Çinko oksit sayfasının kaynağını görüntüle

{{Kimya bilgi kutusu
| Ad = Çinko oksit
| ResimDosyası = Zinc oxide.jpg
|  ResimBoyutu = 
|  ResimAdı = 
| ResimDosyası1 =
|  ResimBoyutu1 = 
|  ResimAdı1 = 
| ResimDosyası2 =
|  ResimBoyutu2 = 
|  ResimAdı2 = 
| ResimDosyası3 =
|  ResimBoyutu3 = 
|  ResimAdı3 = 
| ResimDosyasıL1 =
|  ResimBoyutuL1 = 
|  ResimAdıL1 = 
| ResimDosyasıR1 =
|  ResimBoyutuR1 = 
|  ResimAdıR1 = 
| ResimDosyasıL2 =
|  ResimBoyutuL2 = 
|  ResimAdıL2 = 
| ResimDosyasıR2 =
|  ResimBoyutuR2 = 
|  ResimAdıR2 = 
| IUPACAdı = Çinko oksit
|  SistematikAd = 
|  DiğerAdlar = Beyaz çinko, çinko kalamit, felsefeci yünü, Çin beyazı, çinko çiçeği
| Kısım1 = {{Kimyakutu Tanımlayıcılar
|  Kısaltmalar = 
|  CASNo = 1314-13-2
|  CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
|  CASNos =
|  CASOther =
|  PubChem = 14806
|  EINECS = 215-222-5
|  EC-number =
|  EINECSCASNO = 
|  UNNumber = 3077
|  DrugBank = DB09321
|  KEGG = C12570
|  MeSHName =
|  ChEBI = 36560
|  RTECS = ZH4810000
|  ATCvet = 
|  ATCCode_prefix = 
|  ATCCode_suffix = 
|  ATC_Supplemental =
|  SMILES = [Zn]=O
|  InChI = 1S/O.Zn
|  Beilstein =
|  Gmelin = 13738
|  ChemSpiderID = 14122
|  3DMet =}}
| Kısım2 = {{Kimyakutu Özellikler
|  Formül = {{chem|[[zinc|Zn]]|[[oxygen|O]]}}
|  MolarKütle = 81.406 g/mol<ref name=h1>[[#Haynes|Haynes]], p. 4.100</ref>
|  Görünüm = Beyaz katı<ref name=h1/>
|  Yoğunluk = 5.1 g/cm<sup>3</sup><ref name=h1/>
|  ErimeNoktası = 1974
|  Erime_notları = (ayrışır)<ref name=h1/>
|  KaynamaNoktası = 1974
|  Kaynama_notları = ayrışır
|  Çözünürlük = 0.0004% (17.8°C)
|  ÇözünürDiğer = 
|  Çözücü = 
|  LogP = 
|  BuharBasıncı = 
|  HenrySabiti = 
|  AtmosferikOHOranıSabiti = 
|  pKa = 
|  pKb = }}
| Kısım3 = {{Kimyakutu Yapı
|  KristalYapısı = [[Wurtzite (crystal structure)|Wurtzite]]
|  Coordination = Tetrahedral
|  MolShape = }}
| Kısım4 = {{Kimyakutu Termokimya
|  DeltaHf = -350.5±0.3 kJ mol<sup>−1</sup>
|  DeltaHc = 
|  Entropi = 43.7±0.4 J·K<sup>−1</sup>mol<sup>−1</sup>
|  IsıKapasitesi = 40.3 J·K<sup>−1</sup>mol<sup>−1</sup>}}
| Kısım5 = {{Kimyakutu Farmakoloji
|  AdminRoutes = 
|  Bioavail = 
|  Metabolism = 
|  HalfLife = 
|  ProteinBound =
|  Excretion = 
|  Legal_status = 
|  Legal_US = 
|  Legal_UK = 
|  Legal_AU = 
|  Legal_CA = 
|  PregCat = 
|  PregCat_AU = 
|  PregCat_US = }}
| Kısım6 = {{Kimyakutu Patlayıcılık
|  ŞokDuyarlılık = 
|  SürtünmeDuyarlılık = 
|  PatlamaHızı = 
|  REFaktörü = n<sub>1</sub>=2.013, n<sub>2</sub>=2.029<ref>[[#Haynes|Haynes]], p. 4.144</ref>}}
| Kısım7 = {{Kimyakutu Tehlikeler
|  DışMSDS =
|  DışSDS = 
|  ABSınıf = 
|  ABİndeks =
|  GHSPiktogramları =
|  GHSİşaretSözcüğü = 
|  AnaTehlikeler = 
|  NFPA-H = 2
|  NFPA-F = 1
|  NFPA-R = 0
|  NFPA-O = 
|  Rİbareleri = 
|  Gİbareleri =
|  RGRİbareleri = 
|  Hİbareleri = 
|  Pİbareleri = 
|  ParlamaNoktası = 1436
|  Öztutuşma = 
|  PatlamaSınırları = 
|  LD50 = 240 mg/kg (intraperitoneal, rat)<ref>[http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/1314-13-2 Zinc oxide] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140812215719/http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/1314-13-2 |tarih=12 Ağustos 2014 }}. Chem.sis.nlm.nih.gov. Retrieved on 2015-11-17.</ref><br/>7950 mg/kg (rat, oral)
|  PEL = TWA 5 mg/m<sup>3</sup> (fume) TWA 15 mg/m<sup>3</sup> (total dust) TWA 5 mg/m<sup>3</sup> (resp dust)}}
| Kısım8 = {{Kimyakutu Benzeyen
|  DiğerAnyonlar = 
|  DiğerKatyonlar = 
|  İşlev = 
|  Diğerİşlev = 
|  DiğerBileşikler = }}
}}
'''Çinko oksit,''' [[Çinko|Zn]][[Oksijen|O]] [[Kimyasal formül|formülü]] ile gösterilen bir [[İnorganik|inorganik bileşik]]. ZnO, suda çözünmeyen beyaz bir tozdur ve yaygın olarak kauçuk, plastik, seramik, cam, çimento, yağlayıcı, boya, merhem, yapıştırıcı, sızdırmazlık maddesi, pigment, [[Çinko|yiyecekler]], bataryalar, ferritler, yangın geciktiriciler ve ilk yardım bantları gibi kullanım alanlarına sahiptir. Mineral [[çinkoit]], doğal olarak meydana gelmesine rağmen, çoğu çinko oksit sentetik olarak üretilir.<ref name="Ullmann">De Liedekerke, Marcel (2006) "2.3. Zinc Oxide (Zinc White): Pigments, Inorganic, 1" in ''Ullmann's Encyclopdia of Industrial Chemistry''. Wiley-VCH, Weinheim. {{Doi|10.1002/14356007.a20_243.pub2}}</ref>

ZnO, [[II-VI yarı iletken|II-VI grubunda]] bulunan geniş bantlı bir yarı iletkendir. Oksijen boşluğuna veya çinko geçiş maddelerine bağlı olarak yarı iletkenlerin doğal [[Doping (yarı iletken)|yüklenmeleri]] n tipidir. Bu yarı iletken, iyi şeffaflık, yüksek [[elektron hareketliliği]], geniş [[bant aralığı]] ve oda sıcaklığında güçlü  [[ışıldama]] dahil olmak üzere çeşitli avantajlara sahiptir. Bu özellikler gelişmekte olan uygulamalarda değerlidir, örneğin; [[sıvı kristal ekran]]lardaki saydam [[elektrot]]lar, enerji tasarrufu veya ısı koruma sağlayan pencereler, ince film [[transistör]]leri ve [[LED|ışık yayan diyotlar]] gibi elektronikler.

== Kimyasal özellikler ==
Saf ZnO beyaz bir tozdur, ancak doğada genellikle manganez ve sarıdan kırmızıya renk veren diğer safsızlıklar içeren bir nadir mineral olan [[çinkoit]] olarak bulunur.

Kristalli çinko oksit [[termokromizm|termokromiktir]], havada ısıtıldığında beyazdan sarıya dönüşür ve soğutmada beyaza döner. Bu renk değişimine, [[stoikiometrik olmayan]] Zn<sub>1+x</sub>O'yu oluşturmak için yüksek sıcaklıklarda (800&nbsp;°C'de, x = 0.00007) çevreye küçük miktarda oksijen verilmesi sebebiyle olur.

Çinko oksit bir [[Amfoter|amfoterik oksittir]]. [[Çözünürlük (kimya)|Suda]] neredeyse [[Çözünürlük (kimya)|çözünmez]], ancak [[Hidroklorik asit|hidroklorik]] asit gibi çoğu [[asit]]te çözünür:

: ZnO + 2 HCI → ZnCl<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O

Katı çinko oksit ayrıca çinkoat verecek şekilde alkalilerde çözünür:

: ZnO + 2 NaOH + Na<sub>2</sub> → H<sub>2</sub>O [Zn(OH)<sub>4</sub>]

ZnO, yağlardaki yağ asitleriyle yavaş reaksiyona girer ve karşılık gelen [[oleat]] veya [[stearat]] gibi [[karboksilat]]ları üretir. ZnO, güçlü bir [[çinko klorür]] çözeltisi ile karıştırıldığında çimento benzeri ürünler oluşturur ve bunlar en iyi şekilde çinko hidroksi klorürler olarak tanımlanır. Bu çimento dişçilikte kullanılmaktadır. 
[[Dosya:Hopeite.jpg|sol|küçükresim|upright=0.68| Hopeit]]
ZnO ayrıca [[fosforik asit]] ile işlendiğinde çimento benzeri bir malzeme oluşturur; ilgili malzemeler diş hekimliğinde kullanılır. Bu reaksiyon ile üretilen büyük bir çinko fosfat tutkalı [[hopeit]]tir, Zn<sub>3</sub>(PO<sub>4</sub>)<sub>2</sub> • 4H<sub>2</sub>O

ZnO, 1975&nbsp;°C’de standart oksijen basıncı ile çinko buharı ve oksijene ayrışır. [[Karbotermik reaksiyon|Karbotermik bir reaksiyonda]], karbonla ısıtma, oksiti çok daha düşük bir sıcaklıkta (yaklaşık 950&nbsp;°C civarında) çinko buharına dönüştürür.

