Tıkızlık
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Tıkızlık, topolojik uzayların sahip olabileceği başlıca özelliklerden biridir. Bir X uzayı ve birleşimleri X uzayını kaplayan herhangi bir açık kümeler topluluğu verildiğinde, bu topluluğun içinden sonlu sayıda açık küme hala X uzayını kaplayabiliyorsa, X uzayına tıkız (kompakt) denir. Gerçel sayılar kümesi (ℜ), üzerindeki standart topolojiye göre tıkız değildir, ancak ℜ’nin her kapalı ve sınırlı alt kümesi (mesela a ve b (a<b) gerçel sayıları için [a, b] şeklindeki alt kümeler) altuzay topolojisine göre tıkızdır (Heine Borel teoremi). Matematiğin diğer pek çok alanında olduğu gibi, sonsuz bir nesnenin sonlu bir nesneye indirgenebilmesi çok önemli avantajlar sağladığı için topoloji alanında ve topolojik yöntemler kullanan diğer alanlarda vazgeçilmez bir kavramdır.
Tıkızlık kavramı, Matematiğe 1906 yılında Maurice Fréchet tarafından kazandırılmıştır. Tıkızlık, matematiğin analiz dalı için çok önemli bir yere sahiptir. 19. yüzyılda analize Maksimum değer teoremi gibi birçok klasik ve önemli teoremi kazandırmıştır.
Tıkızlık kavramının uygulamalarına örnek
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gerçel değerli bir f fonksiyonu eğer tıkız bir küme üzerinde sürekli ise o zaman aslında o küme üzerinde düzgün süreklidir.
- Tıkız bir uzaydan kalkıp ℜ'ye giden herhangi bir fonksiyonun en büyük ve en küçük değerlerini aldığı birer nokta mutlaka vardır.