible lessons for relations between the U.S.A. and the USSR|url=https://archive.org/details/sim_perspectives-in-biology-and-medicine_autumn-1987_31_1/page/57|sayı=1|sayfalar=57-64|dergi=Perspectives in Biology and Medicine|yıl=1987|cilt=31|pmid=3696960|doi=10.1353/pbm.1987.0023|vauthors=Sabin AB|s2cid=45655185}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=International medical cooperation: Dr. Albert Sabin, live poliovirus vaccine and the Soviets|url=https://archive.org/details/sim_bulletin-of-the-history-of-medicine_winter-1982_56_4/page/460|sayı=4|sayfalar=460-483|dergi=Bulletin of the History of Medicine|yıl=1982|cilt=56|pmid=6760938|vauthors=Benison S}}</ref> Bu sonuçlara dayanarak Sabin suşları dünya çapında dağıtım için seçilmiştir.<ref name="Sanofi">{{Web kaynağı|url=http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|başlık=Competition to develop an oral vaccine|arşivtarihi=7 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071007095443/http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|tarih=2 Şubat 2007|iş=Conquering Polio|yayıncı=[[Sanofi Pasteur]] SA}}</ref>

Elli yedi [[nükleotit]] değişimi zayıflatılmış Sabin 1 suşunu virülan ebeveyninden (Mahoney serotipi) ayırır, iki nükleotid değişimi Sabin 2 suşunu zayıflatır ve 10 değişim Sabin 3 suşunun zayıflatılmasında rol oynar.<ref name="Kew_2005">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1235033|başlık=Vaccine-derived polioviruses and the endgame strategy for global polio eradication|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=9 Temmuz 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200709053801/https://zenodo.org/record/1235033|tarih=2005|sayfalar=587-635|dergi=Annual Review of Microbiology|cilt=59|pmid=16153180|doi=10.1146/annurev.micro.58.030603.123625|vauthors=Kew OM, Sutter RW, de Gourville EM, Dowdle WR, Pallansch MA|ölüurl=hayır}}</ref> Her üç Sabin aşısında da ortak olan birincil zayıflatıcı faktör, virüsün [[iç ribozom giriş bölgesi]]nde bulunan,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Impaired binding of standard initiation factors mediates poliovirus translation attenuation|tarih=January 2003|sayı=1|sayfalar=115-122|dergi=Journal of Virology|cilt=77|pmc=140626|pmid=12477816|doi=10.1128/JVI.77.1.115-122.2003|vauthors=Ochs K, Zeller A, Saleh L, Bassili G, Song Y, Sonntag A, Niepmann M}}</ref> [[sap-ilmik]] yapılarını değiştiren ve poliovirüsün konak hücre içinde RNA şablonunu tercüme etme yeteneğini azaltan bir mutasyondur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Dual stem loops within the poliovirus internal ribosomal entry site control neurovirulence|tarih=February 1999|sayı=2|sayfalar=958-964|dergi=Journal of Virology|cilt=73|pmc=103915|pmid=9882296|doi=10.1128/JVI.73.2.958-964.1999|vauthors=Gromeier M, Bossert B, Arita M, Nomoto A, Wimmer E}}</ref>

Sabin aşısındaki zayıflatılmış poliovirüs, enfeksiyon ve replikasyonun birincil bölgesi olan bağırsakta çok verimli bir şekilde replike olur, ancak [[sinir sistemi]] dokusunda verimli bir şekilde replike olamaz. 1961 yılında tip 1 ve 2 [[Aşı (tıp)#Değerlik|monovalan]] oral poliovirüs aşısı (MOPV), 1962 yılında ise tip 3 MOPV ruhsatlandırılmıştır. 1963 yılında üç değerlikli OPV (TOPV) ruhsatlandırılmış ve büyük ölçüde inaktive polio aşısının yerini alarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ve dünyanın diğer birçok ülkesinde tercih edilen aşı haline gelmiştir.<ref name="Pearce">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Salk and Sabin: poliomyelitis immunisation|tarih=November 2004|sayı=11|sayfalar=1552|dergi=Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry|cilt=75|pmc=1738787|pmid=15489385|doi=10.1136/jnnp.2003.028530|vauthors=Pearce JM}}</ref>

İkinci bir kitlesel aşılama dalgası, çocuk felci vakalarının sayısında daha da dramatik bir düşüş sağladı. 1962 ve 1965 yılları arasında yaklaşık 100 milyon Amerikalı (o dönemdeki nüfusun yaklaşık %56'sı) Sabin aşısı olmuştur. Bunun sonucunda çocuk felci vakalarının sayısında - Salk aşısının kullanılmaya başlanmasının ardından çok daha düşük seviyelere inmiş olsa bile - önemli bir azalma görülmüştür.<ref name="Smallman">{{Kitap kaynağı|başlık=Poliomyelitis: A World Geography: Emergence to Eradication|sayfa=|yayıncı=Oxford University Press (US)|yıl=2006|isbn=978-0-19-924474-4|vauthors=Smallman-Raynor M}}{{page needed|date=August 2021}}</ref>

OPV genellikle 10-20 doz aşı içeren flakonlarda sağlanır. Tek bir doz oral polio aşısı (genellikle iki damla) 1.000.000 bulaşıcı ünite Sabin 1 (PV1'e karşı etkili), 100.000 bulaşıcı ünite Sabin 2 suşu ve 600.000 bulaşıcı ünite Sabin 3 içerir. Aşı küçük miktarlarda [[antibiyotik]] ([[neomisin]] ve [[streptomisin]]) içerir ancak [[koruyucu]] içermez.<ref name="PAHO">{{Kitap kaynağı|başlık=Poliomyelitis Eradication: Field Guide|sayfa=|yer=Washington|yayıncı=Pan American Health Organization|yıl=2006|isbn=978-92-75-11607-4}}{{page needed|date=August 2021}}</ref>

== Tarihçe ==
Genel anlamda [[aşılama]], [[bağışıklık sistemi]]ni bir '[[immünojen]]' ile hazırlayarak çalışır. Enfeksiyöz bir ajan kullanılarak [[bağışıklık yanıtı]]nın uyarılması [[bağışıklama]] olarak bilinir. Çocuk felcine karşı bağışıklığın geliştirilmesi, vahşi poliovirüsün kişiden kişiye bulaşmasını etkili bir şekilde engelleyerek hem bireysel aşı alıcılarını hem de daha geniş olarak [[Sürü bağışıklığı|toplumu korur]].<ref name="Fine">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Transmissibility and persistence of oral polio vaccine viruses: implications for the global poliomyelitis eradication initiative|tarih=November 1999|sayı=10|sayfalar=1001-1021|dergi=American Journal of Epidemiology|cilt=150|pmid=10568615|doi=10.1093/oxfordjournals.aje.a009924|vauthors=Fine PE, Carneiro IA}}</ref>

İki çocuk felci aşısının geliştirilmesi ilk modern kitlesel [[inokülasyon]]lara yol açmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde yabani virüsün endemik olarak bulaşmasından kaynaklanan son paralitik poliomyelit vakaları 1979 yılında, birkaç [[Ortabatı eyaletleri|Ortabatı]] eyaletinde [[Amiş]]ler arasında görülen bir salgınla ortaya çıkmıştır.<ref name="PinkPages">{{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|başlık=Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book)|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=24 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080924184516/http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|yer=Washington, D.C.|yayıncı=Public Health Foundation|basım=10. ed. (2. printing)|yıl=2008|veditors=Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S}}</ref>

=== 1930'lar ===
1930'larda çocuk felci virüsü, hastalığın nasıl bulaştığı veya nasıl önlenebileceği hakkında çok az şey bilindiği için özellikle korkutucu olarak algılanıyordu. Bu virüs, nispeten düşük [[Ölüm oranı|mortalite]] ve [[morbidite]]sine rağmen, öncelikle varlıklı çocukları etkilemesiyle de dikkat çekiyordu ve bu da onu aşı geliştirme için birincil hedef haline getiriyordu.<ref name=":02">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Book Review|tarih=1 Nisan 2006|sayı=2|sayfalar=253-254|dergi=Medical History|cilt=50|issn=0025-7273|pmc=1472109|doi=10.1017/S0025727300009790|vauthors=Löwy I}}</ref> Buna rağmen, alandaki araştırmacılar topluluğu şimdiye kadar herhangi bir aşı geliştirme konusunda büyük ölçüde gayri resmi bir moratoryum gözlemlemişti, çünkü çok az başarı olasılığı için çok yüksek bir risk oluşturduğu düşünülüyordu.<ref name=":12">{{Kitap kaynağı|url=https://hdl.handle.net/2027/heb.05734|başlık=Tom Rivers: reflections on a life in medicine and science : an oral history memoir|yayıncı=MIT Press|yıl=1967|isbn=978-0262020268|vauthors=Rivers T|hdl=2027/heb.05734}}</ref><ref name=":22">{{Kitap kaynağı|başlık=Lesser harms: The morality of risk in medical research|yer=Chicago, Ill|yayıncı=University of Chicago Press|yıl=2006|oclc=877210630|vauthors=Halpern SA}}</ref>

Bu durum, 1930'ların başında Amerikalı grupların mücadeleyi üstlenmesiyle değişti: [[Maurice Brodie]], New York şehrinin halk sağlığı laboratuvarından bir ekibe liderlik ederken, John A. Kolmer Philadelphia'daki [[Temple Üniversitesi|Deri Tıbbı Araştırma Enstitüsü]] ile işbirliği yaptı. Bu iki araştırmacı arasındaki rekabet, tıbbi çalışmaların gözetim eksikliği ile birleştiğinde, bu erken aşı geliştirme girişimlerinin her birinin metodolojisine ve sonuçlarına yansıyan yarış benzeri bir zihniyete yol açtı.<ref name=":02" /><ref name=":32">{{cite thesis|url=https://rdw.rowan.edu/cmsru_capstones/4|title=The Trials and Triumphs of the American Polio Vaccine|access-date=19 Temmuz 2021|archive-date=21 Temmuz 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210721042834/https://rdw.rowan.edu/cmsru_capstones/4/|publisher=Cooper Medical School of Rowan University|year=2018|vauthors=Hovern D|url-status=live}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.historyofvaccines.org/index.php/content/articles/vaccine-testing-and-vulnerable-human-subjects|başlık=Vaccine Testing and Vulnerable Human Subjects {{!}} History of Vaccines|erişimtarihi=18 Temmuz 2021|arşivtarihi=2 Ağustos 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210802132238/https://www.historyofvaccines.org/index.php/content/articles/vaccine-testing-and-vulnerable-human-subjects|dil=İngilizce|website=www.historyofvaccines.org|ölüurl=evet}}</ref>