: ZnO + C → Zn <sub>(Buhar)</sub> + CO

Çinko oksit, [[alüminyum]] ve [[magnezyum]] tozları ile şiddetli şekilde tepkimeye girebilir, ısıtma sırasında klorlanmış kauçuk ve [[Keten yağı|keten tohumu yağı]] ile yangın ve patlamaya neden olabilir.<ref>[http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0208.htm Uluslararası Mesleki Güvenlik ve Sağlık Bilgi Merkezi (BDT)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120923053710/http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0208.htm |tarih=23 Eylül 2012 }} Katılımcısı 25 Ocak 2009.</ref><ref>[http://hazard.com/msds/mf/baker/baker/files/z3705.htm Çinko oksit] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180322121522/http://hazard.com/msds/mf/baker/baker/files/z3705.htm|tarih=22 Mart 2018}} [[MSDS]] . hazard.com. Erişim tarihi 25 Ocak 2009.</ref>

[[Çinko sülfür]] vermek için [[hidrojen sülfür]] ile reaksiyona girer. Bu reaksiyon ticari olarak kullanılır.

: ZnO + H<sub>2</sub>S → ZnS + H<sub>2</sub>O

== Fiziksel özellikler ==
[[Dosya:Wurtzite_polyhedra.png|sağ|küçükresim|upright=0.68| Wurtzite yapısı]]
[[Dosya:Sphalerite-unit-cell-depth-fade-3D-balls.png|sağ|küçükresim|upright=0.68| Bir çinkoblend birim hücresi]]

=== Yapısı ===
Çinko oksit, iki ana [[Polimorfizm (malzeme bilimi)|formda]], altıgen [[Wurtzite kristal yapısı|wurtzite]]  ve kübik [[Kübik kristal sistemi|çinkoblend]] halinde kristalleşir. Wurtzite yapısı, ortam koşullarında en kararlı ve bu nedenle en yaygın olanıdır. Çinkoblend formu, kübik kafes yapılı substratlar üzerinde ZnO büyütülerek stabilize edilebilir. Her iki durumda da, çinko ve oksit merkezleri Zn(II) için en karakteristik geometri olan [[Tetrahedral molecular geometry|dörtyüzlüdür]]. ZnO, yaklaşık 10 GPa olan nispeten yüksek basınçlarda [[Sodyum klorür|kaya tuzu]] motifine dönüşür.

Altıgen ve çinkoblend polimorflarının [[Reflection symmetry|yansıma simetrisi]] yoktur (herhangi bir noktaya göre bir kristalin yansıması onu kendine dönüştürmez). Bu ve diğer kafes simetri özellikleri, altıgen ve çinkoblend ZnO'nun [[piezoelektrik]]liği ve altıgen ZnO'nun [[piroelektrik]]liği ile sonuçlanmaktadır.

Altıgen yapı 6&nbsp;mm ([[Hermann-Mauguin notation|Hermann-Mauguin notasyonu]]) ya da C<sub>6v</sub> ([[Schoenflies notation|Schoenflies notasyonu]]) nokta grubuna ve P6<sub>3</sub>mc veya C<sub>6v</sub><sup>4</sup> [[Space group|boşluk grubu]]na sahiptir. Kafes sabitleri ''a'' = 3.25 Å ve ''c'' = 5.2 Å; ''c/a''  oranı ~1.60, altıgen hücre için ideal değere (''c/a''=1.633) yakındır. Çoğu[[Grup (periyodik tablo)|grup II-VI]] maddeleri gibi, ZnO büyük ölçüde [[İyonik bağ|iyonik]] (Zn<sup>2+</sup> - O<sup>2-</sup>) olarak bağlanır, mukabil yarıçapları Zn<sup>2+</sup> için 0.074 ve O<sup>2-</sup> için 0.140 nmdir. Bu özellik, ZnO'nun güçlü [[piezoelektrik]]liğinin yanı sıra, [[sfalerit]] yapısı yerine wurtzit oluşumu tercihinden sorumludur. Polar Zn-O bağları nedeniyle, çinko ve oksijen düzlemleri elektriksel olarak yüklüdür. Elektriksel nötrlüğü korumak için, bu düzlemler çoğu alakalı maddede atomik seviyede kendilerini yeniden inşa ederler, fakat ZnO'da bunu yapmazlar- yüzeyleri atomik olarak düz, sağlamdır ve yeniden yapılanma göstermez. ZnO'nun bu anomalisi tam olarak açıklanmamıştır. Bununla birlikte, wurtzoid yapılarını kullanan çalışmalar, ZnO düzlemlerindeki yüklerin kökenine ek olarak, yüzey düzlüğünün kökenini ve ZnO wurtzite yüzeylerinde  yeniden yapılanmanın olmadığını açıklamıştır.

=== Mekanik özellikler ===
ZnO, [[Mohs sertlik skalası|Mohs ölçeğinde]] yaklaşık olarak 4,5 kadar sertliğe sahip nispeten yumuşak bir malzemedir. Elastik sabitleri, [[GaN]] gibi ilgili III-V yarı iletkenlerininkinden daha küçüktür. Seramikler için yüksek ısı kapasitesi ve ısı iletkenliği, düşük termal genleşme ve yüksek erime sıcaklığı ZnO için faydalıdır. [[Fonon|ZnO’daki]] E2 [[Fonon|optik fononu]], 10 K’da alışılmadık derecede uzun ömürlü 133 ps gösterir.

Tetrahedral olarak bağlanmış yarı iletkenler arasında, ZnO'nun en yüksek piezoelektrik tensöre sahip olduğu veya en azından [[GaN]] ve [[AlN]]  ile karşılaştırılabilecekler arasında olduğu belirtilmiştir. Bu özellik, büyük bir elektromekanik kenetleme gerektiren birçok [[piezoelektrik]] uygulama için çinko oksiti teknolojik olarak önemli bir malzeme yapar.

=== Elektriksel özellikleri ===
ZnO oda sıcaklığında ~3.3 eV ile, nispeten büyük bir [[Doğrudan ve dolaylı bant aralığı|doğrudan]] [[bant aralığı]]na sahiptir. Büyük bir bant boşluğu ile ilişkili avantajlar arasında, yüksek arıza voltajları, büyük elektrik alanlarını sürdürme yeteneği, daha düşük [[Gürültü (elektronik)|elektronik gürültü]] ve yüksek sıcaklık ve yüksek güç kullanımı sayılabilir. ZnO’nun bant aralığı ayrıca [[magnezyum oksit]] veya [[kadmiyum oksit]] ile alaşımlanarak  ~ 3–4 eV’e ayarlanabilir.

ZnO genellikle, [[Doping (yarı iletken)|dopingleme]] olmasa bile, [[N tipi yarı iletken|''n'' tipi]] bir karaktere sahiptir. [[Nonstoichiometric compound|Nonstokiyometri]], tipik olarak n tipi karakterin kökenidir, ancak konu tartışmalıdır. Teorik hesaplamalara dayanarak, istem dışı hidrojen ikamelerinin safsızlıklardan sorumlu olduğuna dair alternatif bir açıklama önerilmiştir. Kontrol edilebilir n-tipi doping, Zn'nin Al, Ga, In gibi grup-III elementleri veya oksijenin [[klor]]ür veya [[iyot]] grup-VII elementleri ile ikame edilmesiyle kolayca gerçekleştirilir.

ZnO'nun güvenilir [[P tipi yarı iletken|p tipi]] dopingi zor olmaya devam etmektedir. Bu sorun, p-tipi katkı maddelerinin düşük çözünürlüğünden ve bunların bol miktarda n-tipi safsızlık ile kapatılmasından kaynaklanmaktadır. Bu sorun [[GaN]] ve [[ZnSe]]'de gözlenir. "Kendinden" n-tipi malzemede p-tipinin ölçülmesi, numunelerin homojen olmaması nedeniyle karmaşıktır.

P-doping için mevcut sınırlamalar, ZnO'nun elektronik ve optoelektronik uygulamalarını sınırlar, bu uygulamalar genellikle n-tipi ve p-tipi malzemelerin kesişmesini gerektirir. Bilinen p-tipi katkı maddeleri arasında bakır ve gümüşe ek olarak grup-I elemanları Li, Na, K; grup-V elemanları N, P ve As bulunur. Bununla birlikte, bunların birçoğu derin alıcılar oluşturur ve oda sıcaklığında önemli p tipi iletim üretmez.

ZnO'nun [[elektron hareketliliği]] sıcaklığa göre büyük ölçüde değişir ve 80 K'da maksimum ~2000&nbsp;cm<sup>2</sup>/(V·s)'dir. Delik hareketliliği hakkındaki veriler az bulunmakla beraber 5–30&nbsp;cm<sup>2</sup>/ V·s) aralığında değişir.

