Wilkinson Microwave Anisotropy Probe
Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), başlangıçta Microwave Anisotropy Probe (MAP) ve Explorer 80 olarak bilinen, 2001-2010 yılları arasında faaliyet gösteren bir NASA uzay aracıydı. WMAP, Büyük Patlama'dan arta kalan kozmik mikrodalga arka plan ışımasındaki (CMB) sıcaklık farklılıklarını gökyüzü boyunca ölçmek amacıyla tasarlanmıştı.[1][2] Johns Hopkins Üniversitesi’nden Prof. Charles L. Bennett liderliğinde yürütülen bu proje, NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi ile Princeton Üniversitesi arasındaki ortak bir çalışma sonucu geliştirildi.[3] WMAP uzay aracı, 30 Haziran 2001'de Florida’dan fırlatıldı. WMAP projesi, NASA’nın COBE uzay misyonunun ardından gelen ikinci orta sınıf (MIDEX) uzay aracıydı ve NASA Explorer programı kapsamında gerçekleştirildi. MAP’in adı 2003'te, 2002’de hayatını kaybeden kozmolog David Todd Wilkinson’ın anısına (1935–2002), WMAP olarak değiştirildi.[3] Dokuz yıl devam eden faaliyetlerin ardından, 2009’da Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından daha gelişmiş Planck uzay aracının fırlatılmasını takiben, WMAP 2010 yılında devre dışı bırakıldı.
WMAP, Dünya'dan 1,5 milyon kilometre uzaklıktaki L2 noktasında bulunmaktadır.
Amaçları
[değiştir | kaynağı değiştir]
WMAP’ın temel amacı, Kozmik mikrodalga arka planı (CMB) radyasyonundaki sıcaklık farklılıklarını ölçmekti. Bu anizotropiler, evrenin geometrisini, içeriğini ve evrimini anlamak, Büyük Patlama modelini ve kozmik enflasyon teorisini test etmek için kullanıldı.[4] Bu doğrultuda, WMAP tüm gökyüzünün CMB haritasını oluşturdu. 13 yay dakikası çözünürlüğe sahip bu harita, çok frekanslı gözlemlerle elde edildi. Haritanın doğruluğunu sağlamak için sistematik hataların en az düzeyde olması, pikseller arasında ilişkisiz gürültü bulunmaması ve kalibrasyonun hassas yapılması gerekiyordu. Haritanın açısal ölçekte doğruluğu, çözünürlüğünden daha yüksek olacak şekilde tasarlandı.[4] Harita 3.145.728 pikselden oluşmaktadır ve küresel yüzeyi pikselleştirmek için HEALPix şeması kullanılmaktadır.[5] Teleskop ayrıca CMB’nin E-mod polarizasyonunu[4] ve ön plan polarizasyonunu da ölçtü.[6] WMAP’ın faaliyette olacağı süre 27 ay olarak planlanmıştı: 3 ayı L2 noktasına ulaşmak, kalan 2 yıl ise gözlemler yapmak için ayrılmıştı.[4]
| Arka plan |  | |
|---|---|---|
| Kozmolojik teorilerin tarihi | ||
| Geçmişteki evren | ||
| Şimdiki evren | ||
| Gelecekteki evren | ||
| Bileşenler | ||
| Yapı oluşumu | ||
| Deneyler | ||
' | ||
 | Bir uzay aracı veya yapay uydu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ "Wilkinson Microwave Anisotropy Probe: Overview". Goddard Space Flight Center. 4 Ağustos 2009. 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2009.
The WMAP (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) mission is designed to determine the geometry, content, and evolution of the universe via a 13 arcminutes FWHM resolution full sky map of the temperature anisotropy of the cosmic microwave background radiation.
Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
- ^ "Tests of Big Bang: The CMB". Goddard Space Flight Center. July 2009. 20 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2009.
Only with very sensitive instruments, such as COBE and WMAP, can cosmologists detect fluctuations in the cosmic microwave background temperature. By studying these fluctuations, cosmologists can learn about the origin of galaxies and large-scale structures of galaxies, and they can measure the basic parameters of the Big Bang theory.
Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:0isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d Bennett et al. (2003a)
- ^ Bennett et al. (2003b)
- ^ Hinshaw et al. (2009)