==== Kolmer'in canlı aşısı ====
Kolmer aşı geliştirme projesine 1932 yılında başladı ve nihayetinde zayıflatılmış veya ''canlı virüs aşısı'' üretmeye odaklandı. [[Kuduz aşısı|Kuduz]] ve [[Sarıhumma aşısı|sarıhumma aşılarının]] başarısından esinlenerek, çocuk felci virüsünü zayıflatmak için benzer bir süreç kullanmayı umuyordu.<ref name=":32" /> Çocuk felci aşısını [[Zayıflatılmış aşı|zayıflatmak]] için virüsü tekrar tekrar maymunlardan geçirdi.<ref name=":43">{{Kitap kaynağı|url=http://www.worldcat.org/oclc/38243151|başlık=A Summer Plague: Polio and Its Survivors|yer=New Haven|yayıncı=Yale University Press|yıl=1997|isbn=978-0300072761|oclc=38243151|vauthors=Gould T}}</ref> Daha sonra "tüyler ürpertici derecede amatörce, banyo küveti cininin terapötik eşdeğeri" olarak tanımlanan üretim yöntemlerini kullanan Kolmer,<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Margin of Safety: The Story of Poliomyelitis Vaccine|yer=Garden City, NY|yayıncı=Collins|yıl=1963|oclc=630735949|vauthors=Wilson JR}}</ref> enfekte maymunlarının omuriliklerini öğüttü ve bir tuz çözeltisine batırdı. Daha sonra çözeltiyi ağdan süzdü, [[Risinoleik asit|risinolat]] ile muamele etti ve ürünü 14 gün boyunca buzdolabında bekleterek<ref name=":32" /> daha sonra "gerçek bir cadı mayası" olarak eleştirilecek olan ürünü elde etti.<ref>Paul, J.R. (1971). ''A History of Poliomyelitis''. New Haven: Yale University Press.{{ISBN?}}{{page needed|date=August 2021}}</ref>

Dönemin normlarına uygun olarak Kolmer, 1934'te [[Tıpta kendi kendine deney|kendi üzerinde deney yapmadan]] önce 42 maymunla nispeten küçük bir hayvan deneyi tamamladı.<ref name=":22" /> Aşısını kendisi, iki çocuğu ve asistanı üzerinde test etti.<ref name=":22" /> Güvenli olduğunu ilan etmeden ve daha geniş bir etkinlik testi için doktorlara ve sağlık departmanlarına göndermeden önce aşısını sadece 23 çocuğa daha verdi.<ref name=":22" /> Nisan 1935'e gelindiğinde aşıyı 100 çocuk üzerinde test ettiğini ve herhangi bir kötü etki görülmediğini rapor edebildi.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Polio Vaccine Trials of 1935.|tarih=1989|sayı=4|sayfalar=321-336|dergi=Transactions & Studies of the College of Physicians of Philadelphia|cilt=11|pmid=2692236|vauthors=Berk LB}}</ref> Kolmer'in sonuçlarla ilgili ilk resmi sunumu, zayıflatılmış aşısıyla aşıladığı 446 çocuk ve yetişkinin sonuçlarını sunduğu Kasım 1935'e kadar gerçekleşmeyecekti.<ref name=":5" /> Ayrıca, [[Temple Üniversitesi|Kutanöz Tıp Araştırma Enstitüsü]] ve [[Marion Merrell Dow|Cincinnati Merrell Şirketinin]] (risinole işleminin patentini elinde bulunduran üretici) birlikte Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki yaklaşık 700 hekime 12.000 doz aşı dağıttığını bildirdi.<ref name=":5" />

Kolmer, bu deneysel aşılama programının izlenmesine ilişkin herhangi bir açıklama yapmadığı gibi, bu hekimlere aşının nasıl uygulanacağına ya da yan etkilerin nasıl rapor edileceğine ilişkin talimatlar da vermemiştir.<ref name=":5" /> Kolmer bundan sonraki yayınlarının büyük bir kısmını, aşılamayı takiben bildirilen 10'dan fazla paralitik çocuk felci vakasının nedeninin ne olduğuna inandığını açıklamaya ayırmıştır.<ref name=":5" /><ref name="Offit_2007">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cutter Incident: How America's First Polio Vaccine Led to the Growing Vaccine Crisis|sayfa=38|yayıncı=Yale University Press|yıl=2007|isbn=978-0-300-12605-1|vauthors=Offit PA}}</ref> Bu vakalardan altısı ölümcül olmuştur.<ref name=":5" /> Kolmer'in kontrol grubu yoktu ama çok daha fazla çocuğun hastalanacağını iddia ediyordu.<ref name="Offit_2007" />

==== Brodie'nin inaktif aşısı ====
Kolmer'in projesiyle hemen hemen aynı zamanlarda [[Maurice Brodie]], [[New York Şehri Sağlık ve Zihinsel Hijyen Departmanı|New York Şehri Sağlık Departmanında]] immünolog [[William Hallock Park|William H. Park]]'a katılmış ve birlikte çocuk felci virüsü üzerinde çalışmışlardır. Brodie, Başkanın Doğum Günü Balosu Komisyonu'ndan ([[March of Dimes]]'ın öncülü) aldığı hibe fonunun yardımıyla, [[İnaktif aşı|inaktive edilmiş]] veya "öldürülmüş virüs" aşısı geliştirmeye devam edebildi.

Brodie'nin süreci, enfekte maymunların omurilik kordonlarını öğütmek ve ardından kordonları çeşitli mikrop öldürücülerle muamele etmekle başladı<ref name=":6">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://ccat.sas.upenn.edu/goldenage/wonder/Archive/Science/wd_brodie%26park.htm|başlık=Active immunization against poliomyelitis|erişimtarihi=19 Temmuz 2021|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719142753/http://ccat.sas.upenn.edu/goldenage/wonder/Archive/Science/wd_brodie%26park.htm|tarih=5 Ekim 1935|sayı=14|sayfalar=1089-1093|dergi=Journal of the American Medical Association|cilt=105|doi=10.1001/jama.1935.02760400005002|vauthors=Broadie M, Park W|s2cid=1640997|ölüurl=hayır}}</ref> ve sonuçta en etkili olanın [[formaldehit]] çözeltisi olduğunu buldu. 1 Haziran 1934'e gelindiğinde Brodie, inaktive edilmiş polio virüsü ile üç maymunda başarılı bir şekilde bağışıklık oluşturduğunu anlatan ilk bilimsel makalesini yayınlayabildi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Active immunization in monkeys against poliomyelitis with germicidally inactivated virus|sayı=1|sayfalar=1-18|dergi=The Journal of Immunology|yıl=1935|cilt=28|doi=10.4049/jimmunol.28.1.1|vauthors=Brodie M}}</ref><ref name=":7">{{Web kaynağı|url=https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|başlık=The tragic story of a Canadian vaccine trailblazer|erişimtarihi=18 Temmuz 2021|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719142802/https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|tarih=22 Şubat 2021|dil=İngilizce|website=Macleans.ca|vauthors=Johnston K|ölüurl=hayır}}</ref> Brodie, 26 maymun üzerinde daha çalışmaya devam ederek, canlı virüs aşısı uygulamasının [[Sıvısal bağışıklık|humoral bağışıklıkla]], öldürülmüş virüs aşısı uygulamasının ise [[Hücre aracılı bağışıklık|doku bağışıklığıyla]] sonuçlanma eğiliminde olduğu sonucuna vardı.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Polio Vaccine Trials of 1935.|tarih=1989|sayı=4|sayfalar=321-336|dergi=Transactions & Studies of the College of Physicians of Philadelphia|cilt=11|pmid=2692236|vauthors=Berk LB}}</ref>

Kısa bir süre sonra Brodie, Kolmer ile benzer bir protokol izleyerek [[New York Eyaleti Sağlık Departmanı|New York Sağlık Departmanı]] laboratuvarında kendisi ve iş arkadaşları üzerinde deneyler yapmaya başladı.<ref name=":22" /> Brodie'nin kaydettiği ilerleme, halk başarılı bir aşının bulunmasını umarken popüler basın tarafından hevesle haberleştirildi.<ref name=":7">{{Web kaynağı|url=https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|başlık=The tragic story of a Canadian vaccine trailblazer|erişimtarihi=18 Temmuz 2021|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719142802/https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|tarih=22 Şubat 2021|dil=İngilizce|website=Macleans.ca|vauthors=Johnston K|ölüurl=hayır}}</ref> Bu tür haberlerde, New York'taki bir akıl hastanesinde erken güvenlik denemelerine tabi tutulan 12 çocuktan bahsedilmemiştir.<ref name=":22" /> Deneklerin hiçbirinde kötü bir etki görülmediğinden, çağdaşları tarafından "ayaklarının altında ot bitmesine asla izin vermeyen biri" olarak tanımlanan Park,<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=p4YRDAAAQBAJ&pg=PA57|başlık=Polio: An American Story|erişimtarihi=23 Mart 2022|arşivtarihi=25 Kasım 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231125140209/https://books.google.com/books?id=p4YRDAAAQBAJ&pg=PA57#v=onepage&q&f=false|tarih=2005|dil=İngilizce|sayfa=57|yayıncı=Oxford University Press|isbn=978-0-19-515294-4|vauthors=Oshinsky DM|ölüurl=hayır}}</ref> aşının güvenli olduğunu ilan etti.<ref name=":43" />

Şiddetli bir çocuk felci salgını Kaliforniya'nın Kern ilçesini etkisi altına aldığında, burası çok kısa bir süre içinde yeni aşının ilk deneme alanı haline geldi. Kasım 1934 - Mayıs 1935 arasında Kern County'de 1.500 dozdan fazla aşı uygulandı.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Polio Vaccine Trials of 1935.|tarih=1989|sayı=4|sayfalar=321-336|dergi=Transactions & Studies of the College of Physicians of Philadelphia|cilt=11|pmid=2692236|vauthors=Berk LB}}</ref><ref name=":7" /> İlk sonuçlar çok umut verici olsa da yetersiz personel ve kötü protokol tasarımı, Brodie'nin Ağustos 1935'te Kaliforniya sonuçlarını yayınladığında eleştirilere açık kalmasına neden oldu. Brodie ayrıca özel doktorlar aracılığıyla, aşı uygulanan 9.000 çocuk ve aşı uygulanmayan 4.500 yaş ve yer eşleştirmeli kontrol grubunu içeren daha geniş bir saha çalışması yürütmüştür. Sonuçlar yine umut vericiydi. Aşı olan çocuklardan sadece birkaçında çocuk felci gelişti. Çoğu aşılamadan önce maruz kalmıştı ve hiçbiri üzerinde çalışılan aşı dozlarının tamamını almamıştı.<ref name=":5" /> Buna ek olarak, Kuzey Karolina'nın [[Raleigh, Kuzey Karolina|Raleigh]] kentinde yaşanan bir çocuk felci salgını, [[Amerika Birleşik Devletler Halk Sağlığı Servisi|ABD Halk Sağlığı Servisine]], Doğum Günü Balosu Komisyonu'ndan sağlanan fonla Brodie aşısının oldukça yapılandırılmış bir denemesini yapma fırsatı sağlamıştır.<ref name=":43" /><ref name=":5" />