[[Varistör]] olarak hareket eden ZnO diskleri, [[Dalgalanma siperi|aşırı gerilim arestörlerinin]] aktif maddesidir.<ref>René Smeets, Lou van der Sluis, Mirsad Kapetanovic, David F. Peelo, Anton Janssen.
[https://books.google.com/books?id=NVUzBAAAQBAJ "Switching in Electrical Transmission and Distribution Systems"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200613120705/https://books.google.com/books?id=NVUzBAAAQBAJ |tarih=13 Haziran 2020 }}.
2014.
p. 316.</ref><ref>Mukund R. Patel.
[https://books.google.com/books?id=Am5CI32itwAC "Introduction to Electrical Power and Power Electronics"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200613183542/https://books.google.com/books?id=Am5CI32itwAC |tarih=13 Haziran 2020 }}.
2012. p. 247.</ref>

== Üretim ==
Endüstriyel kullanım için ZnO, üç ana işlemle yılda 10<sup>5</sup> ton seviyelerinde üretilmektedir:

=== Dolaylı işlem ===
Dolaylı veya Fransız işleminde, metalik çinko grafit bir potada eritilir ve 907&nbsp;°C (genelde yaklaşık 1000&nbsp;°C)'nin üzerindeki sıcaklıklarda buharlaştırılır. Çinko buharı, havadaki oksijen ile reaksiyona girerek ZnO'yu verir, sıcaklığında bir düşüş ve parlak ışıldama gözlemlenir. Çinko oksit parçacıkları bir soğutma kanalına taşınır ve bir torba evde toplanır. Bu dolaylı yöntem, 1844'te LeClaire (Fransa) tarafından popülerleştirildi ve bu nedenle yaygın olarak Fransız süreci olarak biliniyor. Sonuç ürün, ortalama 0.1 ile birkaç mikrometre büyüklüğünde aglomere çinko oksit parçacıklarından oluşur. Ağırlık olarak, dünyadaki çinko oksidin çoğu Fransız prosesi ile üretilmektedir.

=== Doğrudan işlem ===
Doğrudan veya Amerikan süreci, [[Kalamin (mineral)|çinko cevheri]] veya izabe yan ürünleri gibi çeşitli kontamine çinko kompozitler ile başlar. Çinko öncüleri, daha sonra dolaylı işlemde olduğu gibi oksitlenen çinko buharı üretmek için [[antrasit]] gibi bir karbon kaynağı ile ısıtılarak indirgenir ([[Karbotermal azalma|karbotermal indirgeme]]). Kaynak malzemenin daha düşük saflığı nedeniyle, nihai ürün, dolaylı olana kıyasla doğrudan işlemde daha düşük kalitededir.

=== Islak kimyasal işlem ===
Az miktarda endüstriyel üretim, [[çinko karbonat]] veya [[çinko hidroksit]]in çökeltildiği sulu çinko tuz çözeltileri ile başlayan ıslak kimyasal işlemleri içerir. Katı çökelti daha sonra 800&nbsp;°C civarındaki sıcaklıklarda kalsine edilir.

=== Laboratuvar sentezi ===
Bilimsel çalışmalar ve niş uygulamalar için ZnO üretmek için çok sayıda özel yöntem mevcuttur. Bu yöntemler, elde edilen ZnO formuna (yığın, ince film, [[nanotel]]), sıcaklığa ("düşük" yani oda sıcaklığına yakın veya "yüksek", yani T~1000&nbsp;°C), süreç tipine (buhar birikimi veya çözeltiden büyüme) ve diğer parametrelere göre sınıflandırılabilir.

Büyük tek kristaller (birçok santimetreküpte), gaz taşıma (buhar-faz birikimi), [[hidrotermal sentez]], veya eriyik büyümesi ile büyütülebilir. Bununla birlikte, ZnO'nun yüksek [[buhar basıncı]] nedeniyle, eriyikten gelen büyüme problemlidir. Gaz nakliyle büyümenin kontrol edilmesi zordur ve hidrotermal yöntemi tercih edilir. İnce filmler, [[kimyasal buhar biriktirme]], [[Metalorganik buhar fazı epitaksi|metalorganik buhar faz epitaksi]], [[Elektroforetik biriktirme|elektrodepozisyon]], [[Lazer Biriktirme|darbeli lazer biriktirme]], [[püskürtme]], [[sol-jel]] sentezi, [[Atomik tabaka birikimi|atomik tabaka biriktirme]], sprey piroliz, vb. yöntemlerle üretilebilir.

Sıradan beyaz toz halinde çinko oksit, bir sodyum bikarbonat çözeltisinin bir çinko anot ile elektroliz edilmesi yoluyla laboratuvarda üretilebilir. Çinko hidroksit ve hidrojen gazı çıkar. Isıtma üzerine çinko hidroksit çinko okside ayrışır.

: Zn + 2 H<sub>2</sub>O → Zn(OH)<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>

: Zn (OH)<sub>2</sub> → ZnO + H<sub>2</sub>O

=== ZnO nanoyapıları ===
ZnO nanoyapıları, [[Nanorod|nanoçubuklar]], tetrapodlar, nanokuşaklar, nanoçiçekler, nano-partiküller vs. çeşitli morfolojik yapılardan sentezlenebilir. Nanoyapılar, yukarıda belirtilen tekniklerin çoğuyla belirli koşullarda ve ayrıca [[buhar-sıvı-katı yöntemi]]yle elde edilebilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Synthesis, microstructure and photoluminescence of well-aligned ZnO nanorods on Si substrate|yazarlar=Miao, L.|sayı=6|sayfalar=443-447|çalışma=Science and Technology of Advanced Materials|yıl=2007|cilt=8}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=One-dimensional ZnO nanostructures: Solution growth and functional properties|yazarlar=Xu, S.|sayı=11|sayfalar=1013-1098|çalışma=Nano Res.|yıl=2011|cilt=4}}</ref> Sentez tipik olarak yaklaşık 90&nbsp;°C sıcaklıklarda eşmolar sulu bir [[çinko nitrat]] ve [[Metenamin|heksamin]] çözeltisi içerisinde gerçekleştirilir, heksamin bazik ortamı sağlar. Polietilen glikol veya polietilenimin gibi bazı katkı maddeleri, ZnO nanotellerinin en boy oranını geliştirebilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hydrothermal synthesis of ZnO nanorod arrays with the addition of polyethyleneimine|yazarlar=Zhou|sayı=8–9|sayfalar=2113-2118|çalışma=Materials Research Bulletin|yıl=2008|cilt=43}}</ref> ZnO nanotellerinin yüklenmesi, büyüme çözeltisine başka metal nitratlar eklenerek elde edilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Synthesis and magnetic properties of Co-doped ZnO nanowires|yazarlar=Cui|tarih=15 Nisan 2006|yazarlarıgöster=1|sayı=8|sayfa=08M113|çalışma=Journal of Applied Physics|cilt=99}}</ref> Elde edilen nanoyapıların morfolojisi, öncü bileşim (çinko konsantrasyonu ve pH gibi) veya termal işleme (sıcaklık ve ısıtma hızı gibi) ilişkin parametreler değiştirilerek ayarlanabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hydrothermal synthesis of ZnO nanorods: a statistical determination of the significant parameters in view of reducing the diameter|yazarlar=Elen|tarih=2009|yazarlarıgöster=1|sayı=5|sayfa=055608|çalışma=Nanotechnology|cilt=20}}</ref>

Önceden ekilmiş [[Silisyum|silikon]], [[cam]] ve [[galyum nitrür]] substratları üzerindeki hizalanmış ZnO nanotelleri, temel ortamlarda çinko nitrat ve [[çinko asetat]] gibi sulu çinko tuzları kullanılarak büyütülmüştür.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Low-Temperature Wafer-Scale Production of ZnO Nanowire Arrays|yazarlar=Greene|yazarlarıgöster=etal|sayı=26|sayfalar=3031-3032|çalışma=Angew. Chem. Int. Ed.|yıl=2003|cilt=42}}</ref> ZnO ile alt tabakaların ekilmesi, sentez sırasında ZnO kristalinin homojen çekirdeklenmesi için alanlar yaratır. Yaygın ön tohumlama yöntemleri arasında, [[çinko asetat]] kristalitlerinin yerinde termal ayrışması, ZnO nanopartiküllerinin spin- [[Fiziksel buhar biriktirme|kaplanması]] ve ZnO ince filmlerinin [[Fiziksel buhar biriktirme|bırakılması]] için [[fiziksel buhar biriktirme]] yöntemlerinin kullanılması yer alır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Effects of Seed Layer Characteristics on the Synthesis of ZnO Nanowires|yazarlar=Wu, Wan-Yu|yazarlarıgöster=etal|sayı=11|sayfalar=2718-2723|çalışma=Journal of the American Ceramic Society|yıl=2009|cilt=92}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=General Route to Vertical ZnO Nanowire Arrays Using Textured ZnO Seeds|yazarlar=Greene, L. E.|sayı=7|sayfalar=1231-1236|çalışma=Nano Letters|yıl=2005|cilt=5}}</ref> Ön tohumlama, büyüme öncesi çekirdekleşme bölgelerini belirlemek için [[Elektron demeti litografisi|elektron ışını litografisi]] ve nanosfer litografisi gibi yukarıdan aşağıya modelleme yöntemleri ile birlikte gerçekleştirilebilir. Hizalanmış ZnO nanotelleri, [[boyaya duyarlı güneş pilleri]]nde ve alan emisyon cihazlarında kullanılabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Fabrication of ZnO nanowire arrays by cycle growth in surfactantless aqueous solution and their applications on dye-sensitized solar cells|yazarlar=Hua, Guomin|yazarlarıgöster=etal|sayı=25|sayfalar=4109-4111|çalışma=Materials Letters|yıl=2008|cilt=62}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Density-controlled growth and field emission property of aligned ZnO nanorod arrays|yazarlar=Lee|tarih=7 Mayıs 2009|yazarlarıgöster=1|sayı=2|sayfalar=403-408|çalışma=Applied Physics A|cilt=97}}</ref>

