William Shakespear (kaşif)

William Shakespear

HİN
William Shakespear; HİN
Doğum	William Henry Irvine Shakespear ; 29 Ekim 1878; Bombay, Britanya Hindistanı
Ölüm	24 Ocak 1915; Jarrab Gölü, El-Mecma, Osmanlı Arabistanı
Meslek	Devlet Memuru
Tanınma nedeni	Kuzey Arabistan'ın keşfedilmemiş bölgelerinin haritasını çıkaran kaşif

Yüzbaşı William Henry Irvine Shakespear, HİN (29 Ekim 1878 - 24 Ocak 1915), Kuzey Arabistan'ın keşfedilmemiş bölgelerinin haritasını çıkaran ve Suudi Arabistan'ın gelecekteki kralı İbn Suud ile ilk resmi İngiliz temasını kuran bir İngiliz devlet memuru ve kaşifti. İbn Şraim tarafından Cerrab Savaşı'nda vurularak öldürüldüğü 1910'dan 1915'e kadar İbn Suud'un askeri danışmanlığını yapmıştır. Kuveyt'te defnedilmiştir.

Arap seferleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuveyt'teyken Shakespear, Arabistan'ın içlerine doğru yedi ayrı keşif gezisi yaptı ve bu sırada o zamanlar Nejd Emiri olan İbn Suud'un yakın arkadaşı oldu. İbn Sa'ud'un ilk kez fotoğrafının çekilmesini sağlayan Shakespear'di. İbn Sa'ud daha önce hiç fotoğraf makinesi görmemişti. Mart 1914'te Shakespear Kuveyt'ten Riyad'a, oradan da Nefud Çölü üzerinden Akabe'ye uzanan 2.900 kilometrelik (1.800 mil) bir yolculuğa çıktı ve bunu yapan ilk Avrupalı olarak çölün haritasını çıkarıp ayrıntılı bir şekilde inceledi. Kasım 1914'te Hindistan'daki İngiliz hükümeti, Shakespear'den Basra'yı henüz ele geçirmiş olan İngiliz-Hint Mezopotamya Seferi Kuvveti için İbn-i Suud'un desteğini sağlamasını istedi.

Aftermath[değiştir | kaynağı değiştir]

Başta Aziz John Philby olmak üzere bazı otoriteler, Shakespear hayatta kalsaydı Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap İsyanı'nın çok farklı bir şekilde yönlendirilebileceğini, İngilizlerin Şerif Hüseyin yerine İbn Suud'u destekleyip silahlandıracağını öne sürmüşlerdir.

"Ölümü... ülkesi için büyük bir kayıptı ama Arap davası için bir felaketti. Bu olay kesinlikle tarihin akışını değiştiren bireysel olayların küçük bir kategorisinde değerlendirilmelidir. Son derece uygun olduğu bir işe devam etmek için hayatta kalmış olsaydı, Lawrence'ın sonraki seferlerinin batıda gerçekleşip gerçekleşmeyeceği son derece şüphelidir..." Arabia, H. St. John Philby, London (1930), pp. 233–234.

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Douglas Carruthers, Captain Shakespear's Last Journey (Royal Geographical Society, 1922)
Alan Dillon, Captain Shakespear: Desert Exploration, Arabian Intrigue and the Rise of Ibn Sa'ud (Medina, 2019) 978-191148733-3
H. V. F. Winstone, Captain Shakespear: A Portrait (Jonathan Cape, 1976) 978-022401194-5