==== Akademik tepki ====
Çalışmalar devam ederken, [[Bakteriyoloji|bakteriyologlardan]] oluşan daha geniş bir topluluk, yeni poliovirüs aşılarının güvenliği ve etkinliğine ilişkin endişelerini dile getirmeye başladı.<ref name=":12" /> O dönemde tıbbi çalışmalar üzerinde çok az denetim vardı ve çalışma katılımcılarına etik muamele büyük ölçüde [[Akran denetimi|akran akademik]] bilim adamlarının ahlaki baskısına dayanıyordu.<ref name=":32" />

Brodie'nin inaktive aşıları, öldürülmüş virüs aşılarının etkili olamayacağını düşünen birçok kişinin incelemesiyle karşılaştı. Araştırmacılar hayvan deneylerinde Brodie'nin ürettiği [[Hücre aracılı bağışıklık|doku bağışıklığını]] kopyalayabilmiş olsalar da etkili bir aşı için [[Sıvısal bağışıklık|humoral bağışıklığın]] gerekli olduğu görüşü hakimdi.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Polio Vaccine Trials of 1935.|tarih=1989|sayı=4|sayfalar=321-336|dergi=Transactions & Studies of the College of Physicians of Philadelphia|cilt=11|pmid=2692236|vauthors=Berk LB}}</ref>

Kolmer, bilimsel dergilerde öldürülmüş virüs yaklaşımını doğrudan sorgulamıştır.<ref name=":6">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://ccat.sas.upenn.edu/goldenage/wonder/Archive/Science/wd_brodie%26park.htm|başlık=Active immunization against poliomyelitis|erişimtarihi=19 Temmuz 2021|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719142753/http://ccat.sas.upenn.edu/goldenage/wonder/Archive/Science/wd_brodie%26park.htm|tarih=5 Ekim 1935|sayı=14|sayfalar=1089-1093|dergi=Journal of the American Medical Association|cilt=105|doi=10.1001/jama.1935.02760400005002|vauthors=Broadie M, Park W|s2cid=1640997|ölüurl=hayır}}</ref> Ancak Kolmer'in çalışmaları, canlı virüs aşısıyla aşılandıktan sonra çocukların felç olduğuna dair raporların artması ve özellikle de felcin birçok vakada ayaktan ziyade koldan başlamasıyla daha da fazla endişe yaratmıştı.<ref name=":8">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Poliomyelitis|tarih=February 1936|sayı=2|sayfalar=181-183|dergi=American Journal of Public Health and the Nation's Health|cilt=26|pmc=1562619|pmid=18014373|doi=10.2105/AJPH.26.2.181|vauthors=}}</ref>

Hem Kolmer hem de Brodie, araştırmalarını Ekim 1935'te [[Milwaukee]] WI'deki [[Amerikan Halk Sağlığı Derneği]] (APHA) yıllık toplantısında sunmaya çağrıldı. Ayrıca [[Thomas Milton Rivers|Thomas M. Rivers]]'tan aşı geliştirme çabalarının önde gelen bir eleştirmeni olarak sunulan her bir makaleyi tartışması istendi.<ref name=":12" /> Bunun sonucunda APHA, bir sonraki ay Güney Şubesinin yıllık toplantısında sunulmak üzere çocuk felci üzerine bir sempozyum düzenledi.<ref name=":12" /> Bu toplantıdaki tartışma sırasında ABD Halk Sağlığı Servisinden James Leake, Kolmer aşısının çok sayıda ölüme neden olduğuna dair klinik kanıtları hemen sunmaya başladı ve ardından Kolmer'i katil olmakla suçladı.<ref name=":12" />

Rivers'ın sözlü tarihçesinde hatırladığı gibi, "Kıyamet koptu ve sanki herkes aynı anda konuşmaya çalışıyordu....Jimmy Leake bilimsel bir toplantıda kullanıldığını duyduğum en sert dili kullandı."<ref name=":12" /> Her taraftan gelen saldırılara yanıt olarak Brodie'nin ayağa kalktığı ve "Görünüşe göre Dr. Rivers'a göre benim aşım işe yaramıyor, Dr. Leake'e göre ise Dr. Kolmer'inki tehlikeli" dediği bildirildi.<ref name=":12" /> Kolmer ise basitçe, "Beyler, bu kez yerin yarılıp beni yutmasını diliyorum" diyerek karşılık verdi.<ref name=":12" /> Nihayetinde, Kolmer'in canlı aşısının tehlikeli olduğu şüphesizdi ve Milwaukee toplantısından önce Eylül 1935'te geri çekilmişti.<ref name=":5" /><ref name="Offit_2007">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cutter Incident: How America's First Polio Vaccine Led to the Growing Vaccine Crisis|sayfa=38|yayıncı=Yale University Press|yıl=2007|isbn=978-0-300-12605-1|vauthors=Offit PA}}</ref><ref name=":8" />

Sempozyumdaki fikir birliği Brodie'nin aşısının etkinliğine büyük ölçüde şüpheyle yaklaşsa da aşının güvenliği söz konusu değildi ve çok daha geniş çaplı, iyi kontrollü bir deneme yapılması öneriliyordu.<ref name=":8" /> Ancak, aşının bir dozunu takiben üç çocuk felçli çocuk felci hastalığına yakalanınca, Georgia'daki [[Warm Springs Tarihi Bölgesi|Warm Springs Vakfı]] yöneticileri (projenin birincil fon sağlayıcıları olarak hareket ederek) Aralık 1935'te aşının geri çekilmesini talep ettiler.<ref name=":8" /> Aşının geri çekilmesinin ardından, insan çocuk felci aşısı geliştirme konusunda daha önce gözlemlenen moratoryum yeniden başladı ve yaklaşık 20 yıl boyunca başka bir girişim olmayacaktı.<ref name=":5" /><ref name="Offit_2007" />

Brodie, çocuk felci aşısı arayışında tartışmasız en fazla ilerlemeyi kaydetmiş olsa da daha az tanınan bir araştırmacı olması nedeniyle kariyerindeki en önemli tepkilere maruz kalmıştır.<ref name=":7">{{Web kaynağı|url=https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|başlık=The tragic story of a Canadian vaccine trailblazer|erişimtarihi=18 Temmuz 2021|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719142802/https://www.macleans.ca/society/the-tragic-story-of-a-canadian-vaccine-trailblazer/|tarih=22 Şubat 2021|dil=İngilizce|website=Macleans.ca|vauthors=Johnston K|ölüurl=hayır}}</ref> Modern araştırmacılar Brodie'nin etkili bir çocuk felci aşısı geliştirmiş olabileceğini kabul etmektedirler, ancak dönemin temel bilimi ve teknolojisi bu buluşu anlamak ve kullanmak için yetersizdi.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Polio Vaccine Trials of 1935.|tarih=1989|sayı=4|sayfalar=321-336|dergi=Transactions & Studies of the College of Physicians of Philadelphia|cilt=11|pmid=2692236|vauthors=Berk LB}}</ref> Brodie'nin [[formalin]]le inaktive edilmiş virüs kullanarak yaptığı çalışma daha sonra Salk aşısının temelini oluşturacaktı, ancak bu başarıyı görecek kadar yaşayamayacaktı.<ref name=":5" />

Brodie, sempozyumun yayınlanmasından sonraki üç ay içinde görevinden kovuldu.<ref name=":5" /> Başka bir laboratuvar pozisyonu bulabilse de sadece üç yıl sonra 36 yaşında kalp krizinden öldü.<ref name=":5" /><ref name=":7" /> Buna karşılık, toplumda yaşlılığının bu noktasında bunamaya başladığına inanılan Park, 1939'daki ölümünden önce görevinden onurlu bir şekilde emekli olabilmiştir.<ref name=":12" /><ref name=":43" /> Zaten tanınmış ve saygın bir araştırmacı olan Kolmer, Temple Üniversitesine tıp profesörü olarak geri döndü.<ref name=":5" /> Kolmer, 1957'de emekli olana kadar çok sayıda ödül alarak ve sayısız makale, bildiri ve ders kitabı yayınlayarak çok verimli bir kariyer geçirdi.<ref name=":12" /><ref name=":43" /><ref name="Offit_2007">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cutter Incident: How America's First Polio Vaccine Led to the Growing Vaccine Crisis|sayfa=38|yayıncı=Yale University Press|yıl=2007|isbn=978-0-300-12605-1|vauthors=Offit PA}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.aai.org/About/History/Past-Presidents-and-Officers/JohnAKolmer|başlık=John A. Kolmer, M.D.|erişimtarihi=28 Kasım 2017|arşivtarihi=1 Aralık 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20171201033155/http://www.aai.org/About/History/Past-Presidents-and-Officers/JohnAKolmer|ölüurl=hayır}}</ref>

=== 1948 ===
1948'de [[Boston Children's Hospital|Boston Çocuk Hastanesinde]] [[John Franklin Enders|John Enders]] başkanlığındaki bir araştırma grubu poliovirüsü laboratuvarda insan dokusunda başarıyla ürettiğinde bir dönüm noktası yaşandı.<ref name="Enders">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Cultivation of the Lansing Strain of Poliomyelitis Virus in Cultures of Various Human Embryonic Tissues|tarih=January 1949|sayı=2822|sayfalar=85-87|dergi=Science|cilt=109|pmid=17794160|doi=10.1126/science.109.2822.85|vauthors=Enders JF, Weller TH, Robbins FC|bibcode=1949Sci...109...85E}}</ref> Bu grup kısa bir süre önce [[Kabakulak|kabakulağı]] [[hücre kültürü]]nde başarıyla üretmişti. Mart 1948'de [[Thomas Huckle Weller|Thomas H. Weller]] embriyonik akciğer dokusunda [[Varisella zoster virüs|suçiçeği virüsü]] yetiştirmeye çalışıyordu. Planlanan sayıda tüpü aşıladıktan sonra kullanılmayan birkaç tüp olduğunu fark etti. Poliovirüs ile enfekte olmuş bir [[fare beyni]] örneği aldı ve virüsün büyüyebileceği ihtimaline karşı kalan test tüplerine ekledi.