== Tarih ==
Çinko bileşikleri muhtemelen erken insanlar tarafından hem işlenmiş hem işlenmemiş formlarda, boya veya tıbbi merhem olarak kullanılmıştır, ancak bileşimleri belirsizdir. M.Ö. 500'den önce veya daha önce olduğu düşünülen Hint tıp metni [[Charaka Samhita |Charaka Samhita'da]] çinko oksit olduğu tahmin edilen ''Pushpanjan'ın'', gözler ve açık yaralar için bir merhem olarak kullanımından bahsedilmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=2000 years of zinc and brass|url=https://archive.org/details/2000yearsofzincb0000unse|kısım=Zinc in India|yazarlarıgöster=etal|sayfa=[https://archive.org/details/2000yearsofzincb0000unse/page/27 27]|yayıncı=British Museum|yıl=1998|isbn=978-0-86159-124-4}}</ref> Çinko oksit merhem, [[Yunanlar|Yunan]] doktor [[Dioscorides Pedanius|Dioscorides]] (MS 1. yüzyıl) tarafından da belirtilmiştir.<ref name="c111">{{Kitap kaynağı|başlık=The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World|kısım=Mining and Metallurgy, chapter 4|bölümurl=https://books.google.com/?id=OPOdZaIElRkC&pg=PA111|sayfalar=111-112|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2008|isbn=978-0-19-518731-1}}</ref> [[Galen]], [[İbn-i Sina]]'nın ''[[El-Kanun fi't-Tıb]]'''da da belirttiği gibi çinko oksit ile Ülsere kanserlerin tedavisini önermiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Breast Cancer (Atlas of Clinical Oncology)|sayfa=3|yayıncı=PMPH USA|yıl=2005|isbn=978-1550092721}}</ref> Çinko oksit artık cilt kanseri tedavisinde kullanılmamaktadır, ancak [[Bebek pudrası|bebek]] [[Bebek bezi isiliği|bezi döküntülerine]], [[Kalamin |kalamin kremine]], [[Kepek (deri)|kepek]] önleyici [[şampuan]]lara ve [[antiseptik]] merhemlere karşı [[bebek pudrası]] ve kremler gibi ürünlerde hala bir bileşen olarak kullanılmaktadır.<ref name="Harding">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/?id=0h2gDLv3MOEC&pg=PT83|başlık=Breast Cancer: Cause – Prevention – Cure|sayfa=83|yayıncı=Tekline Publishing|yıl=2007|isbn=978-0-9554221-0-2}}</ref>

Romalılar, bakırın çinko oksit ile reaksiyona sokulduğu bir sementasyon işlemiyle MÖ 200 yılına kadar önemli miktarda [[Pirinç (alaşım)|pirinç]] ([[çinko]] ve [[bakır]] alaşımı) ürettiler.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/657264/zinc "zinc." Encyclopædia Britannica. 2009] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20101230051851/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/657264/zinc |tarih=30 Aralık 2010 }} ''Encyclopædia Britannica''. 10 March 2009</ref> Çinko oksidin bir şaft fırınında çinko cevherinin ısıtılmasıyla üretildiği düşünülmektedir. Bu, metalik çinko'yu buhar olarak serbest bırakarak bacada yükselmesi ve oksitlenerek yoğunlaşmasıyla oluşur. Bu süreç [[Dioscorides Pedanius|Dioscorides]] tarafından MS 1. yüzyılda tanımlanmıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The origins and inspirations of zinc smelting|yazarlar=Craddock|sayı=9|sayfalar=2181-2191|çalışma=Journal of Materials Science|yıl=2009|cilt=44}}</ref> Çinko oksit ayrıca MÖ ilk binyılın ikinci yarısından kalma [[Hindistan|Hindistan'daki]] Zawar'daki çinko madenlerinden de geri kazanılmıştır. Bu muhtemelen aynı şekilde yapılmış ve pirinç üretmek için kullanılmıştır.<ref name="c111"/>

12. ile 16. yüzyıl arasında çinko ve çinko oksit, doğrudan sentez sürecinin ilkel bir formu kullanılarak Hindistan'da tanındı ve üretildi. Hindistan'dan çinko üretimi 17. yüzyılda Çin'e taşındı. 1743 yılında, ilk Avrupa çinko izabe tesisi İngiltere'nin [[Bristol]] şehrinde kuruldu.<ref>[http://chinese-school.netfirms.com/Zinc-information.html General Information of Zinc from the National Institute of Health, WHO, and International Zinc Association] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080514092224/http://chinese-school.netfirms.com/Zinc-information.html |tarih=14 Mayıs 2008 }}. Retrieved 10 March 2009</ref>

Çinko oksidin (çinko beyazı) ana kullanımı boyalarda ve merhemlere bir katkı maddesi olarak olmuştur. Çinko beyazı, 1834'te yağlı boya tablolarında pigment olarak kabul edildi, ancak yağ ile iyi karışmadı. Bu sorun, ZnO sentezi optimize edilerek çözüldü. 1845'te Paris'teki LeClaire yağlı boyayı büyük ölçekte üretiyordu ve 1850'de Avrupa çapında çinko beyazı üretiliyordu. Çinko beyaz boya başarısı, geleneksel beyaz kurşun üzerindeki avantajlarından kaynaklanmıştır: çinko beyazı güneş ışığında kalıcıdır, kükürt içeren hava ile kararmaz, toksik değildir ve daha ekonomiktir. Çinko beyazı çok "temiz" olduğu için, diğer renklerle renk tonları yapmak için değerlidir, ancak diğer renklerle karıştırıldığında oldukça kırılgan kuru bir film yapar. Örneğin, 1890'ların sonunda ve 1900'lerin başında, bazı sanatçılar yağlı boya tabloları için çinko beyazı kullandılar. Tüm bu resimler yıllar boyunca çatlaklar geliştirdi.<ref>[http://www.webexhibits.org/pigments/indiv/history/zincwhite.html Zinc white] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200526101735/http://www.webexhibits.org/pigments/indiv/history/zincwhite.html |tarih=26 Mayıs 2020 }}. webexhibits.org. Retrieved 10 March 2009</ref>

Son zamanlarda, çinko oksidin çoğu [[Doğal kauçuk|kauçuk]] endüstrisinde [[korozyon]]a karşı koymak için kullanıldı. 1970'lerde ZnO'nun ikinci en büyük uygulaması [[fotokopi]] idi. "Fransız işlemi" ile üretilen yüksek kaliteli ZnO, fotokopi kağıdına dolgu maddesi olarak ilave edildi. Bu uygulama yakında [[Titanyum|titanyum ile]] değiştirildi.

== Uygulamalar ==
Çinko oksit tozunun uygulamaları çoktur ve ana olanlar aşağıda özetlenmiştir. Çoğu uygulama, diğer çinko bileşiklerinin öncüsü olarak oksidin reaktivitesinden yararlanır. Malzeme bilimi uygulamaları için çinko oksit, yüksek [[kırılma indisi]]ne, yüksek termal iletkenliğe, bağlamaya, antibakteriyel ve UV koruma özelliklerine sahiptir. Sonuç olarak plastikler, seramikler, cam, çimento,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The nucleotide sequence of the tetracycline resistance determinant tetM from Ureaplasma urealyticum|url=https://archive.org/details/sim_nucleic-acids-research_1988-02-11_16_3/page/1216|yazarlar=Sanchez-Pescador|tarih=11 Şubat 1988|sayı=3|sayfalar=1216-7|çalışma=Nucleic Acids Research|cilt=16}}</ref> kauçuk, yağlayıcılar, boyalar, merhemler, yapıştırıcı, sızdırmazlık malzemeleri, [[beton]] imalatı, pigmentler, gıdalar, piller, ferritler, yangın geciktiriciler, vb. amaçlarla kullanılmıştır.

=== Kauçuk üretimi ===
ZnO kullanımının% 50 ile % 60'ı kauçuk endüstrisindedir.<ref name="Moezzi 2012 1–22">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Review: Zinc oxide particles: Synthesis, properties and applications|yazarlar=Moezzi|sayfalar=1-22|çalışma=Chemical Engineering Journal|yıl=2012|cilt=185–186}}</ref> [[Stearik asit]] ile birlikte çinko oksit kauçuğun [[vulkanizasyon]]unda kullanılır.><ref name="ap1">{{Kitap kaynağı|başlık=Zinc Oxide Rediscovered|yer=New York|yayıncı=The New Jersey Zinc Company|yıl=1957}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Zinc Oxide Properties and Applications|yer=New York|yayıncı=International Lead Zinc Research Organization|yıl=1976}}</ref> ZnO katkısı ayrıca kauçuğu mantarlardan (tıbbi uygulamalara bakınız) ve UV ışığından korur.