Suçiçeği kültürleri büyümeyi başaramadı, ancak çocuk felci kültürleri başarılı oldu. Bu gelişme aşı araştırmalarını büyük ölçüde kolaylaştırdı ve sonuçta çocuk felcine karşı aşıların geliştirilmesine olanak sağladı. Enders ve meslektaşları [[Thomas Huckle Weller|Thomas H. Weller]] ve [[Frederick Chapman Robbins|Frederick C. Robbins]], bu çabalarından dolayı 1954 yılında [[Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü]]'ne layık görüldüler.<ref name="Nobel_1954">{{Web kaynağı|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1954/|başlık=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1954|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=19 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081219224515/http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1954/|yayıncı=The Nobel Foundation|ölüurl=hayır|df=dmy-all}}</ref>

Çocuk felci aşılarının geliştirilmesini sğalayan diğer önemli gelişmeler şunlardı: üç poliovirüs [[serotip]]inin tanımlanması (Poliovirüs tip 1 - PV1 veya Mahoney; PV2, Lansing; ve PV3, Leon); felçten önce virüsün kanda bulunması gerektiğinin bulunması; ve [[gama globulin]] formundaki antikorların uygulanmasının paralitik polioya karşı koruduğunun gösterilmesi.<ref name="Kew_2005" /><ref name=":12" /><ref name="pmid130344712">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Evaluation of Red Cross gamma globulin as a prophylactic agent for poliomyelitis. IV. Final report of results based on clinical diagnoses|tarih=April 1953|sayı=15|sayfalar=1272-1285|dergi=Journal of the American Medical Association|cilt=151|pmid=13034471|vauthors=Hammon WM, Coriell LL, Wehrle PF, Stokes J}}</ref>

=== 1950-1955 ===
{{Ayrıca bakınız|Çocuk felci aşısı başarısının duyurulması}}
[[Dosya:Salk_headlines.jpg|sol|küçükresim| 1955 yılında etkili bir çocuk felci aşısının geliştirilmesine ilişkin gazete manşetleri]]
1950'lerin başlarında ABD'de çocuk felci oranları yılda 25.000'in üzerindeydi; 1952 ve 1953'te ABD, yılda 20.000 civarında olan tipik çocuk felci vakası sayısından sırasıyla 58.000 ve 35.000 çocuk felci vakası salgını yaşadı ve bu yıllarda ölümler 3.200 ve 1.400'ü buldu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://ourworldindata.org/polio|başlık=Polio – Polio Cases (OWID based on US Public Health Service (1910–1951) and US Center for Disease Control (1960–2010))|erişimtarihi=26 Mart 2018|arşivtarihi=28 Mart 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180328105153/https://ourworldindata.org/polio|tarih=9 Kasım 2017|dergi=Our World in Data|vauthors=Ochmann S, Roser M|ölüurl=hayır}}</ref>

ABD'deki bu çocuk felci salgınının ortasında, [[H. R. Cox]] yönetimindeki New York'taki Lederle Laboratuarları da dahil olmak üzere ticari çıkarlar tarafından bir çocuk felci aşısı bulmak ve pazarlamak için milyonlarca dolar yatırım yapıldı. Philadelphia'daki Wistar Enstitüsü'nden Polonya doğumlu virolog ve immünolog [[Hilary Koprowski]] de Lederle'de çalışıyordu ve 1950 yılında ilk başarılı çocuk felci aşısını test etti.<ref name="Kowproski_obit">{{Web kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2013/04/21/us/hilary-koprowski-developed-live-virus-polio-vaccine-dies-at-96.html|başlık=Hilary Koprowski, Who Developed First Live-Virus Polio Vaccine, Dies at 96|erişimtarihi=8 Eylül 2017|arşivtarihi=25 Ağustos 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170825133630/http://www.nytimes.com/2013/04/21/us/hilary-koprowski-developed-live-virus-polio-vaccine-dies-at-96.html|tarih=20 Nisan 2013|iş=[[The New York Times]]|vauthors=Fox M|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="Kowproski5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Historical aspects of the development of live virus vaccine in poliomyelitis|tarih=July 1960|sayı=5192|sayfalar=85-91|dergi=British Medical Journal|cilt=2|pmc=2096806|pmid=14410975|doi=10.1136/bmj.2.5192.85|vauthors=Koprowski H}}</ref> Ancak onun aşısı, ağızdan alınan canlı zayıflatılmış bir virüs olduğundan, henüz araştırma aşamasındaydı ve [[Jonas Salk]]'ın çocuk felci aşısının (ölü virüs enjekte edilebilir aşı) piyasaya çıkmasından beş yıl sonrasına kadar kullanıma hazır olmayacaktı.

Koprowski'nin zayıflatılmış aşısı, İsviçre albino farelerinin beyinlerinden art arda geçirilerek hazırlandı. Yedinci geçişte, aşı suşları artık sinir dokusunu enfekte edemiyor veya felce neden olamıyordu.<ref name="Sanofi">{{Web kaynağı|url=http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|başlık=Competition to develop an oral vaccine|arşivtarihi=7 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071007095443/http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|tarih=2 Şubat 2007|iş=Conquering Polio|yayıncı=[[Sanofi Pasteur]] SA}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Public Health Weekly Reports for October 10, 1947|tarih=October 1947|sayı=41|sayfalar=1467-1498|dergi=Public Health Reports|cilt=62|pmc=1995293|pmid=19316151}}</ref> Fareler üzerinde bir ila üç pasaj daha yapıldıktan sonra aşının insan kullanımı için güvenli olduğu kabul edildi. 27 Şubat 1950'de Koprowski'nin canlı, zayıflatılmış aşısı ilk kez New York'ta bulunan fiziksel ve zihinsel engelliler için bir kurum olan [[Letchworth Village]]'da yaşayan 8 yaşındaki bir çocuk üzerinde test edildi. Çocukta herhangi bir yan etki görülmemesi üzerine Koprowski deneyini 19 çocuğu daha kapsayacak şekilde genişletti.<ref name="Sanofi" /><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.historyofvaccines.org/content/timelines/polio|başlık=Interview with Hilary Koprowski, sourced at History of Vaccines website|erişimtarihi=15 Ekim 2010|arşivtarihi=15 Mayıs 2016|arşivurl=http://arquivo.pt/wayback/20160515175017/http://www.historyofvaccines.org/content/timelines/polio|tarih=15 Ekim 2010|yayıncı=[[College of Physicians of Philadelphia]]|vauthors=Koprowski H|ölüurl=hayır}}</ref>

==== Jonas Salk ====
[[Dosya:PittPolioVaccineCoL.jpg|sağ|küçükresim| Ekibinin aşıyı geliştirdiği [[Pittsburgh Üniversitesi]]nde 1957 yılında Salk'ın kendisi de dahil olmak üzere çocuk felci aşısının uygulanması]]
[[Dosya:Polio_immunization_days_PHIL_2445.png|sağ|küçükresim|300x300pik| Ulusal Çocuk Felci Bağışıklama Programı için 1961 dolaylarında [[Columbus, Georgia]]'da toplu çocuk felci aşılaması]]
İlk etkili çocuk felci aşısı 1952 yılında [[Jonas Salk]] ve [[Pittsburgh Üniversitesi]]nde [[Julius Youngner]], Byron Bennett, L. James Lewis ve Lorraine Friedman'dan oluşan bir ekip tarafından geliştirildi ve bunun için yıllar süren testler yapıldı. Salk, 26 Mart 1953'te CBS radyosuna çıkarak küçük bir grup yetişkin ve çocuk üzerinde başarılı bir test yapıldığını bildirdi; iki gün sonra sonuçlar ''[[JAMA]]''<nowiki/>'da yayınlandı.<ref name="Offit_2007">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cutter Incident: How America's First Polio Vaccine Led to the Growing Vaccine Crisis|sayfa=38|yayıncı=Yale University Press|yıl=2007|isbn=978-0-300-12605-1|vauthors=Offit PA}}</ref> [[Leone N. Farrell]], Toronto'da liderlik ettiği bir ekip tarafından aşının seri üretimini mümkün kılan önemli bir laboratuvar tekniği icat etti.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=438|başlık=science.ca : Leone N. Farrell|erişimtarihi=1 Ağustos 2021|arşivtarihi=28 Haziran 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200628213420/http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=438|website=www.science.ca|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.polioplace.org/people/leone-norwood-farrell-phd|başlık=Leone Norwood Farrell, PhD|erişimtarihi=10 Ağustos 2019|arşivtarihi=9 Ağustos 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190809151030/http://www.polioplace.org/people/leone-norwood-farrell-phd|tarih=March 2011|website=polioplace|yayıncı=Post-polio Health International|vauthors=Elliott CK|ölüurl=hayır}}</ref> 23 Şubat 1954'ten itibaren aşı Arsenal İlkokulu ve [[Pittsburgh|Pittsburgh, Pennsylvania]]'daki Watson Çocuk Evi'nde test edildi.<ref name="Shors2008">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=VQeamKFwyvgC&pg=PA294|başlık=Understanding viruses|erişimtarihi=22 Şubat 2011|arşivtarihi=21 Temmuz 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140721060240/http://books.google.com/books?id=VQeamKFwyvgC&pg=PA294|tarih=2008|sayfalar=294-|yayıncı=Jones & Bartlett Learning|isbn=978-0-7637-2932-5|vauthors=Shors T|ölüurl=hayır}}</ref>

Salk'ın aşısı daha sonra [[Thomas Francis Jr.|Thomas Francis]] tarafından yönetilen ve o dönemde tarihin en büyük tıbbi deneyi olan Francis Field Trial adlı testte kullanıldı. [[McLean, Virginia]]'daki Franklin Sherman İlköğretim Okulunda yaklaşık 4.000 çocukla başlayan test,<ref name="Conis">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/political-ills|başlık=Political Ills|erişimtarihi=27 Mart 2018|arşivtarihi=20 Mart 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180320230802/https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/political-ills|tarih=2016|sayı=2|sayfalar=34-37|dergi=Distillations|cilt=2|vauthors=Conis E|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="test">{{Web kaynağı|url=http://www.americanheritage.com/content/miracle-workers|başlık=Miracle Workers|erişimtarihi=1 Eylül 2014|arşivtarihi=3 Eylül 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140903073856/http://www.americanheritage.com/content/miracle-workers|tarih=Kış 2010|iş=American Heritage|vauthors=Oshinsky D|ölüurl=hayır}}</ref> [[Maine]]'den [[Kaliforniya]]'ya kadar 44 eyalette 1,8 milyon çocuğu kapsadı.<ref name="MoD_2004">{{Web kaynağı|url=http://www.marchofdimes.org/news/polio-victory-remembered-as-march-of-dimes-marks-50th-anniversary-of-salk-vaccine-field-trials.aspx|başlık=Polio Victory Remembered as March of Dimes Marks 50th Anniversary of Salk Vaccine Field Trials|erişimtarihi=14 Kasım 2014|arşivtarihi=27 Eylül 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150927112220/http://www.marchofdimes.org/news/polio-victory-remembered-as-march-of-dimes-marks-50th-anniversary-of-salk-vaccine-field-trials.aspx|tarih=26 Nisan 2004|iş=News Desk|ölüurl=hayır|df=dmy-all}}</ref> Çalışmanın sonunda, yaklaşık 440.000 çocuğa bir ya da daha fazla aşı enjekte edilmiş, yaklaşık 210.000 çocuğa zararsız [[Besiyeri|kültür ortamından]] oluşan [[Plasebo etkisi|plasebo]] verilmiş ve 1,2 milyon çocuğa aşı yapılmayarak kontrol grubu oluşturulmuş ve bu çocuklar daha sonra çocuk felcine yakalanıp yakalanmadıklarını görmek için gözlemlenmiştir.<ref name="Sanofi">{{Web kaynağı|url=http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|başlık=Competition to develop an oral vaccine|arşivtarihi=7 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071007095443/http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|tarih=2 Şubat 2007|iş=Conquering Polio|yayıncı=[[Sanofi Pasteur]] SA}}</ref>