=== Seramik endüstrisi ===
Seramik endüstrisi, özellikle seramik sır ve frit bileşimlerinde önemli miktarda çinko oksit tüketir. ZnO'nun nispeten düşük genleşme katsayısı, nispeten yüksek ısı kapasitesi, termal iletkenliği ve yüksek sıcaklık stabilitesi seramik üretiminde arzu edilen özelliklerdir. ZnO, sırların, mine ve seramik formülasyonlarının erime noktasını ve optik özelliklerini etkiler. Düşük genleşme, ikincil akı, sıcaklığın bir fonksiyonu olarak viskozitedeki değişikliği azaltarak camların esnekliğini arttırır ve delinmeyi ve titremeyi önlemeye yardımcı olur. BaO ve PbO yerine ZnO kullanılarak ısı kapasitesi azalır ve termal iletkenlik artar. Küçük miktarlarda çinko, parlak ve kırılgan yüzeylerin gelişimini geliştirir. Bununla birlikte, orta ila yüksek miktarlarda, mat ve kristal yüzeyler üretir. Renk ile ilgili olarak, çinko karmaşık bir etkiye sahiptir.<ref name="Moezzi 2012 1–22"/>

=== İlaç ===
Çinko oksitin %0.5 [[demir (III) oksit]] (Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) ile karışımı [[kalamin]] olarak adlandırılır ve kalamin losyonu olarak kullanılır. İki mineral, [[Zincite|zinsit]] ve [[Hemimorfit]], tarihte [[Kalamin (mineral)|kalamin]] olarak adlandırılmıştır. [[Eugenol|Öjenol]], bir [[Ligand (kimya)|ligand]] ile karıştırıldığında, [[diş hekimliği]]nde [[Diş restorasyonu|restoratif]] ve [[Protetik diş tedavisi|protez]] olarak uygulamaları olan [[çinko oksit öjenol]] oluşur.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Introduction to Dental Materials|url=https://archive.org/details/introductiontode02ednoor|sürüm=2d|yayıncı=Elsevier Health Sciences|yıl=2002|isbn=978-0-7234-3215-9}}</ref>

ZnO'nun temel özelliklerini yansıtan, oksidin ince parçacıkları koku giderici ve antibakteriyel<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Enhanced bioactivity of ZnO nanoparticles—an antimicrobial study|yazarlar=Padmavathy, Nagarajan|sayı=3|sayfa=035004|çalışma=Science and Technology of Advanced Materials|yıl=2008|cilt=9}}</ref> özelliklere sahiptir ve bu nedenle pamuklu kumaş, kauçuk, ağız bakım ürünleri,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Contemporary perspective on the use of fluoride products in caries prevention|yazarlar=ten Cate|tarih=Feb 2013|sayı=4|sayfalar=161-7|çalışma=British Dental Journal|cilt=214}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The cariostatic mechanisms of fluoride|yazarlar=Rošin-Grget|tarih=Nov 2013|sayı=2|sayfalar=179-88|çalışma=Acta Medica Academica|cilt=42}}</ref> ve gıda ambalajı gibi malzemelere eklenir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Durability of nano ZnO antibacterial cotton fabric to sweat|yazarlar=Li, Qun|sayfalar=412-416|çalışma=Journal of Applied Polymer Science|yıl=2007|cilt=103}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Antibacterial, Deodorizing, and UV Absorbing Materials Obtained with Zinc Oxide (ZnO) Coated Fabrics|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-industrial-textiles_1993-10_23_2/page/150|yazarlar=Saito, M.|sayı=2|sayfalar=150-164|çalışma=Journal of Industrial Textiles|yıl=1993|cilt=23}}</ref> Dökme malzemeye kıyasla ince parçacıkların geliştirilmiş antibakteriyel etkisi ZnO'ya özel değildir ve [[gümüş]] gibi diğer malzemeler için gözlenir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Enhancement of antibacterial properties of Ag nanorods by electric field|yazarlar=Akhavan, Omid|sayı=1|sayfa=015003|çalışma=Science and Technology of Advanced Materials|yıl=2009|cilt=10}}</ref> Bu özellik, ince parçacıkların artan yüzey alanından kaynaklanır.

Çinko oksit, dermatit, egzamaya bağlı kaşıntı, bebek bezi döküntüsü ve akne gibi çeşitli cilt durumlarını tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır.

[[Bebek pudrası|Bebek]] [[Bebek bezi isiliği|bezi döküntülerini]] tedavi etmek için, [[kalamin]] kremi, [[Kepek (deri)|kepek]] önleyici [[şampuan]]lar, [[antiseptik]] merhemler, [[bebek pudrası]] ve [[Koruyucu krem|bariyer kremleri]] gibi ürünlerde kullanılır.<ref name="Harding"/><ref>British National Formulary (2008). [https://web.archive.org/web/20120506044856/http://www.evidence.nhs.uk/formulary/bnf/current/13-skin/132-emollient-and-barrier-preparations/1322-barrier-preparations "Section 13.2.2 Barrier Preparations"].</ref> Ayrıca sporcular tarafından egzersiz sırasında yumuşak doku hasarını önlemek için bandaj olarak kullanılan banttaki ("çinko oksit bant" olarak adlandırılır) bir bileşendir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Zinc oxide tape: a useful dressing for the recalcitrant finger-tip and soft-tissue injury|url=https://archive.org/details/sim_archives-of-emergency-medicine_1988-12_5_4/page/223|yazarlar=Hughes, G.|sayı=4|sayfalar=223-7|çalışma=Arch Emerg Med|yıl=1988|cilt=5}}</ref>

Çinko oksit, [[güneş yanığı]] ve [[Morötesi|ultraviyole ışığın]] ciltte neden olduğu diğer zararlara karşı kullanılan merhemler, kremler ve [[losyon]]lar<nowiki/>da kullanılabilir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://ambicaindia.in/zinc-oxide-as-the-best-chemical-for-making-skin-care-products/|başlık=Zinc oxide as the chemical for skin care|erişimtarihi=22 Ekim 2019|yazarlar=Dhatu|tarih=10 Ekim 2019|çalışma=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191022151839/http://ambicaindia.in/zinc-oxide-as-the-best-chemical-for-making-skin-care-products/|arşivtarihi=22 Ekim 2019|ölüurl=evet}}</ref> En geniş spektrumlu UVA ve UVB emicidir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://mycpss.com/skin/sunscreens/critical-wavelength-broad-spectrum-uv-protection/ | başlık = Critical Wavelength & Broad Spectrum UV Protection | erişimtarihi = 15 Nisan 2018 | tarih =  | çalışma = mycpss.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170227152720/https://mycpss.com/skin/sunscreens/critical-wavelength-broad-spectrum-uv-protection/ | arşivtarihi = 27 Şubat 2017 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.bioline.org.br/pdf?dv07029|başlık=Physical sunscreens: On the comeback trail|yazarlar=More B. D.|sayı=2|sayfalar=80-5|çalışma=Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology|yıl=2007|cilt=73|erişimtarihi=27 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180723025550/http://www.bioline.org.br/pdf?dv07029|arşivtarihi=23 Temmuz 2018|ölüurl=hayır}}</ref> [[FDA|ABD Gıda ve İlaç İdaresi]] (FDA),<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.fda.gov/Radiation-EmittingProducts/RadiationEmittingProductsandProcedures/Tanning/ucm116445.htm|başlık=Sunscreen|yayıncı=U.S. Food and Drug Administration|erişimtarihi=27 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130916044706/http://www.fda.gov/Radiation-EmittingProducts/RadiationEmittingProductsandProcedures/Tanning/ucm116445.htm|arşivtarihi=16 Eylül 2013|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Microfine zinc oxide (Z-cote) as a photostable UVA/UVB sunblock agent|yazarlar=Mitchnick|sayı=1|sayfalar=85-90|çalışma=Journal of the American Academy of Dermatology|yıl=1999|cilt=40}}</ref> güneşten tam koruyucu olarak kullanım için onaylanmıştır ve ışığa karşı stabildir (fotostabil). [[Güneş kremi|Güneş koruyucu]] madde olarak kullanıldığında, çinko oksit hem [[Morötesi|UVA]] (320-400&nbsp;nm) hem [[Morötesi|UVB]] (280-320&nbsp;nm) [[Morötesi|ultraviyole ışık]] ışınlarını bloke eder. Çinko oksit ve diğer en yaygın fiziksel [[Güneş kremi|güneş koruyucu]] [[titanyum dioksit]], tahriş edici olmayan, alerjik olmayan ve [[komedojen]]ik olmayan olarak kabul edilir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://consults.blogs.nytimes.com/2009/06/10/what-to-look-for-in-a-sunscreen/|başlık=What to Look for in a Sunscreen|tarih=10 Haziran 2009|çalışma=The New York Times|erişimtarihi=27 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090615002552/http://consults.blogs.nytimes.com/2009/06/10/what-to-look-for-in-a-sunscreen/|arşivtarihi=15 Haziran 2009|ölüurl=evet}}</ref> Bununla birlikte, çinko oksitten gelen çinko cilde hafifçe emilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Percutaneous absorption of zinc from zinc oxide applied topically to intact skin in man|yazarlar=Agren, MS|sayı=1|sayfalar=36-9|çalışma=Dermatologica|yıl=2009|cilt=180}}</ref>

Pek çok güneş koruyucu, çinko oksit nanoparçacıkları kullanır (titanyum dioksit nanoparçacıkları ile birlikte), çünkü bu tür küçük parçacıklar ışığı saçmaz ve bu nedenle beyaz görünmez. Cilt tarafından emilebilecekleri endişesi olmuştur.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.foe.org/sites/default/files/SunscreensReport.pdf|başlık=Manufactured Nanomaterials and Sunscreens: Top Reasons for Precaution|erişimtarihi=12 Nisan 2010|arşivtarihi=7 Temmuz 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100707052832/http://www.foe.org/sites/default/files/SunscreensReport.pdf|tarih=19 Ağustos 2009|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.abc.net.au/news/stories/2008/12/18/2450030.htm|başlık=Nano-tech sunscreen presents potential health risk|erişimtarihi=12 Nisan 2010|tarih=18 Aralık 2008|yayıncı=ABC News|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100413155926/http://www.abc.net.au/news/stories/2008/12/18/2450030.htm|arşivtarihi=13 Nisan 2010|ölüurl=hayır}}</ref> 2010 yılında yayınlanan bir çalışmada, 5 gün boyunca insan cildine uygulanan ZnO nanoparçacıklarından kaynaklı, venöz kan örneklerinde %0.23 ile %1.31 (ortalama %0.42) kan çinko seviyesinin arttığı görülmüştür, ayrıca idrar örneklerinde de izlerin bulunduğu saptanmıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Small Amounts of Zinc from Zinc Oxide Particles in Sunscreens Applied Outdoors Are Absorbed through Human Skin|yazarlar=Gulson|sayı=1|sayfalar=140-149|çalışma=Toxicological Sciences|yıl=2010|cilt=118}}</ref> Buna müteakip, 2011'deki tıbbi literatürün kapsamlı bir derlemesi, literatürde sistemik absorpsiyon kanıtı bulunamadığını belirtmektedir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Current sunscreen controversies: A critical review|yazarlar=Burnett|sayı=2|sayfalar=58-67|çalışma=Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine|yıl=2011|cilt=27}}</ref>

Çinko oksit [[nanopartikül|nanoparçacıkları]], [[siprofloksasin]]in antibakteriyel aktivitesini artırabilir. Ortalama büyüklüğü 20&nbsp;nm ve 45&nbsp;nm arasında değişen nano ZnO, [[siprofloksasin]]in [[İn vitro|in vitro olarak]] ''[[Staphylococcus aureus]]'' ve ''[[Escherichia coli|Escherichia coli'ye]]'' karşı antibakteriyel aktivitesini artırabilir. Bu nanomalzemenin arttırıcı etkisi, tüm test türlerine karşı konsantrasyona bağlıdır. Bu etkinin iki nedeni olabilir. Birincisi, çinko oksit nanoparçacıkları, bakterilerde [[Antibiyotik direnci|direnç]] sağlamak için geliştirilen ve bir hücreden hidrofilik florokinolonların [[Akıntı (mikrobiyoloji)|akmasına]] aracılık eden pompalama aktivitesine sahip olan NorA proteinine müdahale edebilir. İkincisi, çinko oksit nanoparçacıkları, [[kinolon antibiyotik]]lerin hücreye nüfuz etmesinden sorumlu olan Omf proteinine müdahale edebilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.lib.ncsu.edu/resolver/1840.2/2635|başlık=ZnO nanoparticles enhanced antibacterial activity of ciprofloxacin against Staphylococcus aureus and Escherichia coli|sayı=2|sayfalar=557-61|çalışma=J Biomed Mater Res B|yıl=2010|cilt=93}}{{Ölü bağlantı}}</ref>

=== Sigara filtreleri ===
Çinko oksit, [[Sigara filtresi|sigara filtrelerinin]] bir bileşenidir. Kömür emprenye edilmiş çinko oksit ve demir oksit içeren filtreler, sigara dumanının aromasını bozmadan önemli miktarda hidrojen siyanür ([[Hidrojen siyanür|HCN]]) ve hidrojen sülfit ([[Hidrojen sülfür|H<sub>2</sub>S]]).

=== Gıda katkı maddesi ===
Çinko oksit, [[Kahvaltılık gevrek|kahvaltılık tahıllar da]] dahil olmak üzere birçok gıda ürününe gerekli bir [[besin]] olan çinko kaynağı olarak eklenir.<ref>[https://web.archive.org/web/20090228200301/http://www.quakeroats.com/products/oat-cereals/life-cereal/regular.aspx Quaker cereals content]. quakeroats.com</ref> ([[zinc sulfate|Çinko sülfat]] da aynı amaçla kullanılır.) Bazı hazır ambalajlı gıdalar, besin olarak tasarlanmamış olsa bile eser miktarda ZnO içerir.

[[2008 Şili domuz krizi]]nde, çinko oksit domuz eti ihracatında dioksin kontaminasyonuna bağlanmıştır. Kontaminasyonun, domuz yeminde kullanılan dioksin kontamine çinko oksitten kaynaklandığı bulunmuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Formation of polychlorinated dibenzo-'' p''-dioxins/dibenzofurans (PCDD/Fs) from a refinery process for zinc oxide used in feed additives: A source of dioxin contamination in Chilean pork|yazarlar=Kim|tarih=2011|yazarlarıgöster=etal|sayı=9|sayfalar=1225-1229|çalışma=Chemosphere|cilt=82}}</ref>

=== Pigment ===
Çinko beyazı [[boya]]larda pigment olarak kullanılır ve [[litopon]]dan daha opaktır, ancak [[titanyum dioksit]]ten daha az opaktır.<ref name="Ullmann"/> Kağıt kaplamalarında da kullanılır. Çin beyazı, sanatçıların [[pigment]]lerinde kullanılan özel bir çinko beyazı [[Pigment|sınıfıdır]] .<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Secret Lives of Colour|url=https://archive.org/details/secretlivesofcol0000stcl|sayfa=[https://archive.org/details/secretlivesofcol0000stcl/page/n41 40]|yer=Londra|yayıncı=John Murray|yıl=2016|isbn=9781473630819}}</ref> Yağlı boyada bir pigment olarak çinko beyazının (çinko oksit) kullanımı 18. yüzyılın ortalarında başladı.<ref>Kuhn, H. (1986) "Zinc White", pp. 169–186 in ''Artists’ Pigments. A Handbook of Their History and Characteristics'', Vol. 1. L. Feller (ed.). Cambridge University Press, London. {{ISBN|978-0521303743}}</ref> Kısmen zehirli [[kurşun beyaz]]ın yerini aldı ve [[Arnold Böcklin|Böcklin]], [[Vincent van Gogh|Van Gogh]],<ref>[http://colourlex.com/project/van-gogh-wheatfield-cypresses/ Vincent van Gogh, 'Wheatfield with Cypresses, 1889] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150721084136/http://colourlex.com/project/van-gogh-wheatfield-cypresses/ |tarih=21 Temmuz 2015 }}, pigment analysis at ColourLex</ref> [[Édouard Manet|Manet]], [[Edvard Munch|Munch]] ve diğerleri gibi ressamlar tarafından kullanıldı. Aynı zamanda mineral makyajın ana bileşenidir (CI 77947).<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.webmd.com/skin-beauty/features/the-lowdown-on-mineral-makeup|başlık=The Lowdown on Mineral Makeup|erişimtarihi=25 Ocak 2009|yazarlar=Bouchez, Colette|çalışma=[[WebMD]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090123123028/http://www.webmd.com/skin-beauty/features/the-lowdown-on-mineral-makeup|arşivtarihi=23 Ocak 2009|ölüurl=hayır}}</ref>

=== UV emici ===
Mikronize ve nano ölçekli çinko oksit ve titanyum dioksit, [[Morötesi|UVA]] ve [[Morötesi|UVB]] [[Morötesi|ultraviyole radyasyonuna]] karşı güçlü koruma sağlar ve [[Güneş kremi|güneş losyonu]] olarak kullanılır.<ref>[http://www.epa.gov/sunwise/doc/sunscreen.pdf US Environment Protection Agency: Sunscreen] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150924142000/http://www.epa.gov/sunwise/doc/sunscreen.pdf |tarih=24 Eylül 2015 }} What are the active Ingredients in Sunscreen – Physical Ingredients:"The physical compounds titanium dioxide and zinc oxide reflect, scatter, and absorb both UVA and UVB rays." A table lists them as providing extensive physical protection against UVA and UVB</ref> Ayrıca Jet Propulsion Laboratory'de ([[Jet Propulsion Laboratory|JPL]]) çalışan bilim adamlarının araştırmasını takiben, uzayda kullanılmak üzere UV blokajlı [[Güneş gözlüğü|güneş gözlüklerde]] ve [[Kaynak (imalat)|kaynak]] yaparken koruma için kullanılmıştır<ref>[http://www.sti.nasa.gov/tto/Spinoff2006/ch_6.html Look Sharp While Seeing Sharp] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120325015909/http://www.sti.nasa.gov/tto/Spinoff2006/ch_6.html |tarih=25 Mart 2012 }}. NASA Scientific and Technical Information (2006). Retrieved 17 October 2009. JPL scientists developed UV-protective sunglasses using dyes and "zinc oxide, which absorbs ultraviolet light"</ref>

=== Kaplamalar ===
Çinko oksit tozu içeren boyalar uzun zamandır metaller için aşınma önleyici kaplamalar olarak kullanılmaktadır. Özellikle galvanizli demir için etkilidirler. Demirin korunması zordur çünkü organik kaplamalarla tepkimesi, kırılganlığa ve yapışma eksikliğine yol açar. Çinko oksit boyalar, bu yüzeylerde esneklik ve yapışmalarını yıllarca korur.