Saha denemesinin sonuçları 12 Nisan 1955'te açıklandı ([[Franklin D. Roosevelt'in felç hastalığı|felç hastalığına]] genellikle çocuk felcinin neden olduğuna inanılan Başkan [[Franklin D. Roosevelt]]'in ölümünün onuncu yıldönümü). Salk aşısı PV1'e (poliovirüs tip 1) karşı %60-70, PV2 ve PV3'e karşı %90'ın üzerinde ve bulbar polio gelişimine karşı %94 oranında etkili olmuştur.<ref name="Smith_1990">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/patentingsunpoli00smit|başlık=Patenting the Sun: Polio and the Salk Vaccine|yayıncı=William Morrow & Co|yıl=1990|isbn=978-0-688-09494-2|vauthors=Smith JS}}</ref> Salk'ın aşısı 1955 yılında ruhsat aldıktan kısa bir süre sonra çocuk aşılama kampanyaları başlatıldı. ABD'de [[March of Dimes]] tarafından desteklenen kitlesel bir aşılama kampanyasının ardından, 1953'te 35.000 olan yıllık çocuk felci vakası sayısı 1957'de 5.600'e düşmüştür.<ref name="Sass">{{Kitap kaynağı|başlık=Polio's legacy: an oral history|url=https://archive.org/details/polioslegacyoral0000unse|yer=Washington, D.C|yayıncı=University Press of America|yıl=1996|isbn=978-0-7618-0144-3|vauthors=Sorem A, Sass EJ, Gottfried G}}</ref> 1961 yılına gelindiğinde Amerika Birleşik Devletleri'nde sadece 161 vaka kaydedilmiştir.<ref name="Hinman">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Landmark perspective: Mass vaccination against polio|tarih=June 1984|sayı=22|sayfalar=2994-2996|dergi=JAMA|cilt=251|pmid=6371280|doi=10.1001/jama.1984.03340460072029|vauthors=Hinman AR}}</ref>

Nisan 1955'te Francis Saha Denemesi sonuçlarının açıklanmasından bir hafta önce, Paris'teki [[Pasteur Enstitüsü]]nden Pierre Lépine de etkili bir çocuk felci aşısı duyurmuştu.<ref>The Pasteur Institute stated that an antipoliomyelitis vaccine, developed by Professor Pierre Lepine would soon be produced in large quantities. (Times, London, 4 April 1955).</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://webext.pasteur.fr/archives/e_lep0.html|başlık=Pierre Lépine (1901–1989) – Notice biographique|erişimtarihi=28 Kasım 2016|arşivtarihi=28 Kasım 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161128194930/http://webext.pasteur.fr/archives/e_lep0.html|iş=Archives de l'Institut Pasteur|ölüurl=hayır}}</ref>

==== Güvenlik vakaları ====
Nisan 1955'te, ABD'de kitlesel çocuk felci aşılamasının başlamasından kısa bir süre sonra, [[Amerika Birleşik Devletleri Genel Cerrahı|Genel Cerrah]], [[Cutter Laboratuvarları|Cutter]] ilaç şirketinin Salk çocuk felci aşısı ile aşılandıktan yaklaşık bir hafta sonra felç geçiren hastaların raporlarını almaya başladı; felç, aşının enjekte edildiği uzuvda başlıyordu.<ref name="Jonas Salk: A Life">{{Kitap kaynağı|başlık=Jonas Salk: A Life|url=https://archive.org/details/jonassalklife0000jaco_s1h7|yer=New York, NY|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2015|oclc=919967059|vauthors=Jacobs CD}}</ref>

Cutter aşısı Amerika Birleşik Devletleri'nin batısında ve orta batısında 409.000 çocuğun aşılanmasında kullanılmıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Technical Report on Poliomyelitis Vaccine|url=https://archive.org/details/sim_public-health-reports_1955-08_70_8/page/742|tarih=August 1955|sayı=8|sayfalar=742|dergi=Public Health Reports|cilt=70}}</ref> Daha sonra yapılan incelemeler Cutter aşısının 260 çocuk felci vakasına neden olduğunu ve 11 kişinin ölümüne yol açtığını göstermiştir.<ref name="Jonas Salk: A Life" /> Bunun üzerine Genel Cerrah, Cutter Laboratuarları tarafından üretilen tüm çocuk felci aşılarını piyasadan çekti, ancak 260 felç vakası ortaya çıkmadan önce değil.

Eli Lilly, Parke-Davis, Pitman-Moore ve Wyeth çocuk felci aşılarının da çok sayıda çocuğu felç ettiği bildirildi. Kısa süre sonra Cutter, Wyeth ve diğer laboratuarlar tarafından üretilen bazı Salk çocuk felci aşılarının uygun şekilde inaktive edilmediği ve 100.000 dozdan fazla aşıya canlı çocuk felci virüsü karıştığı anlaşıldı. Mayıs 1955'te Ulusal Sağlık Enstitüleri ve Halk Sağlığı Hizmetleri, tüm çocuk felci aşı partilerini test etmek ve gözden geçirmek ve hangi partilerin halkın kullanımına sunulması gerektiği konusunda Halk Sağlığı Hizmetlerine tavsiyede bulunmak üzere bir Çocuk Felci Aşısı Teknik Komitesi kurdu. Bu olaylar halkın çocuk felci aşısına olan güvenini azaltmış ve aşılama oranlarında düşüşe yol açmıştır.<ref name="Juskewitch2010">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Lessons from the Salk polio vaccine: methods for and risks of rapid translation|tarih=August 2010|sayı=4|sayfalar=182-185|dergi=Clinical and Translational Science|tür=Review|cilt=3|pmc=2928990|pmid=20718820|doi=10.1111/j.1752-8062.2010.00205.x|vauthors=Juskewitch JE, Tapia CJ, Windebank AJ}}</ref>

=== 1961 ===
[[Dosya:Gallo,_Robert_C._and_Sabin,_Albert_B.jpg|sol|küçükresim| [[Albert Sabin]] (sağda) [[Robert Gallo]] ile birlikte, 1985 civarı]]
Salk'ın aşısını test ettiği sırada hem [[Albert Sabin]] hem de [[Hilary Koprowski]] canlı virüs kullanarak bir aşı geliştirme çalışmalarına devam ediyordu. Kasım 1955'te Stockholm'de çocuk felci aşılarının tartışıldığı bir toplantıda Sabin 80 kişilik bir gönüllü grubu üzerinde elde edilen sonuçları sunarken, Koprowski 150 kişinin katıldığı bir denemenin bulgularını detaylandıran bir makale okudu.<ref name="Sanofi">{{Web kaynağı|url=http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|başlık=Competition to develop an oral vaccine|arşivtarihi=7 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071007095443/http://www.polio.info/polio-eradication/front/templates/index.jsp?siteCode=POLIO&codeRubrique=34&lang=EN|tarih=2 Şubat 2007|iş=Conquering Polio|yayıncı=[[Sanofi Pasteur]] SA}}</ref>

Sabin ve Koprowski sonunda aşı geliştirmeyi başardılar. Amerika'da Salk aşısına olan bağlılık nedeniyle, Sabin ve Koprowski testlerini Amerika Birleşik Devletleri dışında, Sabin Meksika<ref name="Sabin_1960">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Live, orally given poliovirus vaccine. Effects of rapid mass immunization on population under conditions of massive enteric infection with other viruses|tarih=August 1960|sayı=14|sayfalar=1521-1526|dergi=JAMA|cilt=173|pmid=14440553|doi=10.1001/jama.1960.03020320001001|vauthors=Sabin AB, Ramos-Alvarez M, Alvarez-Amezquita J, Pelon W, Michaels RH, Spigland I, Koch MA, Barnes JM, Rhim JS}}</ref> ve Sovyetler Birliği'nde,<ref name="NMAH">{{Web kaynağı|url=http://amhistory.si.edu/polio/virusvaccine/vacraces2.htm|başlık=Two Vaccines: Sabin and Salk|erişimtarihi=24 Nisan 2017|arşivtarihi=20 Ocak 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170120113212/http://amhistory.si.edu/polio/virusvaccine/vacraces2.htm|tarih=27 Eylül 2021|iş=Smithsonian National Museum of American History|ölüurl=hayır}}</ref> Koprowski ise Kongo ve Polonya'da yaptı.<ref name="Kowproski5">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Historical aspects of the development of live virus vaccine in poliomyelitis|tarih=July 1960|sayı=5192|sayfalar=85-91|dergi=British Medical Journal|cilt=2|pmc=2096806|pmid=14410975|doi=10.1136/bmj.2.5192.85|vauthors=Koprowski H}}</ref>

1957 yılında Sabin, her üç poliovirüs türünün zayıflatılmış suşlarını içeren üç değerlikli bir aşı geliştirdi.<ref name="NMAH" /> 1959'da Sovyetler Birliği'nde on milyon çocuğa Sabin oral aşısı uygulandı. Bu çalışması için Sabin'e Sovyetler Birliği'nin en yüksek sivil onuru olarak tanımlanan [[Halk Kardeşliği Nişanı]] madalyası verildi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.upi.com/Archives/1986/11/20/Sabin-receives-highest-Soviet-civilian-honor/6402532846800/|başlık=Sabin receives highest Soviet civilian honor|erişimtarihi=25 Nisan 2017|arşivtarihi=25 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170425122629/http://www.upi.com/Archives/1986/11/20/Sabin-receives-highest-Soviet-civilian-honor/6402532846800/|tarih=20 Kasım 1986|iş=U.P.I. archives|ölüurl=hayır}}</ref> Sabin'in canlı virüs kullanan oral aşısı 1961 yılında ticari kullanıma girdi.<ref name="WHO2016">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Polio vaccines: WHO position paper – March, 2016|tarih=2016|sayı=12|sayfalar=145-68|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=91|pmid=27039410|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/254399}}</ref>

Sabin'in oral aşısı yaygın olarak bulunmaya başlayınca, Salk'ın enjekte edilen aşısının yerini aldı. 1955'te bir Cutter şirketi tarafından yanlış hazırlanan Salk aşılarının çok sayıda çocuğun ölümüne ya da felç olmasına yol açtığı Cutter olayı nedeniyle Salk aşılarının prestiji halkın gözünde zedelenmişti.<ref name="Offit_2007">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cutter Incident: How America's First Polio Vaccine Led to the Growing Vaccine Crisis|sayfa=38|yayıncı=Yale University Press|yıl=2007|isbn=978-0-300-12605-1|vauthors=Offit PA}}</ref>