Çokça [[alüminyum]], [[galyum]] veya [[indiyum]] ile n-tipi katkılı ZnO saydam ve iletkendir ([[Optik saydamlık ve yarı saydamlık|şeffaflık]] ~% 90, en düşük [[Elektriksel iletkenlik|özdirenç]] ~ 10<sup>−4</sup> Ω · cm<ref name="mende">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO – nanostructures, defects, and devices|yazarlar=Schmidtmende, L|sayı=5|sayfalar=40-48|çalışma=Materials Today|yıl=2007|cilt=10}}</ref>). ZnO:Al kaplamalar enerji tasarruflu veya ısıya dayanıklı pencereler için kullanılır. Kaplama, spektrumun görünür kısmına izin verir, ancak pencerenin hangi tarafında kaplama olduğuna bağlı olarak ya kızılötesi (IR) radyasyonu odaya geri yansıtır (enerji tasarrufu) veya  IR radyasyonunun odaya girmesine izin vermez.<ref name="k1">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO: Material, Physics and Applications|yazarlar=Klingshirn, C.|sayı=6|sayfalar=782-803|çalışma=ChemPhysChem|yıl=2007|cilt=8}}</ref>

[[Polietilen naftalat]] (PEN) gibi plastikler çinko oksit kaplama uygulanarak korunabilir. Kaplama, PEN ile oksijen difüzyonunu azaltır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Photoprotection of poly(ethylene-naphthalate) by zinc oxide coating|yazarlar=Guedri-Knani|yazarlarıgöster=1|sayfalar=71-75|çalışma=Surface and Coatings Technology|yıl=2004|cilt=180–181}}</ref> Çinko oksit katmanları dış mekan uygulamalarında [[polikarbonat]] üzerinde de kullanılabilir. Kaplama, polikarbonatı güneş radyasyonundan korur ve oksidasyon hızını ve foto-sararmayı azaltır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Sputtered zinc oxide coatings: structural study and application to the photoprotection of the polycarbonate|yazarlar=Moustaghfir|yazarlarıgöster=1|sayfalar=642-645|çalışma=Surface and Coatings Technology|yıl=2004|cilt=180–181}}</ref>

=== Nükleer reaktörlerde korozyon önleme ===
<sup>64</sup> Zn'de ([[atom kütlesi]] 64 olan [[Çinko izotopları|çinko izotopu]]) tükenmiş çinko oksit, nükleer [[Basınçlı su reaktörü|basınçlı su reaktörlerinde]] korozyonun önlenmesinde kullanılır. Tükenme gereklidir, çünkü <sup>64</sup>Zn, reaktör nötronları tarafından ışınlama altında radyoaktif <sup>65</sup>Zn'ye [[Nötron aktivasyonu|dönüştürülür]].<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=BWR water chemistry?a delicate balance|yazarlar=Cowan, R. L.|sayı=4|sayfalar=245-252|çalışma=Nuclear Energy|yıl=2001|cilt=40}}</ref>

=== Metan ıslahı ===
Çinko oksit (ZnO) [[Kükürt|sülfür]] bileşiklerinin [[hidrojenasyon]]undan sonra [[Doğalgaz|doğal gaz]]dan [[hidrojen sülfür]] (H<sub>2</sub>S) uzaklaştırmak için [[Metan reformeri|metan reformer]]den önce, bir ön aşama basamağı olarak kullanılır, aksi takdirde hidrojen sülfür, katalizörün zehirlenmesine sebep verir. {{Dönüştürme|230|-|430|C|F}} arası sıcaklıklarda H<sub>2</sub>S  aşağıdaki reaksiyon ile [[su]]ya dönüştürülür.

: H<sub>2</sub>S + ZnO → H<sub>2</sub>O + ZnS

[[Çinko sülfür]] (ZnS), çinko oksit tüketildiğinde taze çinko oksit ile değiştirilir.<ref>Robinson, Victor S. (1978) "Process for desulfurization using particulate zinc oxide shapes of high surface area and improved strength" {{ABD patent|4128619}}</ref>

== Potansiyel uygulamalar ==

=== Elektronik ===
[[Dosya:ZnO_laser_diode.png|sol|küçükresim| Çalışan bir ZnO UV [[lazer diyot]]unun ve ilgili cihaz yapısının fotoğrafı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Ultraviolet Lasers Realized via Electrostatic Doping Method|yazarlar=Liu|sayfalar=13641|çalışma=Scientific Reports|yıl=2015|cilt=5}}</ref> ]]
[[Dosya:ZnO_nanorod_gas_sensor.jpg|küçükresim| ZnO nanorodlarına ve iç yapısına dayanan esnek gaz sensörü. ITO, [[indiyum kalay oksit]] ve [[polietilen tereftalat]] için PET anlamına gelir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Light-controlling, flexible and transparent ethanol gas sensor based on ZnO nanoparticles for wearable devices|yazarlar=Zheng|sayfalar=11070|çalışma=Scientific Reports|yıl=2015|cilt=5}}</ref> ]]
ZnO'nun geniş [[Doğrudan ve dolaylı bant aralığı|doğrudan bant aralığı vardır]] (oda sıcaklığında 3.37 eV veya 375&nbsp;nm). Bu nedenle, en yaygın potansiyel uygulamaları lazer diyotlarda ve [[LED|ışık yayan diyotlarda]] (LED) olmaktadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnMgO-ZnO quantum wells embedded in ZnO nanopillars: Towards realisation of nano-LEDs|yazarlar=Bakin|yazarlarıgöster=1|sayı=1|sayfalar=158-161|çalışma=Physica Status Solidi C|yıl=2007|cilt=4}}</ref> ZnO'nun bazı optoelektronik uygulamaları, benzer bir bant boşluğuna sahip olan (oda sıcaklığında ~ 3.4 eV) [[GaN]] ile çakışır. GaN ile karşılaştırıldığında, ZnO daha büyük bir eksiton bağlama enerjisine (~ 60 meV, oda sıcaklığı termal enerjisinin 2.4 katı) sahiptir, bu da ZnO'dan parlak oda sıcaklığı emisyonu ile sonuçlanır. ZnO, LED uygulamaları için GaN ile birleştirilebilir. Örneğin [[şeffaf iletken oksit]] tabakası ve ZnO nanoyapıları daha iyi ışık çıkışı sağlar.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO – GaN Hybrid Heterostructures as Potential Cost Efficient LED Technology|yazarlar=Bakin, A.|yazarlarıgöster=etal|sayı=7|sayfalar=1281-1287|çalışma=Proceedings of the IEEE|yıl=2010|cilt=98}}</ref> ZnO'nun elektronik uygulamalar için uygun olan diğer özellikleri arasında yüksek enerjili radyasyona karşı kararlılığı ve ıslak kimyasal dağlama ile şekillenebilme olasılığı bulunmaktadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Recent advances in ZnO materials and devices|yazarlar=Look, D|sayı=1–3|sayfalar=383-387|çalışma=Materials Science and Engineering B|yıl=2001|cilt=80}}</ref> Radyasyon direnci<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://espace.library.uq.edu.au/view/UQ:115991/UQ115991.pdf|başlık=Ion-beam-produced structural defects in ZnO|yazarlar=Kucheyev|tarih=31 Mart 2003|yazarlarıgöster=2|sayı=9|sayfalar=094115|çalışma=Physical Review B|cilt=67}}{{Ölü bağlantı}}</ref> ZnO'yu uzay uygulamaları için uygun bir aday yapar. ZnO, elektronik olarak pompalanan UV lazer kaynağı üretmek için [[rastgele lazer]]ler alanında en umut verici adaydır.

ZnO nanorodlarının sivri uçları, bir elektrik alanının güçlü bir şekilde artmasına neden olur. Bu nedenle, [[Alan elektron emisyonu|alan yayıcı]] olarak kullanılabilirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO nanoneedles with tip surface perturbations: Excellent field emitters|yazarlar=Li, Y. B.|sayı=18|sayfa=3603|çalışma=Applied Physics Letters|yıl=2004|cilt=84}}</ref>

Alüminyum katkılı ZnO katmanları şeffaf [[elektrot]]lar olarak kullanılır. Zn ve Al bileşenleri, genel olarak kullanılan [[İndiyum kalay oksit|indiyum kalay okside]] (ITO) kıyasla çok daha ucuz ve daha az toksiktir. Ticari olarak piyasaya sürülmeye başlanan bir uygulama, güneş hücreleri veya [[sıvı kristal ekran]]lar için ön kontak olarak ZnO'nun kullanılmasıdır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Transparent conductive Al-doped ZnO films for liquid crystal displays|yazarlar=Oh, Byeong-Yun|sayı=12|sayfalar=124505-124505-4|çalışma=Journal of Applied Physics|yıl=2006|cilt=99}}</ref>

Şeffaf ince film [[transistör]]ler (TTFT) ZnO ile üretilebilir. Alan-etkili transistör olarak, ap-n birleşme, gerekmeyebilir<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Thin-Film Transistor Fabricated in Single-Crystalline Transparent Oxide Semiconductor|yazarlar=Nomura|sayı=5623|sayfalar=1269-72|çalışma=Science|yıl=2003|cilt=300}}</ref> Bu şekilde ZnO p-tipi katkılama problemi önler. Alan etkili transistörlerin bazıları iletken kanal olarak ZnO nanorodlarını kullanır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Depletion-mode ZnO nanowire field-effect transistor|yazarlar=Heo, Y. W.|sayı=12|sayfa=2274|çalışma=Applied Physics Letters|yıl=2004|cilt=85}}</ref>

=== Çinko oksit nanorod sensörü ===
[[Çinko oksit nanorod sensörü|Çinko oksit nanorod sensörleri]], gaz moleküllerinin [[emme|adsorpsiyonu]] nedeniyle çinko oksit [[nanotel]]lerinden geçen [[elektrik akımı]]ndaki değişiklikleri tespit eden cihazlardır. Hidrojen gazına seçicilik, nanorod yüzeyine Pd kümeleri serpilerek sağlanmıştır. Pd ilavesi, hidrojen moleküllerinin atomik hidrojene katalitik ayrışmasında etkili olduğu ve sensör cihazının hassasiyetinin arttığı görülmektedir. Sensör, oda sıcaklığında milyonda 10 parçaya kadar hidrojen konsantrasyonlarını tespit ederken oksijene cevap vermez.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hydrogen-selective sensing at room temperature with ZnO nanorods|yazarlar=Wang, H. T.|sayı=24|sayfa=243503|çalışma=Applied Physics Letters|yıl=2005|cilt=86}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hydrogen sensing at room temperature with Pt-coated ZnO thin films and nanorods|yazarlar=Tien, L. C.|yazarlarıgöster=9|sayı=22|sayfa=222106|çalışma=Applied Physics Letters|yıl=2005|cilt=87}}</ref>

=== Spintronik ===
ZnO, [[spintronik]] uygulamaları için de düşünülmüştür: % 1–10 manyetik iyon (Mn, Fe, Co, V, vb.) ile yüklendiğinde, ZnO oda sıcaklığında bile [[Ferromanyetizma|ferromanyetik]] hale gelebilir. ZnO: Mn'de bu tür oda sıcaklığı [[ferromanyetizma]]sı gözlenmiştir,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Magnetic property investigations on Mn-doped ZnO Layers on sapphire|yazarlar=Mofor, A. Che|yazarlarıgöster=9|sayı=6|sayfa=062501|çalışma=Applied Physics Letters|yıl=2005|cilt=87}}</ref> ancak matrisin kendisinden mi yoksa ikincil oksit fazlarından mı kaynaklandığı henüz net değildir.