=== 1987 ===
Geliştirilmiş [[Potens (farmakoloji)|potensli]] IPV, Kasım 1987'de Amerika Birleşik Devletleri'nde ruhsatlandırılmıştır ve şu anda orada tercih edilen aşıdır.<ref name="PinkPages">{{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|başlık=Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book)|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=24 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080924184516/http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf|yer=Washington, D.C.|yayıncı=Public Health Foundation|basım=10. ed. (2. printing)|yıl=2008|veditors=Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S}}</ref> Çocuk felci aşısının ilk dozu doğumdan kısa bir süre sonra, genellikle 1 ila 2 aylıkken yapılır ve ikinci doz 4 aylıkken verilir.<ref name="PinkPages" /> Üçüncü dozun zamanlaması aşı formülasyonuna bağlıdır, ancak 6 ila 18 aylıkken yapılmalıdır.<ref name="UK">{{Kitap kaynağı|başlık=Immunisation Against Infectious Disease|arşivtarihi=15 Haziran 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070615150746/http://www.immunisation.nhs.uk/files/GB_26_polio.pdf|bölüm=26: Poliomyelitis|bölümurl=http://www.immunisation.nhs.uk/files/GB_26_polio.pdf|sayfalar=313-329|yer=Edinburgh|yayıncı=Stationery Office|yıl=2006|isbn=978-0-11-322528-6|vauthors=((Joint Committee on Vaccination and Immunisation))|veditors=Salisbury D, Ramsay M, Noakes K}}</ref> Okula girişte veya öncesinde toplam dört doz olmak üzere 4 ila 6 yaşlarında bir [[Hatırlatma dozu|rapel]] aşı yapılır.<ref name="Peds">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://archive.org/details/sim_pediatrics_1997-02_99_2/page/300|başlık=Poliomyelitis prevention: recommendations for use of inactivated poliovirus vaccine and live oral poliovirus vaccine. American Academy of Pediatrics Committee on Infectious Diseases|tarih=February 1997|sayı=2|sayfalar=300-305|dergi=Pediatrics|cilt=99|pmid=9024465|doi=10.1542/peds.99.2.300}}</ref> Bazı ülkelerde ergenlik döneminde beşinci bir aşı yapılmaktadır.<ref name="UK" /> Gelişmiş ülkelerde yetişkinlerin (18 yaş ve üstü) rutin olarak aşılanması ne gerekli ne de tavsiye edilmektedir çünkü yetişkinlerin çoğu zaten bağışıktır ve kendi ülkelerinde vahşi poliovirüse maruz kalma riskleri çok düşüktür.<ref name="PinkPages" /> 2002 yılında, IPV içeren pentavalan (beş bileşenli) bir karma aşı (Pediarix olarak adlandırılır)<ref>Difteri ve Tetanoz Toksoidleri ve Aselüler Boğmaca Adsorbe, Hepatit B (Rekombinant) ve İnaktive Poliovirüs Aşısı Kombine</ref><ref name="pediarix">{{Web kaynağı|url=https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/vaccines/pediarix|başlık=Pediarix|erişimtarihi=8 Temmuz 2020|arşivtarihi=22 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190922202657/https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/vaccines/pediarix|tarih=6 Kasım 2019|website=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|ölüurl=hayır}}</ref> Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım için onaylanmıştır.<ref name="pediarix" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.fda.gov/media/75250/download|başlık=FDA Statistical Review and Evaluation|erişimtarihi=8 Temmuz 2020|arşivtarihi=6 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200806060853/https://www.fda.gov/media/75250/download|biçim=PDF|website=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|ölüurl=hayır}}</ref>

=== 1988 ===
[[Dosya:Somali_boy_receives_a_polio_vaccination.jpg|sağ|küçükresim| [[Somalililer|Somalili]] bir çocuğa inaktive poliovirüs aşısı enjekte ediliyor ([[Mogadişu]], 1993)]]
[[Dünya Sağlık Örgütü]] (DSÖ), [[UNICEF]]<ref>{{Haber kaynağı|url=http://tribune.com.pk/story/978251/can-indias-social-mobilisation-strategy-work-in-pakistan/|başlık=Can India's social mobilisation strategy work in Pakistan?|erişimtarihi=24 Ekim 2015|arşivtarihi=24 Ekim 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20151024053606/http://tribune.com.pk/story/978251/can-indias-social-mobilisation-strategy-work-in-pakistan/|tarih=23 Ekim 2015|gazete=The Express Tribune|vauthors=Mansoor H|ölüurl=hayır}}</ref> ve [[Rotary Vakfı]] öncülüğünde çocuk felcini ortadan kaldırmaya yönelik küresel bir çaba 1988 yılında başlamış ve büyük ölçüde [[Albert Sabin]] ve [[Mihail Çumakov]] tarafından geliştirilen oral çocuk felci aşısına (Sabin-Çumakov aşısı) dayanmaktadır.<ref name="Watch">{{Web kaynağı|url=http://www.worldwatch.org/node/1644|başlık=Eradicating Polio: A Model for International Cooperation|erişimtarihi=29 Kasım 2008|arşivtarihi=3 Aralık 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20061203222228/https://www.worldwatch.org/node/1644|tarih=25 Ocak 1999|yayıncı=Worldwatch Institute|vauthors=Mastny L|ölüurl=hayır|df=dmy-all}}</ref>

=== 1990 sonrası ===
Çocuk felci 1994 yılında kadar Amerika kıtasında ortadan kaldırılmıştır.<ref name="MMWR_1994">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00032760.htm|başlık=Certification of poliomyelitis eradication--the Americas, 1994|arşivtarihi=21 Mayıs 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170521163051/https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00032760.htm|tarih=October 1994|sayı=39|sayfalar=720-722|dergi=MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report|yayıncı=Centers for Disease Control and Prevention|cilt=43|pmid=7522302|ölüurl=hayır|yazar1=Centers for Disease Control Prevention (CDC)}}</ref> Çin ve Avustralya da dahil olmak üzere 36 Batı Pasifik ülkesinde hastalık 2000 yılında resmen ortadan kaldırılmıştır.<ref name="Pacific">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=General News. Major Milestone reached in Global Polio Eradication: Western Pacific Region is certified Polio-Free|url=https://archive.org/details/sim_health-education-research_2001-02_16_1/page/109|sayı=1|sayfalar=109-114|dergi=Health Educ Res|yıl=2001|cilt=16|doi=10.1093/her/16.1.109|bibcode=2001PDiff..16..110Y|vauthors=Yamazaki S, Toraya H}}</ref><ref name="D'Souza_2002">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Australia declared polio free|tarih=2002|sayı=2|sayfalar=253-260|dergi=Communicable Diseases Intelligence Quarterly Report|cilt=26|pmid=12206379|vauthors=D' Souza RM, Kennett M, Watson C}}</ref> Avrupa 2002 yılında çocuk felcinden arındırılmış ilan edilmiştir.<ref name="WHO_Europe_2002">{{Basın açıklaması kaynağı|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/releaseeuro02/en/index.html|başlık=Europe achieves historic milestone as Region is declared polio-free|erişimtarihi=23 Ağustos 2008|arşivtarihi=16 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080916065107/http://www.who.int/mediacentre/news/releases/releaseeuro02/en/index.html|tarih=21 Haziran 2002|yayıncı=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=evet|df=dmy-all}}</ref> Ocak 2011'den bu yana Hindistan'da hiçbir hastalık vakası rapor edilmemiş, dolayısıyla Şubat 2012'de ülke DSÖ'nün çocuk felci endemik ülkeler listesinden çıkarılmıştır. Mart 2014'te Hindistan çocuk felcinden arındırılmış bir ülke olarak ilan edilmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|başlık=India wins battle against dreaded polio|tarih=26 Şubat 2012|gazete=Deccan Herald|vauthors=Ray K}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.telegraphindia.com/1120226/jsp/frontpage/story_15181357.jsp|başlık=India polio-free for a year: 'First time in history we're able to put up such a map'|erişimtarihi=26 Şubat 2012|arşivtarihi=27 Şubat 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120227220101/http://www.telegraphindia.com/1120226/jsp/frontpage/story_15181357.jsp|tarih=26 Şubat 2012|gazete=The Telegraph|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.searo.who.int/entity/immunization/topics/polio/en/|başlık=India three years polio-free|erişimtarihi=19 Şubat 2017|arşivtarihi=1 Mart 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170301051406/http://www.searo.who.int/entity/immunization/topics/polio/en/|website=[[World Health Organization]] (WHO)|ölüurl=evet}}</ref>

Poliovirüs bulaşması dünyanın büyük bölümünde kesintiye uğramış olsa da yabani poliovirüs bulaşması devam etmekte ve yabani poliovirüsün daha önce poliodan arındırılmış bölgelere ithalatı için devam eden bir risk oluşturmaktadır. Poliovirüs ithalatı gerçekleşirse özellikle aşılama kapsamının düşük olduğu ve sanitasyonun yetersiz olduğu bölgelerde poliomyelit salgınları gelişebilir. Sonuç olarak, aşılama kapsamının yüksek seviyelerde tutulması gerekmektedir.<ref name="MMWR_1994" />

Kasım 2013'te DSÖ, Suriye'de bir çocuk felci salgını olduğunu duyurmuştur. Bunun üzerine Ermenistan hükûmeti bir duyuru yayınlayarak 15 yaşın altındaki [[Suriye Ermenileri|Suriyeli Ermenilerden]] çocuk felci aşısı olmalarını istemiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://cistranfinance.com/news/armenian-health-ministry-urges-syrian-armenian-children-to-get-polio-vaccine/666/|başlık=Armenian Health Ministry: Syrian Armenian children need polio vaccine|erişimtarihi=18 Aralık 2013|arşivtarihi=19 Aralık 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131219024041/http://cistranfinance.com/news/armenian-health-ministry-urges-syrian-armenian-children-to-get-polio-vaccine/666/|tarih=4 Kasım 2013|iş=CISTran Finance|vauthors=Barron L}}</ref> 2014 yılı itibarıyla çocuk felci virüsü başta Afrika, Asya ve Orta Doğu olmak üzere 10 ülkeye yayılmış olup [[Pakistan]], [[Suriye]] ve [[Kamerun]]'a giden yolculara aşı olmaları tavsiye edilmiştir.<ref name="DarrasJr.2014">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=JlECBAAAQBAJ&pg=PA161|başlık=Neuromuscular Disorders of Infancy, Childhood, and Adolescence: A Clinician's Approach|arşivtarihi=23 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170423222313/https://books.google.com/books?id=JlECBAAAQBAJ&pg=PA161|sayfa=161|yayıncı=Elsevier Science|yıl=2014|isbn=978-0-12-417127-5|vauthors=De Vivo DC, Ryan MM, Jones HR, Darras BT|ölüurl=hayır}}</ref>

Çocuk felci aşılama programlarına Pakistan, Afganistan ve Nijerya'da - 2017 itibarıyla hala çocuk felci vakalarının görüldüğü üç ülke - bazı insanlar tarafından direnilmektedir. Neredeyse tüm Müslüman dini ve siyasi liderler aşıyı desteklemiş olsa da<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Missing Martyrs|yıl=2011|url=https://archive.org/details/missingmartyrswh0000kurz_z3n5|sayfa=[https://archive.org/details/missingmartyrswh0000kurz_z3n5/page/130 130]|yayıncı=[[Oxford University Press]]|alıntı=Resistance to polio vaccination is a fringe position. Almost every Muslim scholar and political leader has endorsed the vaccine, and all but a few Muslim-majority countries have wiped out the disease entirely.|author=Charles Kurzman}}</ref> azınlıkta kalan bir kesim aşıların gizlice Müslümanları kısırlaştırmak için kullanıldığına inanmaktadırlar.<ref name="Jegede" />