=== Piezoelektriklik ===
ZnO ile [[İnce film kaplama teknikleri|kaplanmış]] [[tekstil]] elyaflarındaki [[piezoelektrik]]liğin, rüzgar veya vücut hareketlerinden kaynaklanan günlük mekanik stres ile "kendi kendine çalışan nanosistemleri" üretebildiği gösterilmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://blog.wired.com/wiredscience/2008/02/piezoelectric-n.html|başlık=Piezoelectric Nanowires Turn Fabric Into Power Source|arşivtarihi=15 Şubat 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080215001128/http://blog.wired.com/wiredscience/2008/02/piezoelectric-n.html|yazarlar=Keim, Brandon|tarih=13 Şubat 2008|çalışma=Wired News|yayıncı=CondéNet|erişimtarihi=27 Mayıs 2020|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Editor's summary: Nanomaterial: power dresser|yazarlar=Qin|sayı=7180|sayfalar=809-813|çalışma=Nature|yıl=2008|cilt=451}}</ref>

2008 yılında, [[Georgia Teknoloji Enstitüsü|Georgia Teknoloji Enstitüsü'nün]] ''Nanoyapı Karakterizasyonu Merkezi,'' çinko oksit nanotelleri uzatarak ve serbest bırakarak alternatif akım sağlayan bir elektrik üreten cihaz (esnek şarj pompası jeneratörü olarak adlandırılır) ürettiğini bildirdi. Bu mini jeneratör, 45 milivolta kadar salınan bir voltaj yaratarak, uygulanan mekanik enerjinin yüzde yedisine yakınını elektriğe dönüştürür. Araştırmacılar 0.2-0.3 uzunluğunda, 3 ile 5 mikrometre arasında genişliği bulunan teller kullandılar, ancak cihaz daha küçük boyuta ölçeklendirilebilir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sciencedaily.com/releases/2008/11/081109193342.htm | başlık = New Small-scale Generator Produces Alternating Current By Stretching Zinc Oxide Wires | tarih = 10 Kasım 2008 | çalışma = Science Daily | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081113095843/https://www.sciencedaily.com/releases/2008/11/081109193342.htm | arşivtarihi = 13 Kasım 2008 | erişimtarihi = 27 Mayıs 2020 | ölüurl =hayır}}</ref> 
[[Dosya:ZnO_Anode.jpg|küçükresim|Li-ion pilin anodu olarak ZnO]]

=== Li-ion pil ===
ZnO, ucuz, biyolojik olarak uyumlu ve çevre dostu olduğu için [[lityum iyon pil]] için umut verici bir anot malzemesidir. ZnO, CoO (715 mAh g<sup>−1</sup>), NiO (718 mAh g<sup>−1</sup>) ve CuO (674 mAh g<sup>−1</sup>) gibi diğer birçok geçiş metali oksidinden daha yüksek teorik kapasiteye (978 mAh g<sup>−1</sup>) sahiptir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Bio-inspired Murray materials for mass transfer and activity|yazarlar=Zheng|sayfalar=14921|çalışma=Nature Communications|yıl=2017|cilt=8}}</ref>

== Emniyet ==
Bir gıda katkı maddesi olarak, çinko oksit, ABD FDA'nın [[Genellikle güvenli olarak kabul edilir|genel olarak güvenli]] veya GRAS maddeleri olarak bilinen listesinde yer alır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.accessdata.fda.gov/scripts/fcn/fcnDetailNavigation.cfm?rpt=scogsListing&id=372 | başlık = Database of Select Committee on GRAS Substances (SCOGS) Reviews | erişimtarihi = 3 Ağustos 2009 | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20110325043648/http://www.accessdata.fda.gov/scripts/fcn/fcnDetailNavigation.cfm?rpt=scogsListing&id=372 |arşivtarihi= 25 Mart 2011 | ölüurl =hayır}}</ref>

Çinko oksidin kendisi toksik değildir; bununla birlikte, çinko veya çinko alaşımları eritildiğinde ve yüksek sıcaklıkta oksitlendiğinde üretilen çinko oksit dumanlarının solunması tehlikelidir. [[Pirinç (alaşım)|Pirinç]] erime noktası çinkonun kaynama noktasına yakın olduğu için bu sorun [[Pirinç (alaşım)|pirinç]] eritilirken meydana gelir.<ref>[[Theodore Gray|Gray, Theodore]]. [http://www.theodoregray.com/PeriodicTable/ZincSafety.html The Safety of Zinc Casting] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200611084437/https://theodoregray.com/PeriodicTable/ZincSafety.html|tarih=11 Haziran 2020}}.</ref> Galvanizli (çinko kaplı) [[Çelik|çeliğin]] kaynağı yapılırken de meydana gelen havadaki çinko okside maruz kalmak, [[metal dumanı ateşi]] adı verilen sinir hastalığına neden olabilir. Bu nedenle, genellikle galvanizli çelik kaynak yapılmaz veya önce çinko çıkarılır.

== Ayrıca bakınız ==
{{Div sütunu}}
*[[Çinko]]
{{Div sütunu-son}}

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

* {{Akademik dergi kaynağı|url=https://scholarscompass.vcu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1158&context=egre_pubs|başlık=A comprehensive review of ZnO materials and devices|yazarlar=Özgür|sayı=4|sayfa=041301|çalışma=Journal of Applied Physics|yıl=2005|cilt=98|erişimtarihi=27 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200527235928/https://scholarscompass.vcu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1158&context=egre_pubs|arşivtarihi=27 Mayıs 2020|ölüurl=evet}} 
* A. Bakin ve A. Waag "ZnO Epitaksiyal Büyüme" (28 sayfa) “Kapsamlı Yarıiletken Bilimi ve Teknolojisi” Bölümünde 6 Cilt Ansiklopedisi, ELSEVIER, editör: Pallab Bhattacharya, Roberto Fornari ve Hiroshi Kamimura, {{ISBN|978-0-444-53143-8}}    
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hydrothermal growth of ZnO nanostructures|yazarlar=Baruah Sunandan|sayı=1|sayfa=013001|çalışma=Science and Technology of Advanced Materials|yıl=2009|cilt=10}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=Transition metal-doped TiO 2 and ZnO—present status of the field|yazarlar=Janisch Rebecca|sayı=27|sayfalar=R657-R689|çalışma=Journal of Physics: Condensed Matter|yıl=2005|cilt=17}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO nanowire growth and devices|yazarlar=Heo Y.W.|sayı=1–2|sayfalar=1-47|çalışma=Materials Science and Engineering: R: Reports|yıl=2004|cilt=47}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO: From basics towards applications|yazarlar=Klingshirn C|sayı=9|sayfalar=3027-3073|çalışma=Physica Status Solidi B|yıl=2007|cilt=244}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=ZnO: material, physics and applications|yazarlar=Klingshirn C|tarih=Nisan 2007|sayı=6|sayfalar=782-803|çalışma=ChemPhysChem|cilt=8}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=Quasi-one-dimensional metal oxide materials—Synthesis, properties and applications|yazarlar=Grace Lu Jia|sayı=1–3|sayfalar=49-91|çalışma=Materials Science and Engineering: R: Reports|yıl=2006|cilt=52}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=One-dimensional ZnO nanostructures: Solution growth and functional properties|yazarlar=Xu Sheng|sayı=11|sayfalar=1013-1098|çalışma=Nano Research|yıl=2011|cilt=4}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=Oxide nanowire arrays for light-emitting diodes and piezoelectric energy harvesters|yazarlar=Xu Sheng|sayı=12|sayfalar=2171-2198|çalışma=Pure and Applied Chemistry|yıl=2011|cilt=83}}

== Dış bağlantılar ==

* [http://www.webmineral.com/data/Zincite.shtml Çinkoit özellikleri]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200526114531/http://www.webmineral.com/data/Zincite.shtml |tarih=26 Mayıs 2020 }} 
* [http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0208.htm Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 0208]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120923053710/http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0208.htm |tarih=23 Eylül 2012 }} . 
* [https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0675.html Kimyasal Tehlikeler için NIOSH Cep Kılavuzu]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200611124343/https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0675.html |tarih=11 Haziran 2020 }} . 
* Pestisit Özellikleri Veribankasında Çinko oksit 
* ColourLex'te [http://colourlex.com/project/zinc-white/ çinko beyaz pigment]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150721074258/http://colourlex.com/project/zinc-white/ |tarih=21 Temmuz 2015 }}

{{Çinko bileşikleri}}
{{Oksitler}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Seramik malzemeleri]]
[[Kategori:İnorganik pigmentler]]
[[Kategori:Çinko bileşikleri]]
[[Kategori:Amfoterik bileşikler]]
[[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]]