[[CIA]]'in [[Usame bin Ladin]]'in bulunmasına yardımcı olmak için 2011 yılında sahte bir aşılama programı düzenlemiş olması da güvensizliğin bir başka nedenidir.<ref name="Pakistan">{{Haber kaynağı|url=https://www.dailystar.com.lb/News/World/2016/Sep-11/371570-pakistan-polio-official-killed-in-peshawar-police.ashx|başlık=Pakistan polio official killed in Peshawar: police|erişimtarihi=11 Eylül 2016|arşivtarihi=11 Eylül 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160911122228/http://www.dailystar.com.lb/News/World/2016/Sep-11/371570-pakistan-polio-official-killed-in-peshawar-police.ashx|tarih=11 Eylül 2016|yayıncı=The Daily Star: Lebanon|ölüurl=hayır}}</ref> 2015 yılında DSÖ, [[Taliban]] ile aşıyı kontrol ettikleri bölgelerde dağıtmalarını teşvik etmek için bir anlaşma yaptığını duyurdu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-15/taliban-join-global-effort-to-kill-off-polio-in-2016|başlık=Taliban Join Global Effort to Kill Off Polio in 2016|arşivtarihi=28 Şubat 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170228052344/https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-15/taliban-join-global-effort-to-kill-off-polio-in-2016|tarih=15 Aralık 2015|iş=Bloomberg.com|vauthors=Najafizada E|ölüurl=hayır}}</ref> Ancak [[Tehrik-i Taliban Pakistan|Pakistan Talibanı]] destek vermedi. 11 Eylül 2016'da Pakistan Talibanı ve [[Cemaat-ül Ahrar]] ile bağlantılı kimliği belirsiz iki silahlı kişi Pakistan'da çocuk felci aşısı uygulayan doktor Zakaullah Han'ı vurdu. Cemaat-ül Ahrar lideri saldırının sorumluluğunu üstlendi ve grubun bu tür saldırılara devam edeceğini belirtti. Aşılara karşı bu tür bir direnç ve şüphecilik, sonuç olarak, kalan iki endemik ülkede çocuk felcinin ortadan kaldırılması sürecini yavaşlatmıştır.<ref name="Pakistan" />

== Seyahat gereksinimleri ==
{{Ayrıca bakınız|Uluslararası seyahat için aşı gereklilikleri}}[[Dosya:Polio_vaccination_travel_requirements_map.svg|küçükresim|400x400pik|Yolcular için çocuk felci aşısı gereklidir:{{Lejant|#000080|Tüm ülkelerden, tüm ülkelere gidenler için}}
{{Lejant|#0000FF|Bazı ülkelerden, tüm ülkelere gidenler için}}
{{Lejant|#800080|Bazı ülkelerden, tüm ülkelere gidenler için}}
{{Lejant|#008000|Bazı ülkelerden, bazı ülkelere gidenler için}}
{{Lejant|#87DE87|Bazı ülkelere gidenler için}}
{{Lejant|#FFCC00|Bazı ülkelerden gelenler için}}
]]
Belirli ülkelere giriş veya çıkış yapmak isteyen yolcular, genellikle en fazla 12 ay ve sınırı geçmeden en az 4 hafta önce çocuk felcine karşı aşılanmış olmalı ve sınır kontrollerinde aşı kaydı/sertifikası ibraz edebilmelidir.<ref name="WHO Travel and Health">{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/ith/CHAPTER_6_For_Publication.pdf|başlık=International Travel and Health. Chapter 6 – Vaccine-preventable diseases and vaccines (2019 update)|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=11 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200411151558/https://www.who.int/ith/CHAPTER_6_For_Publication.pdf|tarih=2020|iş=World Health Organization|yayıncı=United Nations|ölüurl=hayır}}</ref>{{rp|25–27}} Çoğu gereklilik yalnızca 'çocuk felci endemik', 'çocuk felcinden etkilenen', 'çocuk felci ihraç eden', 'çocuk felci bulaşan' veya 'yüksek riskli' olarak adlandırılan ülkelere veya bu ülkelerden yapılan seyahatler için geçerlidir.<ref name="WHO country list">{{Web kaynağı|url=https://www.who.int/publications/m/item/countries-with-risk-of-yellow-fever-transmission-and-countries-requiring-yellow-fever-vaccination-(july-2019)|başlık=Countries with risk of yellow fever transmission and countries requiring yellow fever vaccination (July 2019)|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=27 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210127232029/https://www.who.int/publications/m/item/countries-with-risk-of-yellow-fever-transmission-and-countries-requiring-yellow-fever-vaccination-(july-2019)|tarih=4 Temmuz 2019|iş=World Health Organization|yayıncı=United Nations|ölüurl=hayır}}</ref> Ağustos 2020 itibarıyla, Afganistan ve Pakistan dünyadaki tek çocuk felci endemik ülkelerdir (vahşi [[Çocuk felcinin ortadan kaldırılması|çocuk felcinin henüz ortadan kaldırılmadığı]] ülkeler).<ref name=":9">{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-53887947|başlık=Africa declared free of polio|erişimtarihi=25 Ağustos 2020|arşivtarihi=26 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200826154956/https://www.bbc.com/news/world-africa-53887947|tarih=25 Ağustos 2020|dil=en-GB|iş=BBC News|vauthors=Scherbel-Ball N|ölüurl=hayır}}</ref> Bazı ülkeler, örneğin Aralık 2020 itibarıyla Çin, Endonezya, Mozambik, Myanmar ve Papua Yeni Gine'yi içeren 'risk altındaki kilit ülkeler'e ve bu ülkelerden gelenler için ek ihtiyati çocuk felci aşısı seyahat gerekliliklerine sahiptir.<ref name="WHO country list" /><ref>{{Haber kaynağı|url=http://polioeradication.org/where-we-work/key-at-risk-countries/|başlık=Key At-Risk Countries|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=29 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210429061349/https://polioeradication.org/where-we-work/key-at-risk-countries/|iş=Global Polio Eradication Initiative|yayıncı=World Health Organization|ölüurl=hayır}}</ref>

{| class="wikitable sortable" width="1100" align="left"
! colspan="2" align="left" |Uluslararası seyahatler için çocuk felci aşısı gereklilikleri<ref name="WHO country list" />
|-
! width="100" align="left" |Country
!Details
|-
|{{bayrakülke|Afghanistan}}
|Çocuk felcinin endemik olduğu ülkelerden (Pakistan) gelen yolcular varışta [[Uluslararası Aşı veya Profilaksi Sertifikası|Carte Jaune]] çocuk felci aşısı kanıtı (ayrılmadan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) almalıdırlar. Afganistan'da ikamet edenler ve Afganistan'da 4 haftadan uzun süre kalan bütün yolcular, Afganistan'dan ayrılırken çocuk felci aşısı olduklarını (ayrılmadan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) kanıtlamalıdırlar.<ref name="WHO country list" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/afghanistan/risk/polio|başlık=Afghanistan Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=21 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201021023033/https://www.iamat.org/country/afghanistan/risk/polio|tarih=1 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Belize}}
|Afganistan ve Pakistan'dan gelen yolcuların varışta Carte Jaune OPV veya IPV aşı kanıtına (kalkıştan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) ihtiyaçları vardır. Doğrulanmış çocuk felci vakalarının görüldüğü ülkelere seyahat eden Belize sakinlerinin de aşı kanıtı gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/belize/risk/polio|başlık=Belize Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030223600/https://www.iamat.org/country/belize/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Brunei}}
|Çocuk felci ihracatı yapan ülkelerden gelen yolcular, varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaç duymaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/brunei-darussalam/risk/polio|başlık=Brunei Darussalam Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=1 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201201114654/https://www.iamat.org/country/brunei-darussalam/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Egypt}}
|Afganistan, Angola, Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çin, Kongo-Kinşasa, Etiyopya, Gana, Endonezya, Kenya, Mozambik, Myanmar, Nijer, Nijerya, Pakistan, Papua Yeni Gine, Filipinler ve Somali'den gelen yolcular varışta Carte Jaune OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) kanıtına ihtiyaç duyarlar.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/egypt/risk/polio|başlık=Egypt Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=8 Mart 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210308061617/https://www.iamat.org/country/egypt/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Georgia}}
|Risk altındaki ülkelerden gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune kanıtına ihtiyaçları vardır. Kanıtı olmayan yolculara varışta OPV aşısı önerilmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/georgia/risk/polio|başlık=Georgia Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=17 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210117032629/https://www.iamat.org/country/georgia/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|India}}
|Afganistan, Kongo-Kinşasa, Etiyopya, Kenya, Nijerya, Pakistan, Somali ve Suriye'den gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/india/risk/polio|başlık=India Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030230943/https://www.iamat.org/country/india/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Iran}}
|Afganistan, Pakistan ve Nijerya'dan gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune kanıtına ihtiyaçları vardır. Kanıtı olmayan yolcular varışta aşılanacaktırlar.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/iran/risk/polio|başlık=Iran Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030075425/https://www.iamat.org/country/iran/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Iraq}}
|Afganistan ve Pakistan'dan gelen 15 yaş ve üzeri yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır; 15 yaşın altındaki çocukların seyahatten önce üç doz çocuk felci aşısı yaptırmış olmaları gerekmektedir. Kanıtı olmayan yolcular varışta aşılanacaktır. Irak'tan Afganistan ve Pakistan'a giden yolcuların da çıkışta aşı olduklarını kanıtlamaları gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/iraq/risk/polio|başlık=Iraq Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=20 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210120224455/https://www.iamat.org/country/iraq/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Jordan}}
|Afganistan ve Pakistan'dan gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşılarını (kalkıştan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) Carte Jaune ile kanıtlamaları gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/jordan/risk/polio|başlık=Jordan Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030073452/https://www.iamat.org/country/jordan/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Lebanon}}
|Çocuk felcinden etkilenen ülkelerden gelen ve bu ülkelere seyahat eden kişilerin varışta OPV veya IPV aşısı (yola çıkmadan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/lebanon/risk/polio|başlık=Lebanon Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030213817/https://www.iamat.org/country/lebanon/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Libya}}
|Afganistan ve Pakistan'dan gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşılarını (kalkıştan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) Carte Jaune ile kanıtlamaları gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/libya/risk/polio|başlık=Libya Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030221107/https://www.iamat.org/country/libya/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Maldives}}
|Çocuk felci ihracatı yapan ülkelerden gelen ve bu ülkelere seyahat edenlerin yanı sıra Hac ve Umre hacılarının varışta OPV veya IPV aşılarını (yola çıkmadan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) Carte Jaune ile kanıtlamaları gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/maldives/risk/polio|başlık=Maldives Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030083714/https://www.iamat.org/country/maldives/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Morocco}}
|Çocuk felcinden etkilenen ülkelerden gelen yolcuların, varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ile 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/morocco/risk/polio|başlık=Morocco Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=21 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201021023413/https://www.iamat.org/country/morocco/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Nepal}}
|Afganistan, Kenya, Nijerya, Pakistan ve Papua Yeni Gine'den gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/nepal/risk/polio|başlık=Nepal Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=21 Eylül 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200921102600/https://www.iamat.org/country/nepal/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Oman}}
|Çocuk felci ihracatı yapan ülkelerden gelen yolcular, varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaç duymaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/oman/risk/polio|başlık=Oman Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=15 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200815075731/https://www.iamat.org/country/oman/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Pakistan}}
|Pakistan'da 4 haftadan fazla kalmayı planlayan bütün ülkelerden gelen yolcuların varışta Carte Jaune OPV aşı belgesine ihtiyaçları vardır. Pakistan'da 4 haftadan uzun süre kalan yerleşikler ve bütün yolcular, Pakistan'dan ayrılırken OPV aşısı olduklarını kanıtlamalıdırlar.<ref name="WHO country list" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/pakistan/risk/polio|başlık=Pakistan Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=21 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201021022622/https://www.iamat.org/country/pakistan/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Philippines}}
|Yüksek riskli ülkelerden gelen veya bu ülkelere seyahat edenlerin, sırasıyla varışta veya ayrılmadan önce çocuk felci aşısı olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref name="WHO country list" /> Devam eden [[Filipinler'de 2019-2021 çocuk felci salgını|yerel bir VDPV2 salgını]] nedeniyle hükûmet, diğer tüm yolcuların durumlarına bağlı olarak çocuk felci aşısı veya takviye dozu yaptırmayı düşünmelerini tavsiye etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/philippines/risk/polio|başlık=Philippines Recommended Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=25 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201025045827/https://www.iamat.org/country/philippines/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Qatar}}
|Çocuk felci ihracatı yapan ülkelerden (Katar tarafından Afganistan, Nijerya, Pakistan ve Filipinler olarak tanımlanmıştır) gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/qatar/risk/polio|başlık=Qatar Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=2 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201202030843/https://www.iamat.org/country/qatar/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Saint Kitts and Nevis}}
|DSÖ tarafından belirlenen çocuk felci endemik ülkelerden (Afganistan ve Pakistan) gelen yolcular, varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) yapıldığına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaç duymaktadır.<ref name="WHO country list" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/saint-kitts-and-nevis/risk/polio|başlık=Saint Kitts & Nevis Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=4 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201204075910/https://www.iamat.org/country/saint-kitts-and-nevis/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Saudi Arabia}}
|Afganistan, Kongo-Kinşasa, Mozambik, Myanmar, Nijer, Nijerya, Pakistan, Papua Yeni Gine, Somali, Suriye ve Yemen'den gelen tüm yolcuların yanı sıra aktif bulaşıcı (vahşi veya aşı kaynaklı poliovirüs dahil) ve risk altındaki ülkelerden gelen yolcuların varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune kanıtına ihtiyaçları vardır. Bağışıklama durumuna bakılmaksızın, Afganistan, Myanmar, Nijerya, Pakistan, Papua Yeni Gine, Somali, Suriye ve Yemen'den gelen tüm yolculara varışta bir oral çocuk felci aşısı dozu verilecektir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/saudi-arabia/risk/polio|başlık=Saudi Arabia Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=27 Şubat 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210227182449/https://www.iamat.org/country/saudi-arabia/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Seychelles}}
|Çocuk felci salgını olan ülkelerden gelen yolcuların, varışta OPV veya IPV aşısı (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) olduklarına dair Carte Jaune belgesine ihtiyaçları vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/seychelles/risk/polio|başlık=Seychelles Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=4 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200804144538/https://www.iamat.org/country/seychelles/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Syria}}
|Kamerun, Ekvator Ginesi ve Pakistan'dan gelen yolcuların varışta Carte Jaune OPV veya IPV aşı kanıtına (kalkıştan 4 hafta ila 12 ay önce alınmış) ihtiyaçları vardır. Suriye'den herhangi bir ülkeye giden bütün Suriye vatandaşlarının da aşı kanıtı gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/syria/risk/polio|başlık=Syria Required Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=30 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201030073925/https://www.iamat.org/country/syria/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|-
|{{bayrakülke|Ukraine}}
|Vahşi veya dolaşımda olan aşı türevi poliovirüsün bulaştığı ülkelere giden uzun süreli ziyaretçiler, en az bir doz bivalan OPV veya IPV (yola çıkmadan 4 hafta ila 12 ay önce yapılmış) ile aşılandıklarına dair Carte Jaune belgesini sunmalıdırlar. Acil uluslararası seyahat gerçekleştirmesi gereken kişiler, yola çıkmadan önce tek doz çocuk felci aşısı ile aşılanmalıdırlar.<ref name="WHO country list" /> Ukrayna'nın kendi içinde de çocuk felci virüsü bulaşma riski vardır ve Ukrayna'ya seyahat edenlerin giriş yapmadan önce çocuk felci aşılarını güncellemeleri tavsiye edilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.iamat.org/country/ukraine/risk/polio|başlık=Ukraine Recommended Vaccinations: Polio|erişimtarihi=2 Aralık 2020|arşivtarihi=24 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210124000735/https://www.iamat.org/country/ukraine/risk/polio|tarih=23 Ekim 2020|iş=iamat.org|yayıncı=International Association for Medical Assistance to Travellers (IAMAT)|ölüurl=hayır}}</ref>
|}
{{Temiz}}

== Toplum ve kültür ==

=== Fiyat ===
[[GAVI İttifakı|Global Alliance for Vaccines and Immunization]] 2015 itibarıyla inaktive aşıyı gelişmekte olan ülkelere 10 dozluk flakonlarda doz başına 0,75 Euro (yaklaşık 0,89 ABD Doları) gibi düşük bir fiyata tedarik etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.polioeradication.org/Mediaroom/Newsstories(old)/Newsstories2013/tabid/488/iid/354/Default.aspx#sthash.jGhJ4YUB.dpuf|başlık=Availability and price of inactivated polio vaccine|arşivtarihi=11 Nisan 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150411021753/http://www.polioeradication.org/Mediaroom/Newsstories(old)/Newsstories2013/tabid/488/iid/354/Default.aspx|yayıncı=The Global Polio Eradication Initiative|ölüurl=evet}}</ref>

=== Yanılgılar ===
Pakistan'da çocuk felci aşısının [[haram]] maddeler içerdiğine ve erkek çocuklarda [[Sertleşme bozukluğu|iktidarsızlık]] ve [[Kısırlık|kısırlığa]] neden olabileceğine dair yanlış bir inanış mevcut olup bazı ebeveynlerin çocuklarına aşı yaptırmamasına yol açmaktadır. Bu inanış en çok [[Hayber Pahtunhva]] eyaletinde ve [[Federal Yönetilen Kabile Alanları|FATA]] bölgesinde yaygındır. Çocuk felci aşılama ekiplerine yönelik saldırılar da meydana gelmiş ve bu sebeple Pakistan'da ve küresel çapta çocuk felcini ortadan kaldırmaya yönelik uluslararası çabalar sekteye uğramıştır.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6299325.stm|başlık=Impotence fears hit polio drive|erişimtarihi=15 Aralık 2015|arşivtarihi=9 Ekim 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20151009221811/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6299325.stm|tarih=25 Ocak 2007|iş=BBC News Online|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.dawn.com/news/1156931|başlık=Lab tests show polio vaccine is not 'Haram'|erişimtarihi=15 Aralık 2015|arşivtarihi=22 Aralık 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20151222173149/http://www.dawn.com/news/1156931|tarih=14 Ocak 2015|iş=dawn.com|vauthors=Junaidi I|ölüurl=hayır}}</ref>

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

== Konuyla ilgili yayınlar ==
{{kaynak başı}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://www.gov.uk/government/collections/immunisation-against-infectious-disease-the-green-book|başlık=Immunisation against infectious disease|erişimtarihi=23 Aralık 2019|arşivtarihi=12 Kasım 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191112005859/https://www.gov.uk/government/publications/pneumococcal-the-green-book-chapter-25|bölüm=Polio: the green book, chapter 26|bölümurl=https://www.gov.uk/government/publications/polio-the-green-book-chapter-26|yer=Londra|yayıncı=Public Health England|yıl=2013|veditors=Ramsay M|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/index.html|başlık=Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases|erişimtarihi=23 Aralık 2019|arşivtarihi=30 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161230001534/https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/index.html|bölüm=Chapter 18: Poliomyelitis|bölümurl=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/polio.html|yer=Washington D.C.|yayıncı=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|basım=14.|yıl=2021|veditors=Hall E, Wodi AP, Hamborsky J, Morelli V, Schillie S|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/|başlık=Manual for the surveillance of vaccine-preventable diseases|erişimtarihi=23 Aralık 2019|arşivtarihi=1 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200801192220/https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/|bölüm=Chapter 12: Poliomyelitis|bölümurl=https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/chpt12-polio.html|yer=Atlanta, Georgia|yayıncı=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|yıl=2018|vauthors=Routh JA, Oberste MS, Patel M|veditors=Roush SW, Baldy LM, Hall MH|ölüurl=hayır}}
{{kaynak sonu}}

== Dış bağlantılar ==
* {{Web kaynağı | url = https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/vis/vis-statements/ipv.html | başlık = Polio Vaccine Information Statement | tarih = August 2021 | website = [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130719081645/https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/vis/vis-statements/ipv.html | arşivtarihi = 19 Temmuz 2013}} {{En}}
* [https://www.historyofvaccines.org/content/timelines/polio Aşıların Tarihi İnternet Sitesi - Çocuk Felcinin Tarihi] [[Philadelphia Doktorlar Koleji]]nin bir projesi olan Aşıların Tarihi {{En}}
* [https://www.pbs.org/wgbh/aso/databank/entries/dm52sa.html PBS.org] - 'İnsanlar ve Keşifler: Salk Çocuk Felci Aşısını Üretti 1952', [[PBS]] {{En}}
* {{Web kaynağı | url = https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/vaccines/ipol-poliovirus-vaccine-inactivated-monkey-kidney-cell | başlık = IPOL – Poliovirus Vaccine Inactivated (Monkey Kidney Cell) | tanıtıcı = STN: 103930 | tarih = 11 Aralık 2019 | website = U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA) | arşivengelli = evet}} {{En}}
* {{MeshName|Poliovirus Vaccines}} {{En}}

{{Aşı}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Dünya Sağlık Örgütü ana aşıları]]
[[Kategori:Aşı (tıp)]]
[[Kategori:Canlı aşılar]]
[[Kategori:İnaktif aşılar]]
[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri icatları]]
[[Kategori:1955 tanıtımları]]
[[Kategori:Çocuk felci|Aşı]]
[[Kategori:ChemSpider ID'si atanmamış kimyasallar]]